Ενωρίτατα η αργία του Σαββάτου αντικατεστάθη δια της μιας των Σαββάτων, κατά την οποία ανέστη ο Κύριος. Δια τούτο οι πιστοί την αφιέρωσαν στον Κύριο και την ονόμασαν Κυριακή ημέρα.
Εν δε τη μια των σαββάτων συνηγμένων των μαθητών κλάσαι άρτον, ο Παύλος διελέγετο λέγων αυτοίς (Πράξεις Κ’ 7).
Η μία των σαββάτων είναι η πρώτη ημέρα της εβδομάδος. Είναι η Κυριακή. Από αποστολικής εποχής διεκρίθη των άλλων ημερών. Η Γραφή την ονομάζει μία και όγδοη. Μία ως την μόνη που κατεσκεύασε ο Θεός (Γένεση Α’ 5), οι δε άλλες ημέρες είναι ανακύκλωσις της μιας αυτής και μοναδικής. Η μία είναι ημέρα κατασκευής του κόσμου, η Κυριακή είναι ημέρα ανακατασκευής του κόσμου, είναι ημέρα αναστάσεως και λυτρώσεως εκ των δεσμών του θανάτου.
Κατ’ αυτήν οι πρώτοι Χριστιανοί τελούσαν συνάξεις και ανέπεμπον λατρείαν προς τον Θεόν κοινωνούντες το σώμα και το αίμα του Κυρίου.
Ας δούμε και τα κατωτέρω χωρία:
Κατά μίαν σαββάτων έκαστος υμών παρ’ εαυτώ τιθέτω θησαυρίζων ό,τι αν ευοδώται (Α’ Κορινθίους Ιστ’ 2).
Και:
Εγώ Ιωάννης, ο αδελφός υμών… Εγενόμην εν Πνεύματι εν τη Κυριακή ημέρα και ήκουσα φωνήν οπίσω μου μεγάλην ως σάλπιγγος λεγούσης ( Αποκ. Α’ 9-10).
Και από την I. Παράδοση παρελάβαμε τα εξής για την Κυριακή:
Κυριακή αργία (Λαοδ. ΚΘ’. Κανών)
«Ότι ου δει Χριστιανούς Ιουδαΐζειν, και εν τω Σαββάτω σχολάζειν, αλλά εργάζεσθαι αυτούς εν τη αυτή ημέρα, την δε Κυριακήν προτιμώντας, ειγε δύναιντο, σχολάζειν ως Χριστιανοί, ει δε ευρεθείεν Ιουδαϊσταί, έστωσαν ανάθεμα παρά Χριστώ».
«Ει ουν οι εν παλαιοίς πράγμασιν αναστραφέντες εις καινότητα ελπίδος ήλθον, μηκέτι σαββατίζοντες, αλλά κατά Κυριακήν ζώντες εν ή και η ζωή ημών ανέτειλεν δι’ αυτού και του θανάτου αυτού, ό τινες αρνούνται, δι’ ου μυστηρίου ελάβομεν το πιστεύειν… »
Διδαχή XIV
«Κατά Κυριακήν δε Κυρίου συναχθέντες κλάσατε άρτον και ευχαριστήσατε, προεξομολογησάμενοι τα παραπτώματα υμών, όπως καθαρά η θυσία ημών η».
Και:
Αποστολικαί Διαταγαί: βιβλ. VII, κεφ. λ΄.
Όπως χρη την αναστάσιμον του Σωτήρος ημών ημέραν συναθροιζόμενους εορτάζειν.
«την αναστάσιμον του Κυρίου ημέραν, την Κυριακήν φαμέν, συνέρχεσθε αδιαλείπτως, ευχαριστούντες τω Θεώ, και εξομολογούμενοι εφ’ οις ευηργέτησεν υμάς ο Θεός δια Χριστού, ρυσάμενος αγνοίας, πλάνης, δεσμών όπως άμεμπτος ή η θυσία υμών, και ευανάφορος Θεώ τω ειπόντι περί της οικουμενικής αυτού Εκκλησίας, ότι «εν παντί τόπω μοι προσενεχθήσεται θυμίαμα, και θυσία καθαρά· ότι βασιλεύς μέγας εγώ ειμί, λέγει Κύριος παντοκράτωρ, και το όνομά μου θαυμαστόν εν τοις έθνεσι».
Ο Αποστ. Βαρνάβας αποκαλεί την Κυριακή ημέραν ογδόην, αρχήν άλλου κόσμου.
Λέγει:
Ου τα νυν σάββατα, εμοί δεκτά, αλλά ό πεποίηκα, εν ω καταπαύσας τα πάντα αρχήν ημέρας ογδόης ποιήσω, ό εστίν άλλου κόσμου αρχήν. Διό και άγομεν την ημέραν την ογδόην εις ευφροσύνην, εν ή και ο Ιησούς ανέστη εκ νεκρών και φανερωθείς ανέβη εις ουρανούς. (Επιστολή Βαρν. XV, 8-9).
