π. Ἰωάννης: Γιατί μοῦ ζήτησες μὲ τόση ἐπιμονὴ νὰ ἐπισκεφθῶ τὸ μοναστήρι σας; Συναντηθήκαμε καὶ μιλήσαμε. Δὲν σοῦ φτάνει αὐτό;
π. Ἰωάννης: Ἄ! γι’ αὐτὸ λοιπόν! Γι’ αὐτὸ πᾶμε στὸ μοναστήρι!
ἡγ.Ταϊσία: Εἶχα τὴν ἐλπίδα, Μπάτουσκα, ὅτι θὰ μποροῦσα νὰ σᾶς ἀνοίξω ὅλη μου τὴν ψυχή. Πάντα ἤθελα νὰ τὸ κάνω αὐτό, γιὰ νὰ μπορέσετε νὰ τὴν ἰδῆτε σὰν κάτι τὸ συγκεκριμένο καὶ νὰ μοῦ δείξετε αὐτὸ ποὺ χρειάζεται. Αὐτὸς εἶναι ὁ σκοπὸς τῆς συνομιλίας μου μαζί σας.
Πολλὲς φορὲς συμβαίνει νὰ μὴ γνωρίζουμε τὸν ἑαυτό μας καὶ νὰ ὑποχωροῦμε στὶς ἀδυναμίες μας. Ἐκτὸς αὐτοῦ, βλέπω ὅτι ἐσεῖς εἶσθε ἕνας ἄνθρωπος προικισμένος μὲ τὴν χάρη τοῦ Θεοῦ. Βλέπετε διὰ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, ποὺ ἐνοικεῖ σὲ σᾶς.
π. Ἰωάννης: Σέ μᾶς τοὺς ποιμένες δίδεται μία ἰδιαίτερη χάρη γιὰ τὸ ἔργο τῆς σωτηρίας τῶν ψυχῶν, πού μᾶς ἔχουν ἐμπιστευθῆ. Αὐτὴ ἡ χάρη φωτίζει καὶ τὴν γνώση μας στὸν βαθμό, ὅπου χρειάζεται.
ἡγ.Ταϊσία: Ναὶ Μπάτουσκα. Δὲν ἔχουν ὅμως ὅλοι οἱ ποιμένες τὸ ἴδιο ποσοστὸ χάρης. Νομίζω πὼς ἡ χάρη δίδεται στὸν καθένα κατὰ τὸ μέτρο τῆς προσωπικῆς του ἱκανότητος νὰ τὴν δεχθῆ. Ἐσεῖς εἶσθε ἰδιαίτερα προικισμένος μὲ τὸ Ἅγιο Πνεῦμα καὶ μέσω αὐτοῦ μιλᾶτε στὸν λαό. Τὸ ἔχω προσέξει αὐτὸ ἀπὸ πολὺ καιρὸ τώρα.
π. Ἰωάννης: Ἂν μπόρεσες νὰ παρατηρήσεις καὶ νὰ κατανοήσης τὴν πνευματικότητα ἑνὸς ἀνθρώπου, τότε δὲν ὑπάρχει λόγος νὰ ἀμφιβάλλωμε ὅτι χρειάζεται πίστη, γιατί ὁ ἐχθρὸς ταράζει τὶς ψυχές μας μὲ ἀμφιβολία καὶ ἀπιστία, γιὰ νὰ μᾶς στερήση τὴν εἰρήνη.
ἡγ.Ταϊσία: Ἐσεῖς ἔχετε τὴν εὐκαιρία νὰ βλέπετε πολὺ κόσμο, νὰ μαθαίνετε τὶς διάφορες ἀνάγκες του, τὶς ἁμαρτίες καὶ τὶς ἐλλείψεις του καὶ γενικὰ ὅλα, ὅσα σᾶς ἐμπιστεύεται αὐτὸς ὁ κόσμος.
π. Ἰωάννης: Ναὶ ἀγαπητή μου. Ἀναγκάζομαι ν’ ἀκούω τὶς ἐξομολογήσεις πολλῶν ἀνθρώπων. (Ἐδῶ ὁ Μπάτουσκα ἀναστέναζε βαθειά).
ἡγ.Ταϊσία: Μήπως αὐτό σᾶς εἶναι δύσκολο μερικὲς φορές;
π. Ἰωάννης: Δὲν εἶναι εὔκολο, ἀλλ’ αὐτὸ ἀκριβῶς εἶναι τὸ νόημα τῆς ἐντολῆς. Ὀφείλομεν ἡμεῖς οἱ δυνατοὶ τὰ ἀσθενήματα τῶν ἀδυνάτων βαστάζειν. (Ρωμ. 15:1). Αὐτὴ ἡ ἐντολὴ δὲν εἶναι εὔκολη στὴν πραγματοποίησή της καὶ ἀναφέρεται κυρίως στοὺς ποιμένες.
ἡγ.Ταϊσία: Ἔχετε μήπως τὴν εὐκαιρία νὰ συναντᾶτε καὶ ἅγιες ψυχές, τέλειες;
π. Ἰωάννης: Ἡ τελείωσή μας εἶναι ἐκεῖ (καὶ ἔδειξε τὸν οὐρανό) καὶ ἕνας μόνον εἶναι ἅγιος, ὁ Κύριός μας Ἰησοῦς Χριστός.
ἡγ.Ταϊσία: Μπάτουσκα, ὅσο ὁ ἄνθρωπος ζῆ μέσα σ’ αὐτὸ τὸ σαρκίο δὲν μπορεῖ νὰ ἐλευθερωθῆ ἀπὸ τὰ πάθη, τοὺς πειρασμοὺς καὶ τὶς παγίδες, ποὺ τὸν περιτριγυρίζουν παντοῦ σ’ ὅλον τὸν κόσμο…
π. Ἰωάννης: Φυσικά, ὁ ἄνθρωπος δὲν εἶναι ἐλεύθερος παθῶν καὶ γι’ αὐτὸ ἀκριβῶς χρειάζεται νὰ ἐπαγρυπνοῦμε μὲ ἔνταση καὶ ἐπιμονή. Τὴν στιγμὴ τοῦ πειρασμοῦ ὁ ἄνθρωπος εἶναι σὰν νὰ τοποθετῆται σὲ ζυγαριὰ – πρὸς τὰ ποῦ θὰ κλίνη; Ὁ ἐχθρὸς τὸν σπρώχνει στὸν ὄλεθρο, ἐνῶ κάποιος ἄγγελος καθὼς καὶ ἡ συνείδησή του τὸν συγκρατοῦν. Αὐτὴν τὴν ὥρα πρέπει νὰ ὁπλίζεται κανεὶς μὲ τὸν φόβο τῶν βασάνων τῆς κολάσεως. Χρειάζεται ἐπίσης νὰ προσθέση καὶ τὶς μυστικὲς προσευχὲς τῆς καρδιᾶς του, γιατί χωρὶς τὴν βοήθεια τοῦ Θεοῦ, δὲν ἔχομε ἀρκετὴ δύναμη νὰ καταπολεμήσωμε τοὺς πειρασμούς.
ἡγ.Ταϊσία: Ὅταν νήφη κανείς, τότε ἀκόμη καὶ ἡ παραμικρὴ ἀπόκλιση ἀπὸ τὸν Θεό, θελητὴ ἡ ἀθέλητη κλίνει τὴν ζυγαριὰ τῆς ψυχῆς καὶ καταστρέφει τὴν εἰρηνική της κατάσταση (Φυσικὰ μιλῶ ἀπὸ δική μου πεῖρα) κι ὅταν χαθῆ ἡ εἰρήνη, ἐπέρχεται ἀναταραχή, ἐνόχληση καὶ ἀπογοήτευση. Ὤ, πόσο σκληρὸ εἶναι αὐτὸ μερικὲς φορὲς γιὰ τὴν ψυχὴ καὶ πόσο δύσκολο εἶναι νὰ ἐπανέλθη πάλι στὴν εἰρηνική της κατάσταση!
π. Ἰωάννης: Ἐκείνη τὴν στιγμὴ εἶναι ἀπολύτως ἀπαραίτητο νὰ ὑπάρξη ἄμεση καὶ μυστικὴ μετάνοια “Κεκράξεται πρὸς με καὶ εἰσακούσομαι αὐτοῦ.” (Ψαλμ. 90:15). Ὁ Κύριος γνωρίζει τὶς ἀδυναμίες μας καὶ εἶναι ἕτοιμος νὰ μᾶς τὰ συγχωρήση ὅλα, ἂν μετανοήσωμε καὶ ζητήσωμε συγχώρηση. Εἶναι ἀπολύτως ἀπαραίτητο νὰ μὴ σκληρυνθῆ ἡ καρδιά μας, δηλαδὴ νὰ μὴ διστάσωμε στὴν σκέψη τῆς ἁμαρτίας, ποὺ διαπράξαμε ἀλλὰ νὰ μετανοήσωμε ἀμέσως μὲ τὴν σκέψη τοῦ ἐλέους τοῦ Θεοῦ. Τότε, δὲν θὰ ὑπάρξη ταραχὴ ἡ ἐνόχληση, ἀλλὰ συντριβὴ τῆς καρδιᾶς καὶ ταπεινοφροσύνη, ποὺ ὁ Θεὸς “οὐκ ἐξουδενώσει” (Ψαλμ. 50:17).
ἡγ.Ταϊσία: Πῶς μπορεῖ κανεὶς νὰ διατηρήση τὴν εἰρηνικὴ σχέση τῆς ψυχῆς του μὲ τὸν Θεό, πού ἀποκαταστάθηκε μὲ τὰ Μυστήρια, τὴν μυστικὴ μετάνοια ἤ τὸ ἔλεος τοῦ Θεοῦ;
π. Ἰωάννης: Τίποτε δὲν διατηρεῖ τὴν εἰρήνη, ποὺ συνίσταται στὴν ἐπαφὴ μὲ τὸν Θεό, ὅσο ἡ νήψη. Γενικὰ αὐτός, ποὺ ζῆ ζωὴ πνευματικὴ καὶ εἶναι ζηλωτὴς τῆς σωτηρίας, πρέπει ἀκούραστα νὰ νήφη, νὰ παρακολουθῆ δηλαδὴ ὅλες τὶς κινήσεις τῆς καρδιᾶς καὶ τοῦ νοῦ του.
Αὐτὸν τὸν παρατηρεῖ προσεχτικὰ ὁ ἐχθρός, ποὺ θέλει νὰ τὸν πιάση, ὅταν βρῆ ἀνοιχτὴ τὴν πόρτα, δηλαδὴ σὲ μία στιγμή, ποὺ ὁ νοικοκύρης δὲν προσέχει, καὶ τότε ὁρμᾶ ἀμέσως μέσα, συμπεριφέρεται σὰν ἰδιοκτήτης τῆς ψυχῆς καὶ μπορεῖ νὰ προκαλέση μεγάλο κακό.
ἡγ.Ταϊσία: Πόσο ἄσχημο εἶναι τὸ συναίσθημα, ποὺ νοιώθει κανεὶς μέσα του, ὅταν, ἀφοῦ καθαρισθῆ καὶ ἀποκαταστήση τὴν σχέση του μὲ τὸν Θεό, ἡ ψυχὴ του διακόπτει καὶ πάλι αὐτὴν τὴν σχέση!
π. Ἰωάννης: Σὲ μία καθαρὴ καὶ ἄσπρη ἐπιφάνεια φαίνεται ἀκόμη κι ὁ παραμικρότερος λεκές. Τὸ ἴδιο μποροῦμε νὰ εἰποῦμε ὅτι ἰσχύει καὶ γιὰ τὴν ψυχή. Σὲ μία μαύρη ὅμως καὶ ἀκάθαρτη ἐπιφάνεια ὁ λεκὲς δὲν φαίνεται, γιατί ὅλη εἶναι σκοτεινὴ καὶ ἀκάθαρτη. Ἔτσι λοιπὸν προκύπτει ὅτι εἶναι ἀνάγκη νὰ νήφωμε καὶ νὰ ἔχωμε ἀδιάλειπτη μνήμη Θεοῦ καὶ ἐσωτερικὴ προσευχή.
ἡγ.Ταϊσία: Ναί, μπάτουσκα, τείνει κανεὶς νὰ πιστέψη ὅτι δύσκολα μπορεῖ νὰ κρατηθῆ σ’ αὐτὸν τὸν δρόμο, ἂν ἡ ζωὴ τὸν ἔχη ρίξει μέσα σὲ ἀδιάκοπες σκοτοῦρες, ἔστω κι ἂν αὐτὲς εἶναι ἀθῶες – ὅπως εἶναι π.χ. οἱ φροντίδες κάποιου, ποὺ ἔχει τὴν εὐθύνη ἄλλων, ἀλλὰ ἀγωνίζεται ταυτόχρονα νὰ ἔχη καὶ νήψη.
π. Ἰωάννης: Ναί, εἶναι δύσκολο, ἀλλὰ τί καλὸ μπορεῖ νὰ ἀποκτηθῆ χωρὶς ἀγῶνα; Στὸ κάτω-κάτω, ἂν τὸ ἰδοῦμε ἀπὸ μίαν ἄλλη ἄποψη, μήπως ἡ σωτηρία μας δὲν βρίσκεται στὸν ἀγῶνα μας, μήπως ἡ Βασιλεία τοῦ Θεοῦ δὲν ἀποκτᾶται διὰ τῆς βίας; “Ἀπὸ δὲ τῶν ἡμερῶν Ἰωάννου τοῦ Βαπτιστοῦ ἕως ἄρτι ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν βιάζεται καὶ βιασταὶ ἁρπάζουσιν αὐτήν.” (Ματθ. 11:12). Δηλαδὴ μὲ τὸ νὰ ὑποχρεώνωμε τὸν ἑαυτό μας πιεστικὰ καὶ νὰ ἀγωνιζώμαστε, νὰ δίνωμε μάχες καὶ νὰ ἐπιτυγχάνουν μόνον αὐτοί, ποὺ ἔχουν τὸν μεγαλύτερο ζῆλο. Ἐδῶ χρειάζεται προσευχή.
ἡγ.Ταϊσία: Πάτερ, δίδαξε μὲ πῶς νὰ προσεύχωμαι.
π. Ἰωάννης: Ἡ προσευχὴ εἶναι τὸ πιὸ ἁπλὸ καὶ ταυτόχρονα τὸ πιὸ δύσκολο πρᾶγμα. Τὸ παιδὶ παρακαλεῖ μὲ τὸν δικό του τρόπο. Ζητᾶ ὅ,τι θέλει ἀπὸ τὸν πατέρα καὶ τὴν μητέρα του. Εἴμαστε κι ἐμεῖς παιδιὰ τοῦ οὐρανίου Πατρός, γιατί λοιπὸν θὰ πρέπει νὰ κάνωμε διαφορετικά; Πρέπει νὰ τοῦ ποῦμε τὶς ἀνάγκες μας, ὅπως τὶς νοιώθομε καὶ μὲ τὸν ἴδιο τρόπο νὰ τοῦ ἀνοίξωμε τὴν καρδιά μας. “Ἐγγὺς Κύριος πᾶσι τοὶς ἐπικαλουμένοις αὐτὸν ἐν ἀληθείᾳ… καὶ τῆς δεήσεως αὐτῶν εἰσακούσεται (Ψαλμ. 144:19, 20). Καὶ πάλι σᾶς λέγω “ἐλεύσομαι” (11 Σαμ. 17:2).
Ὤ, πόσο μεγάλο εἶναι τὸ ἔλεος τοῦ Θεοῦ γιά μᾶς! Ἀλλὰ ταυτόχρονα πρέπει νὰ εἴμαστε φρόνιμοι καὶ προσεκτικοί, νὰ τηροῦμε τὸν νοῦ μας μακριὰ ἀπὸ περισπασμούς, μετεωρισμοῦ καὶ μάταιες σκέψεις.
ἡγ.Ταϊσία: Μερικὲς φορὲς Μπάτουσκα προσεύχομαι πραγματικὰ μὲ ὅλο μου τὸ εἶναι σὰν νὰ στέκωμαι μπροστὰ στὸν ἴδιο τὸν Θεό. Τότε ἐξαφανίζεται ὁ ἑαυτός μου καὶ ἡ προσευχή μου γίνεται γλυκειὰ καὶ θερμή. Αὐτὸ ὅμως δὲν συμβαίνει συχνά. Μερικὲς φορὲς πάλι δὲν ἐπιτρέπω στὸν ἑαυτό μου νὰ ἔλθη σ’ αὐτὴν τὴν κατάσταση, γιατί φοβοῦμαι τὸν ἐχθρό, μήπως δηλαδὴ μὲ κολακεύει καὶ μὲ κάνει νὰ νοιώθω ὑπερηφάνεια, ποὺ κάνω τέτοια προσευχή, γιατί ἀκόμη εἶμαι ἄπειρη καὶ δὲν μπορῶ νὰ σταθῶ σ’ αὐτὸ τὸ ὕψος ἀνεπηρέαστη. Αὐτὴ ἡ ἐργασία εἶναι γιὰ κείνους, ποὺ εἶναι πιὸ προοδευμένοι πνευματικὰ ἀπὸ μένα.
Ἔχω διαβάσει φυσικὰ ὅλα ἐκεῖνα τὰ ἀσκητικὰ συγγράμματα, πού μᾶς λένε νὰ εἴμαστε προσεχτικοί, ὅσον ἀφορᾶ τὴν καθαρὴ προσευχὴ – ἰδιαίτερα οἱ ἀρχάριοι, ὅπως εἶμαι ἐγὼ – καὶ μᾶς προειδοποιοῦν ὅτι ὅσοι καταπιάνονται μ’ αὐτὴν πρόωρα, πρέπει νὰ παίρνουν πολλὲς προφυλάξεις, ἐπειδὴ ἡ προσευχὴ αὐτὴ εἶναι ἕνα μεγάλο χάρισμα, ποὺ τὸ δίνει ὁ ἴδιος ὁ Θεός.
π. Ἰωάννης: Γι’ αὐτὸ ἀκριβῶς σοῦ λέγω νὰ εἶσαι φρόνιμη καὶ προσεχτική. Δὲν εἶναι ὅμως σωστὸ νὰ ἀποφεύγης τὴν καθαρὰ προσευχή. Αὐτὴ ἡ προσευχὴ εἶναι ἐπίσκεψη τῆς χάρης τοῦ Θεοῦ. Πρέπει νὰ τὴν ἐπιζητῆ κανεὶς ἐπίμονα καὶ ἐντατικὰ καὶ νὰ τὴν φυλάττη σὰν κόρη ὀφθαλμοῦ. Δὲν πρέπει κατὰ κανένα τρόπο νὰ τὴν ἀποφεύγη. Ὁ ἐχθρὸς μισεῖ αὐτοῦ τοῦ εἴδους τὴν προσευχὴ καὶ προσπαθεῖ νὰ μᾶς φοβίσει καὶ νὰ μᾶς ἀπατήση. Αὐτὴ ἡ προσευχὴ εἰρηνεύει τὴν ψυχὴ καὶ φέρνει τὴν σιωπὴ καὶ τὴν ἠρεμία.
ἡγ.Ταϊσία: Ἀπὸ τότε, ποὺ ἔγινα ἡγουμένη δὲν προσεύχομαι πολύ. Οἱ καθημερινὲς ἐργασίες καὶ φροντίδες, μὲ τὶς ὁποῖες ἀσχολοῦμαι συνεχῶς, μὲ ἐξαντλοῦν τόσο, ποὺ μόλις καταφέρνω νὰ συρθῶ τὸ βράδυ στὸ κρεββάτι μου καὶ πρὶν προλάβω καλά-καλὰ νὰ ξυπνήσω τὸ πρωὶ ξαναρχίζουν πάλι τὰ ἴδια. Μόλις ἀνοίξω τὴν πόρτα τοῦ κελλιοῦ μου κυριολεκτικὰ καταπτοοῦμαι ἀπὸ τὶς ἔγνοιες καὶ δυσκολεύομαι νὰ ξαναγυρίσω στὴν προσευχή.
π. Ἰωάννης: Ἡ σωτηρία καὶ ἡ προσευχὴ δὲν βρίσκονται στὰ πολλὰ λόγια, ἀλλὰ στὴν κατανόηση καὶ στὴν θέρμη τῆς καρδιᾶς.
Τὸ σπουδαιότερο πρᾶγμα, ποὺ πρέπει νὰ θυμᾶσαι κατὰ τὴν διάρκεια τῆς ἡμέρας εἶναι ὅτι πρέπει νὰ ἔχεις συνεχῆ μνήμη Θεοῦ, νὰ κάνης δηλαδὴ μυστικὴ νοερὰ προσευχή. Κι ἐγὼ ὁ ἴδιος δὲν ἔχω καιρὸ νὰ παρευρίσκωμαι σὲ μακρὲς μοναστηριακὲς ἀκολουθίες, ἀλλὰ ὅπου κι ἂν πάω, εἴτε μὲ τὰ πόδια εἴτε μὲ τὸ πλοῖο, εἴτε μὲ τὴν ἅμαξα καθιστὸς ἤ ξαπλωμένος δὲν μ’ ἐγκαταλείπει ποτὲ ἡ σκέψη τοῦ Θεοῦ. “Προωρώμην τὸν Κύριον ἐνώπιόν μου διὰ παντός… ἵνα μὴ σαλευθῶ.” (Ψαλμ. 15:8). Ἡ σκέψη ὅτι Ἐκεῖνος εἶναι κοντά μου δὲν μ’ ἐγκαταλείπει ποτέ. Πρέπει καὶ σὺ νὰ προσπαθήσης νὰ κάνης τὸ ἴδιο.
ἡγ.Ταϊσία: Μπάτουσκα, τὸν νοιώθεις κοντά σου τὸν Θεό;
π. Ἰωάννης: Ναί, ἀγαπητή μου, σὰν κάποιο κοντινό, πολὺ κοντινό μου πρόσωπο. Εἶναι πάντα μαζί μου, ὅπως εἶπε ὁ ἴδιος “ἐνοικήσω ἐν αὐτοῖς… καὶ ἔσομαι αὐτῶν Θεός.” (Β’ Κορ. 6:16). Πῶς ἀλλιῶς θὰ μποροῦσα νὰ δρῶ ὅλη μέρα, ἂν δὲν ἦταν ἡ χάρη τοῦ Θεοῦ;
ἡγ.Ταϊσία: Ὅλ’ αὐτὰ ὅμως, ἀγαπητέ μου Μπάτουσκα, εἶναι ἐξωτερικά. Ἔκτισα λοιπὸν ἕνα καθολικὸ μὲ εἰσφορές, ποὺ μάζεψαν ἄλλοι ἀπὸ ἄλλους καὶ γι’ αὐτὸ τὸ πρᾶγμα μὲ ἐπαινοῦν ὅλοι. Αὐτὸ εἶναι μία ἐξωτερικὴ ἀνταμοιβὴ γιὰ ἐξωτερικὰ ἔργα. Τί γίνεται ὅμως μὲ τὴν ψυχή μου; Τί πρόοδο ἔχω κάνει ὅλ’ αὐτὰ τὰ πολλὰ χρόνια, πού εἶμαι στὸ μοναστήρι;
π. Ἰωάννης: Λὲς ὅτι δὲν ἀπόκτησες τίποτε γιὰ τὴν ψυχή σου! Αὐτὸ θὰ τὸ κρίνη ὁ Θεός, ποὺ εἶναι ὁ γνώστης τῶν καρδιῶν.Ὅσο εἴμαστε σ’ αὐτὴν τὴν γῆν, Ταϊσία, ἡ ψυχὴ εἶναι ἀναπόσπαστα συνδεδεμένη μὲ ἐξωτερικὰ πράγματα καὶ οἱ ἀγῶνες, ἂν κι ἔχουν ὑλικὸ χαρακτῆρα, γίνονται γιὰ τὸν Κύριο καὶ τὴν δόξα Του. Ἀναμφισβήτητα αὐτοὶ οἱ ἀγῶνες γίνονται ἀποδεκτοὶ ἀπὸ τὸν Θεό. Λὲς ὅτι ἡ ἐκκλησία χτίστηκε μὲ δωρεὲς ἄλλων. Χά! Εἶναι πολὺ πιὸ εὔκολο νὰ χτίσει κανεὶς κάτι μὲ δικά του χρήματα παρὰ μὲ χρήματα, ποὺ ἀποκτῶνται μὲ τὴν δύσκολη καὶ κουραστικὴ μέθοδο τῆς συλλογῆς εἰσφορῶν καὶ δωρεῶν. Λὲς ὅτι σ’ ἐπαινοῦν, ποὺ ἔκτισες τὸ καθολικό. Πῶς νὰ μὴν ἐπαινέση κανεὶς ἕνα τέτοιο ἔργο; Στὸ κάτω-κάτω τὸ ὄνομα τοῦ Θεοῦ θὰ δοξάζεται μέσα σ’ αὐτὸν τὸν ναὸ ἀπὸ χιλιάδες στόματα στοὺς αἰώνας τῶν αἰώνων. Ἡ μνήμη σου σὰν κτιτόρισσα τοῦ ναοῦ δὲν θὰ ξεχαστῆ ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία.
ἡγ.Ταϊσία: Αὐτὲς ὅμως οἱ φροντίδες γιὰ τὶς οἰκοδομὲς μαζὶ μὲ τὶς στενοχώριες καὶ τοὺς κόπους, ποὺ τραβῶ γενικὰ σὰν ἡγουμένη, μ’ ἔχουν κάνει νὰ μὴν ἔχω οὔτε προσευχή, οὔτε νηστεία, οὔτε μοναχικὴ ἐργασία.
π. Ἰωάννης: Οἱ ἀγῶνες σου δὲν εἶναι μόνο γιὰ τὴν δική σου τὴν ψυχή, ἀλλὰ γιὰ τὸ γενικὸ καλό. Γι’ αὐτὸ καὶ εἶναι μεγάλοι, μεγαλύτεροι ἀπ’ ὅ,τι ἐὰν γίνονταν μόνο γιὰ τὸν ἑαυτὸ σου. Ὅσο γιὰ τὴν νηστεία, λὲς ψέμματα. Τὸ φαγητό σου εἶναι φτωχὸ καὶ ἁπλό. Τὸ νὰ νηστεύης περισσότερο εἶναι ἀδύνατον, ἀφοῦ ἐργάζεσαι.
ἡγ.Ταϊσία: Κάποτε σᾶς ἔγραψα, Μπάτουσκα, καὶ σᾶς ζήτησα νὰ προσευχηθῆτε, γιὰ νὰ θεραπευθῶ ἀπὸ μία ἀρρώστια καὶ εἶδα κάποια ἀνακούφιση ἀλλὰ δὲν θεραπεύθηκα τελείως.
π. Ἰωάννης: Αὐτὸ σημαίνει ὅτι δὲν ἔπρεπε νὰ θεραπευθῆς τελείως. Μὴν προσπαθῆς νὰ ξεφεύγης ἀπὸ τὶς ἀρρώστιες. Πρέπει νὰ ἀρρωσταίνει κανεὶς γιὰ ἕνα διάστημα καὶ νὰ ὑπομένη. Ὅλα γίνονται γιὰ τὸ καλό σου, γιὰ τὴν σωτηρία σου.
ἡγ.Ταϊσία: Βιαστήκατε τόσο, ποὺ δὲν προλάβατε οὔτε νὰ φᾶτε τίποτε. Νοιώθω ἔνοχη, ποὺ μείνατε νηστικός.
π. Ἰωάννης: Ἀντίθετα, εἶμαι πιὸ χορτάτος ἀπ’ ὅτι χρειάζεται. Θέλω νὰ εἶμαι νηστικός. Ὅταν εἶναι κανεὶς νηστικὸς σωματικά, ἡ ψυχὴ του εἶναι ἱκανοποιημένη, νοιώθει πιὸ ἐλεύθερος καὶ τοῦ εἶναι πιὸ εὔκολο νὰ ἐξαρθῆ πνευματικά, ἐνῶ τὸ γεμάτο στομάχι καταπλακώνει τὴν ψυχή, τὴν σκλαβώνει. “Οὐκ ἐπ’ ἄρτῳ μόνῳ ζήσεται ἄνθρωπος”. (Ματθ. 4:4)
ἡγ.Ταϊσία: Εἶναι περίεργο. Εἶναι ν’ ἀπορῆ κανείς, πῶς τὸ κάθε συνηθισμένο καὶ ἁπλὸ περιστατικό, ἀκόμη καὶ τὴν κάθε λέξη τὴν ἐκμεταλλεύεσθε, γιὰ νὰ δώσετε ἕνα μάθημα. Ἀκόμη κι αὐτό. Τί ὑψηλὸ νόημα, ποὺ προέκυψε!
π. Ἰωάννης: Ὁ Χριστιανὸς πρέπει νὰ προσέχη πολὺ τὴν κάθε λέξη καὶ πρέπει νὰ τὴν ἐκμεταλλεύεται γιὰ τὸ καλό τοῦ πλησίον του.
ἡγ.Ταϊσία: Λοιπόν, ἀγαπητὲ Μπάτουσκα, πλησιάζομε στὸ λιμάνι καὶ χωρίζουμε τώρα. Καθὼς τὸ εἶπα αὐτὸ ἄρχισα νὰ κλαίω.
π. Ἰωάννης: Τὶς ἡμᾶς χωρίσει ἀπὸ τῆς ἀγάπης τοῦ Χριστοῦ; Ρωμ. 8:35) Ἐμεῖς, δηλαδὴ ἐσὺ καὶ ἐγὼ θὰ ἀγαποῦμε τὸν Κύριο. Τίποτε σ’ αὐτὴν τὴν ζωὴ ἤ στὴν μέλλουσα ζωὴ δὲν μπορεῖ νὰ μᾶς χωρίση ἀπ’ αὐτὴν τὴν ἀγάπη – πίστευε μόνο καὶ ἔλπιζε. “Κράτει ὅ ἔχεις, ἵνα μηδεὶς λάβῃ τὸν στέφανόν σου” (Ἀποκ. 3:11).
ἡγ.Ταϊσία: Πὼς μπορῶ νὰ σᾶς ἐκφράσω τὴν εἰλικρινέστατη καὶ βαθύτατη εὐγνωμοσύνη μου, πού ἐπισκεφθήκατε τὸ μοναστήρι μας; Ὤ! Ἂν μποροῦσα μόνο νὰ σᾶς φανῶ κι ἐγὼ κάπως χρήσιμη!
π. Ἰωάννης: Ἐξακολούθησε νὰ εὐχαριστῆς τὸν Κύριο. Τίποτε δὲν μοῦ εἶναι πιὸ εὐχάριστο. Δὲν χρειάζεται τίποτ’ ἄλλο.
ἡγ.Ταϊσία: Βλέπομεν γὰρ ἄρτι δι’ ἐσόπτρου ἐν αἰνίγματι, τότε δὲ πρόσωπον πρὸς πρόσωπον” (Α Κορ. 13:12) πρόσθεσα καὶ συνέχισα: Θὰ ἰδοῦμε πράγματι, Μπάτουσκα, τὸν Κύριο πρόσωπο πρὸς πρόσωπον; Μοῦ φαίνεται ὅτι ἡ θνητὴ φύση τοῦ ἀνθρώπου δὲν θὰ τὸ ἀντέξη.
π. Ἰωάννης: Ὄχι, ὁ ἄνθρωπος δὲν θὰ μπορέση νὰ τὸ ἀντέξη, ὅσο βρίσκεται ἀκόμη στὸ σαρκίο του, ὅσο ζῆ στὴν γῆ καὶ περιτριγυρίζεται ἀπὸ τὶς γήϊνες ἀναταραχές. Θυμήσου τί εἶπεν ὁ Θεὸς στὸν Μωϋσῆ. “Οὐ δυνήση ἰδεῖν τὸ πρόσωπόν μου. Οὐ γὰρ μὴ ἴδῃ ἄνθρωπος τὸ πρόσωπόν μου καὶ ζήσεται” (Ἔξοδ. 33:20). Στὸν μέλλοντα ὅμως αἰῶνα, ὅταν ὁ ἄνθρωπος θὰ ἔχη γίνει πνευματικός, ὁ Κύριος θὰ τοῦ φανερωθῆ γιὰ ὅσο μπορεῖ ν’ ἀντέξη, ἀλλὰ αὐτὸ εἶναι ἔργο τοῦ Θεοῦ. Γιὰ νὰ μὴ χάσει κανεὶς τὴν οὐράνια βασιλεία, τὸ φωτεινότατο αὐτὸ κατοικητήριο τῶν ἁγίων, ποὺ εἶναι αἰώνιοι, ἄχρονοι, ἀθάνατοι, φωτοφόροι, εὐωδιάζοντες καὶ περιχαρεῖς, πρέπει νὰ προετοιμάζεται ἀπὸ ἐδῶ. Πρέπει νὰ τηρῆ τὶς ἐντολὲς τοῦ Θεοῦ μὲ συναίσθηση μετανοίας καὶ νὰ ἐπιδίδεται σὲ ἀγαθοεργίες. Πρέπει νὰ ἐπισκέπτεται συχνὰ τὸν οἶκο τοῦ Θεοῦ ἐδῶ στὴν γῆ καὶ νὰ ἐξοικειώνεται μ’ αὐτόν. Πρέπει νὰ γνωρίζη τὸ μεγάλο παιδαγωγικὸ προορισμό, ποὺ ἔχει ὁ ναὸς στὶς ψυχὲς τῶν Χριστιανῶν καὶ νὰ συνηθίση νὰ ἀναπνέη τὸν οὐράνιο ἀέρα του μὲ τὸν ὁποῖον εὐωδιάζεται ὅλο τὸ βασίλειο τοῦ οὐρανοῦ, ὅλος ὁ χορὸς τῶν ἁγίων. Στὸν ναὸ δοξάζονται ἀενάως οἱ ἀρετές, τὰ ἀξιέπαινα ἔργα καὶ ὁ ἡρωϊσμὸς ὅλων τῶν ἁγίων τῆς Ἐκκλησίας. Μὲ τὴν ἐνσάρκωση τοῦ Υἱοῦ τοῦ Θεοῦ ἀμέτρητη χάρη καὶ ἔλεος ἐκχύνεται στὸν λαὸ τοῦ Θεοῦ. Πολλὰ ὅμως εἶναι καὶ ἐκεῖνα, ποὺ ἀπαιτοῦνται ἀπ’ αὐτὸν τὸν λαό: Συνεχὴς καὶ ἄγρυπνη θεώρηση τῶν ἔργων τῆς Θείας οἰκονομίας, ποὺ ἐκφράζεται μὲ τὴν ἐκπλήρωση τῶν ἐντολῶν τοῦ Θεοῦ, ὑπακοή, ἀμοιβαία ἀγάπη καὶ ὑποταγὴ τοῦ ἑνὸς στὸν ἄλλο, ἀλήθεια καὶ ἁγιότητα. Γιὰ νὰ γίνουν αὐτά, χρειάζεται νήψη. Ὅπως λέγει ἡ γραφὴ “Εἰ γὰρ ἑαυτοὺς διεκρίνομεν οὐκ ἂν ἐκρινόμεθα.” (Α Κορ. 11:31). Ὤ, πῶς σχίζει ὁ ἐχθρὸς τὴν ψυχὴ τοῦ ἀνθρώπου στὰ δυὸ ἀπομακρύνοντάς την ἀπὸ τὸν Θεὸ μὲ τοὺς πειρασμούς, μὲ τὴν ἀγάπη τῆς σάρκας καὶ τῶν σαρκικῶν ἀπολαύσεων, καὶ στρέφοντάς την πρὸς τὸν κόσμο καὶ τὶς ἀξίες του, τὴν ἐπίγεια δόξα, τὴν σωματικὴ ὡραιότητα, τὸν πλοῦτο καὶ τὶς διάφορες γήϊνες ἀπολαύσεις, ὡς ἐπὶ τὸ πλεῖστον ἁμαρτωλές! Ἡ ἀγάπη πρὸς τὸν Θεὸ σβήνει μέσα στὴν ἀγάπη τῆς ἁμαρτίας. Γι’ αὐτὸ εἶναι σημαντικὸ νὰ παρακολουθοῦμε μὲ μεγάλη προσοχὴ ὅλες τὶς μεταβολὲς τῆς καρδιᾶς μας, ὥστε νὰ μὴν ἀπομακρυνθῆ αὐτὴ ἀπὸ τὸν Θεό, ποὺ εἶναι ἡ μόνη πηγὴ ὅλων τῶν ἀγαθῶν.
ἡγ.Ταϊσία: Δὲν ξέρω, ἴσως κάνω λάθος, ἀλλά, ἐνῶ ἐγὼ ἐξετάζω συχνὰ τὴν καρδιά μου, δὲν βρίσκω νὰ τὴν τραβᾶ τίποτε τὸ γήϊνο. Δὲν μπορῶ νὰ μὴ νοιώθω ὅτι ζῶ κάπως ἀπόμακρα ἀπὸ τὰ κοσμικὰ πράγματα καὶ ἀποδέχομαι τὴν συμμετοχὴ καὶ τὴν σχέση μου μὲ τὸν κόσμο μόνο σὰν μία ἀνάγκη.
π. Ἰωάννης: Πρέπει νὰ εὐχαριστῆς τὸν Θεό, πού σου ἔχει δώσει αὐτὴν τὴν ἀπάθεια. Δὲν εἶναι δική σου. Μόνο ἡ δική Του δύναμη μπορεῖ νὰ διατηρήση τὸν ἄνθρωπο σ’ αὐτὴν τὴν κατάσταση.
ἡγ.Ταϊσία: Ὅταν σκέφτομαι τὴν ἑνότητα μεταξὺ Θεοῦ καὶ ἀνθρώπων, φθάνω ἀθέλητα σ’ ἕνα ἐρώτημα. Σὲ τί χρησιμεύουν ὅλες μας οἱ προσπάθειες , οἱ στερήσεις καὶ οἱ ἀγῶνες γιὰ τὴν Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν, ἐὰν αὐτὴ ἡ βασιλεία, ὅπως καὶ ὁ Θεὸς πού μᾶς τὴν δίνει, εἶναι μόνο ἀγάπη, χαρὰ καὶ εἰρήνη; Χιλιάδες ἀρχαῖοι ἅγιοι ἔλαμψαν μὲ τὰ παλαίσματά τους καὶ τὰ ἴδια αὐτὰ παλαίσματα ἔχουν ὁρισθῆ νὰ γίνωνται καὶ ἀπὸ τοὺς σύγχρονους μοναχούς. Ὁ Θεὸς ὅμως, ἡ αἰώνια Ἀγάπη, ἀπαιτεῖ μόνο ἀγάπη, γιὰ νὰ θρονιαστῆ στὴν καρδιὰ τοῦ ἀνθρώπου. “Υἱέ, δὸς μοι σὴν καρδίαν”. (Σοφ. Σολ. 23:26). Οἱ ἀσκητικοὶ ἀγῶνες εἶναι ἐξαντλητικοὶ καὶ καταπιεστικοί. Μερικὲς φορὲς τοὺς συγκρίνω μὲ τὸ γράμμα τοῦ νόμου “τὸ γὰρ γράμμα ἀποκτέννει, τὸ δὲ πνεῦμα ζωοποιεῖ.” (Β. Κορ. 3:6).
π. Ἰωάννης: Συγχέεις δυὸ διαφορετικὰ πράγματα. Τὸ κάθετι ἔχει τὴν ὥρα του καὶ τὸν τόπο του. Τὰ ἀσκητικὰ παλαίσματα εἶναι ἀναγκαῖα, γιὰ νὰ ἐξασκήσωμε τὸν ἐσωτερικὸ ἄνθρωπο, γιὰ νὰ νεκρώσωμε τὰ πάθη, ποὺ ἔχομε μέσα μας καὶ νὰ προετοιμασθοῦμε νὰ φθάσωμε στὸ “μέτρο ἡλικίας τοῦ πληρώματος τοῦ Χριστοῦ” (Ἐφ. 4:13), ὁπότε θὰ μπορέσωμε νὰ δεχθοῦμε καὶ νὰ κρατήσωμε στὴν καρδιά μας τὴν Βασιλεία τοῦ Θεοῦ. Ὁ Θεὸς εἶναι μαζί μας πάντοτε, στέκεται στὴν πόρτα τῆς καρδιᾶς μας καὶ ὅπως λέγει ἡ γραφὴ “Ἰδοὺ ἔστηκα ἐπὶ τὴν θύραν καὶ κρούω” (Ἀποκ. 3:20) Εἶναι ὅμως ἡ καρδιὰ πάντοτε ἱκανὴ νὰ Τὸν δεχθῆ; Γι’ αὐτὸ διαβάζομε βιβλία καὶ παίρνομε παραδείγματα ἀσκητικῶν παλαισμάτων, γιὰ νὰ πάρωμε κι ἐμεῖς δύναμη, ποὺ θὰ μᾶς βοηθήση στὴν τελείωσή μας. Μ’ αὐτὰ τὰ παλαίσματα θὰ μπορέσωμε νὰ καθαρίσωμε τὴν καρδιά μας, γιὰ νὰ μπορέση κι αὐτὴ μὲ τὴ σειρά της νὰ δεχθῆ τὴν Βασιλεία τοῦ Θεοῦ, δηλαδὴ τὸν ἴδιο τὸν Χριστό.
Ξέρεις τὸ τροπάριο τοῦ Ἁγίου Μεγαλομάρτυρος Θεοδώρου τοῦ Τήρωνος; “Ὡς ἄρτος ἡδὺς τῆ Τριάδι προσήνεκται” Τί σημαίνει αὐτό; Πῶς ἑρμηνεύεις τὰ λόγια αὐτά; Γιὰ νὰ εἶναι ὁ ἄρτος ἡδὺς καὶ εὐχάριστος, εἶναι ἀνάγκη νὰ κοσκινήσωμε καλὰ τὸ ἀλεύρι καὶ νὰ τὸ καθαρίσωμε ἀπὸ τὰ ξένα σώματα, ἀπ’ ὅλα τὰ ἄχρηστα. Μόνο τότε θὰ εἶναι ὁ ἄρτος καθαρὸς καὶ εὔγεστος. Ἔτσι συμβαίνει καὶ μὲ τὴν καρδιά μας. Γιὰ νὰ γίνη αὐτὴ θυσία εὐάρεστη στὸν Θεό, εἶναι ἀνάγκη νὰ τὴν καθαρίσωμε πρῶτα ἀπὸ τὰ πάθη, ποὺ ἐνυπάρχουν ἐκεῖ καὶ νὰ πετάξωμε πέρα αὐτὰ τὰ πάθη. Μόνο τότε θὰ γίνη ἡ καρδιά μας θυσία εὐάρεστη στὸν Θεό.
ἡγ.Ταϊσία: Ἀγαπητὲ Μπάτουσκα, πῶς πρέπει νὰ ἐννοήση κανεὶς τὴν ἐντολὴ τῶν “καλῶν ἔργων”; Πρέπει πράγματι αὐτὰ τὰ ἔργα νὰ τὰ κρύβωμε;
π. Ἰωάννης: Ἐγὼ τὴν ἐννοῶ ὡς ἑξῆς: “Οὕτω λαμψάτω τὸ φῶς ὑμῶν ἔμπροσθεν τῶν ἀνθρώπων, ὅπως ἴδωσιν ὑμῶν τὰ καλὰ ἔργα καὶ δοξάσωσι τὸν πατέρα ὑμῶν τὸν ἐν τοῖς οὐρανοίς.” (Ματθ. 5:16). Ἀφῆστε λοιπόν, τὸν κόσμο νὰ ἰδῆ τὰ καλά σας ἔργα, γιὰ νὰ δοξάση γι’ αὐτὰ τὸν Κύριο. Θὰ πάρουν ἔτσι οἱ ἄνθρωποι ἕνα ζωντανὸ παράδειγμα καὶ θὰ πεισθοῦν γι’ αὐτὰ τὰ ἔργα. Ἀπ’ αὐτὴν ὅμως πρέπει νὰ τὰ κρύβετε (κι ἔδειξε μὲ τὸ δάχτυλό του τὴν καρδιά). Ἀπ’ αὐτήν, ὅλα πρέπει νὰ μένουν κρυφὰ “Μὴ γνώτω ἡ ἀριστερά σου τί ποιεῖ ἡ δεξιά σου” (Ματθ. 6:3). Μὲ τὸ “ἀριστερά” ἐννοεῖ στὴν πραγματικότητα τὴν γνώμη, ποὺ ἔχομε γιὰ τὸν ἑαυτό μας καὶ τὴν ματαιοδοξία.
Ἐν τῷ νότῳ οἱ σπείροντες δάκρυσιν ἐνθέοις θεριοῦσι στάχυας ἐν χαρᾷ ἀειζωϊας” . “Αὐτὸ γιὰ σένα Ταϊσία εἶναι παρηγορητικό. Αὐτοί, ποὺ σπείρουν μὲ δάκρυα θὰ θερίσουν μὲ χαρὰ στὸν μέλλοντα αἰῶνα. Πόσο συχνὰ στέλνει ὁ Θεὸς ἀνακούφιση σ’ αὐτόν, ποὺ πιστεύει! Νὰ θυμᾶσαι ὅτι οἱ ἀγῶνες γιὰ τὸν Κύριο καὶ οἱ θλίψεις, ποὺ περνᾶ κανεὶς γιὰ χάρη Του, εἶναι τὸ πιὸ ὑψηλὸ πρᾶγμα.
ἡγ.Ταϊσία: Μάτουσκα, πῶς παρηγόρησε ὁ Κύριος τὴν Μαρία τὴν Μαγδαληνή;
π. Ἰωάννης: “Μαρία, τί κλαίεις, τίνα ζητεῖς; (Ἰωάν. 20:15) Καὶ σένα σοῦ λέγει ἐπίσης “Ταϊσία τί κλαίεις, τίνα ζητεῖς;” “Ζήτα, ζήτα τὸν Ἰησοῦ κι αὐτὸς θὰ σοῦ ἐμφανισθῆ. Ὑπάρχουν πολλὲς παρηγοριὲς γι’ αὐτὸν ποὺ πιστεύει, ὅπως π.χ. στὴν Θεία Λειτουργία, ὅπου μερικὲς φορὲς βρίσκει κανεὶς παρηγοριά, φώτιση τῆς ψυχῆς, ἀποκάλυψη μυστηρίων!
ἡγ.Ταϊσία: Δὲν εἶναι ὅτι ζητῶ νὰ μάθω Μπάτουσκα. Μπορῶ νὰ σᾶς κοιτάζω κατὰ πρόσωπο, γιατί εἶμαι εἰλικρινὴς ἀπέναντί σας. Ἕνας σκεπτόμενος ἄνθρωπος ὅμως δὲν μπορεῖ παρὰ νὰ διερωτηθῆ γιὰ σᾶς, ἰδιαίτερα μάλιστα, ἂν ἔχη πνευματικὴ τοποθέτηση ἀπέναντι στὴ ζωή. Γι’ αὐτὸ σκέφτομαι κι ἐγὼ γιὰ σᾶς. Τί εἴδους ἄνθρωπος εἶσθε καὶ ποῦ θὰ καταλήξουν ὅλ’ αὐτά;
π. Ἰωάννης: Γιὰ δές! Γιὰ δές! Κοίτα τί ψάχνεις νὰ βρῆς! “Ποῦ θὰ καταλήξουν ὅλ’ αὐτά;” Μὰ καὶ ἡ ἀρχὴ καὶ τὸ τέλος εἶναι στὸ ἔλεος τοῦ Θεοῦ. Κοίταξε καὶ κρίνε ἀπὸ τοὺς καρποὺς τοῦ δένδρου, ὅπως γράφει καὶ στὸ Εὐαγγέλιο. “Ἀπὸ τῶν καρπῶν αὐτῶν ἐπιγνώσεσθε αὐτούς” (Ματθ. 7:16) Πρέπει ἐπίσης νὰ ἀναζητήσης αὐτοὺς τοὺς καρποὺς καὶ στὸν ἑαυτό σου, γιατί θὰ ὑπάρχουν μέσα σου, πρέπει νὰ ὑπάρχουν. Ταυτόχρονα νὰ θυμᾶσαι ὅτι ἡ εἰρήνη προέρχεται ἀπὸ τὸν Θεό. Ὁ ἐχθρὸς δὲν μπορεῖ νὰ φέρη πραγματικὴ εἰρήνη. Ἡ δουλειὰ του εἶναι νὰ διαταράσση κι ὄχι νὰ δίνη εἰρήνη.
ἡγ.Ταϊσία: Θέλω νὰ σᾶς ρωτήσω καὶ κάτι ἄλλο. Ἀπὸ πολὺ καιρὸ τώρα προσπαθῶ νὰ ἀπομακρυνθῶ ἀπὸ τοὺς συγγενεῖς μου. Σπάνια τούς γράφω καὶ πᾶνε τώρα δεκατέσσερα χρόνια ἀπὸ τότε, ποὺ τοὺς ἐπισκέφθηκα γιὰ τελευταία φορά. Αὐτοὶ μὲ προσκαλοῦν καὶ προσπαθοῦν νὰ ἔλθουν κοντά μου, ἐνῶ μερικοὶ ἄλλοι ἄνθρωποί μου λένε ὅτι εἶναι ἁμαρτία νὰ ἐγκαταλείπει κανεὶς τοὺς συγγενεῖς του. Λένε ὅτι ἂν κανεὶς κάνη τὸ καλὸ στοὺς ξένους, πρέπει νὰ τὸ κάνη ἐπίσης καὶ στοὺς συγγενεῖς του. Ἐγὼ προσπαθῶ συνέχεια ν’ ἀποξενωθῶ ἀπ’ ὅλ’ αὐτά, γιατί ἔχει λεχθῆ ὅτι “καὶ ἐχθροί τοῦ ἀνθρώπου οἱ οἰκιακοὶ αὐτοῦ” (Ματθ. 10:36). Ἐκτὸς αὐτοῦ τί κοινὸ ἔχομε; Τὸ μόνο ποὺ κάνουν εἶναι νὰ μὲ διακόπτουν ἀπὸ τὰ καθήκοντά μου καὶ φοβοῦμαι ὅτι εἶναι καὶ πολὺ ἁμαρτωλοί. Ἐσεῖς τί γνώμη ἔχετε;
π. Ἰωάννης: Αὐτὸ ποὺ κάνεις εἶναι καλό. Κρατήσου μακριὰ ἀπ’ αὐτούς. Νὰ θυμᾶσαι ὅτι “οὐδεὶς δύναται δυσὶ κυρίοις δουλεύειν” (Ματθ. 6:24). Τώρα ἔχεις ἄλλους συγγενεῖς, τὶς ἐν Χριστῷ ἀδελφές σου. Θὰ δώσης λόγο γι’ αὐτὲς μπροστὰ στὸν Θεό. Ὅσο γιὰ τοὺς συγγενεῖς σου, ἀφοῦ τοὺς ἔχης ἤδη ἐγκαταλείψει, μὴν κοιτάζης πίσω σου (Ἱερ. 46:15). Δὲν ὑπάρχει πιὸ μεγάλος πόλεμος γιὰ ἕνα πνευματικὸ ἄνθρωπο ἀπὸ ἐκεῖνον, ποὺ ἔχει ἀπὸ τοὺς συγγενεῖς του “Ἐχθροί τοῦ ἀνθρώπου οἱ οἰκιακοὶ αὐτοῦ.” (Ματθ. 10:36) Ἔτσι ἦταν τὴν ἐποχὴ τοῦ Χριστοῦ, ἔτσι εἶναι τώρα κι ἔτσι θὰ εἶναι πάντα.
ἡγ.Ταϊσία: Κάποτε ἐξομολογήθηκα στὸν Πατέρα Ἰωάννη παίρνοντας μία-μία τὶς ἐντολὲς μὲ τὴν σειρά. Ἀφοῦ μὲ ἄκουσε, μοῦ εἶπε.
π. Ἰωάννης: Ὅλες αὐτὲς οἱ ἁμαρτίες εἶναι, ἂς τὸ ποῦμε ἔτσι, ἀναπόφευκτες, καθημερινές, γιὰ τὶς ὁποῖες πρέπει συνεχῶς νὰ μετανοοῦμε νοερὰ καὶ νὰ κοιτάζωμε νὰ καλυτερεύουμε. Πές μου ὅμως κάτι. Πῶς εἶναι ἡ καρδιά σου; Ὑπάρχει ἐκεῖ τίποτε τὸ ἁμαρτωλό, θυμός, ἔχθρα, περιφρόνηση, μῖσος, φθόνος, κολακεία, μοχθηρία, ὑποψία, κατάκριση; Μήπως ἐπιθυμῆς τὸ κακὸ τοῦ πλησίον σου; Αὐτὸ εἶναι τὸ δηλητήριο, ἀπὸ τὸ ὁποῖο ἄς μᾶς γλιτώση ὁ Θεός. Αὐτὸ εἶναι τὸ σημαντικό.
ἡγ.Ταϊσία: Ἀπάντησα ὅτι δὲν ἔνοιωθα μέσα μου κανένα θυμό, ὀργή, ἐκδικητικότητα ἤ ὁτιδήποτε ἄλλο παρόμοιο καὶ ὅτι γι’ αὐτό, ποὺ κατηγοροῦσα τὸν ἑαυτό μου ἦταν μόνο μία ὑποψία καὶ μία δυσπιστία ἀπέναντι στοὺς ἀνθρώπους, ποὺ γεννήθηκαν μέσα μου ἐξ αἰτίας τῆς ἀδικίας καὶ τῆς ἀτιμίας πολλῶν. Ὁ πατὴρ Ἰωάννης ἀπάντησε:
π. Ἰωάννης: Δὲν δικαιολογεῖσαι νὰ νοιώθης ἔτσι, θυμήσου “Ἡ ἀγάπη μακροθυμεῖ… ἡ ἀγάπη οὐ λογίζεται τὸ κακόν.” (Α’ Κορ. 13:45). Νὰ τὰ σκεπάζης ὅλα μὲ τὴν ἀγάπη. Μὴν κατοικῆς μέσα στὴν λάσπη τοῦ κόσμου. Νὰ φθάνης τὴν τελειότητα ἐν ἀγάπῃ Χριστοῦ. Πάντως ἀκόμη κι ὁ Ἰησοῦς “οὐκ ἐπίστευεν ἑαυτὸν αὐτοῖς διὰ τὸ αὐτὸν γινώσκειν πάντα”. (Ἰωάν. 2:24)
ἡγ.Ταϊσία: Μπάτουσκα, πῶς μπορῶ νὰ ἐμπιστεύωμαι ἀνεπιφύλακτα καὶ νὰ πιστεύω στοὺς ἀνθρώπους, ὅταν ἐξ αἰτίας τους ὑπέφερα τόσα πολλά, ἐνῶ ἤμουν ἀθώα καὶ δὲν ἄξιζα τέτοια συμπεριφορά; Μερικὲς φορὲς μὲ πιάνει μία δυσπιστία καὶ μία ὑποψία, ἐπειδὴ φοβοῦμαι τὸ μέλλον.
π. Ἰωάννης: Γιατί νὰ κοιτάζωμε τὸ μέλλον; “Ἀρκετόν τῆ ἡμέρα ἡ κακία αὐτῆς” (Ματθ. 6:34). Ἂς παραδοθοῦμε σὰν παιδιὰ στὸν Οὐράνιο Πατέρα μας. “Ὁ Θεὸς οὐκ ἐάσει ὑμᾶς πειρασθῆναι ὑπὲρ ὅ δύνασθε.” (Α’ Κορ. 10:13). Μὲ τὶς ὑποψίες βασανίζεις μόνο τὸν ἑαυτό σου καὶ δὲν ἐξυπηρετεῖς τὸν σκοπό, ποὺ ἔταξες. Βλάπτεις ἀκόμη καὶ τὸν ἑαυτό σου μὲ τὸ νὰ φαντάζεσαι ἐκ τῶν προτέρων ὅτι ὑπάρχει κακὸ ἐκεῖ, ὅπου πιθανὸν δὲν ὑπάρχει τίποτε. Ἐφ’ ὅσον ἐμεῖς δὲν κάνομε κακὸ σὲ κανένα, ἄς μᾶς κάνουν οἱ ἄλλοι, ἂν τὸ ἐπιτρέπη αὐτὸ ὁ Θεός.
ἡγ.Ταϊσία: Κάποτε εἶπα στὸν Μπάτουσκα ὅτι μερικὲς φορὲς μὲ κυριεύει ἕνας δυνατὸς πειρασμός, ποὺ δὲν μπορῶ νὰ τὸν περιγράψω μὲ λόγια. Εἶναι ἕνα εἶδος καταπίεσης, ποὺ φθάνει στὴν ἀπελπισία. Εἶναι σὰν νὰ ἐπικρέμεται πάνω ἀπ’ τὸ κεφάλι μου ἕνα μαῦρο σύννεφο, ἀπ’ ὅπου δὲν φαίνεται νὰ ὑπάρχη διέξοδος. Ὅλα φαίνονται τόσο σκοτεινὰ καὶ τόσο βαρειὰ στὴν ψυχή μου, ὥστε αὐτὸν τὸν πειρασμὸ τὸν χαρακτηρίζω “διαβολικό”, ἂν μάλιστα διαρκοῦσε πιὸ πολὺ ἀπ’ ὅ,τι διαρκεῖ συνήθως, θὰ μποροῦσε νὰ προκαλέση τὸν θάνατο ἤ τὴν τρέλλα.
π. Ἰωάννης: Ὁ Θεὸς ἐπιτρέπει σ’ αὐτὸν τὸν πειρασμὸ νὰ προσβάλλη τὶς δυνατότερες φύσεις, αὐτοὺς δηλαδή, ποὺ εἶναι πιὸ πεπειραμένοι στὸν πνευματικὸ πόλεμο. Ὁ ἐχθρός σου τὸν παρουσιάζει, ἐπειδὴ βλέπει ὅτι οἱ ἀγῶνες σου φθάνουν σ’ ἕνα τέλος, ὅτι ἑτοιμάζεται γιὰ σένα στὸν οὐρανὸ μία ἀνταμοιβὴ καὶ θέλει νὰ σὲ χτυπήση καὶ νὰ σὲ ρίξη κάτω μ’ ἕνα δυνατὸ τίναγμα καὶ νὰ σοῦ στερήση ἔτσι τὸν στέφανο. Ἔχει καταστρέψει πολλοὺς μὲ τὴν ἀπόγνωση. Νὰ εἶσαι δυνατὴ καὶ ἀνδρεία, νὰ πολεμᾶς τὶς μηχανορραφίες τοῦ ἐχθροῦ. Μὴν παραδίδεσαι. Νὰ σηκώνης αὐτὸν τὸν σταυρὸ μὲ ταπείνωση καὶ ἀντοχή. Νὰ θεωρῆς ὅτι αὐτὸς ὁ πειρασμός σου παρουσιάζεται, γιὰ νὰ μεγαλώση τὴν ταπεινοφροσύνη σου καὶ ὁ Κύριος θὰ σὲ βοηθήση. Αὐτὸς ποὺ ἔχει θεμελιωμένη τὴν ψυχὴ του πάνω σὲ βράχο, δὲν θὰ κλονισθῆ ἀπὸ τοὺς ἀνέμους τῶν πειρασμῶν τοῦ ἐχθροῦ, καμιὰ καταιγίδα δὲν εἶναι ἀρκετὰ δυνατὴ νὰ συγκλονίση τὰ θεμέλια. Ἐκεῖνος ὅμως, ποὺ τὸ σπίτι τῆς ψυχῆς του εἶναι χτισμένο στὴν ἄμμο, ἡ ψυχή, ποὺ δὲν ἔχει σὰν θεμέλιό της τὴν Πέτρα Χριστό, εὔκολα καταστρέφεται ἀκόμη καὶ μὲ μία μικρὴ μπόρα.
Τὴν πνευματικὴ κλίμακα νὰ τὴν ἀνεβαίνης, ὄχι νὰ τὴν κατεβαίνης. Νὰ ἀνυψώνεσαι στὸ πνεῦμα καὶ στὸν νοῦ. Κλήθηκες, γιὰ νὰ ὁδηγήσης τὸ μικρό σου ποίμνιο τῶν παρθένων, ποὺ τὶς ἔχει διαλέξει ὁ Θεός, γιὰ ν’ ἀκολουθήσουν τὴν μοναχικὴ ζωή. Αὐτὸ τὸ ἔργο νὰ μὴν τὸ θεωρῆς κατώτερο ἤ μικρότερο ἀπὸ τὶς ἀρετὲς ἐκεῖνες καὶ τὰ ἀσκητικὰ ἐπιτεύγματα, ποὺ θὰ μποροῦσες νὰ ἐπιτύχης μὲ τὴν ἡσυχία προσπαθώντας νὰ σώσης μόνο τὴν ψυχή σου. Τώρα δὲν ἔχεις εἰρήνη, ἐπειδὴ ὑπηρετεῖς τὸν πλησίον σου. Οἱ ἀγῶνες σου τώρα εἶναι οἱ φροντίδες καὶ οἱ θλίψεις. Εἶναι φροντίδες καὶ θλίψεις μαρτύρων, γιατί ἐσὺ σταυρώνεσαι γιὰ ὅλους, γιὰ χάρη τῆς ἀγάπης τοῦ Θεοῦ καὶ τοῦ πλησίον σου. Τί θὰ μποροῦσε νὰ εἶναι ὑψηλότερο;
ἡγ.Ταϊσία: Τὴν ἄλλη μέρα τὸ πρωὶ ὁ Μπάτουσκα κι ἐγὼ πήγαμε στὴν ἐκκλησία, ὅπου ἡ Ἁγία Τράπεζα ἦταν μαρμάρινη. Ξαφνικά, ὁ Μπάτουσκα ρώτησε: “Ἀπὸ τί εἶναι φτιαγμένος αὐτὸς ὁ βωμός; ” Μὲ ἔκπληξη τὸν κοίταξα καὶ ἀπάντησα “Ἀπὸ μάρμαρο”. Εἶπε τότε “Συνεπῶς, εἶναι φτιαγμένος ἀπὸ πέτρα. Ἂς εἶναι λοιπὸν καὶ ἡ καρδιά σου σὰν αὐτὴ τὴν πέτρα. Νὰ εἶσαι ἀνδρεία. Ἔχε θάρρος!”
ἡγ.Ταϊσία: Μερικὲς φορές, ὅταν προετοιμάζωμαι νὰ κοινωνήσω, μὲ δυσκολία κρατιέμαι ἄγρυπνη τὴν προηγούμενη νύχτα. Ἐξαντλοῦμαι, εἴτε ἀπὸ τὸν καθημερινὸ κάματο εἴτε ἀπὸ κάτι ἄλλο καὶ νοιώθω τὴν ἀνάγκη νὰ κοιμηθῶ. Γι’ αὐτὸ εἶμαι ἀναστατωμένη στὴν ἐκκλησία.
π. Ἰωάννης: Νομίζεις ὅτι ἡ ἀϋπνία ἤ ὁποιοσδήποτε ἄλλος ἀγώνας εἶναι ἀρκετὰ δυνατὲς ἤ σημαντικὲς προϋποθέσεις, ὥστε νὰ μᾶς δίνουν παρρησία μπροστὰ στὸ Ἅγιο Ποτήριο; Θυμᾶσαι τὸν ληστὴ στὸν σταυρό; Ἕνας ἀναστεναγμὸς εἰλικρινοῦς μετανοίας, μία ἁπλῆ πίστη στὶς ἀρετὲς τοῦ Ἐσταυρωμένου – αὐτὴ εἶναι ἡ δικαιολογία μας, γιὰ νὰ κοινωνήσωμε καὶ ὄχι οἱ ψευτοαγῶνες. Φυσικὰ καὶ εἶναι ἀναγκαῖο νὰ ἀγωνιζώμαστε, ἀλλὰ ὄχι μὲ τὴν πρόθεση νὰ δείξωμε τὰ καλά μας ἔργα καὶ νὰ τὰ χρησιμοποιήσωμε, ἂς ποῦμε, σὰν δικαιολογία ὅτι εἴμαστε ἄξιοι νὰ κοινωνήσωμε. “Καρδίαν συντετριμμένην καὶ τεταπεινωμένην ὁ Θεὸς οὐκ ἐξουδενώσει.” (Ψαλμ. 50:19).
π. Ἰωάννης: Πρέπει νὰ βιάζει κανεὶς τὸν ἑαυτό του. Θυμήσου- πρέπει νὰ βιάζη κανεὶς τὸν ἑαυτό του γιὰ τὸ καλό τοῦ πλησίον του καὶ γιὰ τὴν δόξα τοῦ Θεοῦ.
Εἶναι καλὸ τὸ ὅτι θυμᾶσαι τὰ λόγιά μου. (γιὰ σημειώσεις της). Ὁ Ἀπόστολος λέγει: “Ἐπαινῶ δὲ ὑμᾶς ἀδελφοὶ ὅτι πάντα μοῦ μέμνησθε καὶ καθὼς παρέδωκα ὑμῖν τάς παραδόσεις κατέχετε” (Α’ Κορ. 11:2). Αὐτὸ σημαίνει ὅτι ὁ σπόρος πέφτει σὲ γόνιμο ἔδαφος καὶ καρποφορεῖ καρπὸ ἱκανὸ νὰ θρέψη κι ἄλλους.
ἡγ.Ταϊσία: Νομίζω Μπάτουσκα, ὅτι ὁ περισπασμός, ἂν καὶ δὲν ἀποτελῆ αὐτὸς καθ’ ἑαυτὸν μία συγκεκριμένη μορφὴ ἁμαρτίας, ἐν τούτοις κι αὐτὸς ἐμποδίζει καὶ καταστέλλει τὴν παρουσία τοῦ Θεοῦ ὄχι λιγότερο ἀπὸ τὶς ἄλλες ἁμαρτίες.
π. Ἰωάννης: Μά, δὲν θεωρεῖς ἁμαρτία τὸν περισπασμό; Εἶναι ἡ ἀπώλεια τῆς προσοχῆς. Ὁ Σωτῆρας μας ἔκανε λόγο γι’ αὐτόν, ὅταν εἶπε: “Σίμων, Σίμων, ἰδοὺ ὁ σατανᾶς ἐξητήσατο ὑμᾶς τοῦ σινιάσαι ὡς τὸν σῖτον (Λουκ. 22:31). (τὸ σινιάσαι σημαίνει νὰ σὲ κοσκινίση, νὰ σὲ διασκορπίση)
ἡγ.Ταϊσία: Μιλοῦσε ὅμως γιὰ τὸν περισπασμὸ ὁ Χριστός, ὅταν τὰ εἶπε αὐτά;
π. Ἰωάννης: Ὁπωσδήποτε γιὰ τὸν περισπασμὸ μιλοῦσε.
Μερικὰ κορίτσια τοῦ ἔφερναν λουλούδια, συνήθως ἄσπρες καὶ μὼβ βιολέτες, ποὺ τὶς ἀγαποῦσε πολύ. Κάποτε, ἀφοῦ πῆρε τὰ λουλούδια, κράτησε ἕνα στὸ χέρι του, τὸ ἐξέτασε καὶ εἶπε τὰ λόγια τοῦ Εὐαγγελίου.
“Οὐδὲ Σολομών ἐν πάσῃ τῆ δόξῃ αὐτοῦ περιεβάλετο ὡς ἕν τούτων. Εἰ δὲ τὸν χόρτον τοῦ ἀγροῦ, σήμερον ὄντα καὶ αὔριον εἰς κλίβανον βαλλόμενον, ὁ Θεὸς οὕτως ἀμφιέννυσιν, οὐ πολλῶ μᾶλλον ὑμᾶς ὀλιγόπιστοι;” Πόσο φανερὴ εἶναι ἡ ἀλήθεια τοῦ Θεοῦ! “Ζητεῖτε δὲ πρῶτον τὴν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ καὶ τὴν δικαιοσύνην αὐτοῦ καὶ ταῦτα πάντα προστεθήσεται ὑμῖν.” (Ματθ. 6:29, 30, 33). Ἐγὼ τὸ ἔχω ζήσει αὐτό. Ἀπὸ τότε, ποὺ ἄρχισα νὰ ἐπιζητῶ ἐντατικὰ τὸν Κύριο καὶ νὰ παλεύω κυριολεκτικά, γιὰ νὰ Τὸν ὑπηρετήσω μὲ προσευχές, ἀγαθοεργίες καὶ ἄλλα ἔργα, δὲν χρειάσθηκε σχεδὸν ποτὲ νὰ φροντίσω γιά τὶς προσωπικές μου ἀνάγκες καὶ ἐννοῶ τὶς ἐξωτερικές. Μὲ τὴν δύναμη τοῦ Θεοῦ μὲ φροντίζουν καί, μοῦ δίνουν ροῦχα νὰ φορῶ. Καθὼς εἶναι καλοὶ ἄνθρωποι μὲ περιποιοῦνται καὶ τὸ θεωροῦν προσβολή, ἂν δὲν δεχθῶ τὴν προσφορά τους.
π. Ἰωάννης: «Τί θησαυρὸ ἔχομε στὴν προσευχή. Μὲ τὴν προσευχὴ μποροῦμε νὰ λάβωμε ὅλα τὰ ἀγαθὰ ἀπὸ τὸν Κύριο καὶ νὰ κατανικῶμε κάθε πειρασμό, νὰ ξεπεράσωμε κάθε δοκιμασία καὶ θλίψη.
«Μάτουσκα, κοίταξε πῶς παλεύει αὐτὴ ἡ φτωχὴ μύγα! Ἐδῶ κοίτα, νὰ την! Ὁ ἄνεμος τὴν πῆρε καὶ τὴν κτύπησε τὴν καημένη πάνω στὸ πλοῖο, τὴν ἔριξε στὸ πάτωμα καὶ δὲν μπορεῖ νὰ σηκωθῆ, ἀλλὰ δὲν χάνει τὴν ἐλπίδα της, μάχεται μὲ τὸν ἄνεμο. Αὐτὸς τὴν σπρώχνει πρὸς τὰ πίσω, ἀλλὰ ἐκείνη πάλι προχωρεῖ σιγά-σιγὰ πρὸς τὰ ἐμπρός. Τί ἔξυπνο! Ἔτσι ἀκριβῶς μάχεται καὶ ὁ ἐχθρὸς – ὁ διάβολος- τὴν ψυχή. Τὴν πετᾶ σὰν ἀνεμοστρόβιλος μακριὰ ἀπ’ τὸ μονοπάτι τῆς σωτηρίας, πάνω στὸ ὁποῖο κινεῖται, ἀλλ’ αὐτὴ ἀντιμάχεται καὶ δὲν ὑποχωρεῖ. Αὐτὴ ἡ μύγα μᾶς δίνει ἕνα μάθημα.» … ««Πόσο θαυμαστὸς εἶναι ὁ Δημιουργὸς στὴν δημιουργία Του! Κοίταξε αὐτὸν τὸν ἥλιο! Τί σπάνια ὀμορφιά! Κι ἂν τὰ δημιουργήματά Του εἶναι τόσο μεγαλόπρεπα, φαντάσου πόσο πιὸ μεγαλόπρεπος εἶναι ὁ ἴδιος ὁ Δημιουργός!»
Π. Ἰωάννης: «Γνωρίζεις, τί ἦταν ἐκεῖνο ποὺ κυρίως μ’ ἔστρεψε πρὸς τὸν Θεὸ καὶ ἐθέρμαινε τὴν καρδιά μου ἀπὸ τὰ παιδικὰ χρόνια στὴν ἀγάπη πρὸς Αὐτόν; Ἦταν τὸ ἱερὸ Εὐαγγέλιο. Οἱ γονεῖς μου εἶχαν Εὐαγγέλιο στὴν σλαβονικὴ καὶ στὴν ρωσικὴ γλώσσα. Ἀγαποῦσα πολὺ νὰ διαβάζω αὐτὸ τὸ θαυμάσιο βιβλίο, ὅταν ἐρχόμουν στὸ σπίτι κατὰ τὶς διακοπές. Διάβαζα καὶ εὐφραινόμουν μ’ αὐτό. Ἔβρισκα στὴν ἀνάγνωσι μεγάλη καὶ ἀναντικατάστατη παρηγοριά. Αὐτὸ τὸ Εὐαγγέλιο εἶχα μαζί μου καὶ στὴν Ἀκαδημία. Μπορῶ νὰ πῶ ὅτι ἦταν συνοδοιπόρος τῆς νεότητός μου, διδάσκαλός μου, χειραγωγὸς καὶ παρηγορητής, μὲ τὸν ὁποῖο ἐγὼ ἤμουν ἑνωμένος ἀπὸ τὰ παιδικά μου χρόνια.»
ἡγ.Ταϊσία:
Μπάτουσκα, σοῦ ζητῶ νὰ ἔλθης, ἐπειδὴ ἀκριβῶς εἶχα τὴν εὐκαιρία νὰ μιλήσω μαζί σας καὶ νὰ σᾶς ἰδῶ μὲ τὰ ἴδιά μου τὰ μάτια. Ἀφοῦ λοιπὸν ἐγὼ εἶχα αὐτὴν τὴν εὐτυχία, θέλω νὰ ἔχουν τὴν ἴδια τύχη καὶ οἱ ἀδελφές μου. Ἂν δὲν χρησιμοποιήσω ὅλα τὰ διαθέσιμα μέσα γιὰ νὰ τὸ καταφέρω αὐτό, τότε θὰ τὸ ἔχω βάρος στὴν συνείδησή μου, ἂν ὅμως ἐγὼ καταβάλω κάθε δυνατὴ προσπάθεια καὶ σεῖς ἐξακολουθήσετε νὰ ἀρνῆσθε, τότε δὲν θὰ ἔχω νὰ δώσω λόγο στὸν Θεό.π. Ἰωάννης: Ἄ! γι’ αὐτὸ λοιπόν! Γι’ αὐτὸ πᾶμε στὸ μοναστήρι!
ἡγ.Ταϊσία: Εἶχα τὴν ἐλπίδα, Μπάτουσκα, ὅτι θὰ μποροῦσα νὰ σᾶς ἀνοίξω ὅλη μου τὴν ψυχή. Πάντα ἤθελα νὰ τὸ κάνω αὐτό, γιὰ νὰ μπορέσετε νὰ τὴν ἰδῆτε σὰν κάτι τὸ συγκεκριμένο καὶ νὰ μοῦ δείξετε αὐτὸ ποὺ χρειάζεται. Αὐτὸς εἶναι ὁ σκοπὸς τῆς συνομιλίας μου μαζί σας.
Πολλὲς φορὲς συμβαίνει νὰ μὴ γνωρίζουμε τὸν ἑαυτό μας καὶ νὰ ὑποχωροῦμε στὶς ἀδυναμίες μας. Ἐκτὸς αὐτοῦ, βλέπω ὅτι ἐσεῖς εἶσθε ἕνας ἄνθρωπος προικισμένος μὲ τὴν χάρη τοῦ Θεοῦ. Βλέπετε διὰ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, ποὺ ἐνοικεῖ σὲ σᾶς.
π. Ἰωάννης: Σέ μᾶς τοὺς ποιμένες δίδεται μία ἰδιαίτερη χάρη γιὰ τὸ ἔργο τῆς σωτηρίας τῶν ψυχῶν, πού μᾶς ἔχουν ἐμπιστευθῆ. Αὐτὴ ἡ χάρη φωτίζει καὶ τὴν γνώση μας στὸν βαθμό, ὅπου χρειάζεται.
ἡγ.Ταϊσία: Ναὶ Μπάτουσκα. Δὲν ἔχουν ὅμως ὅλοι οἱ ποιμένες τὸ ἴδιο ποσοστὸ χάρης. Νομίζω πὼς ἡ χάρη δίδεται στὸν καθένα κατὰ τὸ μέτρο τῆς προσωπικῆς του ἱκανότητος νὰ τὴν δεχθῆ. Ἐσεῖς εἶσθε ἰδιαίτερα προικισμένος μὲ τὸ Ἅγιο Πνεῦμα καὶ μέσω αὐτοῦ μιλᾶτε στὸν λαό. Τὸ ἔχω προσέξει αὐτὸ ἀπὸ πολὺ καιρὸ τώρα.
π. Ἰωάννης: Ἂν μπόρεσες νὰ παρατηρήσεις καὶ νὰ κατανοήσης τὴν πνευματικότητα ἑνὸς ἀνθρώπου, τότε δὲν ὑπάρχει λόγος νὰ ἀμφιβάλλωμε ὅτι χρειάζεται πίστη, γιατί ὁ ἐχθρὸς ταράζει τὶς ψυχές μας μὲ ἀμφιβολία καὶ ἀπιστία, γιὰ νὰ μᾶς στερήση τὴν εἰρήνη.
ἡγ.Ταϊσία: Ἐσεῖς ἔχετε τὴν εὐκαιρία νὰ βλέπετε πολὺ κόσμο, νὰ μαθαίνετε τὶς διάφορες ἀνάγκες του, τὶς ἁμαρτίες καὶ τὶς ἐλλείψεις του καὶ γενικὰ ὅλα, ὅσα σᾶς ἐμπιστεύεται αὐτὸς ὁ κόσμος.
π. Ἰωάννης: Ναὶ ἀγαπητή μου. Ἀναγκάζομαι ν’ ἀκούω τὶς ἐξομολογήσεις πολλῶν ἀνθρώπων. (Ἐδῶ ὁ Μπάτουσκα ἀναστέναζε βαθειά).
ἡγ.Ταϊσία: Μήπως αὐτό σᾶς εἶναι δύσκολο μερικὲς φορές;
π. Ἰωάννης: Δὲν εἶναι εὔκολο, ἀλλ’ αὐτὸ ἀκριβῶς εἶναι τὸ νόημα τῆς ἐντολῆς. Ὀφείλομεν ἡμεῖς οἱ δυνατοὶ τὰ ἀσθενήματα τῶν ἀδυνάτων βαστάζειν. (Ρωμ. 15:1). Αὐτὴ ἡ ἐντολὴ δὲν εἶναι εὔκολη στὴν πραγματοποίησή της καὶ ἀναφέρεται κυρίως στοὺς ποιμένες.
ἡγ.Ταϊσία: Ἔχετε μήπως τὴν εὐκαιρία νὰ συναντᾶτε καὶ ἅγιες ψυχές, τέλειες;
π. Ἰωάννης: Ἡ τελείωσή μας εἶναι ἐκεῖ (καὶ ἔδειξε τὸν οὐρανό) καὶ ἕνας μόνον εἶναι ἅγιος, ὁ Κύριός μας Ἰησοῦς Χριστός.
ἡγ.Ταϊσία: Μπάτουσκα, ὅσο ὁ ἄνθρωπος ζῆ μέσα σ’ αὐτὸ τὸ σαρκίο δὲν μπορεῖ νὰ ἐλευθερωθῆ ἀπὸ τὰ πάθη, τοὺς πειρασμοὺς καὶ τὶς παγίδες, ποὺ τὸν περιτριγυρίζουν παντοῦ σ’ ὅλον τὸν κόσμο…
π. Ἰωάννης: Φυσικά, ὁ ἄνθρωπος δὲν εἶναι ἐλεύθερος παθῶν καὶ γι’ αὐτὸ ἀκριβῶς χρειάζεται νὰ ἐπαγρυπνοῦμε μὲ ἔνταση καὶ ἐπιμονή. Τὴν στιγμὴ τοῦ πειρασμοῦ ὁ ἄνθρωπος εἶναι σὰν νὰ τοποθετῆται σὲ ζυγαριὰ – πρὸς τὰ ποῦ θὰ κλίνη; Ὁ ἐχθρὸς τὸν σπρώχνει στὸν ὄλεθρο, ἐνῶ κάποιος ἄγγελος καθὼς καὶ ἡ συνείδησή του τὸν συγκρατοῦν. Αὐτὴν τὴν ὥρα πρέπει νὰ ὁπλίζεται κανεὶς μὲ τὸν φόβο τῶν βασάνων τῆς κολάσεως. Χρειάζεται ἐπίσης νὰ προσθέση καὶ τὶς μυστικὲς προσευχὲς τῆς καρδιᾶς του, γιατί χωρὶς τὴν βοήθεια τοῦ Θεοῦ, δὲν ἔχομε ἀρκετὴ δύναμη νὰ καταπολεμήσωμε τοὺς πειρασμούς.
ἡγ.Ταϊσία: Ὅταν νήφη κανείς, τότε ἀκόμη καὶ ἡ παραμικρὴ ἀπόκλιση ἀπὸ τὸν Θεό, θελητὴ ἡ ἀθέλητη κλίνει τὴν ζυγαριὰ τῆς ψυχῆς καὶ καταστρέφει τὴν εἰρηνική της κατάσταση (Φυσικὰ μιλῶ ἀπὸ δική μου πεῖρα) κι ὅταν χαθῆ ἡ εἰρήνη, ἐπέρχεται ἀναταραχή, ἐνόχληση καὶ ἀπογοήτευση. Ὤ, πόσο σκληρὸ εἶναι αὐτὸ μερικὲς φορὲς γιὰ τὴν ψυχὴ καὶ πόσο δύσκολο εἶναι νὰ ἐπανέλθη πάλι στὴν εἰρηνική της κατάσταση!
π. Ἰωάννης: Ἐκείνη τὴν στιγμὴ εἶναι ἀπολύτως ἀπαραίτητο νὰ ὑπάρξη ἄμεση καὶ μυστικὴ μετάνοια “Κεκράξεται πρὸς με καὶ εἰσακούσομαι αὐτοῦ.” (Ψαλμ. 90:15). Ὁ Κύριος γνωρίζει τὶς ἀδυναμίες μας καὶ εἶναι ἕτοιμος νὰ μᾶς τὰ συγχωρήση ὅλα, ἂν μετανοήσωμε καὶ ζητήσωμε συγχώρηση. Εἶναι ἀπολύτως ἀπαραίτητο νὰ μὴ σκληρυνθῆ ἡ καρδιά μας, δηλαδὴ νὰ μὴ διστάσωμε στὴν σκέψη τῆς ἁμαρτίας, ποὺ διαπράξαμε ἀλλὰ νὰ μετανοήσωμε ἀμέσως μὲ τὴν σκέψη τοῦ ἐλέους τοῦ Θεοῦ. Τότε, δὲν θὰ ὑπάρξη ταραχὴ ἡ ἐνόχληση, ἀλλὰ συντριβὴ τῆς καρδιᾶς καὶ ταπεινοφροσύνη, ποὺ ὁ Θεὸς “οὐκ ἐξουδενώσει” (Ψαλμ. 50:17).
ἡγ.Ταϊσία: Πῶς μπορεῖ κανεὶς νὰ διατηρήση τὴν εἰρηνικὴ σχέση τῆς ψυχῆς του μὲ τὸν Θεό, πού ἀποκαταστάθηκε μὲ τὰ Μυστήρια, τὴν μυστικὴ μετάνοια ἤ τὸ ἔλεος τοῦ Θεοῦ;
π. Ἰωάννης: Τίποτε δὲν διατηρεῖ τὴν εἰρήνη, ποὺ συνίσταται στὴν ἐπαφὴ μὲ τὸν Θεό, ὅσο ἡ νήψη. Γενικὰ αὐτός, ποὺ ζῆ ζωὴ πνευματικὴ καὶ εἶναι ζηλωτὴς τῆς σωτηρίας, πρέπει ἀκούραστα νὰ νήφη, νὰ παρακολουθῆ δηλαδὴ ὅλες τὶς κινήσεις τῆς καρδιᾶς καὶ τοῦ νοῦ του.
Αὐτὸν τὸν παρατηρεῖ προσεχτικὰ ὁ ἐχθρός, ποὺ θέλει νὰ τὸν πιάση, ὅταν βρῆ ἀνοιχτὴ τὴν πόρτα, δηλαδὴ σὲ μία στιγμή, ποὺ ὁ νοικοκύρης δὲν προσέχει, καὶ τότε ὁρμᾶ ἀμέσως μέσα, συμπεριφέρεται σὰν ἰδιοκτήτης τῆς ψυχῆς καὶ μπορεῖ νὰ προκαλέση μεγάλο κακό.
ἡγ.Ταϊσία: Πόσο ἄσχημο εἶναι τὸ συναίσθημα, ποὺ νοιώθει κανεὶς μέσα του, ὅταν, ἀφοῦ καθαρισθῆ καὶ ἀποκαταστήση τὴν σχέση του μὲ τὸν Θεό, ἡ ψυχὴ του διακόπτει καὶ πάλι αὐτὴν τὴν σχέση!
π. Ἰωάννης: Σὲ μία καθαρὴ καὶ ἄσπρη ἐπιφάνεια φαίνεται ἀκόμη κι ὁ παραμικρότερος λεκές. Τὸ ἴδιο μποροῦμε νὰ εἰποῦμε ὅτι ἰσχύει καὶ γιὰ τὴν ψυχή. Σὲ μία μαύρη ὅμως καὶ ἀκάθαρτη ἐπιφάνεια ὁ λεκὲς δὲν φαίνεται, γιατί ὅλη εἶναι σκοτεινὴ καὶ ἀκάθαρτη. Ἔτσι λοιπὸν προκύπτει ὅτι εἶναι ἀνάγκη νὰ νήφωμε καὶ νὰ ἔχωμε ἀδιάλειπτη μνήμη Θεοῦ καὶ ἐσωτερικὴ προσευχή.
ἡγ.Ταϊσία: Ναί, μπάτουσκα, τείνει κανεὶς νὰ πιστέψη ὅτι δύσκολα μπορεῖ νὰ κρατηθῆ σ’ αὐτὸν τὸν δρόμο, ἂν ἡ ζωὴ τὸν ἔχη ρίξει μέσα σὲ ἀδιάκοπες σκοτοῦρες, ἔστω κι ἂν αὐτὲς εἶναι ἀθῶες – ὅπως εἶναι π.χ. οἱ φροντίδες κάποιου, ποὺ ἔχει τὴν εὐθύνη ἄλλων, ἀλλὰ ἀγωνίζεται ταυτόχρονα νὰ ἔχη καὶ νήψη.
π. Ἰωάννης: Ναί, εἶναι δύσκολο, ἀλλὰ τί καλὸ μπορεῖ νὰ ἀποκτηθῆ χωρὶς ἀγῶνα; Στὸ κάτω-κάτω, ἂν τὸ ἰδοῦμε ἀπὸ μίαν ἄλλη ἄποψη, μήπως ἡ σωτηρία μας δὲν βρίσκεται στὸν ἀγῶνα μας, μήπως ἡ Βασιλεία τοῦ Θεοῦ δὲν ἀποκτᾶται διὰ τῆς βίας; “Ἀπὸ δὲ τῶν ἡμερῶν Ἰωάννου τοῦ Βαπτιστοῦ ἕως ἄρτι ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν βιάζεται καὶ βιασταὶ ἁρπάζουσιν αὐτήν.” (Ματθ. 11:12). Δηλαδὴ μὲ τὸ νὰ ὑποχρεώνωμε τὸν ἑαυτό μας πιεστικὰ καὶ νὰ ἀγωνιζώμαστε, νὰ δίνωμε μάχες καὶ νὰ ἐπιτυγχάνουν μόνον αὐτοί, ποὺ ἔχουν τὸν μεγαλύτερο ζῆλο. Ἐδῶ χρειάζεται προσευχή.
ἡγ.Ταϊσία: Πάτερ, δίδαξε μὲ πῶς νὰ προσεύχωμαι.
π. Ἰωάννης: Ἡ προσευχὴ εἶναι τὸ πιὸ ἁπλὸ καὶ ταυτόχρονα τὸ πιὸ δύσκολο πρᾶγμα. Τὸ παιδὶ παρακαλεῖ μὲ τὸν δικό του τρόπο. Ζητᾶ ὅ,τι θέλει ἀπὸ τὸν πατέρα καὶ τὴν μητέρα του. Εἴμαστε κι ἐμεῖς παιδιὰ τοῦ οὐρανίου Πατρός, γιατί λοιπὸν θὰ πρέπει νὰ κάνωμε διαφορετικά; Πρέπει νὰ τοῦ ποῦμε τὶς ἀνάγκες μας, ὅπως τὶς νοιώθομε καὶ μὲ τὸν ἴδιο τρόπο νὰ τοῦ ἀνοίξωμε τὴν καρδιά μας. “Ἐγγὺς Κύριος πᾶσι τοὶς ἐπικαλουμένοις αὐτὸν ἐν ἀληθείᾳ… καὶ τῆς δεήσεως αὐτῶν εἰσακούσεται (Ψαλμ. 144:19, 20). Καὶ πάλι σᾶς λέγω “ἐλεύσομαι” (11 Σαμ. 17:2).
Ὤ, πόσο μεγάλο εἶναι τὸ ἔλεος τοῦ Θεοῦ γιά μᾶς! Ἀλλὰ ταυτόχρονα πρέπει νὰ εἴμαστε φρόνιμοι καὶ προσεκτικοί, νὰ τηροῦμε τὸν νοῦ μας μακριὰ ἀπὸ περισπασμούς, μετεωρισμοῦ καὶ μάταιες σκέψεις.
ἡγ.Ταϊσία: Μερικὲς φορὲς Μπάτουσκα προσεύχομαι πραγματικὰ μὲ ὅλο μου τὸ εἶναι σὰν νὰ στέκωμαι μπροστὰ στὸν ἴδιο τὸν Θεό. Τότε ἐξαφανίζεται ὁ ἑαυτός μου καὶ ἡ προσευχή μου γίνεται γλυκειὰ καὶ θερμή. Αὐτὸ ὅμως δὲν συμβαίνει συχνά. Μερικὲς φορὲς πάλι δὲν ἐπιτρέπω στὸν ἑαυτό μου νὰ ἔλθη σ’ αὐτὴν τὴν κατάσταση, γιατί φοβοῦμαι τὸν ἐχθρό, μήπως δηλαδὴ μὲ κολακεύει καὶ μὲ κάνει νὰ νοιώθω ὑπερηφάνεια, ποὺ κάνω τέτοια προσευχή, γιατί ἀκόμη εἶμαι ἄπειρη καὶ δὲν μπορῶ νὰ σταθῶ σ’ αὐτὸ τὸ ὕψος ἀνεπηρέαστη. Αὐτὴ ἡ ἐργασία εἶναι γιὰ κείνους, ποὺ εἶναι πιὸ προοδευμένοι πνευματικὰ ἀπὸ μένα.
Ἔχω διαβάσει φυσικὰ ὅλα ἐκεῖνα τὰ ἀσκητικὰ συγγράμματα, πού μᾶς λένε νὰ εἴμαστε προσεχτικοί, ὅσον ἀφορᾶ τὴν καθαρὴ προσευχὴ – ἰδιαίτερα οἱ ἀρχάριοι, ὅπως εἶμαι ἐγὼ – καὶ μᾶς προειδοποιοῦν ὅτι ὅσοι καταπιάνονται μ’ αὐτὴν πρόωρα, πρέπει νὰ παίρνουν πολλὲς προφυλάξεις, ἐπειδὴ ἡ προσευχὴ αὐτὴ εἶναι ἕνα μεγάλο χάρισμα, ποὺ τὸ δίνει ὁ ἴδιος ὁ Θεός.
π. Ἰωάννης: Γι’ αὐτὸ ἀκριβῶς σοῦ λέγω νὰ εἶσαι φρόνιμη καὶ προσεχτική. Δὲν εἶναι ὅμως σωστὸ νὰ ἀποφεύγης τὴν καθαρὰ προσευχή. Αὐτὴ ἡ προσευχὴ εἶναι ἐπίσκεψη τῆς χάρης τοῦ Θεοῦ. Πρέπει νὰ τὴν ἐπιζητῆ κανεὶς ἐπίμονα καὶ ἐντατικὰ καὶ νὰ τὴν φυλάττη σὰν κόρη ὀφθαλμοῦ. Δὲν πρέπει κατὰ κανένα τρόπο νὰ τὴν ἀποφεύγη. Ὁ ἐχθρὸς μισεῖ αὐτοῦ τοῦ εἴδους τὴν προσευχὴ καὶ προσπαθεῖ νὰ μᾶς φοβίσει καὶ νὰ μᾶς ἀπατήση. Αὐτὴ ἡ προσευχὴ εἰρηνεύει τὴν ψυχὴ καὶ φέρνει τὴν σιωπὴ καὶ τὴν ἠρεμία.
ἡγ.Ταϊσία: Ἀπὸ τότε, ποὺ ἔγινα ἡγουμένη δὲν προσεύχομαι πολύ. Οἱ καθημερινὲς ἐργασίες καὶ φροντίδες, μὲ τὶς ὁποῖες ἀσχολοῦμαι συνεχῶς, μὲ ἐξαντλοῦν τόσο, ποὺ μόλις καταφέρνω νὰ συρθῶ τὸ βράδυ στὸ κρεββάτι μου καὶ πρὶν προλάβω καλά-καλὰ νὰ ξυπνήσω τὸ πρωὶ ξαναρχίζουν πάλι τὰ ἴδια. Μόλις ἀνοίξω τὴν πόρτα τοῦ κελλιοῦ μου κυριολεκτικὰ καταπτοοῦμαι ἀπὸ τὶς ἔγνοιες καὶ δυσκολεύομαι νὰ ξαναγυρίσω στὴν προσευχή.
π. Ἰωάννης: Ἡ σωτηρία καὶ ἡ προσευχὴ δὲν βρίσκονται στὰ πολλὰ λόγια, ἀλλὰ στὴν κατανόηση καὶ στὴν θέρμη τῆς καρδιᾶς.
Τὸ σπουδαιότερο πρᾶγμα, ποὺ πρέπει νὰ θυμᾶσαι κατὰ τὴν διάρκεια τῆς ἡμέρας εἶναι ὅτι πρέπει νὰ ἔχεις συνεχῆ μνήμη Θεοῦ, νὰ κάνης δηλαδὴ μυστικὴ νοερὰ προσευχή. Κι ἐγὼ ὁ ἴδιος δὲν ἔχω καιρὸ νὰ παρευρίσκωμαι σὲ μακρὲς μοναστηριακὲς ἀκολουθίες, ἀλλὰ ὅπου κι ἂν πάω, εἴτε μὲ τὰ πόδια εἴτε μὲ τὸ πλοῖο, εἴτε μὲ τὴν ἅμαξα καθιστὸς ἤ ξαπλωμένος δὲν μ’ ἐγκαταλείπει ποτὲ ἡ σκέψη τοῦ Θεοῦ. “Προωρώμην τὸν Κύριον ἐνώπιόν μου διὰ παντός… ἵνα μὴ σαλευθῶ.” (Ψαλμ. 15:8). Ἡ σκέψη ὅτι Ἐκεῖνος εἶναι κοντά μου δὲν μ’ ἐγκαταλείπει ποτέ. Πρέπει καὶ σὺ νὰ προσπαθήσης νὰ κάνης τὸ ἴδιο.
ἡγ.Ταϊσία: Μπάτουσκα, τὸν νοιώθεις κοντά σου τὸν Θεό;
π. Ἰωάννης: Ναί, ἀγαπητή μου, σὰν κάποιο κοντινό, πολὺ κοντινό μου πρόσωπο. Εἶναι πάντα μαζί μου, ὅπως εἶπε ὁ ἴδιος “ἐνοικήσω ἐν αὐτοῖς… καὶ ἔσομαι αὐτῶν Θεός.” (Β’ Κορ. 6:16). Πῶς ἀλλιῶς θὰ μποροῦσα νὰ δρῶ ὅλη μέρα, ἂν δὲν ἦταν ἡ χάρη τοῦ Θεοῦ;
ἡγ.Ταϊσία: Ὅλ’ αὐτὰ ὅμως, ἀγαπητέ μου Μπάτουσκα, εἶναι ἐξωτερικά. Ἔκτισα λοιπὸν ἕνα καθολικὸ μὲ εἰσφορές, ποὺ μάζεψαν ἄλλοι ἀπὸ ἄλλους καὶ γι’ αὐτὸ τὸ πρᾶγμα μὲ ἐπαινοῦν ὅλοι. Αὐτὸ εἶναι μία ἐξωτερικὴ ἀνταμοιβὴ γιὰ ἐξωτερικὰ ἔργα. Τί γίνεται ὅμως μὲ τὴν ψυχή μου; Τί πρόοδο ἔχω κάνει ὅλ’ αὐτὰ τὰ πολλὰ χρόνια, πού εἶμαι στὸ μοναστήρι;
π. Ἰωάννης: Λὲς ὅτι δὲν ἀπόκτησες τίποτε γιὰ τὴν ψυχή σου! Αὐτὸ θὰ τὸ κρίνη ὁ Θεός, ποὺ εἶναι ὁ γνώστης τῶν καρδιῶν.Ὅσο εἴμαστε σ’ αὐτὴν τὴν γῆν, Ταϊσία, ἡ ψυχὴ εἶναι ἀναπόσπαστα συνδεδεμένη μὲ ἐξωτερικὰ πράγματα καὶ οἱ ἀγῶνες, ἂν κι ἔχουν ὑλικὸ χαρακτῆρα, γίνονται γιὰ τὸν Κύριο καὶ τὴν δόξα Του. Ἀναμφισβήτητα αὐτοὶ οἱ ἀγῶνες γίνονται ἀποδεκτοὶ ἀπὸ τὸν Θεό. Λὲς ὅτι ἡ ἐκκλησία χτίστηκε μὲ δωρεὲς ἄλλων. Χά! Εἶναι πολὺ πιὸ εὔκολο νὰ χτίσει κανεὶς κάτι μὲ δικά του χρήματα παρὰ μὲ χρήματα, ποὺ ἀποκτῶνται μὲ τὴν δύσκολη καὶ κουραστικὴ μέθοδο τῆς συλλογῆς εἰσφορῶν καὶ δωρεῶν. Λὲς ὅτι σ’ ἐπαινοῦν, ποὺ ἔκτισες τὸ καθολικό. Πῶς νὰ μὴν ἐπαινέση κανεὶς ἕνα τέτοιο ἔργο; Στὸ κάτω-κάτω τὸ ὄνομα τοῦ Θεοῦ θὰ δοξάζεται μέσα σ’ αὐτὸν τὸν ναὸ ἀπὸ χιλιάδες στόματα στοὺς αἰώνας τῶν αἰώνων. Ἡ μνήμη σου σὰν κτιτόρισσα τοῦ ναοῦ δὲν θὰ ξεχαστῆ ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία.
ἡγ.Ταϊσία: Αὐτὲς ὅμως οἱ φροντίδες γιὰ τὶς οἰκοδομὲς μαζὶ μὲ τὶς στενοχώριες καὶ τοὺς κόπους, ποὺ τραβῶ γενικὰ σὰν ἡγουμένη, μ’ ἔχουν κάνει νὰ μὴν ἔχω οὔτε προσευχή, οὔτε νηστεία, οὔτε μοναχικὴ ἐργασία.
π. Ἰωάννης: Οἱ ἀγῶνες σου δὲν εἶναι μόνο γιὰ τὴν δική σου τὴν ψυχή, ἀλλὰ γιὰ τὸ γενικὸ καλό. Γι’ αὐτὸ καὶ εἶναι μεγάλοι, μεγαλύτεροι ἀπ’ ὅ,τι ἐὰν γίνονταν μόνο γιὰ τὸν ἑαυτὸ σου. Ὅσο γιὰ τὴν νηστεία, λὲς ψέμματα. Τὸ φαγητό σου εἶναι φτωχὸ καὶ ἁπλό. Τὸ νὰ νηστεύης περισσότερο εἶναι ἀδύνατον, ἀφοῦ ἐργάζεσαι.
ἡγ.Ταϊσία: Κάποτε σᾶς ἔγραψα, Μπάτουσκα, καὶ σᾶς ζήτησα νὰ προσευχηθῆτε, γιὰ νὰ θεραπευθῶ ἀπὸ μία ἀρρώστια καὶ εἶδα κάποια ἀνακούφιση ἀλλὰ δὲν θεραπεύθηκα τελείως.
π. Ἰωάννης: Αὐτὸ σημαίνει ὅτι δὲν ἔπρεπε νὰ θεραπευθῆς τελείως. Μὴν προσπαθῆς νὰ ξεφεύγης ἀπὸ τὶς ἀρρώστιες. Πρέπει νὰ ἀρρωσταίνει κανεὶς γιὰ ἕνα διάστημα καὶ νὰ ὑπομένη. Ὅλα γίνονται γιὰ τὸ καλό σου, γιὰ τὴν σωτηρία σου.
ἡγ.Ταϊσία: Βιαστήκατε τόσο, ποὺ δὲν προλάβατε οὔτε νὰ φᾶτε τίποτε. Νοιώθω ἔνοχη, ποὺ μείνατε νηστικός.
π. Ἰωάννης: Ἀντίθετα, εἶμαι πιὸ χορτάτος ἀπ’ ὅτι χρειάζεται. Θέλω νὰ εἶμαι νηστικός. Ὅταν εἶναι κανεὶς νηστικὸς σωματικά, ἡ ψυχὴ του εἶναι ἱκανοποιημένη, νοιώθει πιὸ ἐλεύθερος καὶ τοῦ εἶναι πιὸ εὔκολο νὰ ἐξαρθῆ πνευματικά, ἐνῶ τὸ γεμάτο στομάχι καταπλακώνει τὴν ψυχή, τὴν σκλαβώνει. “Οὐκ ἐπ’ ἄρτῳ μόνῳ ζήσεται ἄνθρωπος”. (Ματθ. 4:4)
ἡγ.Ταϊσία: Εἶναι περίεργο. Εἶναι ν’ ἀπορῆ κανείς, πῶς τὸ κάθε συνηθισμένο καὶ ἁπλὸ περιστατικό, ἀκόμη καὶ τὴν κάθε λέξη τὴν ἐκμεταλλεύεσθε, γιὰ νὰ δώσετε ἕνα μάθημα. Ἀκόμη κι αὐτό. Τί ὑψηλὸ νόημα, ποὺ προέκυψε!
π. Ἰωάννης: Ὁ Χριστιανὸς πρέπει νὰ προσέχη πολὺ τὴν κάθε λέξη καὶ πρέπει νὰ τὴν ἐκμεταλλεύεται γιὰ τὸ καλό τοῦ πλησίον του.
ἡγ.Ταϊσία: Λοιπόν, ἀγαπητὲ Μπάτουσκα, πλησιάζομε στὸ λιμάνι καὶ χωρίζουμε τώρα. Καθὼς τὸ εἶπα αὐτὸ ἄρχισα νὰ κλαίω.
π. Ἰωάννης: Τὶς ἡμᾶς χωρίσει ἀπὸ τῆς ἀγάπης τοῦ Χριστοῦ; Ρωμ. 8:35) Ἐμεῖς, δηλαδὴ ἐσὺ καὶ ἐγὼ θὰ ἀγαποῦμε τὸν Κύριο. Τίποτε σ’ αὐτὴν τὴν ζωὴ ἤ στὴν μέλλουσα ζωὴ δὲν μπορεῖ νὰ μᾶς χωρίση ἀπ’ αὐτὴν τὴν ἀγάπη – πίστευε μόνο καὶ ἔλπιζε. “Κράτει ὅ ἔχεις, ἵνα μηδεὶς λάβῃ τὸν στέφανόν σου” (Ἀποκ. 3:11).
ἡγ.Ταϊσία: Πὼς μπορῶ νὰ σᾶς ἐκφράσω τὴν εἰλικρινέστατη καὶ βαθύτατη εὐγνωμοσύνη μου, πού ἐπισκεφθήκατε τὸ μοναστήρι μας; Ὤ! Ἂν μποροῦσα μόνο νὰ σᾶς φανῶ κι ἐγὼ κάπως χρήσιμη!
π. Ἰωάννης: Ἐξακολούθησε νὰ εὐχαριστῆς τὸν Κύριο. Τίποτε δὲν μοῦ εἶναι πιὸ εὐχάριστο. Δὲν χρειάζεται τίποτ’ ἄλλο.
ἡγ.Ταϊσία: Βλέπομεν γὰρ ἄρτι δι’ ἐσόπτρου ἐν αἰνίγματι, τότε δὲ πρόσωπον πρὸς πρόσωπον” (Α Κορ. 13:12) πρόσθεσα καὶ συνέχισα: Θὰ ἰδοῦμε πράγματι, Μπάτουσκα, τὸν Κύριο πρόσωπο πρὸς πρόσωπον; Μοῦ φαίνεται ὅτι ἡ θνητὴ φύση τοῦ ἀνθρώπου δὲν θὰ τὸ ἀντέξη.
π. Ἰωάννης: Ὄχι, ὁ ἄνθρωπος δὲν θὰ μπορέση νὰ τὸ ἀντέξη, ὅσο βρίσκεται ἀκόμη στὸ σαρκίο του, ὅσο ζῆ στὴν γῆ καὶ περιτριγυρίζεται ἀπὸ τὶς γήϊνες ἀναταραχές. Θυμήσου τί εἶπεν ὁ Θεὸς στὸν Μωϋσῆ. “Οὐ δυνήση ἰδεῖν τὸ πρόσωπόν μου. Οὐ γὰρ μὴ ἴδῃ ἄνθρωπος τὸ πρόσωπόν μου καὶ ζήσεται” (Ἔξοδ. 33:20). Στὸν μέλλοντα ὅμως αἰῶνα, ὅταν ὁ ἄνθρωπος θὰ ἔχη γίνει πνευματικός, ὁ Κύριος θὰ τοῦ φανερωθῆ γιὰ ὅσο μπορεῖ ν’ ἀντέξη, ἀλλὰ αὐτὸ εἶναι ἔργο τοῦ Θεοῦ. Γιὰ νὰ μὴ χάσει κανεὶς τὴν οὐράνια βασιλεία, τὸ φωτεινότατο αὐτὸ κατοικητήριο τῶν ἁγίων, ποὺ εἶναι αἰώνιοι, ἄχρονοι, ἀθάνατοι, φωτοφόροι, εὐωδιάζοντες καὶ περιχαρεῖς, πρέπει νὰ προετοιμάζεται ἀπὸ ἐδῶ. Πρέπει νὰ τηρῆ τὶς ἐντολὲς τοῦ Θεοῦ μὲ συναίσθηση μετανοίας καὶ νὰ ἐπιδίδεται σὲ ἀγαθοεργίες. Πρέπει νὰ ἐπισκέπτεται συχνὰ τὸν οἶκο τοῦ Θεοῦ ἐδῶ στὴν γῆ καὶ νὰ ἐξοικειώνεται μ’ αὐτόν. Πρέπει νὰ γνωρίζη τὸ μεγάλο παιδαγωγικὸ προορισμό, ποὺ ἔχει ὁ ναὸς στὶς ψυχὲς τῶν Χριστιανῶν καὶ νὰ συνηθίση νὰ ἀναπνέη τὸν οὐράνιο ἀέρα του μὲ τὸν ὁποῖον εὐωδιάζεται ὅλο τὸ βασίλειο τοῦ οὐρανοῦ, ὅλος ὁ χορὸς τῶν ἁγίων. Στὸν ναὸ δοξάζονται ἀενάως οἱ ἀρετές, τὰ ἀξιέπαινα ἔργα καὶ ὁ ἡρωϊσμὸς ὅλων τῶν ἁγίων τῆς Ἐκκλησίας. Μὲ τὴν ἐνσάρκωση τοῦ Υἱοῦ τοῦ Θεοῦ ἀμέτρητη χάρη καὶ ἔλεος ἐκχύνεται στὸν λαὸ τοῦ Θεοῦ. Πολλὰ ὅμως εἶναι καὶ ἐκεῖνα, ποὺ ἀπαιτοῦνται ἀπ’ αὐτὸν τὸν λαό: Συνεχὴς καὶ ἄγρυπνη θεώρηση τῶν ἔργων τῆς Θείας οἰκονομίας, ποὺ ἐκφράζεται μὲ τὴν ἐκπλήρωση τῶν ἐντολῶν τοῦ Θεοῦ, ὑπακοή, ἀμοιβαία ἀγάπη καὶ ὑποταγὴ τοῦ ἑνὸς στὸν ἄλλο, ἀλήθεια καὶ ἁγιότητα. Γιὰ νὰ γίνουν αὐτά, χρειάζεται νήψη. Ὅπως λέγει ἡ γραφὴ “Εἰ γὰρ ἑαυτοὺς διεκρίνομεν οὐκ ἂν ἐκρινόμεθα.” (Α Κορ. 11:31). Ὤ, πῶς σχίζει ὁ ἐχθρὸς τὴν ψυχὴ τοῦ ἀνθρώπου στὰ δυὸ ἀπομακρύνοντάς την ἀπὸ τὸν Θεὸ μὲ τοὺς πειρασμούς, μὲ τὴν ἀγάπη τῆς σάρκας καὶ τῶν σαρκικῶν ἀπολαύσεων, καὶ στρέφοντάς την πρὸς τὸν κόσμο καὶ τὶς ἀξίες του, τὴν ἐπίγεια δόξα, τὴν σωματικὴ ὡραιότητα, τὸν πλοῦτο καὶ τὶς διάφορες γήϊνες ἀπολαύσεις, ὡς ἐπὶ τὸ πλεῖστον ἁμαρτωλές! Ἡ ἀγάπη πρὸς τὸν Θεὸ σβήνει μέσα στὴν ἀγάπη τῆς ἁμαρτίας. Γι’ αὐτὸ εἶναι σημαντικὸ νὰ παρακολουθοῦμε μὲ μεγάλη προσοχὴ ὅλες τὶς μεταβολὲς τῆς καρδιᾶς μας, ὥστε νὰ μὴν ἀπομακρυνθῆ αὐτὴ ἀπὸ τὸν Θεό, ποὺ εἶναι ἡ μόνη πηγὴ ὅλων τῶν ἀγαθῶν.
ἡγ.Ταϊσία: Δὲν ξέρω, ἴσως κάνω λάθος, ἀλλά, ἐνῶ ἐγὼ ἐξετάζω συχνὰ τὴν καρδιά μου, δὲν βρίσκω νὰ τὴν τραβᾶ τίποτε τὸ γήϊνο. Δὲν μπορῶ νὰ μὴ νοιώθω ὅτι ζῶ κάπως ἀπόμακρα ἀπὸ τὰ κοσμικὰ πράγματα καὶ ἀποδέχομαι τὴν συμμετοχὴ καὶ τὴν σχέση μου μὲ τὸν κόσμο μόνο σὰν μία ἀνάγκη.
π. Ἰωάννης: Πρέπει νὰ εὐχαριστῆς τὸν Θεό, πού σου ἔχει δώσει αὐτὴν τὴν ἀπάθεια. Δὲν εἶναι δική σου. Μόνο ἡ δική Του δύναμη μπορεῖ νὰ διατηρήση τὸν ἄνθρωπο σ’ αὐτὴν τὴν κατάσταση.
ἡγ.Ταϊσία: Ὅταν σκέφτομαι τὴν ἑνότητα μεταξὺ Θεοῦ καὶ ἀνθρώπων, φθάνω ἀθέλητα σ’ ἕνα ἐρώτημα. Σὲ τί χρησιμεύουν ὅλες μας οἱ προσπάθειες , οἱ στερήσεις καὶ οἱ ἀγῶνες γιὰ τὴν Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν, ἐὰν αὐτὴ ἡ βασιλεία, ὅπως καὶ ὁ Θεὸς πού μᾶς τὴν δίνει, εἶναι μόνο ἀγάπη, χαρὰ καὶ εἰρήνη; Χιλιάδες ἀρχαῖοι ἅγιοι ἔλαμψαν μὲ τὰ παλαίσματά τους καὶ τὰ ἴδια αὐτὰ παλαίσματα ἔχουν ὁρισθῆ νὰ γίνωνται καὶ ἀπὸ τοὺς σύγχρονους μοναχούς. Ὁ Θεὸς ὅμως, ἡ αἰώνια Ἀγάπη, ἀπαιτεῖ μόνο ἀγάπη, γιὰ νὰ θρονιαστῆ στὴν καρδιὰ τοῦ ἀνθρώπου. “Υἱέ, δὸς μοι σὴν καρδίαν”. (Σοφ. Σολ. 23:26). Οἱ ἀσκητικοὶ ἀγῶνες εἶναι ἐξαντλητικοὶ καὶ καταπιεστικοί. Μερικὲς φορὲς τοὺς συγκρίνω μὲ τὸ γράμμα τοῦ νόμου “τὸ γὰρ γράμμα ἀποκτέννει, τὸ δὲ πνεῦμα ζωοποιεῖ.” (Β. Κορ. 3:6).
π. Ἰωάννης: Συγχέεις δυὸ διαφορετικὰ πράγματα. Τὸ κάθετι ἔχει τὴν ὥρα του καὶ τὸν τόπο του. Τὰ ἀσκητικὰ παλαίσματα εἶναι ἀναγκαῖα, γιὰ νὰ ἐξασκήσωμε τὸν ἐσωτερικὸ ἄνθρωπο, γιὰ νὰ νεκρώσωμε τὰ πάθη, ποὺ ἔχομε μέσα μας καὶ νὰ προετοιμασθοῦμε νὰ φθάσωμε στὸ “μέτρο ἡλικίας τοῦ πληρώματος τοῦ Χριστοῦ” (Ἐφ. 4:13), ὁπότε θὰ μπορέσωμε νὰ δεχθοῦμε καὶ νὰ κρατήσωμε στὴν καρδιά μας τὴν Βασιλεία τοῦ Θεοῦ. Ὁ Θεὸς εἶναι μαζί μας πάντοτε, στέκεται στὴν πόρτα τῆς καρδιᾶς μας καὶ ὅπως λέγει ἡ γραφὴ “Ἰδοὺ ἔστηκα ἐπὶ τὴν θύραν καὶ κρούω” (Ἀποκ. 3:20) Εἶναι ὅμως ἡ καρδιὰ πάντοτε ἱκανὴ νὰ Τὸν δεχθῆ; Γι’ αὐτὸ διαβάζομε βιβλία καὶ παίρνομε παραδείγματα ἀσκητικῶν παλαισμάτων, γιὰ νὰ πάρωμε κι ἐμεῖς δύναμη, ποὺ θὰ μᾶς βοηθήση στὴν τελείωσή μας. Μ’ αὐτὰ τὰ παλαίσματα θὰ μπορέσωμε νὰ καθαρίσωμε τὴν καρδιά μας, γιὰ νὰ μπορέση κι αὐτὴ μὲ τὴ σειρά της νὰ δεχθῆ τὴν Βασιλεία τοῦ Θεοῦ, δηλαδὴ τὸν ἴδιο τὸν Χριστό.
Ξέρεις τὸ τροπάριο τοῦ Ἁγίου Μεγαλομάρτυρος Θεοδώρου τοῦ Τήρωνος; “Ὡς ἄρτος ἡδὺς τῆ Τριάδι προσήνεκται” Τί σημαίνει αὐτό; Πῶς ἑρμηνεύεις τὰ λόγια αὐτά; Γιὰ νὰ εἶναι ὁ ἄρτος ἡδὺς καὶ εὐχάριστος, εἶναι ἀνάγκη νὰ κοσκινήσωμε καλὰ τὸ ἀλεύρι καὶ νὰ τὸ καθαρίσωμε ἀπὸ τὰ ξένα σώματα, ἀπ’ ὅλα τὰ ἄχρηστα. Μόνο τότε θὰ εἶναι ὁ ἄρτος καθαρὸς καὶ εὔγεστος. Ἔτσι συμβαίνει καὶ μὲ τὴν καρδιά μας. Γιὰ νὰ γίνη αὐτὴ θυσία εὐάρεστη στὸν Θεό, εἶναι ἀνάγκη νὰ τὴν καθαρίσωμε πρῶτα ἀπὸ τὰ πάθη, ποὺ ἐνυπάρχουν ἐκεῖ καὶ νὰ πετάξωμε πέρα αὐτὰ τὰ πάθη. Μόνο τότε θὰ γίνη ἡ καρδιά μας θυσία εὐάρεστη στὸν Θεό.
ἡγ.Ταϊσία: Ἀγαπητὲ Μπάτουσκα, πῶς πρέπει νὰ ἐννοήση κανεὶς τὴν ἐντολὴ τῶν “καλῶν ἔργων”; Πρέπει πράγματι αὐτὰ τὰ ἔργα νὰ τὰ κρύβωμε;
π. Ἰωάννης: Ἐγὼ τὴν ἐννοῶ ὡς ἑξῆς: “Οὕτω λαμψάτω τὸ φῶς ὑμῶν ἔμπροσθεν τῶν ἀνθρώπων, ὅπως ἴδωσιν ὑμῶν τὰ καλὰ ἔργα καὶ δοξάσωσι τὸν πατέρα ὑμῶν τὸν ἐν τοῖς οὐρανοίς.” (Ματθ. 5:16). Ἀφῆστε λοιπόν, τὸν κόσμο νὰ ἰδῆ τὰ καλά σας ἔργα, γιὰ νὰ δοξάση γι’ αὐτὰ τὸν Κύριο. Θὰ πάρουν ἔτσι οἱ ἄνθρωποι ἕνα ζωντανὸ παράδειγμα καὶ θὰ πεισθοῦν γι’ αὐτὰ τὰ ἔργα. Ἀπ’ αὐτὴν ὅμως πρέπει νὰ τὰ κρύβετε (κι ἔδειξε μὲ τὸ δάχτυλό του τὴν καρδιά). Ἀπ’ αὐτήν, ὅλα πρέπει νὰ μένουν κρυφὰ “Μὴ γνώτω ἡ ἀριστερά σου τί ποιεῖ ἡ δεξιά σου” (Ματθ. 6:3). Μὲ τὸ “ἀριστερά” ἐννοεῖ στὴν πραγματικότητα τὴν γνώμη, ποὺ ἔχομε γιὰ τὸν ἑαυτό μας καὶ τὴν ματαιοδοξία.
Ἐν τῷ νότῳ οἱ σπείροντες δάκρυσιν ἐνθέοις θεριοῦσι στάχυας ἐν χαρᾷ ἀειζωϊας” . “Αὐτὸ γιὰ σένα Ταϊσία εἶναι παρηγορητικό. Αὐτοί, ποὺ σπείρουν μὲ δάκρυα θὰ θερίσουν μὲ χαρὰ στὸν μέλλοντα αἰῶνα. Πόσο συχνὰ στέλνει ὁ Θεὸς ἀνακούφιση σ’ αὐτόν, ποὺ πιστεύει! Νὰ θυμᾶσαι ὅτι οἱ ἀγῶνες γιὰ τὸν Κύριο καὶ οἱ θλίψεις, ποὺ περνᾶ κανεὶς γιὰ χάρη Του, εἶναι τὸ πιὸ ὑψηλὸ πρᾶγμα.
ἡγ.Ταϊσία: Μάτουσκα, πῶς παρηγόρησε ὁ Κύριος τὴν Μαρία τὴν Μαγδαληνή;
π. Ἰωάννης: “Μαρία, τί κλαίεις, τίνα ζητεῖς; (Ἰωάν. 20:15) Καὶ σένα σοῦ λέγει ἐπίσης “Ταϊσία τί κλαίεις, τίνα ζητεῖς;” “Ζήτα, ζήτα τὸν Ἰησοῦ κι αὐτὸς θὰ σοῦ ἐμφανισθῆ. Ὑπάρχουν πολλὲς παρηγοριὲς γι’ αὐτὸν ποὺ πιστεύει, ὅπως π.χ. στὴν Θεία Λειτουργία, ὅπου μερικὲς φορὲς βρίσκει κανεὶς παρηγοριά, φώτιση τῆς ψυχῆς, ἀποκάλυψη μυστηρίων!
ἡγ.Ταϊσία: Δὲν εἶναι ὅτι ζητῶ νὰ μάθω Μπάτουσκα. Μπορῶ νὰ σᾶς κοιτάζω κατὰ πρόσωπο, γιατί εἶμαι εἰλικρινὴς ἀπέναντί σας. Ἕνας σκεπτόμενος ἄνθρωπος ὅμως δὲν μπορεῖ παρὰ νὰ διερωτηθῆ γιὰ σᾶς, ἰδιαίτερα μάλιστα, ἂν ἔχη πνευματικὴ τοποθέτηση ἀπέναντι στὴ ζωή. Γι’ αὐτὸ σκέφτομαι κι ἐγὼ γιὰ σᾶς. Τί εἴδους ἄνθρωπος εἶσθε καὶ ποῦ θὰ καταλήξουν ὅλ’ αὐτά;
π. Ἰωάννης: Γιὰ δές! Γιὰ δές! Κοίτα τί ψάχνεις νὰ βρῆς! “Ποῦ θὰ καταλήξουν ὅλ’ αὐτά;” Μὰ καὶ ἡ ἀρχὴ καὶ τὸ τέλος εἶναι στὸ ἔλεος τοῦ Θεοῦ. Κοίταξε καὶ κρίνε ἀπὸ τοὺς καρποὺς τοῦ δένδρου, ὅπως γράφει καὶ στὸ Εὐαγγέλιο. “Ἀπὸ τῶν καρπῶν αὐτῶν ἐπιγνώσεσθε αὐτούς” (Ματθ. 7:16) Πρέπει ἐπίσης νὰ ἀναζητήσης αὐτοὺς τοὺς καρποὺς καὶ στὸν ἑαυτό σου, γιατί θὰ ὑπάρχουν μέσα σου, πρέπει νὰ ὑπάρχουν. Ταυτόχρονα νὰ θυμᾶσαι ὅτι ἡ εἰρήνη προέρχεται ἀπὸ τὸν Θεό. Ὁ ἐχθρὸς δὲν μπορεῖ νὰ φέρη πραγματικὴ εἰρήνη. Ἡ δουλειὰ του εἶναι νὰ διαταράσση κι ὄχι νὰ δίνη εἰρήνη.
ἡγ.Ταϊσία: Θέλω νὰ σᾶς ρωτήσω καὶ κάτι ἄλλο. Ἀπὸ πολὺ καιρὸ τώρα προσπαθῶ νὰ ἀπομακρυνθῶ ἀπὸ τοὺς συγγενεῖς μου. Σπάνια τούς γράφω καὶ πᾶνε τώρα δεκατέσσερα χρόνια ἀπὸ τότε, ποὺ τοὺς ἐπισκέφθηκα γιὰ τελευταία φορά. Αὐτοὶ μὲ προσκαλοῦν καὶ προσπαθοῦν νὰ ἔλθουν κοντά μου, ἐνῶ μερικοὶ ἄλλοι ἄνθρωποί μου λένε ὅτι εἶναι ἁμαρτία νὰ ἐγκαταλείπει κανεὶς τοὺς συγγενεῖς του. Λένε ὅτι ἂν κανεὶς κάνη τὸ καλὸ στοὺς ξένους, πρέπει νὰ τὸ κάνη ἐπίσης καὶ στοὺς συγγενεῖς του. Ἐγὼ προσπαθῶ συνέχεια ν’ ἀποξενωθῶ ἀπ’ ὅλ’ αὐτά, γιατί ἔχει λεχθῆ ὅτι “καὶ ἐχθροί τοῦ ἀνθρώπου οἱ οἰκιακοὶ αὐτοῦ” (Ματθ. 10:36). Ἐκτὸς αὐτοῦ τί κοινὸ ἔχομε; Τὸ μόνο ποὺ κάνουν εἶναι νὰ μὲ διακόπτουν ἀπὸ τὰ καθήκοντά μου καὶ φοβοῦμαι ὅτι εἶναι καὶ πολὺ ἁμαρτωλοί. Ἐσεῖς τί γνώμη ἔχετε;
π. Ἰωάννης: Αὐτὸ ποὺ κάνεις εἶναι καλό. Κρατήσου μακριὰ ἀπ’ αὐτούς. Νὰ θυμᾶσαι ὅτι “οὐδεὶς δύναται δυσὶ κυρίοις δουλεύειν” (Ματθ. 6:24). Τώρα ἔχεις ἄλλους συγγενεῖς, τὶς ἐν Χριστῷ ἀδελφές σου. Θὰ δώσης λόγο γι’ αὐτὲς μπροστὰ στὸν Θεό. Ὅσο γιὰ τοὺς συγγενεῖς σου, ἀφοῦ τοὺς ἔχης ἤδη ἐγκαταλείψει, μὴν κοιτάζης πίσω σου (Ἱερ. 46:15). Δὲν ὑπάρχει πιὸ μεγάλος πόλεμος γιὰ ἕνα πνευματικὸ ἄνθρωπο ἀπὸ ἐκεῖνον, ποὺ ἔχει ἀπὸ τοὺς συγγενεῖς του “Ἐχθροί τοῦ ἀνθρώπου οἱ οἰκιακοὶ αὐτοῦ.” (Ματθ. 10:36) Ἔτσι ἦταν τὴν ἐποχὴ τοῦ Χριστοῦ, ἔτσι εἶναι τώρα κι ἔτσι θὰ εἶναι πάντα.
ἡγ.Ταϊσία: Κάποτε ἐξομολογήθηκα στὸν Πατέρα Ἰωάννη παίρνοντας μία-μία τὶς ἐντολὲς μὲ τὴν σειρά. Ἀφοῦ μὲ ἄκουσε, μοῦ εἶπε.
π. Ἰωάννης: Ὅλες αὐτὲς οἱ ἁμαρτίες εἶναι, ἂς τὸ ποῦμε ἔτσι, ἀναπόφευκτες, καθημερινές, γιὰ τὶς ὁποῖες πρέπει συνεχῶς νὰ μετανοοῦμε νοερὰ καὶ νὰ κοιτάζωμε νὰ καλυτερεύουμε. Πές μου ὅμως κάτι. Πῶς εἶναι ἡ καρδιά σου; Ὑπάρχει ἐκεῖ τίποτε τὸ ἁμαρτωλό, θυμός, ἔχθρα, περιφρόνηση, μῖσος, φθόνος, κολακεία, μοχθηρία, ὑποψία, κατάκριση; Μήπως ἐπιθυμῆς τὸ κακὸ τοῦ πλησίον σου; Αὐτὸ εἶναι τὸ δηλητήριο, ἀπὸ τὸ ὁποῖο ἄς μᾶς γλιτώση ὁ Θεός. Αὐτὸ εἶναι τὸ σημαντικό.
ἡγ.Ταϊσία: Ἀπάντησα ὅτι δὲν ἔνοιωθα μέσα μου κανένα θυμό, ὀργή, ἐκδικητικότητα ἤ ὁτιδήποτε ἄλλο παρόμοιο καὶ ὅτι γι’ αὐτό, ποὺ κατηγοροῦσα τὸν ἑαυτό μου ἦταν μόνο μία ὑποψία καὶ μία δυσπιστία ἀπέναντι στοὺς ἀνθρώπους, ποὺ γεννήθηκαν μέσα μου ἐξ αἰτίας τῆς ἀδικίας καὶ τῆς ἀτιμίας πολλῶν. Ὁ πατὴρ Ἰωάννης ἀπάντησε:
π. Ἰωάννης: Δὲν δικαιολογεῖσαι νὰ νοιώθης ἔτσι, θυμήσου “Ἡ ἀγάπη μακροθυμεῖ… ἡ ἀγάπη οὐ λογίζεται τὸ κακόν.” (Α’ Κορ. 13:45). Νὰ τὰ σκεπάζης ὅλα μὲ τὴν ἀγάπη. Μὴν κατοικῆς μέσα στὴν λάσπη τοῦ κόσμου. Νὰ φθάνης τὴν τελειότητα ἐν ἀγάπῃ Χριστοῦ. Πάντως ἀκόμη κι ὁ Ἰησοῦς “οὐκ ἐπίστευεν ἑαυτὸν αὐτοῖς διὰ τὸ αὐτὸν γινώσκειν πάντα”. (Ἰωάν. 2:24)
ἡγ.Ταϊσία: Μπάτουσκα, πῶς μπορῶ νὰ ἐμπιστεύωμαι ἀνεπιφύλακτα καὶ νὰ πιστεύω στοὺς ἀνθρώπους, ὅταν ἐξ αἰτίας τους ὑπέφερα τόσα πολλά, ἐνῶ ἤμουν ἀθώα καὶ δὲν ἄξιζα τέτοια συμπεριφορά; Μερικὲς φορὲς μὲ πιάνει μία δυσπιστία καὶ μία ὑποψία, ἐπειδὴ φοβοῦμαι τὸ μέλλον.
π. Ἰωάννης: Γιατί νὰ κοιτάζωμε τὸ μέλλον; “Ἀρκετόν τῆ ἡμέρα ἡ κακία αὐτῆς” (Ματθ. 6:34). Ἂς παραδοθοῦμε σὰν παιδιὰ στὸν Οὐράνιο Πατέρα μας. “Ὁ Θεὸς οὐκ ἐάσει ὑμᾶς πειρασθῆναι ὑπὲρ ὅ δύνασθε.” (Α’ Κορ. 10:13). Μὲ τὶς ὑποψίες βασανίζεις μόνο τὸν ἑαυτό σου καὶ δὲν ἐξυπηρετεῖς τὸν σκοπό, ποὺ ἔταξες. Βλάπτεις ἀκόμη καὶ τὸν ἑαυτό σου μὲ τὸ νὰ φαντάζεσαι ἐκ τῶν προτέρων ὅτι ὑπάρχει κακὸ ἐκεῖ, ὅπου πιθανὸν δὲν ὑπάρχει τίποτε. Ἐφ’ ὅσον ἐμεῖς δὲν κάνομε κακὸ σὲ κανένα, ἄς μᾶς κάνουν οἱ ἄλλοι, ἂν τὸ ἐπιτρέπη αὐτὸ ὁ Θεός.
ἡγ.Ταϊσία: Κάποτε εἶπα στὸν Μπάτουσκα ὅτι μερικὲς φορὲς μὲ κυριεύει ἕνας δυνατὸς πειρασμός, ποὺ δὲν μπορῶ νὰ τὸν περιγράψω μὲ λόγια. Εἶναι ἕνα εἶδος καταπίεσης, ποὺ φθάνει στὴν ἀπελπισία. Εἶναι σὰν νὰ ἐπικρέμεται πάνω ἀπ’ τὸ κεφάλι μου ἕνα μαῦρο σύννεφο, ἀπ’ ὅπου δὲν φαίνεται νὰ ὑπάρχη διέξοδος. Ὅλα φαίνονται τόσο σκοτεινὰ καὶ τόσο βαρειὰ στὴν ψυχή μου, ὥστε αὐτὸν τὸν πειρασμὸ τὸν χαρακτηρίζω “διαβολικό”, ἂν μάλιστα διαρκοῦσε πιὸ πολὺ ἀπ’ ὅ,τι διαρκεῖ συνήθως, θὰ μποροῦσε νὰ προκαλέση τὸν θάνατο ἤ τὴν τρέλλα.
π. Ἰωάννης: Ὁ Θεὸς ἐπιτρέπει σ’ αὐτὸν τὸν πειρασμὸ νὰ προσβάλλη τὶς δυνατότερες φύσεις, αὐτοὺς δηλαδή, ποὺ εἶναι πιὸ πεπειραμένοι στὸν πνευματικὸ πόλεμο. Ὁ ἐχθρός σου τὸν παρουσιάζει, ἐπειδὴ βλέπει ὅτι οἱ ἀγῶνες σου φθάνουν σ’ ἕνα τέλος, ὅτι ἑτοιμάζεται γιὰ σένα στὸν οὐρανὸ μία ἀνταμοιβὴ καὶ θέλει νὰ σὲ χτυπήση καὶ νὰ σὲ ρίξη κάτω μ’ ἕνα δυνατὸ τίναγμα καὶ νὰ σοῦ στερήση ἔτσι τὸν στέφανο. Ἔχει καταστρέψει πολλοὺς μὲ τὴν ἀπόγνωση. Νὰ εἶσαι δυνατὴ καὶ ἀνδρεία, νὰ πολεμᾶς τὶς μηχανορραφίες τοῦ ἐχθροῦ. Μὴν παραδίδεσαι. Νὰ σηκώνης αὐτὸν τὸν σταυρὸ μὲ ταπείνωση καὶ ἀντοχή. Νὰ θεωρῆς ὅτι αὐτὸς ὁ πειρασμός σου παρουσιάζεται, γιὰ νὰ μεγαλώση τὴν ταπεινοφροσύνη σου καὶ ὁ Κύριος θὰ σὲ βοηθήση. Αὐτὸς ποὺ ἔχει θεμελιωμένη τὴν ψυχὴ του πάνω σὲ βράχο, δὲν θὰ κλονισθῆ ἀπὸ τοὺς ἀνέμους τῶν πειρασμῶν τοῦ ἐχθροῦ, καμιὰ καταιγίδα δὲν εἶναι ἀρκετὰ δυνατὴ νὰ συγκλονίση τὰ θεμέλια. Ἐκεῖνος ὅμως, ποὺ τὸ σπίτι τῆς ψυχῆς του εἶναι χτισμένο στὴν ἄμμο, ἡ ψυχή, ποὺ δὲν ἔχει σὰν θεμέλιό της τὴν Πέτρα Χριστό, εὔκολα καταστρέφεται ἀκόμη καὶ μὲ μία μικρὴ μπόρα.
Τὴν πνευματικὴ κλίμακα νὰ τὴν ἀνεβαίνης, ὄχι νὰ τὴν κατεβαίνης. Νὰ ἀνυψώνεσαι στὸ πνεῦμα καὶ στὸν νοῦ. Κλήθηκες, γιὰ νὰ ὁδηγήσης τὸ μικρό σου ποίμνιο τῶν παρθένων, ποὺ τὶς ἔχει διαλέξει ὁ Θεός, γιὰ ν’ ἀκολουθήσουν τὴν μοναχικὴ ζωή. Αὐτὸ τὸ ἔργο νὰ μὴν τὸ θεωρῆς κατώτερο ἤ μικρότερο ἀπὸ τὶς ἀρετὲς ἐκεῖνες καὶ τὰ ἀσκητικὰ ἐπιτεύγματα, ποὺ θὰ μποροῦσες νὰ ἐπιτύχης μὲ τὴν ἡσυχία προσπαθώντας νὰ σώσης μόνο τὴν ψυχή σου. Τώρα δὲν ἔχεις εἰρήνη, ἐπειδὴ ὑπηρετεῖς τὸν πλησίον σου. Οἱ ἀγῶνες σου τώρα εἶναι οἱ φροντίδες καὶ οἱ θλίψεις. Εἶναι φροντίδες καὶ θλίψεις μαρτύρων, γιατί ἐσὺ σταυρώνεσαι γιὰ ὅλους, γιὰ χάρη τῆς ἀγάπης τοῦ Θεοῦ καὶ τοῦ πλησίον σου. Τί θὰ μποροῦσε νὰ εἶναι ὑψηλότερο;
ἡγ.Ταϊσία: Τὴν ἄλλη μέρα τὸ πρωὶ ὁ Μπάτουσκα κι ἐγὼ πήγαμε στὴν ἐκκλησία, ὅπου ἡ Ἁγία Τράπεζα ἦταν μαρμάρινη. Ξαφνικά, ὁ Μπάτουσκα ρώτησε: “Ἀπὸ τί εἶναι φτιαγμένος αὐτὸς ὁ βωμός; ” Μὲ ἔκπληξη τὸν κοίταξα καὶ ἀπάντησα “Ἀπὸ μάρμαρο”. Εἶπε τότε “Συνεπῶς, εἶναι φτιαγμένος ἀπὸ πέτρα. Ἂς εἶναι λοιπὸν καὶ ἡ καρδιά σου σὰν αὐτὴ τὴν πέτρα. Νὰ εἶσαι ἀνδρεία. Ἔχε θάρρος!”
ἡγ.Ταϊσία: Μερικὲς φορές, ὅταν προετοιμάζωμαι νὰ κοινωνήσω, μὲ δυσκολία κρατιέμαι ἄγρυπνη τὴν προηγούμενη νύχτα. Ἐξαντλοῦμαι, εἴτε ἀπὸ τὸν καθημερινὸ κάματο εἴτε ἀπὸ κάτι ἄλλο καὶ νοιώθω τὴν ἀνάγκη νὰ κοιμηθῶ. Γι’ αὐτὸ εἶμαι ἀναστατωμένη στὴν ἐκκλησία.
π. Ἰωάννης: Νομίζεις ὅτι ἡ ἀϋπνία ἤ ὁποιοσδήποτε ἄλλος ἀγώνας εἶναι ἀρκετὰ δυνατὲς ἤ σημαντικὲς προϋποθέσεις, ὥστε νὰ μᾶς δίνουν παρρησία μπροστὰ στὸ Ἅγιο Ποτήριο; Θυμᾶσαι τὸν ληστὴ στὸν σταυρό; Ἕνας ἀναστεναγμὸς εἰλικρινοῦς μετανοίας, μία ἁπλῆ πίστη στὶς ἀρετὲς τοῦ Ἐσταυρωμένου – αὐτὴ εἶναι ἡ δικαιολογία μας, γιὰ νὰ κοινωνήσωμε καὶ ὄχι οἱ ψευτοαγῶνες. Φυσικὰ καὶ εἶναι ἀναγκαῖο νὰ ἀγωνιζώμαστε, ἀλλὰ ὄχι μὲ τὴν πρόθεση νὰ δείξωμε τὰ καλά μας ἔργα καὶ νὰ τὰ χρησιμοποιήσωμε, ἂς ποῦμε, σὰν δικαιολογία ὅτι εἴμαστε ἄξιοι νὰ κοινωνήσωμε. “Καρδίαν συντετριμμένην καὶ τεταπεινωμένην ὁ Θεὸς οὐκ ἐξουδενώσει.” (Ψαλμ. 50:19).
π. Ἰωάννης: Πρέπει νὰ βιάζει κανεὶς τὸν ἑαυτό του. Θυμήσου- πρέπει νὰ βιάζη κανεὶς τὸν ἑαυτό του γιὰ τὸ καλό τοῦ πλησίον του καὶ γιὰ τὴν δόξα τοῦ Θεοῦ.
Εἶναι καλὸ τὸ ὅτι θυμᾶσαι τὰ λόγιά μου. (γιὰ σημειώσεις της). Ὁ Ἀπόστολος λέγει: “Ἐπαινῶ δὲ ὑμᾶς ἀδελφοὶ ὅτι πάντα μοῦ μέμνησθε καὶ καθὼς παρέδωκα ὑμῖν τάς παραδόσεις κατέχετε” (Α’ Κορ. 11:2). Αὐτὸ σημαίνει ὅτι ὁ σπόρος πέφτει σὲ γόνιμο ἔδαφος καὶ καρποφορεῖ καρπὸ ἱκανὸ νὰ θρέψη κι ἄλλους.
ἡγ.Ταϊσία: Νομίζω Μπάτουσκα, ὅτι ὁ περισπασμός, ἂν καὶ δὲν ἀποτελῆ αὐτὸς καθ’ ἑαυτὸν μία συγκεκριμένη μορφὴ ἁμαρτίας, ἐν τούτοις κι αὐτὸς ἐμποδίζει καὶ καταστέλλει τὴν παρουσία τοῦ Θεοῦ ὄχι λιγότερο ἀπὸ τὶς ἄλλες ἁμαρτίες.
π. Ἰωάννης: Μά, δὲν θεωρεῖς ἁμαρτία τὸν περισπασμό; Εἶναι ἡ ἀπώλεια τῆς προσοχῆς. Ὁ Σωτῆρας μας ἔκανε λόγο γι’ αὐτόν, ὅταν εἶπε: “Σίμων, Σίμων, ἰδοὺ ὁ σατανᾶς ἐξητήσατο ὑμᾶς τοῦ σινιάσαι ὡς τὸν σῖτον (Λουκ. 22:31). (τὸ σινιάσαι σημαίνει νὰ σὲ κοσκινίση, νὰ σὲ διασκορπίση)
ἡγ.Ταϊσία: Μιλοῦσε ὅμως γιὰ τὸν περισπασμὸ ὁ Χριστός, ὅταν τὰ εἶπε αὐτά;
π. Ἰωάννης: Ὁπωσδήποτε γιὰ τὸν περισπασμὸ μιλοῦσε.
Μερικὰ κορίτσια τοῦ ἔφερναν λουλούδια, συνήθως ἄσπρες καὶ μὼβ βιολέτες, ποὺ τὶς ἀγαποῦσε πολύ. Κάποτε, ἀφοῦ πῆρε τὰ λουλούδια, κράτησε ἕνα στὸ χέρι του, τὸ ἐξέτασε καὶ εἶπε τὰ λόγια τοῦ Εὐαγγελίου.
“Οὐδὲ Σολομών ἐν πάσῃ τῆ δόξῃ αὐτοῦ περιεβάλετο ὡς ἕν τούτων. Εἰ δὲ τὸν χόρτον τοῦ ἀγροῦ, σήμερον ὄντα καὶ αὔριον εἰς κλίβανον βαλλόμενον, ὁ Θεὸς οὕτως ἀμφιέννυσιν, οὐ πολλῶ μᾶλλον ὑμᾶς ὀλιγόπιστοι;” Πόσο φανερὴ εἶναι ἡ ἀλήθεια τοῦ Θεοῦ! “Ζητεῖτε δὲ πρῶτον τὴν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ καὶ τὴν δικαιοσύνην αὐτοῦ καὶ ταῦτα πάντα προστεθήσεται ὑμῖν.” (Ματθ. 6:29, 30, 33). Ἐγὼ τὸ ἔχω ζήσει αὐτό. Ἀπὸ τότε, ποὺ ἄρχισα νὰ ἐπιζητῶ ἐντατικὰ τὸν Κύριο καὶ νὰ παλεύω κυριολεκτικά, γιὰ νὰ Τὸν ὑπηρετήσω μὲ προσευχές, ἀγαθοεργίες καὶ ἄλλα ἔργα, δὲν χρειάσθηκε σχεδὸν ποτὲ νὰ φροντίσω γιά τὶς προσωπικές μου ἀνάγκες καὶ ἐννοῶ τὶς ἐξωτερικές. Μὲ τὴν δύναμη τοῦ Θεοῦ μὲ φροντίζουν καί, μοῦ δίνουν ροῦχα νὰ φορῶ. Καθὼς εἶναι καλοὶ ἄνθρωποι μὲ περιποιοῦνται καὶ τὸ θεωροῦν προσβολή, ἂν δὲν δεχθῶ τὴν προσφορά τους.
π. Ἰωάννης: «Τί θησαυρὸ ἔχομε στὴν προσευχή. Μὲ τὴν προσευχὴ μποροῦμε νὰ λάβωμε ὅλα τὰ ἀγαθὰ ἀπὸ τὸν Κύριο καὶ νὰ κατανικῶμε κάθε πειρασμό, νὰ ξεπεράσωμε κάθε δοκιμασία καὶ θλίψη.
«Μάτουσκα, κοίταξε πῶς παλεύει αὐτὴ ἡ φτωχὴ μύγα! Ἐδῶ κοίτα, νὰ την! Ὁ ἄνεμος τὴν πῆρε καὶ τὴν κτύπησε τὴν καημένη πάνω στὸ πλοῖο, τὴν ἔριξε στὸ πάτωμα καὶ δὲν μπορεῖ νὰ σηκωθῆ, ἀλλὰ δὲν χάνει τὴν ἐλπίδα της, μάχεται μὲ τὸν ἄνεμο. Αὐτὸς τὴν σπρώχνει πρὸς τὰ πίσω, ἀλλὰ ἐκείνη πάλι προχωρεῖ σιγά-σιγὰ πρὸς τὰ ἐμπρός. Τί ἔξυπνο! Ἔτσι ἀκριβῶς μάχεται καὶ ὁ ἐχθρὸς – ὁ διάβολος- τὴν ψυχή. Τὴν πετᾶ σὰν ἀνεμοστρόβιλος μακριὰ ἀπ’ τὸ μονοπάτι τῆς σωτηρίας, πάνω στὸ ὁποῖο κινεῖται, ἀλλ’ αὐτὴ ἀντιμάχεται καὶ δὲν ὑποχωρεῖ. Αὐτὴ ἡ μύγα μᾶς δίνει ἕνα μάθημα.» … ««Πόσο θαυμαστὸς εἶναι ὁ Δημιουργὸς στὴν δημιουργία Του! Κοίταξε αὐτὸν τὸν ἥλιο! Τί σπάνια ὀμορφιά! Κι ἂν τὰ δημιουργήματά Του εἶναι τόσο μεγαλόπρεπα, φαντάσου πόσο πιὸ μεγαλόπρεπος εἶναι ὁ ἴδιος ὁ Δημιουργός!»
Π. Ἰωάννης: «Γνωρίζεις, τί ἦταν ἐκεῖνο ποὺ κυρίως μ’ ἔστρεψε πρὸς τὸν Θεὸ καὶ ἐθέρμαινε τὴν καρδιά μου ἀπὸ τὰ παιδικὰ χρόνια στὴν ἀγάπη πρὸς Αὐτόν; Ἦταν τὸ ἱερὸ Εὐαγγέλιο. Οἱ γονεῖς μου εἶχαν Εὐαγγέλιο στὴν σλαβονικὴ καὶ στὴν ρωσικὴ γλώσσα. Ἀγαποῦσα πολὺ νὰ διαβάζω αὐτὸ τὸ θαυμάσιο βιβλίο, ὅταν ἐρχόμουν στὸ σπίτι κατὰ τὶς διακοπές. Διάβαζα καὶ εὐφραινόμουν μ’ αὐτό. Ἔβρισκα στὴν ἀνάγνωσι μεγάλη καὶ ἀναντικατάστατη παρηγοριά. Αὐτὸ τὸ Εὐαγγέλιο εἶχα μαζί μου καὶ στὴν Ἀκαδημία. Μπορῶ νὰ πῶ ὅτι ἦταν συνοδοιπόρος τῆς νεότητός μου, διδάσκαλός μου, χειραγωγὸς καὶ παρηγορητής, μὲ τὸν ὁποῖο ἐγὼ ἤμουν ἑνωμένος ἀπὸ τὰ παιδικά μου χρόνια.»