Σίγουρα θα έχεις δει κάποια ταινία ή σειρά, όπου σε ένα νοσοκομείο, ένας ασθενής θα συνδεθεί με ένα μηχάνημα που θα δείχνει τους καρδιακούς του παλμούς. Και πάνω στην κορύφωση του δράματος, όλοι κοιτάνε την οθόνη, η οποία δείχνει μια ευθεία γραμμή. Ξάφνου όμως, η γραμμή ξεκινάει και έχει σκαμπανεβάσματα. Πηγαίνει πάνω και μετά κάτω και ξανά πάνω και ξανά κάτω. Τότε είναι που όλοι ανακουφίζονται, ξεσπάνε σε δάκρυα χαράς και πανηγυρισμούς, καθώς αυτό το σκαμπανέβασμα σημαίνει ένα πράγμα: Ζωή!
Θα αναρωτιέσαι: Τι σχέση μπορεί να έχει ένα καρδιογράφημα με τη ζωή; Η απάντηση βρίσκεται στις δύο όψεις του ίδιου νομίσματος:
Στα σκαμπανεβάσματα
Την ευθεία γραμμή
Ας δούμε λοιπόν αναλυτικότερα.
Τα σκαμπανεβάσματα
Όλοι θέλουμε να είμαστε ευτυχισμένοι. Όλοι θέλουμε να είμαστε συνέχεια χαρούμενοι και χαμογελαστοί. Θα θέλαμε να ζήσουμε μια ζωή δίχως λύπη, θλίψη και στεναχώρια. Μια ζωή απαλλαγμένη από δυσάρεστες καταστάσεις, που θα μας προκαλέσουν πολλά αρνητικά συναισθήματα και θα μας κάνουν να κλάψουμε. Αλλά, (πάντα υπάρχει ένα “αλλά”), αυτά τα συναισθήματα υπάρχουν στη ζωή μας, είναι μέρος της ανθρώπινης φύσης μας και δε μπορούμε να ξεφύγουμε από τις καταστάσεις που τα προκαλούν.
Αυτό δε σημαίνει πως πρέπει να πανηγυρίζουμε κάθε φορά που έχουμε τις μαύρες μας ή που συνέβη κάποιο δυσάρεστο γεγονός. Όμως πρέπει να αποδεχτούμε πως και τα αρνητικά συναισθήματα είναι εκεί για να τα βιώνουμε. Εδώ και μερικά χρόνια έχει εδραιωθεί μια τάση υπερβάλλουσας θετικής ψυχολογίας. «Πρέπει να είσαι χαρούμενος», «Γιατί στεναχωριέσαι; Τόσα καλά έχεις», «Άλλοι θα παρακαλούσαν να είναι στη θέση σου και εσύ γκρινιάζεις». Τέτοιες φράσεις, όπως και πολλές άλλες, συνοδεύουν μια φιλοσοφία που θέλει να είσαι πάντα χαρούμενος, να μην γκρινιάζεις, να μη δυσανασχετείς, γιατί υπάρχουν άλλοι με χειρότερη μοίρα από τη δική σου. Το γεγονός όμως πως τα πράγματα θα μπορούσαν να είναι και χειρότερα, δε σου στερεί το δικαίωμα να στεναχωρηθείς, να γκρινιάξεις, να είσαι κακοδιάθετος. Δύσκολες μέρες έχουμε όλοι.
Αποτέλεσμα αυτής της φιλοσοφίας, είναι η δημιουργία ενοχής όταν δεν είμαστε σε καλή ψυχολογική κατάσταση και η έλλειψη εκτόνωσης των αρνητικών συναισθημάτων. Σίγουρα η γκρίνια δεν είναι κάτι που βοηθάει οποιαδήποτε κατάσταση, αυτό όμως δε σημαίνει πως δεν έχουμε ανάγκη να ξεσπάσουμε, να πούμε όλα αυτά που μας ενοχλούν στην καθημερινότητά μας σε κάποιο δικό μας άνθρωπο και να βγάλουμε από μέσα μας (λεκτικά) την οργή που έχει συσσωρευτεί. Από την άλλη, όλοι μας έχουμε το δικαίωμα να μην είμαστε καλά ψυχολογικά μια μέρα, να μην έχουμε όρεξη, ακόμα και να βάλουμε στο ράδιο λυπητερά τραγούδια και να οδηγήσουμε χωρίς συγκεκριμένο προορισμό. Δε μπορούμε να είμαστε συνέχεια με το χαμόγελο στα χείλη. Ούτε πρέπει να είμαστε συνέχεια ευδιάθετοι για να μη χαλάσουμε τη διάθεση κάποιου άλλου.
Είναι ευκόλως εννοούμενο, πως τα προβλήματα ξεκινούν όταν στα δύο παραπάνω παραδείγματα, η συμπεριφορά αυτή επαναλαμβάνεται συνέχεια και τα αρνητικά συναισθήματα εμμένουν. Το κλειδί είναι η ισορροπία. Υπάρχουν στιγμές που θα γελάσουμε, υπάρχουν όμως και στιγμές που θα κλάψουμε. Και στις δύο περιπτώσεις υπάρχει εκτόνωση κάποιου συναισθήματος. Και οι δύο αντιδράσεις είναι θεραπευτικές και απαραίτητες για την ψυχική μας υγεία. Μπορεί να μη μας αρέσει η βροχή, όμως χωρίς αυτήν δεν θα υπήρχε ουράνιο τόξο. Τα συναισθήματα μας, είτε θετικά είτε αρνητικά, αποτελούν κομμάτι της ζωής μας τα οποία πρέπει να αποδεχτούμε. Τη ζωή πρέπει να την νιώθουμε. Μη φοβάσαι τις δύσκολες μέρες! Είσαι πιο δυνατός/ή από αυτές. Μην ντρέπεσαι να εκφράσεις τη λύπη σου, τα παράπονά σου, τις ανησυχίες σου! Είναι κομμάτι του εαυτού σου και της ψυχοσύνθεσης σου. Το μονοπάτι της ζωής σου, όπως και το καρδιογράφημα έχουν σκαμπανεβάσματα.
Η ευθεία γραμμή
Στο κοινό καρδιογράφημα, η ευθεία γραμμή υποδηλώνει την έλλειψη παλμού. Την έλλειψη κινητικότητας. Τον θάνατο. Στο καρδιογράφημα της ζωής, η ευθεία γραμμή υποδηλώνει την έλλειψη ρίσκου. Την έλλειψη προσπάθειας. Τον συμβιβασμό. Όλοι θα θέλαμε τα πράγματα και οι καταστάσεις στη ζωή μας να κυλούσαν ομαλά, χωρίς προβλήματα και απρόβλεπτες εξελίξεις. Όμως οι αλλαγές δεν είναι πάντα ευχάριστες. Ούτε έχουν τα αποτελέσματα που περιμέναμε. Χωρίς αυτές όμως δεν υπάρχει εξέλιξη. Μόνο στασιμότητα.
Υπάρχουν πολλές καταστάσεις που οι αλλαγές είναι δυσάρεστες. Άνθρωποι που επιλέξαμε να κάνουμε παρέα φεύγουν για πάντα από τις ζωές μας. Το επάγγελμα που ακολουθήσαμε δεν είναι τελικά αυτό που μας ταιριάζει. Ο άνθρωπος που θα μας έκανε ευτυχισμένους δεν βρίσκεται πλέον δίπλα μας. Αργά ή γρήγορα αυτές οι καταστάσεις θα συμβούν σε όλους μας. Αυτό δεν πρέπει να σε τρομάζει! Άνθρωποι θα μας απογοητεύσουν, θα μας προδώσουν και θα μας εγκαταλείψουν. Θα αναζητήσουμε το ιδανικό για εμάς περιβάλλον εργασίας και δε θα το βρίσκουμε. Όχι με την πρώτη τουλάχιστον. Μπορεί και να βρεθούμε άνεργοι. Ίσως ο άνθρωπος που είχαμε δίπλα μας όλα αυτά τα χρόνια να μην είναι πια ο ίδιος. Μπορεί οι πορείες μας να αποκλίνουν. Να μείνουμε μόνοι. Και αν αναρωτιέσαι: Γιατί να επιδιώξω να έχω όλα αυτά τα προβλήματα στη ζωή μου;
Η απάντηση είναι μία: Γιατί η ζωή είναι προβλήματα!
Ναι, γνώρισες ανθρώπους που στο τέλος σε απογοήτευσαν. Αυτό σημαίνει ότι ένιωσες συναισθήματα για αυτούς. Αφέθηκες, ανοίχτηκες, γέλασες, μοιράστηκες. Μπορεί στο τέλος να μην άξιζαν όλα αυτά που τους πρόσφερες. Όμως κέρδισες και έζησες τόσα πολλά. Εκτίμησες παραπάνω αυτούς που έμειναν δίπλα σου. Ναι, μπορεί να έκανες λάθος επιλογή καριέρας. Όμως γνώρισες τόσους ανθρώπους στην πορεία. Απέκτησες τόσες εμπειρίες. Έμαθες τι είναι αυτό που δε σου αρέσει. Μπορείς πλέον να στοχεύσεις αλλού. Ναι, αγάπησες, αλλά ήρθε η ώρα να πείτε αντίο. Όμως η αγάπη που υπάρχει μέσα σου δε σβήνει με έναν χωρισμό. Τα συναισθήματα που έζησες, οι αναμνήσεις που απέκτησες, ο χαρακτήρας που διαμόρφωσες θα σε ακολουθούν για πάντα. Είναι πλέον κομμάτι σου.
Μην φοβάσαι τα προβλήματα. Αναζήτησε τα. Εκεί κρύβεται η ζωή. Στα πάνω και στα κάτω. Όχι στην ευθεία