Αγαπητοί ενορίτες
Τα απογεύματα των Παρασκευών της Μεγάλης Σαρακοστής (εκτός της τελευταίας Παρασκευής) μαζευόμαστε στον ναό για να κάνουμε όλοι μαζί την βραδινή μας προσευχή και να ψάλλουμε τους Χαιρετισμούς της Παναγίας.
Χαίρεται ο καθένας από μας με τους ανθρώπους που αγαπά και στέλνει χαιρετισμούς σ’ όσους έχει αγαπημένους. Με το ίδιο σκεπτικό λέμε και τους Χαιρετισμούς της Παναγίας. Την αγαπάμε και θέλουμε να είμαστε σε επικοινωνία μαζί της. Πάντοτε προσευχόμαστε στην Παναγία, αλλά, έρχεται τώρα και η εποχή (άνοιξη) και η ατμόσφαιρα με τα λουλούδια να στολίζουν την εικόνα της, που δημιουργούν και συναισθηματική προδιάθεση συμμετοχής στην ακολουθία.
Η Παναγία όμως για τους χριστιανούς είναι μια υπόθεση ασύγκριτα μεγαλύτερη από μια εποχιακή συναισθηματική διάθεση ή και από μια ακολουθία. Το πρόσωπό της είναι υπόθεση ζωής. Ζωής για μας και ως εκ τούτου πρέπει να έχουμε αποσαφηνισμένη μέσα μας την θέση του προσώπου της για την δική μας σωτηρία.
Ζωή και ζωοποιός είναι μονάχα ο Χριστός. Εμείς βέβαια νομίζουμε ζωή τους χτύπους της καρδιάς ή τα εγκεφαλικά κύματα. Αυτά είναι απλώς επιβίωση. Όντας λοιπόν Ζωή ο Χριστός τότε η Παναγία είναι «μήτηρ της Ζωής» όπως έλεγαν και προχθές τα τροπάρια του Ευαγγελισμού.
Γέννησε η Παναγία Αυτόν που είναι η όντως Ζωή και ως εκ τούτου μπορεί να γίνει για μας «εἴσοδος εἰς τὴν Ζωήν». Άλλωστε, ο Χριστός όντας επί του Σταυρού την έκανε μητέρα μας, μητέρα όλων των χριστιανών.
Η μητρότητα δεν εξαντλείται καθόλου στο φυσικό γεγονός της γεννήσεως, έχει μια (τεράστια) πελώρια πνευματική πλευρά. Συνεπώς, η Παναγία δεν ήταν απλώς ένα φυσικό όργανο για την σάρκωση του Χριστού. Το μυστήριο της Σαρκώσεως ήταν και γι’ αυτήν το μυστήριο της προσωπικής της ζωής.
Η Μαρία ήταν παρθένος. Για την Εκκλησία η παρθενία δεν είναι απλώς μια σωματική κατάσταση. Είναι μια εσωτερική πνευματική στάση ελευθερίας στο να μπορώ να αγαπώ θυσιαστικά, χωρίς την οποία η σωματική κατάσταση δεν έχει καμιά απολύτως σημασία. Η Παναγία ήταν ξένη σε κάθε αισθησιακή και εγωιστική επιθυμία ή πάθος· σε κάθε διάχυση της καρδιάς και του νου.
Η αγάπη μας και η προσευχή μας λοιπόν γι’ αυτήν (τώρα οι Χαιρετισμοί, το καλοκαίρι οι Παρακλήσεις) έχουν αποδέκτη και σκοπό το πρόσωπο του Χριστού στο οποίο φυσικά και ’κείνη κατατείνει και προσβλέπει.
Η αξία της Παναγίας έγκειται στο ότι κρατά στα χέρια της τον Χριστό. Από Αυτόν αποκτά αξία. Εξαιτίας Εκείνου μας απασχολεί και μας ενδιαφέρει. Αν την χωρίσουμε από τον Χριστό, η Παναγία δεν δέχεται την αγάπη και την τιμή μας. Υπάρχει εκ του Χριστού, τιμάται από τον Χριστό, την αγαπάμε για τον Χριστό, αφού γίνεται μητέρα όλων όσοι αγαπούν και εμπιστεύονται τον Χριστό.
Στην ακολουθία των Χαιρετισμών την μακαρίζουμε για την αιώνια χαρά (ΧΑΙΡΕ) που απόκτησε από την τιμή να γεννήσει τον Χριστό. Αυτό το γεγονός δεν ήταν μια αυθαίρετη εύνοια αλλά μια ολοκάρδια συμμετοχή στην «οικονομία της σωτηρίας».
Τι θα πει αυτό;!
Ο Χριστός θέλοντας να ελευθερώσει τον άνθρωπο από την πλάνη της εγωιστικής αυτοθέωσης, προσπαθώντας να τον βγάλει από την αυταπάτη του υποκειμενισμού, επιθυμώντας να τον απαλλάξει από το «κομπλεξικό» κοντράρισμα με τον Πατέρα του (τον Θεό δηλ.) «οικονόμησε» (δηλ. μεθόδευσε, ρισκάρισε) ένα άδειασμα του εαυτού του και μια πρόταση σχέσεως: «ἐπὶ ἴσοις ὅροις!». Έγινε άνθρωπος. Σ’ αυτή Του την ενέργεια πήρε συμμέτοχη (με ελεύθερη επιλογή της) την Παναγία της οποίας η καρδιά ανταποκρίθηκε «ἄνευ ὅρων» (ἰδού ἡ δούλη Κυρίου, γένοιτο μοι κατά τὸ ῥῆμα Σου). Ένας αδιατάρακτος προσανατολισμός ολόκληρης της ζωής της προς τον Θεό, μια πλήρης αυτό-αφιέρωση!
Ο Χριστός λοιπόν γίνεται άνθρωπος ώστε εμείς να κατευθύνουμε τις επιθυμίες μας προς πράγματα που αξίζουν να τα επιθυμεί κάποιος και να τα αγαπά. Αυτόν τον δρόμο δείχνει η Παναγία. Σ’ αυτόν τον δρόμο ο καθένας από μας αποκτά την αξία που μάταια ψάχνει σε χίλιες δυο αυταπάτες (σεξ, χρήμα, όνομα, άνεση) που όμως τελικά μας χωρίζουν από τον Χριστό.
Ας την ευχαριστούμε και πάλι και ας προβληματιστούμε για τον δρόμο που οδηγεί όχι «εἰς πυθμένα ᾅδου»(Παροιμ. 14,12), αλλά στην ευρυχωρία μιας ζωής χωρίς μιζέρια και κοντόθωρους λογαριασμούς συναλλαγής.
Η Παναγία να σκεπάζει με την φωτεινή της παρουσία την ζωή όλων μας.
Με αγάπη και ευχές
Ο Εφημέριος
π. Θεοδόσιος