– “Νιώθω σα σε μια φυλακή με χρυσά κάγκελα κι αμπάρες”, φώναξε η όψη του Κωνσταντίνου, όταν με άκουσε να του λέω “έχει το σχέδιό Του ο Θεός, μην το ξεχνάς”. Ήθελε να περάσει Ιατρική Αθήνας και δεν πέρασε. Πολλοί του είπαν πολλά. Τα άκουγε λυπημένος, σκεφτικός, σιωπηλός. Μόνο ο λόγος μου τον προκάλεσε να μιλήσει:
-“Γιατί να υπάρχει ένα σχέδιο μέσα στο οποίο πρέπει να εγκλωβίσουμε τα όνειρά μας;” Διότι υπάρχει Κάποιος που μας αγαπά περισσότερο απ’ όσο αγαπούμε εμείς τον εαυτό μας. Εκείνος γνωρίζει καλύτερα από μας, όχι μόνο ό, τι τώρα μας ευχαριστεί, αλλά και ό, τι πραγματικά μας συμφέρει, ό, τι μας χρειάζεται, για να ζήσουμε το κοντινό, αλλά και το αιώνιο μέλλον μας μέσα στη χαρά Του.
Ο Θεός έχει ένα σχέδιο σωτηρίας του κόσμου ολόκληρου. Το έχει υπογράψει με το Τίμιο Αίμα Του. Μέσα σ’ αυτό βρίσκεται και το σχέδιο της προσωπικής μας σωτηρίας. Οι γραμμές του δε χαράκτηκαν αυθαίρετα από κάποιο δυνατό χέρι.
Χαράκτηκαν με προσοχή, λεπτότητα και σταθερότητα θαυμαστή και ”περνούν” μέσα από τη ζωή μας: την ιδιοσυγκρασία μας, την ιδιαιτερότητα του χαρακτήρα μας, την κατάσταση της υγείας μας, αλλά και τις οικογενειακές συνθήκες, τις επιτυχίες ή αποτυχίες μας, την επαγγελματική μας εξέλιξη. Όλα μπορούν να αξιοποιηθούν μέσα στο σοφό σχέδιό Του και να μας ”ανοίξουν” τον δρόμο της σωτηρίας.
– “Δεν δεσμεύεται έτσι η ελευθερία μας;” Κάθε αλλαγή των σχεδίων μας είναι μετρημένη απ’ την αγάπη και τη Σοφία του Θεού. Υπηρετεί τη σωτηρία μας και είναι η ευκαιρία μας. Μια ευκαιρία, αν θέλεις την αρπάζεις. Από εμάς εξαρτάται η συνεργασία με τον Θεό για την επίτευξη του σχεδίου Του για μας.
Λέει ο ιερός Αυγουστίνος: ”Εκείνος που σε έπλασε χωρίς τη δική σου συνεργία, δεν μπορεί να σε σώσει χωρίς αυτήν (Ὁ πλάσας σε ἄνευ σοῦ, οὐ δύναται σῶσαἰ σε ἄνευ σοῦ)”. Γι’ αυτό και κάθε επέμβασή Του στη ζωή μας δεν θα καταργήσει ποτέ την ελευθερία μας. “Ο Θεός δεν υποχρεώνει να Τον πλησιάσουν όσοι δεν το θέλουν, ελκύει όμως όσους το επιθυμούν (Αγ. Ιωάννης Χρυσόστομος)”.
Είμαστε ελεύθεροι μέσα στο σχέδιό Του. Έχουμε δηλαδή την “τιτανική δύναμη να το καταστρέψουμε” ή να το πραγματώσουμε με τη βοήθειά Του.
Πώς είμαστε ελεύθεροι, αφού προγνωρίζει τις αντιδράσεις μας; Προγνωρίζει την κάθε μας κίνηση, δεν την προαποφασίζει όμως.
Εμείς δε γνωρίζουμε τι γνωρίζει ο Θεός. Δεν κάνουμε επομένως “κάτι” επειδή το γνωρίζει ή το προκαθορίζει. Επειδή εμείς θα το κάνουμε. Εκείνος το γνωρίζει κι επεμβαίνει. Ελεύθερα επιλέγουμε, σχεδιάζουμε και πραγματοποιούμε τις κινήσεις μας, κι ο Πατέρας μας διορθώνει ό, τι μπορεί να γίνει πρόσκομμα στον δρόμο μας. Τον κάνει έτσι βατό και ασφαλή και κάποτε πιο σύντομο.
Αλλάζει το σχέδιο του Θεού; Ο Θεός είναι τέλειος. Η σοφή αγάπη Του έφτιαξε για μας τέλειο σχέδιο που δε χρειάζεται διόρθωση ή αλλαγή. Στα μάτια μας όμως φαίνεται ότι αλλάζει, γιατί βλέπουμε ένα κομμάτι αυτού του σχεδίου. Το επόμενο δεν το γνωρίζουμε, έτσι μπορούμε να ενεργούμε ελεύθερα και υπεύθυνα, να κάνουμε τις επιλογές μας και να ”σχεδιάζουμε”τη ζωή μας.
Μια σημερινή αποτυχία, δηλαδή, δε σημαίνει απαραίτητα πως ο Θεός δεν ”υπογράφει” τα σχέδιά μας. Μπορεί να θέλει να ξαναπροσπαθήσουμε, να επιτύχουμε αργότερα ή να επιτύχουμε κάτι άλλο… Μια πιστή ψυχή Τον παρακαλούσε: “Κύριε, δώσε μου τη δύναμη να αγωνίζομαι για ό, τι αλλάζει… Δώσε μου υπομονή να αντέχω ό, τι δεν αλλάζει… Δώσε μου διάκριση να ξεχωρίζω το ένα από το άλλο. Κύριε, δίδαξόν με τοῦ ποιεῖν τό θέλημά Σου”.
Έχεις σίγουρα διαβάσει πως κάποτε μερικοί φιλόσοφοι (Επικούρειοι και Στωικοί στην αρχαιότητα, Ντεϊστές τον 18ο αιώνα) σκέφθηκαν και υποστήριξαν πως “ο Δημιουργός του κόσμου, ο Θεός, έφτιαξε τον κόσμο και τον άφησε στην τύχη του, δεν ασχολείται συνεχώς μαζί του”· Κάτι ανάλογο επαναλαμβάνουν και σήμερα -αφιλόσοφα- κάποιοι λίγοι: ” Τι να σου κάνει κι ο Θεός;”, “ποιον να πρωτοκοιτάξει;”.
Η συνείδηση όμως των χριστιανών, από τον 1ο μ.Χ. αιώνα, βεβαιώνει: Μέσα στα χέρια του Θεού βρίσκεται ο κόσμος όλος (Πᾶσα ἡ κτίσις διά τοῦ Υἱοῦ τοῦ Θεοῦ βαστάζεται, όσιος Ποιμήν του Ερμά). Τα χέρια που μας δημιούργησαν αυτά και μας φροντίζουν και μας προστατεύουν. Αυτά τα ίδια στοργικά χέρια φτιάχνουν το σχέδιο της ζωής μας, αυτά διορθώνουν και τα δικά μας σχέδια, για να γίνουν οι γραμμές τους οδοί σωτηρίας.
Σίγουρα όμως εσύ αναρωτιέσαι:
“Μήπως θα ήταν καλύτερο να μην κάνουμε σχέδια;”
Δεν είναι όμως δυνατόν, γιατί είμαστε εικόνες του Θεού. Έχουμε νου και βούληση. Σκεφτόμαστε, κρίνουμε, επιθυμούμε, άρα σχεδιάζουμε και θέλουμε να γίνουν τα όνειρά μας πραγματικότητα. Θα σχεδιάζουμε λοιπόν, αλλά με προϋποθέσεις.
“Πώς να σχεδιάζουμε;”
• Σε λευκό χαρτί. Με σκέψη και καρδιά κατά το δυνατόν απαλλαγμένη από επηρεασμούς και συγκρίσεις, εφήμερες συμπάθειες και αντιπάθειες, βραχύβιες επιδιώξεις και μικροσυμφέροντα.
• Με σταθερό χέρι, χωρίς έντονη συναισθηματική φόρτιση, κι εξάρτηση από καταστάσεις, συνθήκες, πρόσωπα…
• Με μολύβι και όχι μελάνι ανεξίτηλο, για να μπορούμε να σβήσουμε και να ξαναχαράξουμε μια, δυο, τρεις, όλες, αν χρειάζεται, τις γραμμές του σχεδίου μας. Έτσι θα γλιτώσουμε τον μεγάλο κίνδυνο να μετατραπούν σε αδιέξοδο λαβύρινθο που θα μας εγκλωβίσει.
• Να σχεδιάζουμε με πολύ φως…. που θα ρίχνει στην ύπαρξή μας η χάρη της προσευχής και των μυστηρίων κι η μελέτη του λόγου του Θεού.
• Το σχεδιαστήριο να’ ναι καλά στερεωμένο στη βάση του ταπεινού φρονήματος. Είμαι άνθρωπος, που σημαίνει δε βλέπω ούτε πολύ μακριά, ούτε πολύ καλά. Άρα μπορεί να λαθεύω.
• Επομένως κάνω τα σχέδια μου με λιγότερη σκέψη και περισσότερη προσευχή και περιμένω την υπογραφή του Δημιουργού και Τεχνουργού της κτίσεως και της ζωής μου, που θα μπει με το χέρι του πνευματικού πατέρα.
Λέει ο Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης: ” Κλείσε τα μάτια και πέσε μέσα στο πέλαγος, κι άφησε τον εαυτό σου στα δυνατότατα κύματα της θελήσεώς του, χωρίς να εναντιώνεται σ’ αυτά, κι αυτά θα σε φέρουν στο λιμάνι της τελειότητας και της σωτηρίας”.
Αν έτσι κάνεις, μπορείς να βλέπεις την όποια αλλαγή στα σχέδιά σου, ειρηνικός στην αρχή, κι αργότερα, ίσως πολύ αργότερα, με χαρά, καθώς τα γεγονότα θα σου αποδεικνύουν ότι το αύριο που άφησες τον Θεό να σου φτιάξει ήταν καλύτερο από αυτό που εσύ ονειρευόσουν.
Κάνε λοιπόν τα σχέδιά σου και μην ξεχνάς την υπόσχεσή Του: “Ἐάν μείνητε ἐν ἐμοί καί τά ῥήματά μου ἐν ὑμῖν μείνῃ, ὅ ἐάν θέλητε αἰτήσασθε, καί γενήσεται ὑμῖν, Ιω, ΙΕ, 7”. Εάν μείνετε ενωμένοι μαζί μου και εάν οι λόγοι μου μένουν στην καρδιά σας, τότε ό, τι θέλετε να το ζητάτε και θα γίνεται, γιατί οι προσευχές σας τότε θα είναι ηχώ των λόγων μου και τα σχέδιά σας αντίγραφα του σχεδίου μου.
(Μαρίας Δ. Παναγοπούλου, Πώς να σχεδιάζω;, 8:15 π.μ. μαθήματα εκτός ύλης, Εκδόσεις Ο Σωτήρ, Αθήνα 2016)