YπόΣεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Αντινόης
κ.κ. ΠΑΝΤΕΛΗΜΟΝΟΣ
Όταν στρέψει κανείς το βλέμμα του προς το στερέωμα του ουρανού, δεν μπορεί να μη θαυμάσει την υπέροχη τάξη και αρμονία που επικρατεί στον έναστρο ουρανό, τον στολισμένο με τόσους συνδιασμούς λαμπρών αστέρων και γαλαξιών. Με παρόμοιο τρόπο, όταν στρέψει κανείς το βλέμμα του προς το πνευματικό στερέωμα της Εκκλησίας κινείται από θαυμασμό για τον υπέροχο στολισμό του με τους αναρίθμητους λαμπρούς αστέρες των Αγίων Προφητών, Αποστόλων, Μαρτύρων, Διδασκάλων, Ιεραρχών και Οσίων ανδρών και γυναικών κάθε ηλικίας και έθνους.
Η Ορθόδοξος μας Εκκλησία πανηγυρίζει, σήμερα, την μνήμη δύο μεγάλων αγίων, που διακοσμούν το στερέωμά Της με τη λάμψη της παραδειγματικής και ενάρετης ζωής των. Και ο μεν πρώτος είναι ο Αυτοκράτωρ του Ρωμαϊκού Κράτους Κωνσταντίνος, ο οποίος απάλλαξε την Εκκλησία από τους φοβερούς διωγμούς και θεμελίωσε τις βάσεις της νέας Χριστιανικής Αυτοκρατορίας του Βυζαντίου, η δε δεύτερη είναι η ευσεβής μητέρα του, Αγ. Ελένη, η οποία από ευλάβεια ξεκίνησε και ανεύρε στα Ιεροσόλυμα τον Τίμιο του Σωτήρα μας Ιησού Χριστού Σταυρό.
Ο Άγιος Κωνσταντίνος γεννήθηκε το 288 μ.Χ. στη Ναϊσσό της Δακίας από τον Καίσαρα Κωνστάντιο τον Χλωρό και την Αγ. Ελένη. Ανατράφηκε στην αυτοκρατορική αυλή του Διοκλητιανού και του Γαλερίου στην Ανατολή, σχεδόν κρατούμενος εκεί ως όμηρος. Μετά την αναγόρευση του πατέρα του ως Αυγούστου του Δυτικού τμήματος της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, κλήθηκε από τον ίδιο στη Γαλατία, όπου, όταν μετά από λίγο χρονικό διάστημα πέθανε, ο στρατός τον ανακήρυξε Αυτοκράτωρ στις 26 Ιουλίου του 306 μ.Χ.
Ο Κωνσταντίνος υποστήριξε με διάταγμά του τα περί θρησκευτικής ανοχής των υπηκόων του και στη συνάντησή του με τον Λικίνιο στα Μεδιόλανα στις 13ης Ιουνίου του 313 μ.Χ. καθορίστηκαν οι όροι του εδίκτου των Μεδιολάνων. Βάσει αυτού οι Χριστιανοί μπορούσαν πλέον να εξασκούν ελεύθερα την θρησκεία των. Κατάργησε όλους τους νόμους των προκατόχων του που εκδόθηκαν σε βάρος των χριστιανών, και τέλος απόδωσε πίσω στην Εκκλησία τους τόπους λατρείας που είχαν κατασχεθεί. Ο Κωνσταντίνος επέδειξε άμεσο και προσωπικό ενδιαφέρον γιά την ενότητα της Εκκλησίας, της οποίας ήθελε να είναι ο μέγας ευεργέτης. Γι’ αυτό και συγκάλεσε την Πρώτη Οικουμενική Σύνοδο στη Νίκαια (325 μ.Χ.) προς αντιμετώπιση της αίρεσης του Αρείου και τη διακήρυξη της αληθινής διδασκαλίας περί του θεανδρικού προσώπου του Κυρίου μας Ιησού Χριστού. Ήθελε να εκδιώξει τις διαιρέσεις, που οι αιρετικοί δημιουργούσαν μέσα στους κόλπους της Εκκλησίας.
Αγαπούσε και εκτιμούσε πολύ την Εκκλησία και τους εκπροσώπους Της. Με θερμότητα πίστεως και ιερό ζήλο επεδίωκε την διάδοση της χριστιανικής πίστεως και την προαγωγή των συμφερόντων της Εκκλησίας.
Μέσα στη ψυχή του ριζώθηκε βαθειά η εμπειρία του θείου εκείνου οράματος, σύμφωνα με το οποίον, κατά την διάρκεια της ημέρας, είδε στον ουρανό λάμποντα τον Τίμιο Σταυρό με την έναστρο επιγραφή “ΕΝ ΤΟΥΤΩ ΝΙΚΑ”. Με αυτό το σύμβολο κατατρόπωσε τους εχθρούς του και έμεινε μονοκράτωρ σ’ όλη την Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία.
Η Αγία Ελένη, η μητέρα του Μεγάλου τούτου ανδρός, και σύζυγος του Κωνσταντίνου του Χλωρού, προήρχετο από ταπεινή οικογένεια, αλλά εξετιμάτο πολλή από τον Υιό της, ο οποίος της απένειμε τον τίτλο της Αυγούστης.
Η Αγία Ελένη έδειξε την ευσέβειά της με άφθονες ευεργεσίες προς την Εκκλησία και την κατασκευή νέων και λαμπρών χριστιανικών ναών στη Βηθλεέμ, στα Ιεροσόλυμα, στην Κωνσταντινούπολη και σε πολλά άλλα σημεία της Αυτοκρατορίας. Σε προχωρημένη ηλικία μετέβη στα Ιεροσόλυμα προς αναζήτηση του Τιμίου Σταυρού. Εκοιμήθη εν Κυρίω το 335 μ.Χ. στην Κωνσταντινούπολη, αλλά, το λείψανό της, κατά τον ιστορικό Ευσέβιο, μεταφέρθηκε στην Ρώμη.
Αυτούς τους δύο λαμπρούς αστέρες τιμά και προβάλλει προς μίμηση η Ορθόδοξος μας Εκκλησία. Μας καλεί, σήμερα, όλους να γίνουμε μέρος της ουράνιας δόξας με τη θρησκευτική, ηθική, κοινωνική μας αναδημιουργία και ανακαίνιση. Μας καλεί να γίνουμε το νέο καθεστός μέσα στην ανθρώπινη κοινωνία, όπου θα βασιλεύει η αγάπη και ειρήνη μεταξύ των ανθρώπων. Μας καλεί να λάμψουμε ως φωστήρες του ουρανού, με τις νέες ιδεολογίες και θεσμοθεσίες, που θα γίνουν αφορμή να καλυτερεύσουν τη ζωή και την κοινωνία μας.
Ο Μέγας Κωνσταντίνος κατάργησε τον παλαιό εαυτό του και εισήλθε μέσα σε μιά νέα περίοδο ζωής, όταν δέχθηκε το ουράνιο εκείνο φως και μήνυμα του Θεανθρώπου Ιησού Χριστού. Αποτέλεσμα είχε, να καταξιωθεί αιώνια δόξα και τιμή μέσα στην Εκκλησία.
Εμείς, σήμερα, καλούμεθα να εγκαταλείψουμε τον παλαιό μας εαυτόν, που έχει φθαρεί και νεκρωθεί από την αμαρτία και τις επιθυμίες της απάτης του κόσμου τούτου.
Ο Χριστός στο δρόμο προς την Δαμασκό κατάργησε τον παλαιό άνθρωπο στη ψυχή του Αποστόλου Παύλου. Ο ίδιος Θεός κατάργησε τον παλαιό άνθρωπο, που κυριαρχούσε μέσα στη ψυχή του Μεγάλου Κωνσταντίνου, και ο Ίδιος μόνος μπορεί να καταργήσει την αμαρτία, που βασιλεύει μέσα στην καρδιά μας, για να κτισθεί και εγκαθιδρυθεί μέσα μας ο καινούργιος και ανανεωμένος εν Χριστώ άνθρωπος της Χάριτος.
Σ’ αυτή τη νέα κτίση καλούνται να συμμετάσχουν όλοι οι άνθρωποι, όλοι οι Λαοί της γης, όλα τα έθνη και όλες οι κοινωνίες. Καλούνται να αφήσουν τα παλαιά, για να δοθούν εξ ολοκλήρου στα νέα Εκείνου, που είναι“τα πάντα και εν πάσι” (Κολ. 3:11). Αυτό ακριβώς έπραξε ο Μέγας Κωνσταντίνος, που άφησε την παλαιά Ρώμη της ειδωλολατρίας και δημιούργησε την Νέα Ρώμη, την Κωνσταντινούπολη, την πρωτεύουσα της Ορθόδοξης Χριστιανικής Αυτοκρατορίας. Εγκατέλειψε τον παλαιό εαυτόν του και άφησε να φωτιστεί από το ουράνιο θείο φως της Χάριτος του Θεού,
Η νέα κτίση, σαν ιδέα και τρόπο ζωής, αξίζει να γίνει αποδεχτεί από εκείνους που αγαπούν την αλήθεια και την ζωή. Διότι έχει θείο κάλλος και ωραιότητα, θεία αρμονία και τάξη, θεία ζωή και αιωνιότητα, όπως λέγει ο αρχαίος ρήτορας Δημοσθένης, “μόνα τα του Θεού είναι πάντοτε πάγια και αθάνατα”.
Η δική μας μεταστροφή πρέπει να γίνει, όπως την ζητά ο Χριστός. Πρέπει να αντλήσουμε φως από το δικό Του θείο και ανέσπερο Φως, ούτως ώστε να πραγματοποιηθεί ο εσωτερικός μας φωτισμός και αναδημιουργία. Καλούμεθα να λάμψουμε από αρετές κι έργα πίστεως, όπως λάμπουν τα αστέρια στον ουρανό. Καλούμεθα να γίνουμε στην πράξη “το φως του κόσμου”, όπως ο Κύριος είπεν, “Υμείς εστέ το φως του κόσμου … ούτω λαμψάτω το φως υμών έμπροσθεν των ανθρώπων, όπως ίδωσιν υμών τα καλά έργα και δοξάσωσι τον Πατέρα υμών τον εν τοις ουρανοίς” (Ματθ. 5:14, 16). Η καινή διά Χριστού κτίση είναι καρπός και γνώρισμα της συμμετοχής του ανθρώπου στη θεία Χάρη, που πλουσιπάροχα χορηγείται μέσα από τη μυστηριακή ζωή της Εκκλησίας.
Σήμερα, οι Άγιοι Κωνσταντίνος και Ελένη, μας καλούν όλους να εγκαταλείψουμε τη ματαιότητα του κόσμου και να στρέψουμε την προσοχή μας προς την καινή του Χριστού κτίση. Αυτή καταργεί τίς παλαιές μουχλιασμένες από την αμαρτία αμαρτωλές νοοτροπίες και μεταδίδει αληθινά την πνοή της νέας ζωής, που νικά τον τάφο και συνεχίζει να λάμπει στο στερέωμα της ωραιότητας και της αιώνιας ζωής.