Ὁ Ἅγιος Ἰωάννης τῆς Κλίμακος – Γεώργιος Καψάνης Καθηγούμενος Ἱ. Μ. Ὁσίου Γρηγορίου Ἁγ. Ὄρους

Ὁ ἅγιος Ἰωάννης τῆς Κλίμακος, τὸν ὁποῖο σήμερα ἡ Ἐκκλησία μας ἰδιαιτέρως τιμᾶ, εἶναι ἕνα πολύτιμο δῶρο τοῦ Θεοῦ στὴν Ἐκκλησία μας, διότι μᾶς ἄφησε πολύτιμη παρακαταθήκη, τὴν Κλίμακα, μὲ τὴν ὁποία μᾶς διδάσκει δύο σπουδαία πράγματα.

Πρῶτον, ἡ πρόοδος στὴν πνευματικὴ ζωὴ πρέπει νὰ γίνεται μετ’ ἐπιστήμης, ὄχι χωρὶς πρόγραμμα, ὄχι πρόχειρα, ὄχι χωρὶς συνέπεια, ἀλλὰ μὲ προσοχὴ καὶ μὲ προσπάθεια ν’ ἀγωνιστεῖ κανεὶς νὰ ἀποτινάξει ἀπὸ ἐπάνω του τὰ πάθη καὶ νὰ οἰκειωθεῖ τὶς ἀρετές.

Καὶ τὸ δεύτερον, σ’ αὐτὸν τὸν ἀγώνα δὲν μπορεῖ κανεὶς νὰ φθάσει ἀπὸ τὴν μία στιγμὴ στὴν ἄλλη στὴν τελειότητα, ἀλλὰ πρέπει μὲ βαθμίδες νὰ ἀνεβαίνει τὶς ἀρετές, νὰ τὶς ἐπιδιώκει, νὰ τὶς ἐπιθυμεῖ, νὰ προσεύχεται γι’ αὐτὲς ὡσότου φθάσει στὴν ὑψίστη ἀρετή, ποὺ εἶναι ἡ ἀγάπη.

Καὶ ὁ ἅγιος Ἰωάννης μᾶς ἀναφέρει 30 σκαλοπάτια στὴν κλίμακα τῶν ἀρετῶν, τὰ ὁποία πρέπει ὁ ἀγωνιζόμενος μοναχὸς καὶ χριστιανὸς νὰ τὰ ἀνεβεῖ.

Εἶναι ἕνα μήνυμα σημαντικὸ ὄχι μόνο γιὰ τοὺς μοναχούς, ἀλλὰ καὶ γιὰ τοὺς ἐν τῷ κόσμω ἀγωνιζομένους χριστιανούς, ὅτι δὲν πρέπει νὰ ξεχνᾶμε, παρασυρόμενοι ἀπὸ τὶς βιοτικὲς μέριμνες, ὅτι κύριος σκοπὸς τῆς ζωῆς μας, εἶναι ἡ τελείωσή μας. Εἶναι ἡ ἕνωσή μας μὲ τὸν Θεό. Εἶναι ἡ κάθαρσή μας ἀπὸ τὰ πάθη. Εἶναι ὁ ἀγώνας ὁ πνευματικός. Κι αὐτὸς πρέπει νὰ γίνεται, ὅπως εἶπα, μὲ συνέπεια, μὲ ἀγώνα καθημερινό, μὲ πόθο Θεοῦ.

Κι αὐτὸ εἶναι γιὰ τοὺς μοναχοὺς τὸ κύριο ἔργο καὶ δὲν πρέπει νὰ τὸ ξεχνᾶμε, ἰδίως ὅσοι ἐξήλθαμε στὴν ἔρημο. Αὐτὸν τὸν ἀγώνα ἐξήλθαμε νὰ κάνουμε. Καὶ οἱ χριστιανοὶ στὸν κόσμο, κι αὐτοὶ μὲ τὶς συνθῆκες ποὺ εὑρίσκονται, ποὺ δὲν ἔχουν βέβαια τὴν ἄνεση ποὺ ἔχουν οἱ μοναχοί, οὔτε τὸν χρόνο ποὺ ἔχουν οἱ μοναχοί, ἀλλὰ μποροῦν ὅμως κι αὐτοὶ νὰ ἀφιερώνουν κάποιον χρόνο στὴ ζωή τους γιὰ νὰ ἀσχολοῦνται μὲ τὴν πνευματική τους πρόοδο καὶ καλλιέργεια καὶ κάθαρση ἀπὸ τὰ πάθη καὶ τὸν φωτισμὸ τοῦ Θεοῦ.

Καὶ ὑπάρχουν σήμερα στὸν κόσμο χριστιανοὶ ποὺ κάνουν αὐτὸν τὸν ἀγώνα μὲ τὴ βοήθεια τοῦ Θεοῦ καὶ οἱ ὁποῖοι δὲν παρασύρονται ἀπὸ τὰ πρόσκαιρα καὶ φθαρτὰ γιὰ νὰ ξεχνοῦν τὰ αἰώνια καὶ τὰ μένοντα, ἀλλὰ μποροῦν καὶ ἀγωνίζονται μέσα στὸν κόσμο γιὰ τὴ σωτηρία τους καὶ τὴν ἕνωσή τους μὲ τὸν Θεό. Κι αὐτοὶ θὰ ἔχουν πολὺ μεγάλο μισθό.

Διότι εἶναι πολὺ δύσκολο πράγμα, σὲ μία ἐποχή, ποὺ συναγωνίζονται ὅλα νὰ διασποῦν τὸν ἄνθρωπο, νὰ τὸν βγάζουν σὲ μία ἐξωστρέφεια, νὰ μὴν ἀγαπᾶ τὴν ἐσωστρέφεια τοῦ ἔσω ἀνθρώπου, ἀλλὰ νὰ φθείρεται συνεχῶς ἀπὸ τὴν προσκόλληση στὰ ἐπίγεια, στὰ δευτερεύοντα, στὰ γήινα, στὰ μάταια· κι ὅμως ὑπάρχουν χριστιανοὶ σήμερα, ποὺ ἀπὸ ἀγάπη γιὰ τὸν Θεὸ καὶ ἀγωνίζονται, καὶ νικοῦν αὐτὴ τὴν ἐξωστρέφεια κι αὐτὴ τὴν προσκόλληση στὰ γήινα καὶ στὰ φθαρτά, γιὰ τὴ σωτηρία τους, γιὰ τὴν ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ, γιὰ τὴν ἕνωσή τους μὲ τὸν Θεό.

Κι ἐμεῖς οἱ μοναχοὶ ἔχουμε αὐτὸν τὸν μόνιμο στόχο. Πρέπει νὰ μὴ ξεχνᾶμε τὸ «δὶ’ ὅ ἐξήλθομεν», καὶ τὸν ἀγώνα αὐτὸν πρέπει νὰ τὸν κάνουμε κάθε ἡμέρα. Νὰ μὴ περνᾶ ἡ ἡμέρα ποὺ νὰ μὴ κάνουμε αὐτὸν τὸν ἀγώνα. Τὸν ἀγώνα τῆς καθάρσεως ἀπὸ τὰ πάθη, καὶ τὸν ἀγώνα τῆς ἀποκτήσεως τῶν ἀρετῶν καὶ τοῦ φωτισμοῦ. Γιατί ἂν περάσει καὶ μία ἡμέρα τῆς ζωῆς μας, ποὺ δὲν κάναμε αὐτὸν τὸν ἀγώνα, αὐτὴ ἡ ἡμέρα πῆγε χαμένη. Γι’ αὐτὸ βλέπουμε στὸ Γεροντικὸ καὶ στοὺς Βίους τῶν Ἁγίων ὅτι οἱ Ἅγιοι εἶχαν ἀνύστακτο τὸ ἐνδιαφέρον τῆς ψυχῆς τους νὰ κάνουν αὐτὸν τὸν ἀγώνα, μέχρι τὴν τελευταία τους στιγμή.

Καὶ ἐνθυμεῖσθε τὸν ἀββᾶ Σισώη ποὺ ἦλθε ἡ ὥρα του νὰ φύγει ἀπ’ αὐτὸν τὸν κόσμο καὶ παρακάλεσε τὸν Θεὸ νὰ τὸν ἀφήσει ἀκόμη μισῆ ὥρα νὰ μετανοήσει. Ὅλη τὴν ζωὴ του μετανοοῦσε, ἀλλὰ δὲν τοῦ ἔφθανε. Ζητοῦσε ἀκόμη μισῆ ὥρα νὰ μετανοήσει. Καὶ μετὰ ἦλθε ὁ χορὸς τῶν Προφητῶν, τῶν Ἀποστόλων, ὁ Ἴδιος ὁ Χριστὸς νὰ πάρουν τὴν εὐλογημένη καὶ ἀγωνιζομένη ψυχή του.

***

Ἂς παρακαλέσουμε τὸν Θεό, διότι ἡ ραθυμία μᾶς χαυνώνει πολλὲς φορὲς καὶ ξεχνᾶμε τὸ «δὶ’ ὅ ἐξήλθομεν», τὴν ἐγρήγορση καὶ τὴν πνευματικὴ ἀναζήτηση τῆς ἀνόδου μας στὴν κλίμακα τῶν ἀρετῶν, ἀφοῦ λέγει καὶ ὁ λόγος τοῦ Κυρίου: «Γρηγορεῖτε καὶ προσεύχεσθε, ἴνα μὴ εἰσέλθητε εἰς πειρασμόν».

Αὐτὸ εἶναι τὸ ἦθος τοῦ μοναχοῦ καὶ τοῦ ὀρθοδόξου Χριστιανοῦ. Πρέπει νὰ εἶναι ἡ ἐγρήγορση, διότι ἀνὰ πάσα στιγμὴ κινδυνεύουμε νὰ πέσουμε στὴ ματαιότητα τῶν φθαρτῶν πραγμάτων τοῦ κόσμου καὶ νὰ ξεχάσουμε τὸν αἰώνιο προορισμό μας καὶ τὴν ἀποστολή μας, ποὺ εἶναι ἡ κατάπαυσή μας στοὺς κόλπους τοῦ Ἁγίου Θεοῦ.

Εὔχομαι, μὲ τὴν εὐχὴ τοῦ ἁγίου Ἰωάννου τῆς Κλίμακος, μεγάλου διδασκάλου τῆς Ἐκκλησίας μας, ποὺ τὸ βιβλίο του «Κλίμαξ», εἶναι τὸ Ἀναγνωστικὸ καὶ τὸ καλύτερο σύγγραμμα καὶ γιὰ τὸν τελειότερο χριστιανὸ καὶ μοναχό. Δὲν χρειάζεται ἄλλο βιβλίο γιὰ τὴν πρώτη τάξη, οὔτε ἄλλο βιβλίο γιὰ τὴν τελευταία τάξη τοῦ πνευματικοῦ πανεπιστημίου, διότι ἡ Κλίμακα τὰ ἔχει ὅλα.

Εἶναι καὶ τὸ Ἀλφαβητάριο, ἀλλὰ εἶναι καὶ τὸ βιβλίο τῶν τελείων, διότι περιέχει μέσα σοφία πνευματική, τὴν ὁποία ἔλαβε ὁ Ἅγιος ἐκ τῆς προσωπικῆς του πείρας καὶ τοῦ ἀγώνα του στὴν πνευματικὴ ζωή, ἀλλὰ καὶ ἐκ τῆς πείρας του, ὡς γέροντος καὶ ἡγουμένου ἀδελφῶν μοναχῶν, τὴν ὁποία ἀποτύπωσε στὸ βιβλίο τοῦ αὐτό.

Γι’ αὐτὸ εἶπα, ὅτι ἡ Κλίμαξ, τὴν ὁποία διαβάζουμε μάλιστα τὴ Μεγάλη Τεσσαρακοστὴ στὰ μοναστήρια, ἡ Κλίμαξ εἶναι ἕνα μεγάλο πολύτιμο δῶρο τοῦ Θεοῦ στὴν Ἐκκλησία μας καί, ἂν δὲν τὸ εἴχαμε, θὰ ἤμασταν φτωχότεροι. Γι’ αὐτὸ ἡ Πρόνοια τοῦ Θεοῦ μερίμνησε νὰ ὑπάρχουν τέτοια σπουδαία θεόπνευστα βοηθήματα, ὥστε ἀπ’ αὐτὰ νὰ παιδαγωγούμαστε καὶ νὰ ὁδηγούμαστε στὴ σωτηρία.

Μὲ τὴν εὐχὴ λοιπὸν τοῦ ἁγίου Ἰωάννου τῆς Κλίμακος νὰ ἐνισχυθοῦμε κι ἐμεῖς γιὰ νὰ συνεχίσουμε τὸν ἀγώνα μέχρι νὰ ἑορτάσουμε τὸ Ἅγιον Πάσχα, ἀλλὰ καὶ μετὰ τὸ Ἅγιον Πάσχα, γρηγοροῦντες καὶ προσευχόμενοι πάντοτε. Ἀμήν.

 

ΠΗΓΗ: https://agiazoni.gr