«πᾶς ὅστις μέ ὁμολογήσει ἐνώπιον τῶν ἀνθρώπων…»
Οἱ Ἅγιοι Πάντες πού ἑορτάζουμε σήμερα, εἶναι τό ἀποτέλεσμα τῆς Πεντηκοστῆς, τῆς ἐλεύσεως τοῦ Παρακλήτου στόν κόσμο. Ταυτόχρονα, ὅμως, εἶναι, λόγω τῆς ἕνωσής τους μέ τόν Θεό, καί οἱ ἴδιοι Πεντηκοστή, ἀντανακλοῦν τό φῶς τοῦ Χριστοῦ στόν κόσμο, εἶναι μία ἀβίαστη ὁμολογία τῆς ἀληθινῆς πίστης.
Μερικές ψυχές σέ κάθε γενεᾶ εἶναι μόνιμα καί διαρκῶς ἑνωμένες μέ τόν Θεό. Αύτοί εἶναι οἱ Ἅγιοι. Ὁ Ἅγιος Σεραφείμ τοῦ Σαρώφ ἔλεγε: «Σῶσε τόν ἑαυτό σου καί θά σώσεις ἄλλους χίλιους γύρω σου». Δηλαδή, γίνε ἐσύ κατοικητήριο τοῦ Ἁγίου Πνεύματος καί ἡ ἄκτιστη χάρις πού θά σέ καλύπτει θά ἀλλοιώσει τίς ψυχές ὅσων σέ περιβάλλουν. Πράγματι, ἡ χάρις τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, ἄν καί ἀόρατη, πληροφορεῖ τίς ψυχές τῶν ἀνθρώπων γιά τήν παρουσία της. Οἱ Ἅγιοι εἶναι τό ζωντανό Εὐαγγέλιο, εἶναι ἡ ἀπόδειξη ὅτι ἐάν τηρήσεις τίς ἐντολές τοῦ Θεοῦ στήν ἐντέλεια τότε ὁ Θεός κατοικεῖ μέσα σου κατά τήν ἀψευδῆ ρήση του. Δέν μπορεῖς ἀπό μόνος σου νά ἁγιάσεις ἀσφαλῶς, ἀλλά ὁ Θεός βλέποντας τήν προαίρεση καθενός ἐνεργεῖ ἀναλόγως. Ἡ ζωή μας, δηλαδή, εἶναι μία προσπάθεια νά προσελκύσουμε τήν χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος.
Ἀβίαστη ἐκδήλωση τῆς ἁγιότητας εἶναι ἡ ὁμολογία τοῦ Θεοῦ στούς ἀνθρώπους. Ὁ Ἅγιος ἐκφράζει αὐτό πού ζεῖ, τήν παρουσία τοῦ Θεοῦ στήν ζωή του καί ὅλοι οἱ λόγοι τοῦ στόματός του εἶναι ἔκφραση τῆς ἐμπειρίας του. Ὁ Ἅγιος ζεῖ σέ μιά ἄλλη κατάσταση καί οἱ ἀκροατές του γίνονται μέτοχοι σέ ἕνα κόσμο ὄχι φανταστικά περιγραφόμενο ἀλλά ἐμπειρικά ἐκφραζόμενο. Ὁ Θεός δέν εἶναι περιγραφές καί καταγραφές σέ βιβλία μόνο. Μπορεῖ νά εἶναι ἐμπειρία, δεδομένου ὅτι κοινωνεῖ μέ τόν κόσμο διά τῶν ἀκτίστων του ἐνεργειῶν. Οἱ Ἅγιοι εἶναι κοινωνοί καί τῆς θεοποιοῦ ἐνέργειας τοῦ Θεοῦ καί ἡ χάρη τους εἶναι τελεία. Κατά τήν ἔκφραση τοῦ Ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ: «ἡ ἀτέλεστος τελειότης τῶν τελείων». Ἁτέλεστος, ἀσφαλῶς, ἐπειδή μόνο ὁ Θεός εἶναι τέλειος.
Ὅταν, λοιπόν, τιμοῦμε τούς Ἁγίους τιμοῦμε τήν χάρη τοῦ Θεοῦ πού κατοικεῖ μέσα τους. Γιά τόν λόγο αὐτό τά λείψανα τῶν Ἁγίων εἶναι πολλές φορές ἄφθαρτα καί εὐωδιάζουν. Ἐπειδή στά χοϊκά σώματα τῶν Ἁγἰων ἐγκατοίκησε ὁ Θεός καί ἡ παρουσία του μαρτυρεῖται καί μετά τόν θάνατο τῶν Ἁγίων.
Ἔχουμε ὅλοι τήν πρόσκληση νά γίνουμε Ἅγιοι. Τό Εὐαγγέλιο ἀναφέρει: «Ἅγιοι ἐστέ ὅτι Ἅγιος εἰμί». Ἡ πορεία τοῦ ἀνθρώπου εἶναι μία πορεία πρός τήν θέωση. Ἡ πρόσληψη τῆς ἀνθρώπινης φύσης στήν μιά ὑπόσταση τοῦ Θεοῦ Λόγου ὁδοποιεῖ τήν δυνατότητα τοῦ ἀνθρώπου νά ἑνωθεῖ μέ τόν Θεό, νά γίνει συγκάθεδρος τοῦ Θεοῦ Λόγου, νά γίνει κατά χάριν Θεός. Ὁ Θεός μᾶς ἔχει προορίσει γιά εὐλογίες πού ὁ νοῦς δέν φαντάζεται καί λόγος δέν μπορεῖ νά τίς ἐκφράσει. Χρειάζεται μόνο ἡ δική μας μικρή, εἰλικρινής, ἀτελής ὅμως ἄδολη προσπάθεια. Ἐμεῖς καλύπτουμε ἐλάχιστη ἀπόσταση καί ὁ Θεός γεφυρώνει τό τεράστιο ἄνοιγμα πού χρειάζεται γιά νά συναντηθοῦμε. Ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ πρός τό πλάσμα του εἶναι ἄπειρη καί τό σχέδιό του δεδομένο γιά τήν δυνατότητα θέωσης τοῦ ἀνθρώπου. Θά εἶναι ἀποτυχία νά μήν δεχθοῦμε τήν πρόσκληση τοῦ Θεοῦ, ἐπειδή ἡ ἀγάπη πρός τόν ἑαυτό μας συσκοτίζει τήν διάνοιά μας καί πράττουμε κατ’οὐσίαν κατά τοῦ ἑαυτοῦ μας.
Χρειάζεται, λοιπόν, ἄσκηση γιά τήν ἀπόκτηση τῆς χάριτος. Ἡ Ὀρθοδοξία εἶναι ἀσκητική καί τό βίωμά της εἶναι ἡ τήρηση τῶν ἐντολῶν καί κάθε μορφῆς ἀσκητική προσπάθεια ὥστε ὁ νοῦς νά καθυποτάξει τό σῶμα. Εἶναι στήν οὐσία ἡ προσπάθεια νά ζήσουμε κατά φύσιν καί ὄχι παρά φύσιν, νά πραγματώσουμε τό καθ’ ὁμοίωσιν. Ὅτι φαίνεται ἀκραῖο ἤ ἐκζεζητημένο, εἶναι στήν οὐσία ἡ προσπάθειά μας νά ἀντιμαχήσουμε μέ τό πνεῦμα τοῦ κόσμου, νά ἐγκαθιδρύσουμε μέσα στόν κόσμο μία ἄλλη ἀνάγνωση, τήν ἐμπειρία τοῦ Θεοῦ.
