Το νόημα του Σταυρού
Γράφει ο Κων/νος Χαρ. Κορλός, Θεολόγος
Ζούμε σε μια εποχή πνευματικής αποστασίας και ηθικής συγχύσεως και αμοραλισμού, σ’ έναν κόσμο που θηρεύει τις ηδονές, που έχει βάλει ως σκοπό της ζωής του τον ευδαιμονισμό και την καλοπέραση, σ’ έναν κόσμο που ούτε καν υποπτεύεται ότι “ουκ επ’ άρτω μόνω ζήσεται άνθρωπος”. Που δεν πιστεύει, ότι πέρα από την ύλη υπάρχει και το πνεύμα και ότι ο άνθρωπος με την ηθική και πνευματική του πρόοδο και τον αγιασμό θα βρει την αληθινή ευτυχία.
Και δεν είναι χωρίς σημασία το γεγονός πως η αγία μας Εκκλησία στο ενδιάμεσο του σταδίου της άθλησης των πιστών υψώνει τον Τίμιο Σταυρού ως σύμβολο, ως ύψιστη διδαχή ως υπόμνηση πως δεν πρέπει να υποχωρήσουμε, για να νικήσουμε τα πάθη μας και τις αδυναμίες μας και να γευθούμε τη χαρά της ψυχικής μας ανακαίνισης. Για να μας θυμίζει πως “ουκ άξια τα παθήματα του νυν καιρού προς την μέλλουσαν δόξαν αποκαλυφθήναι…”. Κι ακόμα τη ρητή και βαρυσήμαντη για τον καθένα μας εντολή του Κυρίου: “όστις θέλει οπίσω μου ακολουθείν, απαρνησάσθω εαυτόν και αράτω τον σταυρόν αυτού και ακολουθείτω μοι” (Μαρκ. Η’ 34).
Πρώτος όρος που πρέπει να τηρήσει ο εκουσίως ακολουθών το Χριστό είναι η απάρνηση του αμαρτωλού εαυτού του, του προτέρου αμαρτωλού βίου, του “παλαιού ανθρώπου”, των εφάμαρτων και κακών και πονηρών συνηθειών. Η πράξη αυτή απαιτεί αποφασιστικότητα και γενναιότητα και ηρωισμό, ώστε να αποκοπεί ο άνθρωπος από ότι αμαρτωλό τον ενώνει με το παρελθόν, αλλά και διαρκή αγώνα και επαγρύπνηση, ώστε να αποφευχθούν τυχόν παλινδρομήσεις και να σταθεροποιηθεί, ώστε να αποφευχθούν τυχόν παλινδρομήσεις και να σταθεροποιηθεί στην εν Χριστώ ζωή. Ο αγώνας αυτός διεξάγεται νύχτα και ημέρα στην καρδιά και στη συνείδηση του ανθρώπου, αλλά και στην κοινωνική του ζωή. Το “αράτω τον σταυρόν αυτού” σημαίνει να σηκώσουμε τον προσωπικό μας σταυρό, να υπομένουμε με πίστη, υπομονή, ελπίδα και αισιοδοξία τις διάφορες δοκιμασίες και ατυχήματα και απογοητεύσεις της ζωής, με τη βεβαιότητα ότι ο Θεός δεν θα επιτρέψει να δοκιμαστούμε περισσότερο απ’ ότι αντέχουμε, αλλά θα μας δώσει τη δύναμη να τις αντιμετωπίσουμε νικηφόρα. Ο απόστολος Παύλος τρεις φορές προσευχήθηκε στο Χριστό να του θεραπεύσει κάποια ασθένεια που τον ταλαιπωρούσε και ο Χριστός του απάντησε: Παύλε σου φτάνει η χάρη μου, “η γαρ δύναμίς μου εν ασθενεία τελειούται”. Οι απόστολοι μαστιγώνονται, φυλακίζονται κι όμως μέσα στη φυλακή ψάλλουν ύμνους ευχαριστίας στο Θεό. “Πάντα ισχύω εν τω ενδυναμούντι με Χριστώ” έλεγε ο απ. Παύλος .
Το “αράτω τον σταυρόν” σημαίνει επίσης ότι ο Χριστιανός πρέπει να αναλάβει ένα διαρκή και ισόβια σκληρό αγώνα εναντίον του πολυώνυμου και ευπερίσπαστου κακού έσωθεν και έξωθεν. Να αγωνίζεται εναντίον του φρο- νήματος της σαρκός, που είναι ένα πλέγμα ποικίλων κακιών. “Η σαρξ φρονεί κατά του πνεύματος και το πνεύμα κατά της σαρκός” (Αγλ. 5,17). “Οι δε του Χριστού την σάρκα εσταύρωσαν συν τοις παθήματι και ταις επιθυμίαις”. (Γαλ. 5, 24). Η έμφυτη ροπή προς το κακό δεν πρέπει να αφεθεί ανεξέλεγκτη και πολύ περισσότερο να καλλιεργηθεί, γιατί στην περίπτωση αυτή θα γίνει πάθος και δεύτερη φύση μας. Θα μας υποδουλώσει και θα μας στερήσει την ηθική μας ελευθερία. Το “ακολουθείτω μοι” σημαίνει ότι πρέπει ο χριστιανός να ακολουθήσει τα ίχνη του Χριστού, δηλαδή το στενό και δύσκολο δρόμο και τρόπο ζωής, το δρόμο της αρετής. “Αγωνίζεσθε εισελθείν δια της στενής πύλης”. Ο δρόμος που οδηγεί στη βασιλεία του Θεού, την οποία ο πιστός προγεύεται από την παρούσα ζωή, είναι γεμάτος αγώνες και θυσίες, αλλά όμορφος και γεμάτος χάρη και ευλογία Θεού. Ο Χριστός αμείβει και στην παρούσα ζωή όσους ακολουθούν όσα υπαγορεύει η φωτισμένη συνείδησή τους και ο θείος νόμος με ένα ιδιαίτερο τρόπο.
Αντίθετα ο εύκολος δρόμος της κακίας, δηλαδή της χωρίς ηθικούς φραγμούς ζωής της καλοπέρασης και της ευδαιμονίας οδηγεί “εις την απώλειαν”. “Ουαί οι γελώντες νυν ότι κλαύσουσιν”, ενώ “μακάριοι οι πενθούντες ότι αυτοί παρακληθήσονται”. Δηλαδή το σκηνικό στη Βασιλεία του Θεού θα αλλάξει: όσοι στην παρούσα ζωή ζουν αμετανόητα και με απιστία στην αμαρτία και χαίρονται και διασκεδάζουν αμαρτωλά αυτοί θα δοκιμάσουν απερίγραπτη θλίψη, ενώ όσοι ζουν ηθική ζωή και ακολουθούν το δρόμο της αγάπης εν Χριστώ και μετανοούν για τις αμαρτίες τους να χαίρονται, αιώνια. Στο δύσκολο αυτόν αγώνα εναντίον του κακού θα έρθει αρωγός πανίσχυρος ο τίμιος Σταυρός. Με τη θεία χάρη που έχει απορρεύσει απ’ αυτόν θα αμβλυνθεί η δύναμη του κακού μέσα μας, θα αποκαλυφθεί η απάτη της αμαρτίας και θα ξεθωριάσει η πρόσκαιρη λάμψη της και θα λάμ- ψει η ομορφιά και το κάλλος της χριστιανικής ζωής. Ο Σταυρός του Κυρίου θα γλυκάνει κάθε πόνο, θα μετατρέψει το πικρό σε γλυκό, το φθαρτό σε άφθαρτο, το θνητό σε αθάνατο, την απαισιοδοξία σε αισιοδοξία και τη λύπη σε χαρά. Γιατί η σταύρωση του αμαρτωλού εαυτού μας, η νέκρωση των παθών, η ηθική και ψυχική κάθαρση θα μας οδηγήσει στην ανάσταση, στην ανακαίνιση, στην αφθαρσία της εν Χριστού ζωής.
