Άγιος Παΐσιος, ο ακαταπόνητος ασκητής του 20ού αιώνα
ΣΤΗΝ ΖΩΗ ΤΟΥ ΒΙΩΝΕ ΜΕ ΤΑΠΕΙΝΩΣΗ ΤΟ ΘΕΛΗΜΑ ΤΟΥ ΘΕΟΥ
Του ΑΡΙΣΤΕΙΔΗ ΒΙΚΕΤΟΥ*
Άλλο ένα αστέρι της καθ’ημάς Ανατολής, ο Γέροντας Παΐσιος ο Αγιορείτης από τα Φάρασα της Καππαδοκίας, κοσμεί από την περασμένη Τρίτη, 13 Ιανουαρίου 2015, το Αγιολόγιο της Ορθοδόξου Εκκλησίας. Η ομόφωνη απόφαση της Ιεράς Συνόδου του Οικουμενικού Πατριαρχείου επισφράγισε την τιμή, που αποδιδόταν από κλήρο και λαό εδώ και χρόνια στον όσιο Γέροντα, για τον οποίο ο Μητροπολίτης Εδέσσης (Εκκλησία Ελλάδος), Ιωήλ έχει συγγράψει ασματική ακολουθία.
Σε όλη του την ζωή ο νέος Άγιος της Εκκλησίας και ακαταπόνητος ασκητής του 20ου αιώνα Παΐσιος, αγωνίστηκε με πολλή ταπείνωση, διαρκή νηστεία, ακατάπαυστη αγρυπνία, αδιάλειπτη προσευχή και αγάπη προς τους ανθρώπους, τους οποίους πολλαπλά ευεργέτησε.
Ο Άγιος Παΐσιος γεννήθηκε το 1924 και κοιμήθηκε στις 12 Ιουλίου του 1994. Λίγο πριν οι Φαρασιώτες φύγουν πρόσφυγες για την Ελλάδα ο ιερομόναχος Αρσένιος βάφτισε το παιδάκι της οικογένειας Εζνεπίδη, στον οποίο έδωσε το όνομα του. Το 1986 το Οικουμενικό Πατριαρχείο ανέγραψε στο Αγιολόγιο τον ιερομόναχο Αρσένιο τον Καππαδόκη. Ο τάφος του Αγίου Παΐσίου βρίσκεται στην Γυναικεία Μονή «Ευαγγελιστής Ιωάννης Θεολόγος» στην Σουρωτή, 30χλμ από την Θεσσαλονίκη. Πάνω στον τάφο σε μαρμαρινή πλάκα είναι χαραγμένη επιγραφή, την οποία είχε συντάξει ο Άγιος, στις 24 Ιουνίου 1994, και έχει ως εξής:
«Εδώ τελείωσε η ζωή, εδώ και η πνοή μου,
εδώ το σώμα θα θαφτεί, θα χαίρει η ψυχή μου.
Ο Άγιος μου κατοικεί,
αυτό είναι η τιμή μου.
Πιστεύω Αυτός θα λυπηθεί
την άθλια ψυχή μου.
Θα εύχεται στον Λυτρωτή
νάχω την Παναγιά μαζί μου.
Μοναχός Παΐσιος Αγιορείτης».
Ο Κασσανδρείας Νικόδημος
Η Μονή στη Σουρωτή υπάγεται στην Μητρόπολη Κασσανδρείας, της οποίας από το 2001 Μητροπολίτης είναι ο κ. Νικόδημος. Σε δήλωση στον «Φ» ανέφερε: «προσωπικά δεν αξιώθηκα να γνωρίσω τον Άγιο Παΐσιο, αλλά έχω την ευλογία να είμαι ποιμενάρχης στην επαρχία, που βρίσκεται η Μονή με τον τάφο, στον οποίο αναπαύεται το σεπτό σκήνωμά του». Μας είπε ότι, μόλις έγινε γνωστή η απόφαση του Οικουμενικού Πατριαρχείου, πήγε στη Μονή όπου μέσα σε κλίμα συγκίνησης και κατάνυξης εψάλη δέηση προς τον Άγιο. Κάθε βράδυ, πρόσθεσε, γίνεται αγρυπνία. «Η απόφαση του Οικουμενικού Πατριαρχείου συνέπεσε με την 13η επέτειο της εις επίσκοπο χειροτονίας μου, αυτό είναι για μένα θαυμαστό γεγονός», τόνισε ο Μητροπολίτης Νικόδημος.
Το μοναστήρι της Σουρωτής βρίσκεται σε μια εξαιρετική τοποθεσία και είναι χτισμένο σε πλαγιά του όρους Κάλαβρος. Την τοποθεσία, όπου χτίστηκε, ενέκρινε ο Άγιος Παΐσιος, ο οποίος όσο ζούσε ήταν ο πνευματικός καθοδηγητής της αδελφότητας των μοναζουσών. Ο αρχικός ναός στα τέλη της δεκαετίας του 1960 ήταν μικρός και αφιερωμένος στον Ευαγγελιστή Ιωάννη το Θεολόγο. Χάρη στον Άγιο Παΐσιο το μοναστήρι έχει από τις αρχές της δεκαετίας του ’70 τα λείψανα του Αγίου Αρσενίου του Καππαδόκη, ο οποίος είχε ταφεί στην Κέρκυρα. Το 1958 ο Παΐσιος έκανε την ανακομιδή των λειψάνων, τα οποία αρχικά μετέφερε στην Κόνιτσα. Λόγω των λειψάνων στην Μονή της Σουρωτής κτίστηκε νέος μεγάλος ναός, αφιερωμένος στον Άγιο Αρσένιο τον Καππαδόκη.
Λεμεσού Αθανάσιος: «Συνάντησα έναν άνθρωπο με αγάπη και, κυρίως, ταπείνωση».
Ο Μητροπολίτης Λεμεσού Αθανάσιος δήλωσε στον «Φ» ότι γνώρισε τον Άγιο Παΐσιο, όταν ασκήτευε στο κελί του Τιμίου Σταυρού στην Καψάλα του Αγίου Όρους. Ο κ. Αθανάσιος μόλις είχε χειροτονηθεί διάκονος. «Για μένα ήταν κάτι το πρωτόγνωρο. Η πρώτη εντύπωση, που σχημάτισα ήταν παράξενη, διότι δεν μπορούσα να τον καταλάβω. Ήδη διαδιδόταν ότι επρόκειτο περί ενός αγίου ανθρώπου. Περίμενα να δω έναν Άγιο, όπως τον φανταζόμουν, και αντί τούτου συνάντησα έναν άνθρωπο με συγκατάβαση, γεμάτο αγάπη και κυρίως με ταπείνωση». Σε σχετική ερώτηση μας ο Μητροπολίτης Λεμεσού απάντησε ότι τόσο ο Άγιος Παΐσιος όσο και ο σύγχρονος του Άγιος Πορφύριος ο Καυσοκαλυβίτης ήταν άνθρωποι με χαρίσματα του Αγίου Πνεύματος. «Ο Γέροντας Παΐσιος έλεγε ότι ο Γέροντας Πορφύριος είναι μια έγχρωμη πνευματική τηλεόραση, ενώ ο ίδιος ήταν μια ασπρόμαυρη», ανέφερε χαρακτηριστικά ο Μητροπολίτης Λεμεσού, ο οποίος πρόσθεσε ότι και ο Γέροντας Πορφύριος μιλούσε με μεγάλο σεβασμό για τον Παΐσιο και απέδιδε μεγάλη σημασία στις απόψεις και στις γνώμες του. Ο κ. Αθανάσιος μας είπε ότι τελευταία φορά συνάντησε τον Άγιο Παΐσιο το 1992, πριν έλθει στην Κύπρο. «Πέρασα από το κελί του τον αποχαιρέτησα και πήρα την ευχή του», κατέληξε.
Μόρφου Νεόφυτος: «Ένας ασκητής για τον κόσμο»
Τον Άγιο Παΐσιο γνώρισε το 1982, όταν ήταν φοιτητής Νομικής, ο Μητροπολίτης Μόρφου Νεόφυτος. «Ήταν ο άνθρωπος που περίμενε ν’ ακούσει κάτι πονεμένο για να έχει καρδιακή προσευχή, κι ήταν πάντοτε εν αναμονή στο ακουστικό του σύγχρονου κόσμου. Ένας ασκητής για τον κόσμο. Του άνοιγες την καρδιά σου και σου άνοιγε τον νου. Φως Χριστού φαίνει πάσι», δήλωσε στον «Φ» ο Μητροπολίτης Νεόφυτος. Επέμενε ο Άγιος, λέει ο κ. Νεόφυτος, να μην πάω στο Άγιο Όρος για μοναχός, αλλά στην Κύπρο. «Να κάνετε βάσεις πνευματικές, κι αυτές οι βάσεις θα διώξουν τις βάσεις», τον συμβούλευσε. Όταν ο σημερινός Μητροπολίτης Μόρφου, είπε στον Άγιο ότι δεν κατάλαβε, εκείνος, σύμφωνα με τον κ. Νεόφυτο του απάντησε χαριτολογώντας: «Αμερικανάκι είσαι και δεν καταλαβαίνεις. Ελληνικά μιλώ… Το πρόβλημα της Κύπρου είναι πνευματικό. Τώρα εφαρμόζεται ο πνευματικός νόμος. Όταν φτιάξετε μοναστήρια, ενορίες, οικογένειες ορθόδοξες, τότε οι βάσεις της αμαρτίας και της κατοχής θα εξαφανιστούν». Ο Μόρφου Νεόφυτος, μιλώντας μας για την εμπειρία του από τον Άγιο Παΐσιο, συνέχισε: “Με έβγαλε έξω στην αυλή του κελιού του και σχημάτισε στο χώμα ένα μεγάλο ορθογώνιο σχήμα. Το μοίρασε σε δύο τετράγωνα και μου είπε: Θα ‘ρθει καιρός που θα φτιάξεις μοναστήρια, δύο αυλές να κάνεις. Μία για τους λαϊκούς και μία δεύτερη μόνο για μοναχούς”. Εγώ απόρησα για αυτά, που μου είπε, γιατί ήμουν ένας απλός φοιτητής και, συμπλήρωσε, “αργότερα θα τα κάνεις αυτά”. Πράγματι αργότερα ως ιερομόναχος και Επίσκοπος κτίσαμε την Ιερά Μονή Αγίου Γεωργίου Μαυροβουνίου και την Ιερά Μονή Αγίου Νικολάου παρά την Ορούντα με τον τρόπο που μας υπέδειξε ο Άγιος Παΐσιος. Έκτοτε, όποτε πήγαινα στο Άγιο Όρος, τον έβλεπα και μου είπε πολλά, τα οποία δεν είναι του παρόντος”.
Ο Άγιος Παΐσιος, τόνισε στον «Φ» ο Μόρφου Νεόφυτος, «είναι ο Καππαδόκης, που έγινε Αγιορείτης και τώρα πια οικουμενικός διδάσκαλος της Ορθοδοξίας, θαυμαστός προφήτης του Γένους μας, που δοκιμάζει την πίστη και την απιστία πολλών!». Τόσο στο Άγιο Όρος όσο και στο μοναστήρι της Σουρωτής μέχρι το τέλος της ζωής του ο Άγιος Παΐσιος βοήθησε πλήθος κόσμου. Σ’ αυτούς, που τον επισκέπτονταν και ζητούσαν τη συμβουλή του έλεγε: «Δεν νιώθεις τον ουρανό, γιατί δεν δοξολογείς το Θεό. Όταν ο άνθρωπος κινείται στο χώρο της δοξολογίας χαίρεται με όλα.» Σύμφωνα με όσα αναφέρουν οι μοναχές της Μονής στην έκδοση για το Ησυχαστήριο «Ευαγγελιστής Ιωάννης ο Θεολόγος» ο Άγιος Παΐσιος επέμενε ιδιαίτερα να καλλιεργήσουν την αγάπη, το φιλότιμο και την θυσία, την ευλάβεια και την πνευματική ευαισθησία. Επίσης, τόνιζε: «Αν εμείς οι μοναχοί δεν κάνουμε προσευχή ποιοι θα κάνουν; Να θυμάστε πάντοτε την μεγάλη ανάγκη που έχει ο κόσμος σήμερα, και την μεγάλη απαίτηση που έχει ο Θεός για προσευχή…. Όταν ο μοναχός πονάει για τη σημερινή κατάσταση, που επικρατεί στον κόσμο και κάνει καρδιακή προσευχή, τότε βοηθιούνται οι άνθρωποι.»