Η ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΗΣ ΨΥΧΗΣ
ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΓΕΡΟΝΤΑ ΠΟΡΦΥΡΙΟ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ΄
Β΄ΕΝΟΤΗΤΑ : Η ΤΑΠΕΙΝΩΣΗ , Η ΔΙΑΚΡΙΣΗ, Η ΜΕΤΑΝΟΙΑ, Η ΣΥΝΤΕΤΡΙΜΜΕΝΗ ΚΑΡΔΙΑ ΚΑΙ Η ΣΥΝΕΧΗΣ ΕΞΟΜΟΛΟΓΗΣΗ ΤΟΥ.
Ἡ διαφορά τῆς ταπείνωσης ἀπό τήν ταπεινολογία (ἡ ὁποία εἶναι κρυμμένος ἐγωισμός).
Ὁ σεσοφισμένος ὑπό τοῦ Ἁγίου Πνεύματος π. Πορφύριος, ἐγνώριζε τήν πλάνη τῆς ψευτοταπείνωσης· διά τοῦτο ἔλεγε ὅτι δέν πρέπει νά ταπεινολογοῦμε, ἀλλά νά ταπεινοφρονοῦμε.
Μπορεῖ, παρατηροῦσε ὁ Γέροντας, κάποιος νά μιλάει γιά τίς ἁμαρτίες του καί νά εἶναι ὑπερήφανος· κι’ ἄλλος νά μιλάει γιά τίς ἀρετές του καί νά εἶναι ταπεινός. Νά εἴμαστε ταπεινοί, ἀλλά νά μήν ταπεινολογοῦμε. Ἡ ταπεινολογία εἶναι παγίδα τοῦ διαβόλου, πού φέρνει τήν ἀπελπισία καί τήν ἀδράνεια, ἐνῶ ἡ ἀληθινή ταπείνωση φέρνει τήν ἐλπίδα καί τήν ἐργασία τῶν ἐντολῶν τοῦ Χριστοῦ1.
Σ’ ἕνα πνευματικό του τέκνο εἶπε ὁ Γέροντας: «Σοῦ ἔχει δώσει πολλά χαρίσματα ὁ Θέος. Σέ προίκισε μέ δῶρα σπάνια. Τό νιώθεις;
Νά Τόν εὐχαριστεῖς συνεχῶς καί νά ταπεινώνεσαι στήν Ἀγάπη Του. Παρακάλει τόν Θεό, νά σοῦ στείλει τήν ἁγία ταπείνωση. Ὄχι αὐτή πού λέει, εἶμαι τελευταῖος, εἶμαι τιποτένιος. Αὐτή εἶναι σατανική ταπείνωση. Ἡ ἁγία ταπείνωση εἶναι δῶρο τοῦ Θεοῦ»2.
Ἡ ταπείνωση ὁδηγεῖ στήν διάκριση. Ἠ μεγάλη διάκριση τοῦ Γέροντα, καρπός τῆς ταπείνωσης καί τῆς ἀγάπης του.
Ἐξαιτίας τῆς μεγάλης του ταπείνωσης ὁ Θεός τοῦ χάρισε μιά λεπτότατη διάκριση. Πλεῖστα περιστατικά ἀποδεικνύουν ὅτι ὁ Γέροντας ἦταν διακριτικός καί σοφός. Δείγματα τῆς μεγάλης του διάκρισης εἶναι ὅλες οἱ χαριτωμένες του διδαχές καί μάλιστα αὐτές γιά τήν ταπείνωση, τήν ἐργασία, τήν ἰατρική καί τά ψυχολογικά προβλήματα, ὅπως τίς παρουσιάσαμε στό Β΄ Κεφάλαιο.