Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος, Προστάτης των Γραμμάτων
Ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος είναι ένας από τους Τρεις Ιεράρχες και θεωρείται ένας εξαίρετος εκκλησιαστικός συγγραφέας. Συνέβαλε μεταξύ άλλων, στη μετάδοση της χριστιανικής διδασκαλίας και των αρχαίων ελληνικών γραμμάτων. Έτσι, καθιερώθηκε από την Εκκλησία μας να τιμάται ως Προστάτης των γραμμάτων και της εκπαίδευσης.
Πίσω του άφησε ένα έργο πλήρες από έκταση και θεολογικό περιεχόμενο, το οποίο αποτελείται από επιστολές, αποφθέγματα και ομιλίες. Κάποια από τα σοφά αποφθέγματά του αναφέρονται παρακάτω:
- Να σεβόμαστε ο ένας τον άλλον, για να μάθουμε να σεβόμαστε και τον Θεό. Εκείνος που είναι θρασύς στους ανθρώπους, είναι θρασύς και στον Θεό.
- Αν σου παρουσιαστεί καμιά λύπη, σκύψε στην Καινή Διαθήκη, σαν σε αποθήκη φαρμάκων.
- Ο Θεός απαιτεί από τους ενάρετους σαν να είναι πλούσιοι, από τους αμαρτωλούς σαν να είναι φτωχοί.
- Τα πουλιά έχουν φτερά για να αποφεύγουν τις παγίδες και οι άνθρωποι το λογικό για να αποφεύγουν τα αμαρτήματα.
- Τίποτε δεν είναι πιο πολύτιμο από τον άνθρωπο, παρά το γεγονός ότι είναι και παραμένει θνητός.
- Ο Κύριος δέχεται αυτόν που έρχεται την τελευταία στιγμή με τον ίδιο τρόπο που αναπαύει τον εργάτη της πρώτης ώρας.
- Ούτε η δικαιοσύνη σου να είναι άκαμπτη, ούτε η φρόνηση σου περίπλοκη. Παντού το μέτρο είναι το άριστο.
- Αυτό κυρίως είναι το γνώρισμα του πράου, τις μεν αδικίες που γίνονται σ’ αυτόν να τις παραβλέπει, τους αδικούμενους όμως να τους υπερασπίζεται.
- Δεν πρέπει να μισούμε τους αιρετικούς, αλλά την αίρεση, όχι τον άνθρωπο, αλλά την πονηρή πράξη, την διεφθαρμένη γνώμη.
- Οι ισχυροί θεωρούν αυτονόητο να αδικούν τους πιο αδύνατους, όπως τα ψάρια στη θάλασσα όπου το μεγάλο τρώει το μικρό.
- Το πίπτειν ανθρώπινον, το εμμένειν εωσφορικόν, το μετανοείν θείον. (Το να κάνει λάθη κανείς είναι ανθρώπινο, το να επιμένει όμως στην αμετανοησία είναι διαβολικό, ενώ το να μετανοεί είναι θεϊκό).
- Όταν διαθρέψης τον πένητα, σαυτόν νόμιζε διατρέφειν.
- Πραγματικά πλούσιος είναι εκείνος που δεν έχει ανάγκη από τίποτε. Δηλαδή ο ολιγαρκής.
- Κάθε επιεικής και πράος εύκολα οδηγείται στη φιλανθρωπία, γιατί τη φτώχεια των άλλων τη θεωρεί σαν δική του δυστυχία.
- Τίποτε δεν μας ανακουφίζει τόσο πολύ, όσο η θλίψη που μας απομακρύνει από όλα τα κοσμικά πράγματα.
- Όπου αποφασίζει ο Θεός, υποχωρεί η φυσική τάξη, γιατί εφόσον αποφάσισε, μπόρεσε και το έκανε.
- Ό,τι γίνεται στον καιρό του, είναι χρήσιμο. Ό,τι γίνεται άκαιρα, όχι μόνο άχρηστο είναι, αλλά και βλαβερό.
- Η λύπη, η αγωνία, ο θυμός και οι πολλές μέριμνες σκοτίζουν το νου και δεν τον αφήνουν να κάνει λογικές σκέψεις.
- Τα αμαρτήματα είναι οι αιτίες όλων των κακών. Στα αμαρτήματα οφείλονται οι λύπες, στα αμαρτήματα οι ταραχές, οι πόλεμοι, οι αρρώστιες.
- Για τούτο, πάνω απ’ όλα πρέπει πιο πολύ να κλαίμε: Για το ότι, επειδή οι κακοί στην εποχή μας έγιναν πολλοί, τα κακά δεν προκαλούν πια ντροπή σ’ εκείνους που τα διαπράττουν.
- Πλήθος μάγοι και αγύρτες και πλάνοι πέρασαν, αλλά ξεχάστηκαν όλοι, χωρίς ν’ αφήσουν το παραμικρό ίχνος· μαζί με τη ζωή τους έσβησαν κι οι μαγγανείες τους. Η φήμη όμως και η δόξα και οι πιστοί του Χριστού κάθε μέρα αυξάνουν κι απλώνονται σ’ όλη την Οικουμένη.
- Ένας από τους λόγους για τους οποίους ο Θεός έπλασε τον άνθρωπο με σώμα και ψυχή, δηλαδή με ένα στοιχείο υλικό και με ένα πνευματικό, είναι και τούτος: όταν κυριεύεται από την αλαζονεία, να ταπεινώνεται από την ευτέλεια του φθαρτού σώματος, και όταν του έρχεται λογισμός εξευτελιστικός για τη θεόπλαστη φύση του, να ενθαρρύνεται από την ευγένεια της αθάνατης ψυχής του.
- Δεν θα χρειάζονταν λόγια, αν έλαμπε η ζωή μας. Δεν θα χρειάζονταν δάσκαλοι, αν επιδεικνύαμε έργα. Κανείς δεν θα παρέμενε άπιστος, αν εμείς ήμασταν πραγματικοί Χριστιανοί.
Σύντομος βίος του Αγίου Ιωάννη του Χρυσοστόμου
Πότε και πού έζησε ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος
Ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος, γεννήθηκε στην Αντιόχεια το 347 μ.Χ. Ορφανός σε μικρή ηλικία από τον πατέρα του, μεγάλωσε υπό τη φροντίδα της μητέρας του Ανθούσας.
Ο Άγιος Ιωάννης σπούδασε πολλές επιστήμες στην Αντιόχεια, αλλά και στην Αθήνα, κοντά στον Μέγα Βασίλειο. Όταν ολοκλήρωσε τις σπουδές του, επέστρεψε στην Αντιόχεια και αποσύρθηκε στην έρημο για πέντε χρόνια.
Εκεί ασκήτευε με προσευχή και νηστεία, μελετώντας αδιάκοπα τις Άγιες Γραφές. Μετά την ασκητική ζωή, επέστρεψε στην Αντιόχεια, όπου χειροτονήθηκε διάκονος το 381 μ.Χ. και αργότερα, Αρχιεπίσκοπος Κωνσταντινούπολης το 397 μ.Χ.
Γιατί ο Άγιος Ιωάννης ονομάστηκε Χρυσόστομος
Από τη θέση αυτή ο Άγιος Ιωάννης κατάφερε να συγγράψει πολλά έργα, από τα οποία, σήμερα διασώζονται περίπου 804 ομιλίες του. Σε κάθε ομιλία του συγκέντρωνε μεγάλο πλήθος ανθρώπων που ήθελαν να τον ακούσουν.
Η ρητορική του ήταν τόσο εντυπωσιακή που, όταν κήρυττε, ήταν λες και έρεε χρυσός από το στόμα του! Χάρη λοιπόν στην ευφράδεια και την ευγλωττία του ονομάστηκε Χρυσόστομος.
Είναι σημαντικό να σημειωθεί, ότι η Θεία Λειτουργία που τελούμε σχεδόν κάθε Κυριακή, είναι έργο του Αγίου Ιωάννη, με ελάχιστες μόνο παρεμβάσεις.
Η κοίμηση του Αγίου Ιωάννη του Χρυσόστομου: Πότε πέθανε και πότε εορτάζει
Μετά από αναρίθμητες κακουχίες και ταλαιπωρίες, ο Άγιος Ιωάννης πέθανε στην εξορία, στις 14 Σεπτεμβρίου 407 μ.Χ.
Λόγω της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού, η Εκκλησία μας αποφάσισε τη μετάθεση της εορτής του Αγίου Ιωάννη του Χρυσοστόμου στις 13 Νοεμβρίου.
ΠΗΓΗ: www.monastiriaka.gr