Η πολυπραγμοσύνη είναι κατά κανόνα ένα δηλητήριο. Κοίταξε τον εαυτό σου. Εξέτασέ τον με επιμέλεια. Θα δεις τότε πως πολλές πράξεις σου που φαίνονται ότι γίνονται με διάθεση αφοσίωσης και προσφοράς, γίνονται στην πραγματικότητα για να κλείσουν το στόμα της συνείδησης. Κι αυτό δεν σημαίνει τίποτε άλλο παρά την ακατανίκητη συνήθειά σου να ικανοποιείς τον εαυτό σου και να «αρέσκεις εαυτώ» (Ρωμ. ιε’ 1).
Γνώριζέ το καλά. Ο Θεός της αγάπης και της ειρήνης και της θυσίας, δεν μένει ευχαρίστως εκεί όπου υπάρχει βιασύνη, ούτε εκεί που υπάρχει σπουδή να κάνει κανείς το θέλημά του, έστω και αν αυτό εμφανίζεται με οποιοδήποτε πρόσχημα.
Υπάρχει ένα μέσο για να δοκιμάσεις τη γνησιότητα της διάθεσής σου. Αν χάνεις τη γαλήνη σου· αν θεωρείς, ότι ο εαυτός σου υποβιβάζεται· αν εύκολα ερεθίζεσαι, όταν για κάποιο λόγο θα χρειαστεί να μην εκτελείς μια καλή πράξη που σχεδίαζες, τότε να είσαι βέβαιος πως η πηγή της πράξης αυτής είναι θολή.
Ίσως ρωτήσεις· γιατί; Αυτοί που έχουν πείρα της πνευματικής ζωής απαντούν: Τα εξωτερικά εμπόδια και οι αναποδιές ορθώνονται μόνον εναντίον εκείνου που δεν έχει παραδώσει τη θέλησή του στον Θεό. Και αυτό είναι και για τον ίδιο τον Θεό ένα – δεν το πιστεύεις! – εμπόδιο να ενεργήσεις ό,τι καλό με τα δικά του χέρια. Μια καλή πράξη, καθαρή από κάθε εγωιστικό στοιχείο, δεν είναι δική μου, αλλά του Θεού. Εναντίον όμως του Θεού κανένα εμπόδιο δεν μπορεί να ορθωθεί – εκτός φυσικά του εγωισμού μου. […] Για κάποιον […] που βρήκε «την στενήν οδόν την απάγουσαν εις την ζωήν», δηλαδή τον Θεό, υπάρχει μόνο ένα δυνατό εμπόδιο. Αυτό που σημειώσαμε λίγο πιο πάνω: η αμαρτωλή του θέληση. Αν θέλει ο άνθρωπος του Θεού να κάνει κάτι, αλλά δεν του επιτρέπεται η εκτέλεσή του, μένει ειρηνικός. Πώς θα ήταν δυνατό να ερεθιστεί; Δεν κάνει κανένα σχέδιο χωρίς να το εμπιστεύεται στον Θεό (Ιακ. δ’ 13-16).
Είναι κι αυτό ένα μυστικό που είχαν οι άγιοι του Θεού.
Μην ξεγελιέσαι λοιπόν. Ένας χριστιανός «ὀφείλει καθὼς Ἐκεῖνος (ο Χριστός) περιεπάτησε καὶ αὐτὸς οὕτω περιπατεῖν» (Α’ Ιω. β’ 6). Εκείνος δεν επιζήτησε να κάνει το δικό του θέλημα (Ιω. ε’ 20) αλλά γεννήθηκε στο άχυρο, νήστεψε σαράντα μερόνυχτα, ξαγρυπνούσε ολόκληρες νύχτες στην προσευχή, θεράπευσε αρρώστους, έδιωχνε πονηρά πνεύματα, δεν είχε «πού την κεφαλήν κλίνη» για να ξεκουραστεί λιγάκι και τελικά χλευάστηκε, μαστιγώθηκε, σταυρώθηκε.
Σκέψου πόσο μακριά είσαι από όλα αυτά. Ξαναρώτησε τον εαυτό σου. Ξενύχτησα έστω και μια νύχτα πάνω στην προσευχή; Νήστεψα και ένα μονάχα μερόνυχτο; Έδιωξα έστω και ένα πονηρό πνεύμα; Αντίκρυσα αντιξοότητες, δοκίμασα εμπαιγμούς, έχω χτυπηθεί όπως ο Χριστός; «Εσταύρωσα την σάρκα» μου πραγματικά; (Γαλ. ε’ 24) Επιζητώ να μην κάνω το θέλημά μου; Διατήρησέ τα όλα αυτά τα ερωτήματα ζωντανά στη μνήμη σου.
Όποιος πραγματικά απαρνιέται τον εαυτό του δεν ρωτάει: Είμαι ευτυχισμένος; Ή, θα ικανοποιηθώ και θα ευχαριστηθώ εγώ; Όλες αυτές οι ερωτήσεις δεν έχουν θέση για σένα, αν πραγματικά απαρνιέσαι τον εαυτό σου. Γιατί με την αυταπάρνηση απέβαλες και την επιθυμία σου για οποιασδήποτε μορφής εξωτερική ευτυχία. Και αυτή ακριβώς η επιμονή σου για προσωπική και εγωιστική ευτυχία είναι η βαθύτερη αιτία της ανησυχίας και του εσωτερικού σου διχασμού. Απαρνήσου την και καταπολέμησέ την. Τότε θα σου δοθούν και τα υπόλοιπα χωρίς κόπο και δυσκολία.
