«Δεῦτε πρός με πάντες οἱ κοπιῶντες καί πεφορτισμένοι, κἀγώ ἀναπαύσω ὑμᾶς », προσκαλοῦν τά θεϊκά χείλη ὅσους πονοῦν καί ὑποφέρουν, θλίβονται καί ταλαιπωροῦνται μέ τίς δυσκολίες τῆς ζωῆς. Διψασμένοι οἱ ἄνθρωποι γιά τή θεία παρηγοριά, καταφεύγουν σέ κάθε ἐποχή στούς ἐκλεκτούς τοῦ Θεοῦ, στούς ἀνθρώπους γιά τούς ὁποίους πληροφοροῦνται μυστικά ὅτι εὐαρέστησαν στόν Κύριο καί εἰσακούονται ἀπ᾿ Αὐτόν σάν πιστοί καί ἀφοσιωμένοι δοῦλοι Του, σάν ἐκφραστές τοῦ ἁγίου θελήματός Του, σάν νικητές τῆς ἁμαρτίας καί τοῦ διαβόλου.
Ὁ μεγάλος ὅσιός μας ἤξερε ν᾿ ἁπαλύνει τόν πόνο καί τόν κόπο στίς ψυχές, πού τόν ἀναζητοῦσαν στίς πιό δυσπρόσιτες ἐρημιές τοῦ Ἄθωνα. Τά θεόπνευστα λόγια του τά ἐπικύρωνε ἡ ἀσκητική ὄψη του καί ἡ χριστομίμητη, ἀγγελική ζωή του. Ἔλεγε σέ κοσμικούς:» Φυλαχτεῖτε ἀπό τά ἁμαρτωλά πάθη, ὅπως φυλάγεστε ἀπό φοβερούς κλέφτες καί ἀδίστακτους ληστές. Μέ ὅλη τή δύναμή σας πολεμῆστε ἐναντίον τους καί διῶξτε τα μακριά σας. Γι᾿ αὐτό ἦρθε ὁ Χριστός κι ἔγινε ταπεινός ἄνθρωπος κι ἔπαθε καί ἀναστήθηκε, γιά νά μᾶς ἐλευθερώσει ἀπό τά πάθη καί νά μᾶς σώσει ἀπό τή δουλεία τῆς ἁμαρτίας. Μέ τό διαρκή πόλεμο ἐναντίον τῶν παθῶν καί τήν τήρηση τῶν θείων ἐντολῶν, ἡ ψυχή μας σιγά-σιγά θά καθαρίζεται καί θ᾿ ἁγιάζεται. Θ᾿ ἀνεβαίνει σκαλί-σκαλί στό θρόνο τοῦ Θεοῦ.
» Νά ἐγκρατεύεστε ἀπό κάθε σαρκική ἐπιθυμία. Νά ἀρκεῖστε στίς δικές σας γυναῖκες καί νά μή ρίχνετε περίεργα βλέματα σέ ξένα πρόσωπα. Νά μήν παρασύρεστε στήν ἀσωτία καί στή μέθη.
» Ὁ Κύριος προμήνυσε αἰώνιες τιμωρίες, γιά ὅσους ἀθετοῦν τίς ἐντολές Του: “τό πῦρ τό ἄσβεστον”, “τόν βρυγμόν τῶν ὀδόντων”, “τόν ἀκοίμητον σκώληκα”, “τό ἐξώτερον σκότος”.
» Αὐτά μᾶς δημιουργοῦν φόβο καί τρόμο, πού μᾶς κάνει νά μετανοήσουμε καί νά μισήσουμε τήν ἁμαρτία. Ἄν ὅμως δέν ἀκολουθήσουμε τίς ἐντολές Του, θά ἔχουμε διπλή τήν καταδίκη, καί γιά τήν κακία μας, ἀλλά καί γιά τήν καταφρόνηση τῶν λόγων Του.
» Μή σκέπτεστε κακά ἐναντίον τῶν συνανθρώπων σας. Μήν τούς ἀδικεῖτε. Μήν εἶστε πλεονέκτες. Τά πλούτη καί οἱ περιουσίες διαλύονται σάν σκόνη, σάν καπνός στόν ἄνεμο. Ἡ ἀπόλαυση τῶν ἀγαθῶν εἶναι πρόσκαιρη καί γρήγορα μεταβάλλεται σέ φαρμακερή ὀδύνη! Ἡ κόλαση ὅμως εἶναι ἀπέραντη, χωρίς κανένα χρονικό ὅριο. Τό εἶπε μέ κάθε σαφήνεια ὁ Κύριος: “Ὁ σκώληξ αὐτῶν οὐ τελευτᾷ· καί τό πῦρ οὐ σβέννυται”.
» Ἡ ἐπίγεια ζωή φεύγει σάν γρήγορος δρομέας. Οἱ πρόσκαιρες ὀμορφιές της σάν ἄνθη μαραίνονται καί ξαναγυρίζουν στή γῆ. Ἐπισκεφθεῖτε τούς τάφους, καί θά δεῖτε ποῦ καταλήγει κάθε πρόσωπο πού κομπάζει καί ὑπερηφανεύεται. Ἀπό τή σαπίλα καί τή δυσωδία δέν θ᾿ ἀντέξετε.
» Ἡ ἀνθρώπινη δόξα εἶναι ἄστατη καί ἐφήμερη. Αὐτούς πού ὁ ἥλιος εἶδε τό πρωί δυνάστες καί ἡγεμόνες καί βασιλεῖς, τό βράδυ τούς ἀντίκρυσε ἀξιοθρήνητους δεσμῶτες. Συμβαίνει καμιά φορά καί τό ἀντίθετο. Ἔτσι ἡ δόξα μοιάζει μέ κύβο, πού ἄλλοτε πέφτει ἀπό τή μιά πλευρά καί ἄλλοτε ἀπό τήν ἄλλη. Καί πιό πιθανό εἶναι νά πάρεις νερό ἀπό πηγή στερεμένη, παρά νά κρατήσεις τή δόξα γιά πάντα.
» Ἀγαπᾶτε ὁ ἕνας τόν ἄλλο, σάν νά εἶστε μέλη τοῦ ἴδιου σώματος. Ἐλεεῖτε καί θά ἐλεηθεῖτε. Συγχωρεῖτε καί θά συγχωρηθεῖτε. Μέ ὅποιο μέτρο κρίνετε τούς ἄλλους, μέ τό ἴδιο θά σᾶς κρίνει ὁ δίκαιος καί φιλάνθρωπος Κριτής.
» Ὁ Κύριος δέν θέλει οὔτε μιά ψυχή νά χαθεῖ, ἀλλά ὄλοι ν᾿ ἀπολαύσουν τ᾿ ἀγαθά τῆς οὐράνιας βασιλείας. Γιά ὅλους ἐδῶ στή γῆ φροντίζει καί προνοεῖ. Οἰκονομεῖ τή σωτηρία ὅλων μέ ἀνεξιχνίαστο πολλές φορές, γιά τόν πεπερασμένο νοῦ μας, τρόπο. Κάποτε χρησιμοποιεῖ γιά τή θεραπεία τῶν ψυχικῶν τραυμάτων καί πικρά φάρμακα ἤ ὀδυνηρούς καυτηριασμούς.
» Ὅλ᾿ αὐτά τά παιδαγωγικά μέσα τῆς χάριτος τοῦ Θεοῦ πρέπει νά τά κατανοοῦμε σωστά καί νά μή γογγύζουμε. “Μακάριος ἄνθρωπος, ὅν ἄν παιδεύσῃς Κύριε…”. Μακάριος ὁ ἄνθρωπος ἐκεῖνος, πού ὑπομένει πειρασμούς καί θλίψεις, γιατί ἔτσι, ἀφοῦ καθαριστεῖ σάν τό χρυσάφι στό χωνευτήρι, θά πάρει “τόν στέφανον τῆς εὐπρεπείας ἐκ χειρός Κυρίου”.
Μ᾿ αὐτά τά λόγια καί ἄλλα παρόμοια δίδασκε καί ἔριχνε βάλσαμο στά ψυχικά τραύματα τῶν ἀνθρώπων, μεταστρέφοντας τήν ἀθυμία σέ χαρά καί τή σφοδρή καταιγίδα τῶν λογισμῶν σέ σταθερή γαλήνη.
