Να ταπεινώνεσαι πάντα μπροστά σε Θεό και ανθρώπους. Μην περιφρονείς κανένα. Όταν σφάλλεις, να μετανοείς πάραυτα κι ο Κύριος συγχωρεί. Κύριε, ελέησον! Κύριε, βοήθησε με!
Προσπάθησε με όσες δυνάμεις έχεις να ταπεινώνεσαι. Η σκέψη πως ίσως οι άλλοι να μην σε αγαπούν είναι πέρα για πέρα δαιμονική. Εμείς πρέπει να τους αγαπάμε όλους, δεν μπορούμε όμως ν’ απαιτήσουμε να μας αγαπούν κι εκείνοι.
Ταπεινώσου και θα ειρηνέψεις ακόμα κι αν είσαι αμαρτωλός. Τον ταπεινό άνθρωπο τον αγαπά ο Κύριος.
Μην απελπίζεσαι όταν η ζωή σου δεν είναι όπως θα την ήθελες, μόνο ταπεινώσου. Ο Κύριος θα ευαρεστηθεί με την ταπείνωσή σου περισσότερο από τους ασκητικούς αγώνες που αξίζουν πολύ, μα δεν οδηγούν απαραίτητα στην ταπείνωση.
Ο Κύριος ακούει τις προσευχές όλων των ανθρώπων. Μόνο τις προσευχές των υπερήφανων ανθρώπων δεν δέχεται. Δέχεται όμως πάντα τις προσευχές των ταπεινών κι εκείνων που κατηγορούν και μέμφονται τον εαυτό τους. Ο Κύριος μας βοηθάει, δε μας εγκαταλείπει, γιατί μας αγαπάει.
Όταν σε κατηγορούν, αν μπορείς να το υπομείνεις, υπόμεινέ το. Διαφορετικά απάντησε ήρεμα, μη χάσεις την ψυχραιμία σου.
Στον άνθρωπο που έχει ειρηνική καρδιά ενοικεί ο ίδιος ο Θεός. Φρόντισε πάνω απ’ όλα να λογαριάζεις τον εαυτό σου χειρότερο απ’ όλους τους ανθρώπους, να μην επιζητείς τιμές ή την αγάπη τους, αλλά ν’ αγαπάς και να τους τιμάς όλους. Μόλις όμως θελήσεις να σου αναγνωρίσουν οι άλλοι την καλοσύνη και τις αρετές σου, τότε χαιρέτα την πνευματική ειρήνη.
Όταν εσύ λογαριάζεις το εαυτό σου τιποτένιο, τι σε νοιάζει τι σκέφτονται οι άλλοι για σένα; Ο ταπεινός άνθρωπος είναι πάντα ήρεμος, ειρηνικός. Ωσότου φτάσει εκεί όμως περνάει από πολλές δοκιμασίες. Σε όποια κατάσταση κι αν βρεθείς, αν εκνευριστείς παραδέξου την αδυναμία σου και κατηγόρησε τον εαυτό σου, όχι τους άλλους. Εύχομαι ο Κύριος να μας βοηθήσει ν’ αποκτήσουμε την πολυπόθητη ταπείνωση. Κι αυτό θα γίνει αν αναγνωρίσουμε κι ομολογήσουμε τις αδυναμίες μας.
Κάθε έργο σου πρέπει να το ανακατεύεις με ταπείνωση. Είναι πολύ ουσιώδες αυτό. Είτε προσεύχεσαι είτε νηστεύεις είτε φεύγεις από τον κόσμο είτε κάνεις ένα διακόνημα, κάνε τα όλα για τη χάρη του Θεού και μη σε πλανεύει ο λογισμός πως κάνεις κάτι σπουδαίο.
Δεν είμαστε άξιοι να λογόμαστε ταπεινοί επειδή το πιστεύουμε μόνοι μας ή επειδη ταπεινολογούμε και αυτοταπεινωνόμαστε. Ταπεινοί είμαστε όταν μας μειώνουν και μας ταπεινώνουν οι άλλοι και δεν ταραζόμαστε. Το πνευματικό κενό μας πρέπει να είναι αρκετό για να μας οδηγήσει στα βάθη της ταπείνωσης. Τα πάθη που μας ταλαιπωρούν πρέπει κι αυτά να μας στέλνουν προς την ίδια κατεύθυνση.
Η ταπείνωση είναι το αόρατο όπλο ενάντια σ’ όλες τις παγίδες του εχθρού. Δεν την αποκτάς χωρίς κόπο κι αγώνα όμως. Ιδιαίτερα οι άνθρωποι που ζουν στον κόσμο είναι πολύ δύσκολο να την αποκτήσουν. Ακόμα κι αν κατηγορείς τον εαυτό σου με τα λόγια μην αρκεστείς σ’ αυτό, μην πιστεύεις πως έτσι είσαι ταπεινός, ωσότου αποκτήσεις αληθινή ταπείνωση.
Αν θέλεις να μάθεις πού υπάρχει ταπείνωση και πού υπερηφάνεια, πρόσεξε τα ακόλουθα. Ο υπερήφανος τους περιφρονεί όλους, τους κατηγορεί, τους βλέπει όλους μέσα στο σκοτάδι. Ο ταπεινός βλέπει μόνο τα δικά του σφάλματα και δεν τολμά να κρίνει τους άλλους.
Οι αδυναμίες κι οι πτώσεις σου πρέπει να σε βοηθήσουν να ταπεινωθείς όχι μόνο με τα λόγια αλλά ειλικρινα. Αυτή θα είναι ένδειξη καλού έργου.
Αγωνίσου με κάθε τρόπο ν’ αποκτήσεις ταπείνωση, το αντίθετο της υπερηφάνειας. Το πως θα το κατορθώσεις αυτό, θα το μάθεις στα κείμενα των αγίων πατέρων. Ο συντομότερος δρόμος πάντως είναι η συνεχής αυτομεμψία.
Από τη μικρή Ρωσική Κλίμακα
