Η αόριστη γενικολογία του “καλού παιδιού” κατ᾿ αρχάς και στη συνέχεια του “καλού ανθρώπου”, καλά κρατεί!! H έκφραση αυτή, όταν μιλάμε για κάποιον μπορεί να γίνει σύσταση ποιότητος. Μπορεί να γίνει όμως και απαξιωτικός χαρακτηρισμός, όταν θέλουμε να φανερώσουμε την υποκρισία, πού τηρεί μεν κάποια κοινωνικά σχήματα, στα οποία όμως δεν πολυπιστεύει! Το “καλό παιδί” και το “καλός άνθρωπος” πάρα πολλά χρόνια ήταν “διαβατήρια” για κοινω-νική ανέλιξη και επικράτηση.
Και πώς γινόταν λοιπόν κάποιος καλό παιδί ή καλός άνθρωπος;
Η αποδεκτή κοινωνική συμπεριφορά ήταν αναγκαίος όρος και επαρκής συνθήκη γι αυτό; Σε μια πουριτανική (=που θέλει να παριστάνει την “καθαρή” και αυθεντική, χωρίς ουσιαστικά να είναι) κοινωνία, η προσαρμογή στα κοινωνικά standars ήταν “τῶν ἀρετῶν ἡ ἀκρότης”! Τώρα που αυτού του είδους η κοινωνία αυτοδιαλύεται βουλιάζοντας μέσα στο δύσοσμο τέλμα της υποκρισίας πού γέννησε, το καλό παιδί και ο καλός άνθρωπος, κάθε μέρα όλο και περισσότερο, γίνονται υποθέσεις αδιαφορίας, αν όχι αστειότητος.
Μέχρι πρότινος η αντίρρηση που ακουγόταν ήταν: “Δεν μπορεί κάποιος να είναι καλός άνθρωπος χωρίς να είναι χριστιανός;” Η ερώτηση εξέφραζε την απορία μιας κοινωνίας βαθειά αντιχριστια-νικής, πού όμως… παρίστανε την χριστιανική! Η ερώτηση φανέρωνε τον φόβο για τα… μέσα (την καρδιά και την ψυχή) και το βόλεμα με την προσαρμογή (των…έξω) της συμπεριφοράς! Αυτό βάσταξε κάμποσα χρόνια μέχρι που οι νέοι άνθρωποι το ξεμπρόστιασαν με ωμή, σοκαριστική ειλικρίνεια για τους… καλούς βολεμένους αστούς, είτε στην Αμερική με τα parties μαριχουάνας και το Woodstock είτε με τον Μάη του ᾿68 στην Ευρώπη. [Δεν θέλουμε μια κοινωνία στην οποία δεν θα πεθαίνουμε από πείνα, αλλά θα πεθαίνουμε από ανία].
Ένας άνθρωπος, λοιπόν, καλός και καθώς πρέπει άρχοντας, όπως λέει το Ευαγγέλιο, πλησίασε τον Χριστό (αυτόν τον “περίεργο” αντικομφορμιστή δάσκαλο) τον αποκάλεσε “καλό” και τον ρώτησε πώς θα γίνει καλός και ο ίδιος, ώστε να πάει στον Παράδεισο!! Άλλωστε είχε ακούσει ότι εκεί πάνε μόνον… οι καλοί! Ο Χριστός του απαντάει ότι πράγματι καλός, είναι μόνον ο Θεός. Αλλά αφού ρωτάει και θέλει να γίνει “καλός”, τότε να μη μοιχεύει, να μη σκοτώνει, να μην κλέβει, να μην ψευδομαρτυρεί και βέβαια να τιμά τους γονείς του!
Οκτώ κεφάλαια πιο πριν, στο ίδιο Ευαγγέλιο, το κατά Λουκάν (παραβολή καλού Σαμαρείτη), ο Χριστός, σε έναν άλλον που τον ρωτάει το ίδιο ακριβώς (χωρίς και να τον αποκαλεί “καλόν”), του λέει να αγαπά τον Κύριο και Θεό με όλη την καρδιά, την ψυχή, την δύναμη και τον νου του και τον πλησίον του όπως τον εαυτό του!!
Τι διαφορά άραγε βλέπει ο Χριστός ανάμεσα στους δύο με το ίδιο ερώτημα και απαντά διαφορετικά;
Μάλλον, πιθανόν, (ποιος μπορεί να μιλήσει απόλυτα για την σκέψη του Χριστού!!;;) βλέπει διαφορετικές εμποδίζουσες εξαρτήσεις στον καθένα από τους ερωτώντες και προσπαθεί να βοηθήσει αναλόγως προάγοντας την… ελευθερία τους!
Τον ένα τον μαθαίνει την αγάπη προς τον πλησίον· αφού γνώριζε τον νόμο και τι σημαίνει “αγαπώ τον Θεό”! Ουσιαστικά του ερμήνευσε αυτό που θα γράψει αργότερα ο αγαπημένος Του μαθητής Ιωάννης στην πρώτη του επιστολή κεφ. 4 στιχ.20: “αν κάποιος πει ότι αγαπά τον Θεό, ενώ μισεί τον αδελφό του, αυτός είναι ψεύτης”. Δηλαδή του εξηγούσε ότι το αντίθετο της αγάπης δεν είναι το μίσος (αυτό είναι… αγάπη με παράπονο!!) αλλά η αδιαφορία, το προσπέ-ρασμα.
Τον δεύτερο καλόν άρχοντα ο Χριστός προσπαθεί να τον διδάξει ότι οι αρετές είναι προσωπική-ποιοτική εξυγίανση και όχι συμπεριφο-ρική προσαρμογή! Ότι δεν είναι αυτοκαταξίωση, αλλά “ελευθερία απ᾿ όλα”! Όταν αυτός, ο καλός άρχοντας, διαβεβαιώνει ότι τις εντολές (όχι μοιχεία-όχι φόνος-ούτε κλοπή-ούτε ψευδομαρτυρία-φροντίδα για τους γονείς) τις τηρεί από τα νιάτα του, ο Χριστός του απαντά: αν αυτό που λες όντως ισχύει… τότε πούλησε ό,τι έχεις, δώσε τα στους φτωχούς και ακολούθησέ με!! Ο καλός αυτός άρχοντας ακούγοντάς το αυτό, έγινε… περίλυπος, είχε βλέπετε περιουσία μεγάλη. Σ᾿ αυτήν ήλπιζε. Πώς να την εγκαταλείψει; Πού να στηριχθεί; Ο Χριστός του αφαιρού-σε το στήριγμα!!
Όταν βρισκόμαστε στην κατάσταση ενός ειλικρινούς λάθους, υπάρχει η ελπίδα και η μεγάλη πιθανότητα, όταν αυτό το καταλά-βουμε, να ακούσουμε αυτόν που μας το υποδεικνύει και να τηρήσουμε αυτό, πού δεν κάναμε πριν, εξ αιτίας της λανθασμένης τοποθέτησής μας, έστω και της ειλικρινούς! Γιατί όμως δεν θέλουμε να καταλάβουμε, ότι αν ζούμε σε ένα ανειλικρινές λάθος και το κρατάμε “αγκαλιά” παρ᾿ όσα ακούμε, θα εξαπλωθεί η ανειλικρίνειά μας αυτή σ᾿ όλη μας την ψυχή; Και τότε ολόκληρος ο εαυτός μας θα χάσει την διανοητική και ψυχική του αγνότητα;
Ο περίλυπος αυτός, καλός πλούσιος άρχοντας, έδωσε την αφορ-μή στον Χριστό να επισημάνει την ανάγκη να καταλάβουμε ότι δεν αγοράζονται με χρήματα η αγάπη, η θυσία, η φιλία, η καλοσύνη, η στοργή, το ενδιαφέρον, με τα οποία… “πάει κάποιος στον παράδεισο”.
Ότι αν ελπίζουμε στον πλούτο μας, τότε θα έχουμε δυσκολία στην είσοδο στον παράδεισο, αφού είναι ευκολότερο… να περάσει μια γκαμήλα στην τρύπα μιας βελόνας παρά ένας άνθρωπος, πλούσιος σε χρήματα, πλούσιος σε γνώση, πλούσιος σε δύναμη, εκεί πού μόνον “φτωχοί” (Ματθ. 5, 3) ζούνε!!
Παράδεισος είναι ο Χριστός. “Να ξεγλιστράμε από τον Υιό του Ανθρώπου, να στρέφουμε αλλού το πρόσωπό μας, να υποκρινόμαστε ότι δεν τον καταλάβαμε· να “αφήνουμε το τηλέφωνο να χτυπάει” χωρίς να το σηκώνουμε από φόβο μήπως καλεί εκείνος· να μην ανοίγουμε κάποια γράμματα με περίεργο γραφικό χαρακτήρα μήπως και είναι δικά Του· αυτό είναι τελείως διαφορετικό θέμα! Ίσως να μην έχουμε ξεκαθαρίσει ακόμα αν θα πρέπει να είμαστε χριστιανοί ή όχι, όμως θα έπρεπε να ξέρουμε ότι είμαστε σωστοί άνθρωποι, και όχι στρουθοκάμηλοι που κρύβουν το κεφάλι τους στην άμμο.’’ (C.S. Le-wis).
Μπροστά στην απορία-αγωνία των μαθητών για το ποιος μπορεί να σωθεί… αν χρειάζεται να “περάσει” από την τρύπα μιας βελόνας, ο Χριστός τους λέει ότι αυτά που φαντάζουν αδύνατα στο μυαλό και στην κρίση των ανθρώπων είναι δυνατά για τον Θεό!
Τα “δυνατά για τον Θεό” (Λουκ. 18, 27) λοιπόν, είναι ακριβώς αυτά πού επιτυγχάνουμε, αφού “παραδοθούμε στα χέρια Του”. Δηλα-δή αφού Του δώσουμε τα “αδύνατά μας σημεία” να τα κάνει δυνατά για να μπορέσουμε έτσι να Τον ακολουθήσουμε “όπου κι αν πηγαί-νει”.
Ο Χριστός πάνω στον Σταυρό παραιτήθηκε απ᾿ όλα (χρήματα-γνώση-δύναμη) μαθαίνοντάς μας, πώς να μη γίνουμε… περίλυποι. Αυτό έμαθαν εκατομμύρια άνθρωποι που δεν νοιάζονταν να γίνουν καλοί άνθρωποι, αλλά αληθινοί άνθρωποι και χριστιανοί ταυτισμένοι όσο μπορούσαν με την αλήθεια, που είναι ο Χριστός.
Στην κάθε απορία του καθενός μας για την διαδρομή από τα έξω (καλός άνθρωπος) στα μέσα (υιός του Θεού) απαντάει πολύ ωραία ένας χριστιανός συγγραφέας:
“Πράγματι ο Χριστιανισμός θα σου κάνει καλό, πολύ μεγαλύτερο καλό από ό,τι ήθελες ή περίμενες ποτέ σου. Και ένα πρώτο μέρος του καλού που θα σου κάνει, είναι πως θα σφηνώσει μες στο κεφάλι σου το γεγονός, πως ότι αποκαλούσες μέχρι τώρα “καλό”, το να είσαι ευγενικός και καλός άνθρωπος, δεν είναι τόσο σημαντική υπόθεση όσο το φανταζόσουν. Θα σου μάθει, πως τελικά δεν μπορείς να είσαι “καλός” (τουλάχιστον όχι εικοσιτέσσερεις ώρες το εικοσιτε-τράωρο) με μόνη την δική σου ηθική προσπάθεια. Και ύστερα θα σου μάθει πως ακόμα και αν μπορούσες, ακόμα και τότε δεν θα είχες επιτύχει τον σκοπό για τον οποίο δημιουργήθηκες. Η απλή ηθικότητα δεν είναι ο σκοπός της ζωής σου. Φτιάχτηκες για κάτι πολύ διαφορε-τικό απ αυτό. Όλοι όσοι επιμένουν να ρωτάνε αν μπορούν να είναι καλοί άνθρωποι χωρίς τον Χριστό δεν έχουν ιδέα τι σημαίνει ζωή. Αν το ήξεραν θα γνώριζαν ότι μια “καλή ζωή” είναι ένας απλός μηχανισμός σε σύγκριση με τον σκοπό για τον οποίο φτιάχτηκε ο άνθρωπος. Η ηθικότητα είναι απαραίτητη. Όμως η Θεία Ζωή, η οποία προσφέρει τη ζωή της σ’ εμάς και μας καλεί να γίνουμε Θεοί, μας προορίζει για κάτι, που θα καταπιεί την ηθικότητά μας.
Πρόκειται να ανακαινιστούμε.
Κάθε ίχνος του λαγού που κρύβεται μέσα μας θα εξαφανιστεί, τόσο ο ευσυνείδητος, ηθικός λαγός όσο και ο δειλός, φιλήδονος λαγός. Θα ματώσουμε και θα τσιρίξουμε καθώς θα πέφτουν από πάνω μας τα κομμάτια της γούνας. Και μετά, ξαφνικά, θ’ ανακαλύψουμε από κάτω της, κάτι πού ποτέ δεν φανταζόμασταν· έναν αληθινό άνθρωπο, έναν αιώνιο Θεό, έναν υιό του Θεού· δυνατό, λαμπρό, σοφό, όμορφο, να ξεχειλίζει από χαρά’’. (C.S. Lewis)
Αμήν. Γένοιτο
Με αγάπη και ευχές
ο εφημέριος
π. Θεοδόσιος.
