Του Μητροπολίτη Καισαριανής, Βύρωνος και Υμηττού κ. Δανιήλ
Τό μίσος τῶν Φαρισαίων καταδίκασε τόν Κύριό μας ᾽Ιησοῦ Χριστό καί τόν ἀνέβασε στόν Σταυρό.
Σημειώνει ὁ εὐαγγελιστής Ματθαῖος ὅτι αὐτή ἦταν καί ἡ πεποίθηση τοῦ Πιλάτου γράφοντας «ᾒδει γὰρ ὅτι διὰ φθόνον παρέδωκαν αὐτόν» (Ματθαίου κζ´ 18.)
῾Η ἐκτέλεση τοῦ ᾽Ιησοῦ Χριστοῦ ἦταν ὁ μέγιστος δικαστικός φόνος στήν ἱστορία τοῦ κόσμου.
῏Ηταν ὁ πλέον δειλός φόνος λαοφιλοῦς ἡγέτου, ὅπως σημειώνει ὁ εὐαγγελιστής ᾽Ιωάννης τήν γνώμη τῶν Φαρισαίων. «οἱ οὖν Φαρισαῖοι εἶπον πρὸς ἑαυτούς· θεωρεῖτε ὅτι οὐκ ὠφελεῖτε οὐδέν; ἴδε ὁ κόσμος ὀπίσω αὐτοῦ ἀπῆλθεν» (᾽Ιωάννου ιβ´ 19).
῏Ηταν ἡ ἀχρειότερη ὕβρις πού ἀποστάτες οἱασδήποτε ἐποχῆς διέπραξαν ἐναντίον ἀγαθοῦ εὐεργέτου τους. Καί ἐνῶ οἱ ἐχθροί Του αὐτά ἀποφάσισαν καί αὐτά διέπραξαν ἐναντίον Του, ὁ Θεός μετέτρεψε αὐτή τήν διαβολική καί εὐτελῆ ἀποστασία κατά τοῦ προσώπου Του σέ ἐξιλασμό γιά τήν σωτηρία αὐτῶν τῶν ἀποστατῶν. Στό ράπισμα κατά τῆς ἁγίας μορφῆς Του ἀπάντησε μέ τό φιλί τῆς συμφιλιωτικῆς ἀγάπης.
Οἱ σταυρωτές Του ἐκδήλωσαν τήν χειρότερη κακία τους ἐναντίον Του, ἀλλ᾽ Αὐτός ἐκδήλωσε τήν ὑψίστη ἀγαθότητα πρός αὐτούς παρακαλώντας τόν ᾽Επουράνιο Θεό καί Πατέρα νά τούς συγχωρήσει λέγοντας «πάτερ, ἄφες αὐτοῖς. οὐ γὰρ οἴδασι τί ποιοῦσι» (Λουκᾶ κγ´ 34).
Καί τά δύο ἔλαβαν χώρα κατά τήν ἴδια ὥρα. ῎Ετσι κατά τήν ἴδια στιγμή ἡ αἰσχρή πράξη τοῦ σταυροῦ ἔγινε μέ τήν λύτρωση τό σημεῖο ἀλλαγῆς τῆς ἀνθρώπινης ἱστορίας καί ὁλόκληρου τοῦ δράματος τοῦ ἀνθρώπινου γένους.
Οἱ ἄνθρωποι καταδίκασαν τόν Κύριό μας ᾽Ιησοῦ Χριστό καί Τόν τιμώρησαν ἄδικα. Μεγαλειώδης ὅμως ἦταν ἡ δικαία καταδίκη τῆς ἁμαρτίας καί τοῦ φρονήματος τοῦ κόσμου ἀπό τόν ᾽Ιησοῦ Χριστό.
Στό Πάθος τοῦ Κυρίου φανερώθηκαν ἀφ᾽ ἑνός μέν ἡ μεγαλύτερη ἀνθρώπινη ἀθλιότητα καί ἀφ᾽ ἑτέρου τό μεγαλεῖο τῆς δικαιοσύνης, μακροθυμίας, ἀνεξικακίας καί χρηστότητας τοῦ Υἱοῦ τοῦ Θεοῦ.
Τό θεῖο μεγαλεῖο ἀναδεικνύεται μεγαλειωδέστερο μέ τήν παρουσία τῆς ἀνθρώπινης ἀθλιότητας καί ἡ ἀνθρώπινη ἀθλιότητα φανερώνεται ἀθλιωτέρα μέ τήν παρουσία τοῦ Θείου μεγαλείου.
Από πάσης ἀπόψεως φανερώνεται ὅτι ὁ σταυρός εἶναι τό νικηφόρο θεμέλιο τῆς λυτρώσεως τῶν ἀνθρώπων.
Ο σταυρός εἶναι ἡ νίκη τοῦ Κυρίου μας ᾽Ιησοῦ Χριστοῦ καί ἡ ἀνάστασή Του, πού ἀκολούθησε ὁ θρίαμβός Του. ῾Η ἀνάσταση εἶναι ἡ ἐπισφράγιση τῆς νίκης, εἶναι ὁ θρίαμβος τοῦ ᾽Εσταυρωμένου.
Θά ἀναζητήσουμε στήν συνέχεια τήν σημασία τοῦ σταυροῦ γιά τόν Θεό, γιά τόν Κύριό μας ᾽Ιησοῦ Χριστό καί γιά μᾶς.
Α´. ῾Η σημασία τοῦ σταυροῦ γιά τόν Θεό.
Γιά τόν Θεό ὁ σταυρός εἶναι:
α´. ῾Η ὑπέρτατη ἀπόδειξη τῆς ἀγάπης Του γιά τούς ἀνθρώπους, ὅπως θεολογεῖ ὁ εὐαγγελιστής ᾽Ιωάννης:
«Οὕτω γὰρ ἠγάπησεν ὁ Θεὸς τὸν κόσμον, ὥστε τὸν υἱὸν αὐτοῦ τὸν μονογενῆ ἔδωκεν, ἵνα πᾶς ὁ πιστεύων εἰς αὐτὸν μὴ ἀπόληται, ἀλλ’ ἔχῃ ζωὴν αἰώνιον» (᾽Ιωάννου γ´ 16).
Δηλαδή: «Τόσο πολύ ἀγάπησε ὁ Θεός τόν κόσμο, ὥστε παρέδωσε στόν θάνατο τόν μονογενῆ του Υἱό γιά νά μή χαθεῖ ὅποιος πιστεύει σ’ Αὐτόν ἀλλά νά ἔχει ζωή αἰώνια».
Ο ἀπόστολος Παῦλος ἐπίσης ἐξαίρει τήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ γιά τούς ἀνθρώπους ἐξηγώντας ὅτι:
«῎Ετι γὰρ Χριστὸς ὄντων ἡμῶν ἀσθενῶν κατὰ καιρὸν ὑπὲρ ἀσεβῶν ἀπέθανε. μόλις γὰρ ὑπὲρ δικαίου τις ἀποθανεῖται· ὑπὲρ γὰρ τοῦ ἀγαθοῦ τάχα τις καὶ τολμᾷ ἀποθανεῖν. συνίστησι δὲ τὴν ἑαυτοῦ ἀγάπην εἰς ἡμᾶς ὁ Θεός, ὅτι ἔτι ἁμαρτωλῶν ὄντων ἡμῶν Χριστὸς ὑπὲρ ἡμῶν ἀπέθανε» (Ρωμαίους ε´ 6-8).
Δηλαδή: «Γιατί ὁ Χριστός, παρ’ ὅλο πού ἤμασταν ἀκόμη ἀνίκανοι νά κάνουμε τό καλό, πέθανε γιά μᾶς, τούς ἀσεβεῖς ἀνθρώπους, στόν προκαθορισμένο καιρό.
Δύσκολα θά ἔδινε κανείς τή ζωή του ἀκόμα καί γιά ἕνα δίκαιο ἄνθρωπο. Ἴσως ἀποφάσιζε κανείς νά πεθάνει γιά κάποιον καλό ἄνθρωπο.῾Ο Θεός ὅμως ξεπερνώντας αὐτά τά ὅρια ἔδειξε τήν ἀγάπη Του γιά μᾶς, γιατί ἐνῶ ἐμεῖς ζούσαμε ἀκόμα στήν ἁμαρτία, ὁ Χριστός ἔδωσε τήν ζωή Του γιά μᾶς».
β´. ῾Η ὑπέρτατη ἀπόδειξη τῆς δικαιοσύνης Του.
Ο ἀπόστολος Παῦλος διδάσκει ὅτι ὁ Θεός ἀντιμετώπισε μέ τήν μακροθυμία Του τούς ἁμαρτάνοντας ἀνθρώπους: «Τοὺς μὲν οὖν χρόνους τῆς ἀγνοίας ὑπεριδὼν ὁ Θεὸς τανῦν παραγγέλλει τοῖς ἀνθρώποις πᾶσι πανταχοῦ μετανοεῖν» (Πράξεων ιζ´ 30).
Δηλαδή: «῾Ο Θεός παρέβλεψε τά χρόνια της ἄγνοιας, τώρα ὅμως ἀπαιτεῖ ἀπ’ ὅλους τους ἀνθρώπους σέ κάθε τόπο νά μετανοήσουν».
Ολη ἡ μακροθυμία τοῦ Θεοῦ στίς ἁμαρτίες τῶν ἀνθρώπων τοῦ παρελθόντος ἐπεδεικνύετο ἐν ὄψει τοῦ σταυροῦ, ὅπως ἐξηγεῖ ὁ ἀπόστολος Παῦλος:
«῝Ον προέθετο ὁ Θεὸς ἱλαστήριον διὰ τῆς πίστεως ἐν τῷ αὐτοῦ αἵματι, εἰς ἔνδειξιν τῆς δικαιοσύνης αὐτοῦ διὰ τὴν πάρεσιν τῶν προγεγονότων ἁμαρτημάτων (πρός Ρωμαίους γ ´ 25).
«῾Ο Θεός Τόν ὅρισε νά γίνει, μέ τό σταυρικό του θάνατο, ὁ ἐξιλασμός τῶν ἁμαρτιῶν διά τῆς πίστεως δείχνοντας τήν ἀγάπη Του καί συγχωρώντας τίς ἁμαρτίες πού ἔγιναν στό παρελθόν ἐξαιτίας τῆς ἀνεκτικότητάς Του».
Ολη ἡ συγχώρηση καί ἡ ἄφεση τῶν ἁμαρτιῶν πού θά παρέχεται ἀπό τόν Θεό, θά στηρίζεται στήν σταυρική θυσία τοῦ Κυρίου μας ᾽Ιησοῦ Χριστοῦ:
«᾽Εν τῇ ἀνοχῇ τοῦ Θεοῦ, πρὸς ἔνδειξιν τῆς δικαιοσύνης αὐτοῦ ἐν τῷ νῦν καιρῷ, εἰς τὸ εἶναι αὐτὸν δίκαιον καὶ δικαιοῦντα τὸν ἐκ πίστεως ᾿Ιησοῦ» (πρός Ρωμαίους γ´ 26) καί κατά τόν εὐαγγελιστή ᾽Ιωάννη:
«Ἔτσι ὁ Θεός φανερώνει τήν ἀγάπη Του τόν ἔσχατο αὐτό καιρό, καί δείχνει καθαρά ὅτι εἶναι καί δίκαιος καί δικαιώνει ὅσους πιστεύουν στόν Ἰησοῦ».
Η μακροθυμία τοῦ παρελθόντος (πρός Ρωμαίους γ´ 25), ἡ παροῦσα κρίση (᾽Ιωάννου ιβ´ 31) καί ἡ μέλλουσα χάρη συναντῶνται στόν σταυρό (πρός Ρωμαίους ε´ 8-9).
γ´. ῾Η θαυμασιωτέρα ἔνδειξη τοῦ πλούτου τοῦ Θεοῦ.
Ο εὐαγγελιστής ᾽Ιωάννης στήν ᾽Αποκάλυψη καταγράφει τήν δοξολογική εὐγνωμοσύνη στό ᾽Εσφαγμένο ᾽Αρνίο, δηλαδή στόν ᾽Εσταυρωμένο Κύριο ᾽Ιησοῦ Χριστό, τῶν σεσωσμένων πού ἐξαγοράσθηκαν μέ τόν θάνατο στόν σταυρό τοῦ Κυρίου μας ᾽Ιησοῦ Χριστοῦ γιά νά συγκροτήσουν τόν νέο λαό τοῦ Θεοῦ:
«῞Οτι ἐσφάγης καὶ ἠγόρασας τῷ Θεῷ ἡμᾶς ἐν τῷ αἵματί σου ἐκ πάσης φυλῆς καὶ γλώσσης καὶ λαοῦ καὶ ἔθνους, καὶ ἐποίησας αὐτοὺς τῷ Θεῷ ἡμῶν βασιλεῖς καὶ ἱερεῖς» (᾽Aποκαλύψεως ε´ 9).
Δηλαδή: «Γιατί θυσιάστηκες καί μέ τό αἷμα σου μᾶς ἐξαγόρασες γιά τόν Θεό, ἀπό κάθε φυλή, γλώσσα, λαό καί ἔθνος. Βασιλιάδες τούς ἔκανες αὐτούς καί ἱερεῖς γιά νά λατρεύουν τόν Θεό μας».
Μέ τόν σταυρό ἀποκτήθηκε γιά τόν Θεό ἕνας λαός πού ἀνήκει σ᾽ Αὐτόν (Α´ Πέτρου β´ 9), ὁ Θεός ἀπέκτησε ἕνα λαό ἐκλεκτό, ζηλωτή καλῶν ἔργων.
«῝Ος (δηλαδή ὁ ᾽Ιησοῦς Χριστός) ἔδωκεν ἑαυτὸν ὑπὲρ ἡμῶν, ἵνα λυτρώσηται ἡμᾶς ἀπὸ πάσης ἀνομίας καὶ καθαρίσῃ ἑαυτῷ λαὸν περιούσιον, ζηλωτὴν καλῶν ἔργων» (πρός Τίτον β´ 14).
Δηλαδή: «Αὐτός ἔδωσε τόν ῾Εαυτό Του γιά μᾶς, γιά νά μᾶς λυτρώσει ἀπό κάθε ἀνομία, νά μᾶς καθαρίσει καί νά μᾶς κάνει ἕνα λαό πού νά ἀνήκει μόνο σ᾽ Αὐτόν καί νά καταγίνεται μέ ζῆλο στά καλά ἔργα»
Αὐτός ὁ νέος λαός εἶναι ἡ ᾽Εκκλησία Του πού φανερώνει τήν δόξα Του.
Β´. ῾Η σημασία τοῦ σταυροῦ γιά τόν ᾽Ιησοῦ Χριστό.
Γιά τόν Κύριό μας ᾽Ιησοῦ Χριστό καί Θεό μας ὁ σταυρός Του εἶναι:
α´. ῾Η ἀπόλυτη ὑπακοή τοῦ Υἱοῦ στό θέλημα τοῦ ᾽Επουρανίου Πατέρα ἀφοῦ «ἐγένετο ὑπήκοος μέχρι θανάτου, θανάτου δὲ σταυροῦ» (πρός Φιλιππησίους β´· πρός Pωμαίους ε´ 8-9) καί ἔτσι ἔγινε ὁ «ἀρχηγὸς καὶ τελειωτὴς τῆς πίστεως» (πρός ῾Εβραίους ιβ´ 2).
β´. ῾Η τέλεια προσφορά καί θυσία στόν Θεό ἀφοῦ «παρέδωκεν ἑαυτὸν ὑπὲρ ἡμῶν προσφορὰν καὶ θυσίαν τῷ Θεῷ εἰς ὀσμὴν εὐωδίας» (᾽Εφεσίους ε´ 2).
Δηλαδή: «῎Εδωσε τήν ζωή Του γιά μᾶς ὡς προσφορά καί θυσία, πού τήν δέχεται εὐχάριστα ὁ Θεός».
γ´. ῾Η ἀπόδειξη τῆς ἀγάπης τοῦ Υἱοῦ πρός τόν Πατέρα καί τοῦ Πατέρα πρός τόν Υἱό, ἀφοῦ «διὰ τοῦτο ὁ πατήρ με ἀγαπᾷ, ὅτι ἐγὼ τίθημι τὴν ψυχήν μου, ἵνα πάλιν λάβω αὐτήν» (᾽Ιωάννου ι´ 17).
Δηλαδή: «Γι’ αὐτό ὁ Πατέρας μέ ἀγαπάει, γιατί ἐγώ θυσιάζω τήν ζωή μου, ὥστε νά τήν ξαναπάρω».
δ´. ῾Ο τρόπος τῆς ἀποκτήσεως τῆς λυτρωμένης ᾽Εκκλησίας Του. ῎Ετσι ὁ ᾽Ιησοῦς Χριστός ἔγινε ὁ Πρωτότοκος μεταξύ πολλῶν ἀδελφῶν (πρός Ρωμαίους η´ 29) καί κεφαλή τῶν μελῶν Του (πρός ᾽Εφεσίους α´ 22). ῎Ετσι ἀπέκτησε τό «πλήρωμά» Του τό «σῶμα» Του, τήν ᾽Εκκλησία, ἐκείνη πού «εἶναι τὸ πλήρωμα τοῦ τὰ πάντα ἐν πᾶσι πληρουμένου» (πρός ᾽Εφεσίους α´ 23).
ε´. ῾Η αἰτία τῆς ἀνυψώσεώς Του νά καθίσει «ἐν δεξιᾷ τῆς μεγαλωσύνης ἐν ὑψηλοῖς» (πρός Φιλιππησίους β´ 9· πρός ῾Εβραίους α´ 3· η´ 1) καθόσον «ὁ Θεὸς αὐτὸν ὑπερύψωσε καὶ ἐχαρίσατο αὐτῷ ὄνομα τὸ ὑπὲρ πᾶν ὄνομα, ἵνα ἐν τῷ ὀνόματι ᾿Ιησοῦ πᾶν γόνυ κάμψῃ ἐπουρανίων καὶ ἐπιγείων καὶ καταχθονίων» (πρός Φιλιππησίους β´ 9-10).
Δηλαδή: «Γι’ αὐτό καί ὁ Θεός Τόν ἀνέβασε πολύ ψηλά καί Τοῦ χάρισε τό ὄνομα πού εἶναι πάνω ἀπ’ ὅλα τά ὀνόματα. Κι ἔτσι, στό ὄνομα τοῦ ᾽Ιησοῦ ὅλα τά ἐπουράνια, τά ἐπίγεια καί τά ὑποχθόνια θά προσκυνήσουν».
στ´. ῾Η πλέον θαυμαστή ἔκφραση τῆς ἀγάπης τοῦ Υἱοῦ τοῦ Θεοῦ σέ μᾶς, ἀφοῦ «ὁ Χριστὸς ἠγάπησε τὴν ἐκκλησίαν καὶ ἑαυτὸν παρέδωκεν ὑπὲρ αὐτῆς» (πρός ᾽Εφεσίους ε´ 25· πρός Γαλάτας β´ 20).
᾽Επέτυχε ὥστε ὁ ἀγωνιώδης θάνατός Του ἐπί τοῦ σταυροῦ νά γίνει ἡ πηγή τῆς ζωῆς μας καί ἔτσι στήν ἀντιλογία καί στό μίσος μας ἀπάντησε μέ τήν λυτρωτική ἀγάπη.
Κατ᾽ αὐτόν τόν τρόπον ἡ φαινομενική νίκη τοῦ Σατανᾶ ἔγινε ἡ τελεσίδικη ἀνατροπή του, ἡ φαινομενική ἧττα τοῦ ᾽Ιησοῦ ἔγινε ἡ πανίσχυρη καί ἀδιαμφισβήτητη θριαμβευτική νίκη Του.
Γ´. ῾Η σημασία τοῦ σταυροῦ γιά μᾶς.
Γιά τόν κάθε ἄνθρωπο ὁ σταυρός ἔχει διπλῆ σημασία. Εἶναι: α´. ῾Η βάση τῆς δικαιώσεώς του, τῆς ἀφέσεως τῶν ἁμαρτιῶν του, τῆς ἀπαλλαγῆς του ἀπό τίς συνέπειες τῶν παραβάσεων τῶν ἐντολῶν τοῦ Θεοῦ καί τῆς ἀποκαταστάσεώς του καί β´. ἡ βάση τοῦ ἁγιασμοῦ του.
α´. ῾Ο Θεός μέ τόν σταυρό τοῦ Κυρίου μας ᾽Ιησοῦ Χριστοῦ παρέσχε ἄφεση ἁμαρτιῶν τοῦ κάθε ἀνθρώπου. Αὐτός «τὰς ἀσθενείας ἡμῶν ἔλαβε καὶ τὰς νόσους ἐβάστασε» (῾Ησαΐου ιγ´ 6, Α´ Πέτρου β´ 24, πρός ῾Εβραίους θ´ 28) εἰς τρόπον ὥστε οἱ ἄνθρωποι νά γίνουν νεκροί γιά τήν ἁμαρτία καί νά ζήσουν στήν δικαιοσύνη (πρός Κορινθίους Β´ ε´ 21).
Δεδομένου ὅτι ἡ φύση τῆς ἁμαρτίας προκαλεῖ τόν χωρισμό τοῦ δημιουργήματος ἀπό τόν Δημιουργό, πού εἶναι ἡ πηγή πάσης ζωῆς, καί ἐπιφέρει κατά συνέπεια τόν θάνατό του.
῾Ο Κύριός μας ᾽Ιησοῦς Χριστός μέ τόν θάνατό Του κατάργησε «τὸν ἔχοντα τὸ κράτος τοῦ θανάτου τοὐτέστι τὸν Διάβολον» (πρός ῾Εβραίους β´ 14). ῎Ετσι ὁ θάνατος, ὁ μέγας ἐχθρός τῶν ἀνθρώπων ἔγινε τό μέσον τῆς σωτηρίας τους καί ἐνῶ ἦταν ἡ ἀναγκαία συνέπεια καί τιμωρία τῆς ἁμαρτίας ἔγινε μέσον λυτρώσεως ἀπό τήν ἁμαρτία.
β´. ῾Ο σταυρός τοῦ Κυρίου μας ᾽Ιησοῦ Χριστοῦ ἀποτελεῖ τήν βάση τοῦ ἁγιασμοῦ του.
῾Ο Κύριός μας ᾽Ιησοῦς Χριστός πέθανε ἐπί τοῦ σταυροῦ καί μᾶς κάλεσε τόν καθένα μας νά ὑψωθοῦμε μαζί Του στόν σταυρό. Νά «συσταυρωθοῦμε μὲ τὸν Χριστό» (πρός Γαλάτας β´ 20).
῾Ο πιστός ὑποχρεοῦται νά εἶναι νεκρός γιά τόν κόσμο, γιά τίς ἁμαρτωλές προκλήσεις τοῦ περιβάλλοντός του καί ὁ κόσμος νεκρός γιά τόν πιστό (πρός Γαλάτας στ´ 6, 11).
᾽Επίσης ὁ ἐσωτερικός κόσμος του πού εἶναι ὑποδουλωμένος στήν ἁμαρτία πρέπει νά νεκρωθεῖ κατά τό πρός Ρωμαίους «οὕτω καὶ ὑμεῖς λογίζεσθε ἑαυτοὺς νεκροὺς μὲν εἶναι τῇ ἁμαρτίᾳ, ζῶντας δὲ τῷ Θεῷ ἐν Χριστῷ ᾿Ιησοῦ τῷ Κυρίῳ ἡμῶν» (στ´ 11).
Δ´. ῾Ο σταυρικός θάνατος τοῦ ᾽Ιησοῦ Χριστοῦ
Κρίνουμε ὅτι εἶναι εὔκαιρο νὰ θυμηθοῦμε αὐτά πού ὁ θεόπνευστος λόγος τοῦ Θεοῦ ἀναφέρει γιά τόν σταυρικό θάνατο καί τήν ἔνδοξη ἀνάσταση τοῦ Κυρίου μας ᾽Ιησοῦ Χριστοῦ.
1. ῾Ο θάνατος τοῦ Κυρίου μας ᾽Ιησοῦ Χριστοῦ:
α´. Εἶχε προφητευθεῖ
«᾽Εν τῇ ταπεινώσει ἡ κρίσις αὐτοῦ ἤρθη· τὴν δὲ γενεὰν αὐτοῦ τίς διηγήσεται; ὅτι αἴρεται ἀπὸ τῆς γῆς ἡ ζωὴ αὐτοῦ, ἀπὸ τῶν ἀνομιῶν τοῦ λαοῦ μου ἤχθη εἰς θάνατον» (῾Ησαΐου νγ´ 8).
Δηλαδή: «Γι᾽ αὐτή τήν ταπείνωσή Του ὑψώθηκε ἡ δικαιοσύνη Του. Ποιός μπορεῖ νά ἀνακαλύψει τήν καταγωγή Του; Αὐτός ἀπέθανε καί ἡ ζωή Του ἀφαιρέθηκε ἀπό τήν γῆ. ᾽Εξ αἰτίας τῶν ἁμαρτιῶν τῶν ἀνθρώπων ὁδηγήθηκε στόν θάνατο».
«Καὶ μετὰ τὰς ἑβδομάδας τὰς ἑξηκονταδύο ἐξολοθρευθήσεται χρῖσμα, καὶ κρίμα οὐκ ἔστιν ἐν αὐτῷ· καὶ τὴν πόλιν καὶ τὸ ἅγιον διαφθερεῖ σὺν τῷ ἡγουμένῳ τῷ ἐρχομένῳ καὶ ἐκκοπήσονται ἐν κατακλυσμῷ, καὶ ἕως τέλους πολέμου συντετμημένου τάξει ἀφανισμοῖς» (Δανιήλ θ´ 26).
Δηλαδή: «Καί μετά ἀπό ἑξῆντα δύο ἑβδομάδες ἐτῶν θά θανατωθεῖ ᾽Εκεῖνος ὁ ὁποῖος φέρει τό καθ᾽ αὐτό χρῖσμα, ὁ Χριστός Κυρίου, χωρίς νά ὑπάρχει σ᾽ Αὐτόν καμμία ἐνοχή ἁμαρτίας. Καί ὁ λαός ἑνός ἡγεμόνα, ὁ ὁποῖος θά ἔρθει, θά καταστρέψει τόν πόλη (῾Ιερουσαλήμ) καί τό θυσιαστήριο (τόν Ναό). Οἱ κάτοικοι τῆς ῾Ιερουσαλήμ καί τό θυσιαστήριο θά ὑποστοῦν τέτοια πανωλεθρία, σάν νά ἔχουν κατακλυσθεῖ ἀπό αἰφνίδια θύελλα καί ἀπροσδόκητη πλημμύρα. Μέχρι δέ τό τέλος τοῦ αἰφνίδιου αὐτοῦ πολέμου, ὁ ὁποῖος θά ἀφανίσει τά πάντα, θά ἰσχύει διάταγμα ἐρημώσεως».
«Ρομφαία ἐξεγέρθητι ἐπὶ τοὺς ποιμένας μου καὶ ἐπὶ ἄνδρα πολίτην μου, λέγει Κύριος παντοκράτωρ· πατάξατε τοὺς ποιμένας καὶ ἐκσπάσατε τὰ πρόβατα, καὶ ἐπάξω τὴν χεῖρά μου ἐπὶ τοὺς ποιμένας» (Ζαχαρίου ιγ´ 7).
Δηλαδή:«Ρομφαία σήκω ἐπάνω ἐναντίον τῶν ποιμένων μου καί ἐναντίον κάθε κακοῦ συμπολίτη μου, λέγει Κύριος ὁ Παντοκράτορας. ῎Ας κτυπηθοῦν οἱ ποιμένες γιά νά λυτρωθοῦν τά πρόβατα ἀπό τό στόμα τους. Ναί! Τό χέρι μου θά πέσει βαρύ στούς ποιμένες».
β´. ῾Ορίστηκε ἀπό τόν Θεό
«Πάντες ὡς πρόβατα ἐπλανήθημεν, ἄνθρωπος τῇ ὁδῷ αὐτοῦ ἐπλανήθη· καὶ Κύριος παρέδωκεν αὐτὸν ταῖς ἁμαρτίαις ἡμῶν» (῾Ησαΐου νγ´ 6).
Δηλαδή:«῞Ολοι ἐμεῖς οἱ ἄνθρωποι πλανηθήκαμε σάν πρόβατα. Κάθε ἄνθρωπος πλανήθηκε καί ἔχασε τόν δρόμο του. ῾Ο Κύριος παρέδωσε Αὐτόν σέ βάσανα γιά τίς ἁμαρτίες μας».
«Τοῦτον τῇ ὡρισμένῃ βουλῇ καὶ προγνώσει τοῦ Θεοῦ ἔκδοτον λαβόντες, διὰ χειρῶν ἀνόμων προσπήξαντες ἀνείλετε» (Πράξεων β´ 23).
Δηλαδή: «Κι ὅμως ἐσεῖς τόν Ἰησοῦ τόν θανατώσατε, βάζοντας ἀνθρώπους πού δέν ἔχουν τόν νόμο τοῦ Θεοῦ νά τόν καρφώσουν στόν σταυρό. Βέβαια, σᾶς παραδόθηκε γιατί ἔτσι ὅρισε ὁ Θεός, πού τό θέλησε καί τό γνώριζε».
γ´. ῏Ηταν ἀπαραίτητος γιὰ τὴν ἀπολύτρωση τοῦ ἀνθρώπου
«Καὶ εἶπεν αὐτοῖς ὅτι οὕτω γέγραπται καὶ οὕτως ἔδει παθεῖν τὸν Χριστὸν καὶ ἀναστῆναι ἐκ νεκρῶν τῇ τρίτῃ ἡμέρᾳ» (Λουκᾶ κδ´ 46).
Δηλαδή: «Καί τούς εἶπε: Οἱ Γραφές λένε ὅτι ἔτσι ἔπρεπε νά γίνει, καί ἔτσι ἔπρεπε νά πάθει ὁ Μεσσίας καί ν’ ἀναστηθεῖ ἀπό τούς νεκρούς τήν τρίτη ἡμέρα».
«Διανοίγων καὶ παρατιθέμενος ὅτι τὸν Χριστὸν ἔδει παθεῖν καὶ ἀναστῆναι ἐκ νεκρῶν, καὶ ὅτι οὗτός ἐστιν ὁ Χριστός, ᾿Ιησοῦς ὃν ἐγὼ καταγγέλλω ὑμῖν» (Πράξεων ιζ´ 3).
Δηλαδή: «῾Ερμηνεύοντας τήν Γραφή καί δείχνοντας πώς σύμφωνα μ’ αὐτήν ὁ Μεσσίας ἔπρεπε νά πάθει καί ν’ ἀναστηθεῖ ἀπό τούς νεκρούς. Καί αὐτός ὁ Μεσσίας εἶναι ὁ Ἰησοῦς, αὐτός πού ἐγώ σᾶς κηρύττω».
δ´. ῎Εγινε δεκτός, σάν θυσία στόν Θεό
«῞Ωσπερ ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου οὐκ ἦλθε διακονηθῆναι, ἀλλὰ διακονῆσαι καὶ δοῦναι τὴν ψυχὴν αὐτοῦ λύτρον ἀντὶ πολλῶν» (Ματθαίου κ´ 28).
Δηλαδή: «῞Οπως κι ὁ Υἱός τοῦ Ἀνθρώπου δέν ἦρθε γιά νά τόν ὑπηρετήσουν, ἀλλά γιά νά ὑπηρετήσει καί νά προσφέρει τήν ζωή Του λύτρα γιά ὅλους».
«Καὶ περιπατεῖτε ἐν ἀγάπῃ, καθὼς καὶ ὁ Χριστὸς ἠγάπησεν ἡμᾶς καὶ παρέδωκεν ἑαυτὸν ὑπὲρ ἡμῶν προσφορὰν καὶ θυσίαν τῷ Θεῷ εἰς ὀσμὴν εὐωδίας» (πρὸς ᾽Εφεσίους ε´ 2).
Δηλαδή: «Νά συμπεριφέρεστε μέ ἀγάπη κατά τό πρότυπο τοῦ Χριστοῦ, πού μᾶς ἀγάπησε κι ἔδωσε τήν ζωή Του γιά μᾶς ὡς προσφορά καί θυσία, πού τήν δέχεται εὐχάριστα ὁ Θεός.
«Τοῦ ἀποθανόντος ὑπὲρ ἡμῶν, ἵνα εἴτε γρηγορῶμεν εἴτε καθεύδωμεν ἅμα σὺν αὐτῷ ζήσωμεν (πρὸς Θεσσαλονικεῖς Α´ ε´ 10).
Δηλαδή: «Πού πέθανε γιά μᾶς, ὥστε, ὅταν ἔρθει, εἴτε μᾶς βρεῖ ζωντανούς εἴτε νεκρούς, νά ζήσουμε μαζί Του».
ε´. ῏Ηταν ἑκούσιος
«῍Η δοκεῖς ὅτι οὐ δύναμαι ἄρτι παρακαλέσαι τὸν πατέρα μου, καὶ παραστήσει μοι πλείους ἢ δώδεκα λεγεῶνας ἀγγέλων;» (Ματθαίου κστ´ 53).
Δηλαδή: «῎Η θαρρεῖς πώς δέν μπορῶ νά παρακαλέσω τοῦ Πατέρα μου καί Αὐτός νά μοῦ στείλει γιά συμπαράσταση πάνω ἀπό δώδεκα λεγεῶνες ἀγγέλους;»
«Διὰ τοῦτο ὁ πατήρ με ἀγαπᾷ, ὅτι ἐγὼ τίθημι τὴν ψυχήν μου, ἵνα πάλιν λάβω αὐτήν. οὐδεὶς αἴρει αὐτὴν ἀπ’ ἐμοῦ, ἀλλ’ ἐγὼ τίθημι αὐτὴν ἀπ’ ἐμαυτοῦ· ἐξουσίαν ἔχω θεῖναι αὐτήν, καὶ ἐξουσίαν ἔχω πάλιν λαβεῖν αὐτήν· ταύτην τὴν ἐντολὴν ἔλαβον παρὰ τοῦ πατρός μου (᾽Ιωάννου ι´ 17-18).
Δηλαδή: «Γι’ αὐτό ὁ Πατέρας μέ ἀγαπάει, γιατί ἐγώ θυσιάζω τήν ζωή μου, ὥστε νά τήν ξαναπάρω. Κανείς δέ μοῦ τήν παίρνει, ἀλλά ἐγώ ἀπό μόνος μου τήν προσφέρω. Ἀπό μένα ἐξαρτᾶται νά τήν προσφέρω κι ἀπό μένα ἐξαρτᾶται νά τήν ξαναπάρω. Αὐτήν τήν ἐντολή ἔλαβα ἀπό τόν Πατέρα μου».
στ´. ῏Ηταν ἄδικος
«Καὶ δώσω τοὺς πονηροὺς ἀντὶ τῆς ταφῆς αὐτοῦ καὶ τοὺς πλουσίους ἀντὶ τοῦ θανάτου αὐτοῦ· ὅτι ἀνομίαν οὐκ ἐποίησεν, οὐδὲ εὑρέθη δόλος ἐν τῷ στόματι αὐτοῦ.» (῾Ησαΐου νγ´ 9).
Δηλαδή: « ῾Ως ἀντάλλαγμα καί ἐκδίκηση τῆς ταφῆς Αὐτοῦ θά παραδοθοῦν οἱ πονηροί καί τόν θάνατο Αὐτοῦ θά πληρώσουν οἱ πλούσιοι. ῾Ο δοῦλος μου Αὐτός καμμία ἁμαρτία δέν ἔπραξε οὔτε δόλος ἀκούστηκε νά ἐξέρχεται ἀπό τά χείλη Του».
2. ῾Ο τρόπος τοῦ θανάτου τοῦ ᾽Ιησοῦ Χριστοῦ
α´. Προλέχθηκε ἀπό τόν ᾽Ιησοῦ Χριστό
«᾽Ιδοὺ ἀναβαίνομεν εἰς ῾Ιεροσόλυμα, καὶ ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου παραδοθήσεται τοῖς ἀρχιερεῦσι καὶ γραμματεῦσι καὶ κατακρινοῦσιν αὐτὸν θανάτῳ, καὶ παραδώσουσιν αὐτὸν τοῖς ἔθνεσιν εἰς τὸ ἐμπαῖξαι καὶ μαστιγῶσαι καὶ σταυρῶσαι, καὶ τῇ τρίτη ἡμέρᾳ ἀναστήσεται» (Ματθαίου κ´ 18-19).
Δηλαδή: «Ἀνεβαίνουμε στά Ἱεροσόλυμα· ὁ Υἱός τοῦ Ἀνθρώπου θά παραδοθεῖ ἐκεῖ στούς ἀρχιερεῖς καί στούς γραμματεῖς καί θά τόν καταδικάσουν σέ θάνατο. Καί θά τόν παραδώσουν στούς ἐθνικούς, γιά νά τόν περιγελάσουν, νά τόν μαστιγώσουν καί νά τόν σταυρώσουν, ὅμως τήν τρίτη ἡμέρα θ’ ἀναστηθεῖ».
«Κἀγὼ ἐὰν ὑψωθῶ ἐκ τῆς γῆς, πάντας ἑλκύσω πρὸς ἐμαυτόν. τοῦτο δὲ ἔλεγε σημαίνων ποίῳ θανάτῳ ἤμελλεν ἀποθνήσκειν» ( ᾽Ιωάννου ιβ´ 32-33).
Δηλαδή: «᾽Εγώ, ὅταν θά ὑψωθῶ ἀπό τήν γῆ, ὅλους τους ἀνθρώπους θά τούς τραβήξω κοντά μου». Λέγοντας αὐτό, ὑποδήλωνε μέ τί εἴδους θάνατο θά πέθαινε».
β´. Προεικονίσθηκε
«Καὶ εἶπε Κύριος πρὸς Μωϋσῆν· ποίησον σεαυτῷ ὄφιν καὶ θὲς αὐτὸν ἐπὶ σημείου, καὶ ἔσται ἐὰν δάκῃ ὄφις ἄνθρωπον, πᾶς ὁ δεδηγμένος ἰδὼν αὐτὸν ζήσεται» (᾽Αριθμῶν κα´ 8).
Δηλαδή: «Καί ὁ Κύριος εἶπε στόν Μωυσῆ. Κατασκεύασε (χάλκινο) φίδι καί στερέωσέ το σέ ὑψηλό πάσσαλο. ᾽Εκεῖνος πού ἔχει δακγωθεῖ ἀπό τό φίδι θά βλέπει αὐτό καί θά θεραπεύεται».
«Καὶ καθὼς Μωϋσῆς ὕψωσε τὸν ὄφιν ἐν τῇ ἐρήμῳ, οὕτως ὑψωθῆναι δεῖ τὸν υἱὸν τοῦ ἀνθρώπου» (Ἰωάννου γ´ 14).
Δηλαδή: «῞Οπως ὁ Μωυσῆς ὕψωσε τό χάλκινο φίδι στήν ἔρημο, ἔτσι πρέπει νά ὑψωθεῖ ὁ Υἱός τοῦ Ἀνθρώπου».
γ´. ῏Ηταν αἰσχρός
«᾽Αφορῶντες εἰς τὸν τῆς πίστεως ἀρχηγὸν καὶ τελειωτὴν ᾿Ιησοῦν, ὃς ἀντὶ τῆς προκειμένης αὐτῷ χαρᾶς ὑπέμεινε σταυρόν, αἰσχύνης καταφρονήσας, ἐν δεξιᾷ τε τοῦ θρόνου τοῦ Θεοῦ κεκάθικεν» (πρὸς ῾Εβραίους ιβ´ 2).
Δηλαδή: «῎Ας ἔχουμε τά μάτια μας προσηλωμένα στόν Ἰησοῦ, πού μᾶς ἔδωσε τήν πίστη, τήν ὁποία καί τελειοποιεῖ. Αὐτόν πού, ἀντί γιά τήν χαρά πού θά μποροῦσε νά ἔχει, ὑπέμεινε τό σταυρικό θάνατο περιφρονώντας τήν ἀτίμωση, καί κάθισε στά δεξιά τοῦ θρόνου τοῦ Θεοῦ».
δ´. Ἦταν καταραμένος
«Χριστὸς ἡμᾶς ἐξηγόρασεν ἐκ τῆς κατάρας τοῦ νόμου γενόμενος ὑπὲρ ἡμῶν κατάρα· γέγραπται γάρ· ἐπικατάρατος πᾶς ὁ κρεμάμενος ἐπὶ ξύλου» (πρὸς Γαλάτας γ´ 13).
Δηλαδή: «῾Ο Χριστός μᾶς ἐξαγόρασε ἀπό τήν κατάρα τοῦ νόμου, ἀφοῦ ἔγινε κατάρα γιά χάρη μας. Γιατί εἶναι γραμμένο: Καταραμένος ὅποιος κρεμιέται πάνω σέ ξύλο».
ε´. Φανέρωσε τήν ταπείνωσή Του
«Καὶ σχήματι εὑρεθεὶς ὡς ἄνθρωπος ἐταπείνωσεν ἑαυτὸν γενόμενος ὑπήκοος μέχρι θανάτου, θανάτου δὲ σταυροῦ» (πρὸς Φιλιππησίους β´ 8).
Δηλαδή: Κι ἐνῶ παρουσιάστηκε μέ τήν ἐξωτερική ὄψη ἀνθρώπου, δέν ἦταν ἄνθρωπος, ὅπως φαινόταν, ἀλλά ἦταν συγχρόνως καί Θεός. Καί ταπείνωσε Τόν ῾Εαυτό Του δείχνοντας τέλεια ὑπακοή μέχρι θανάτου, καί μάλιστα θανάτου σταυρικοῦ».
στ´. Θεωρήθηκε σκάνδαλο γιά τούς ᾽Ιουδαίους καί μωρία γιά τούς εἰδωλολάτρες
«῾Ο λόγος γὰρ ὁ τοῦ σταυροῦ τοῖς μὲν ἀπολλυμένοις μωρία ἐστί, τοῖς δὲ σῳζομένοις ἡμῖν δύναμις Θεοῦ ἐστι» (πρὸς Κορινθίους Α´ α´ 18).
Δηλαδή: «Τό κήρυγμα γιά τό σταυρικό θάνατο τοῦ Χριστοῦ εἶναι μωρία γι’ αὐτούς πού πᾶνε πρός τό χαμό τους· γιά μᾶς ὅμως πού εἴμαστε στό δρόμο τῆς σωτηρίας εἶναι ἡ δύναμη τοῦ Θεοῦ».
«῾Ημεῖς δὲ κηρύσσομεν Χριστὸν ἐσταυρωμένον, ᾿Ιουδαίοις μὲν σκάνδαλον, ῞Ελλησι δὲ μωρίαν, (πρὸς Κορινθίους Α´ α´ 23).
Δηλαδή: «᾽Εμεῖς ὅμως κηρύττουμε τόν σωτήρα Χριστό, καί μάλιστα σταυρωμένο — κήρυγμα ἀπαράδεκτο γιά τίς μεσσιανικές προσδοκίες τῶν Ἰουδαίων καί ἀνόητο γιά τίς ἀναζητήσεις τῶν ἐθνικῶν».
ζ´. Ζητήθηκε ἀπό τούς ᾽Ιουδαίους
«Λέγει αὐτοῖς ὁ Πιλᾶτος· τί οὖν ποιήσω ᾿Ιησοῦν τὸν λεγόμενον Χριστόν; λέγουσιν αὐτῷ πάντες· σταυρωθήτω. ὁ δὲ ἡγεμὼν ἔφη· τί γὰρ κακὸν ἐποίησεν; οἱ δὲ περισσῶς ἔκραζον λέγοντες· σταυρωθήτω» (Ματθαίου κζ´ 22-23).
Δηλαδή: «Τούς λέγει ὁ Πιλάτος: «Καί τί νά τόν κάνω τόν Ἰησοῦ, ποῦ τόν λένε Χριστό;» Ὅλοι τοῦ λένε: «Νά σταυρωθεῖ!» ῾Ο Πιλάτος ξαναρωτᾶ: «Γιατί; Τί κακό ἔκανε;» Τό πλῆθος ὅμως κραύγαζε μέ περισσότερη δύναμη: «Νά σταυρωθεῖ!»
η´. ᾽Επεβλήθηκε ἀπό τούς εἰδωλολάτρες Ρωμαίους
«Τότε ἀπέλυσεν αὐτοῖς τὸν Βαραββᾶν, τὸν δὲ ᾿Ιησοῦν φραγελλώσας παρέδωκεν ἵνα σταυρωθῇ. Τότε οἱ στρατιῶται τοῦ ἡγεμόνος παραλαβόντες τὸν ᾿Ιησοῦν εἰς τὸ πραιτώριον συνήγαγον ἐπ᾿ αὐτὸν ὅλην τὴν σπεῖραν· καὶ ἐκδύσαντες αὐτὸν περιέθηκαν αὐτῷ χλαμύδα κοκκίνην, καὶ πλέξαντες στέφανον ἐξ ἀκανθῶν ἐπέθηκαν ἐπὶ τὴν κεφαλὴν αὐτοῦ καὶ κάλαμον ἐπὶ τὴν δεξιὰν αὐτοῦ, καὶ γονυπετήσαντες ἔμπροσθεν αὐτοῦ ἐνέπαιζον αὐτῷ λέγοντες· χαῖρε ὁ βασιλεὺς τῶν ᾿Ιουδαίων· καὶ ἐμπτύσαντες εἰς αὐτὸν ἔλαβον τὸν κάλαμον καὶ ἔτυπτον εἰς τὴν κεφαλὴν αὐτοῦ. καὶ ὅτε ἐνέπαιξαν αὐτῷ, ἐξέδυσαν αὐτὸν τὴν χλαμύδα καὶ ἐνέδυσαν αὐτὸν τὰ ἱμάτια αὐτοῦ, καὶ ἀπήγαγον αὐτὸν εἰς τὸ σταυρῶσαι.
᾿Εξερχόμενοι δὲ εὗρον ἄνθρωπον Κυρηναῖον ὀνόματι Σίμωνα· τοῦτον ἠγγάρευσαν ἵνα ἄρῃ τὸν σταυρὸν αὐτοῦ. Καὶ ἐλθόντες εἰς τόπον λεγόμενον Γολγοθᾶ, ὅ ἐστι λεγόμενος κρανίου τόπος, ἔδωκαν αὐτῷ πιεῖν ὄξος μετὰ χολῆς μεμιγμένον· καὶ γευσάμενος οὐκ ἤθελε πιεῖν. σταυρώσαντες δὲ αὐτὸν διεμερίσαντο τὰ ἱμάτια αὐτοῦ βαλόντες κλῆρον» (Ματθαίου κζ´ 26-35).
Δηλαδή: «Τότε τούς ἀπέλυσε τόν Βαραββά, ἐνῶ τοῦ Ἰησοῦ Τόν μαστίγωσε καί Τόν παρέδωσε νά σταυρωθεῖ. Τότε οἱ στρατιῶτες τοῦ Πιλάτου πῆραν τόν Ἰησοῦ στό διοικητήριο καί μάζεψαν γύρω του ὅλη τή φρουρά. Τοῦ ἔβγαλαν τά ροῦχα καί τόν ἔντυσαν μέ μία κόκκινη χλαίνη. ῎Έπλεξαν ἕνα στεφάνι ἀπό ἀγκάθια καί τοῦ τό φόρεσαν στό κεφάλι σάν στέμμα, καί στό δεξί Του χέρι τοῦ ἔβαλαν ἕνα καλάμι. Ὕστερα γονάτισαν μπροστά Του καί τοῦ ἔλεγαν περιπαιχτικά: «Ζήτω ὁ βασιλιάς τῶν Ἰουδαίων!»
῎Έπειτα Τόν ἔφτυσαν, τοῦ πῆραν τό καλάμι καί μ’ αὐτό τόν χτυποῦσαν στό κεφάλι. Κι ἀφοῦ Τόν περιπαίξανε, τοῦ ἔβγαλαν τήν χλαίνη, τόν ἔντυσαν μέ τά ροῦχα Του καί τόν πῆγαν νά τόν σταυρώσουν. Βγαίνοντας ἀπό τό διοικητήριο, οἱ στρατιῶτες βρῆκαν κάποιον Σίμωνα ἀπό τήν Κυρήνη καί τόν ἀγγάρεψαν νά σηκώσει τό σταυρό τοῦ Ἰησοῦ. ῎Έφτασαν ἔτσι στόν τόπο πού λέγεται Γολγοθάς -στά ἑλληνικά τό ὄνομα σημαίνει «Τόπος Κρανίου». ῎Έδωσαν στόν Ἰησοῦ νά πιεῖ ξύδι ἀνακατεμένο μέ χολή. Ὅταν ὅμως τό γεύτηκε δέν ἤθελε νά πιεῖ. ῞Ύστερα τόν σταύρωσαν καί στή συνέχεια μοιράστηκαν τά ροῦχα Του τραβώντας κλῆρο».
θ´. ῾Ο ᾽Ιησοῦς Χριστὸς θανατώθηκε μεταξύ τῶν ἀνόμων
«Διὰ τοῦτο αὐτὸς κληρονομήσει πολλοὺς καὶ τῶν ἰσχυρῶν μεριεῖ σκῦλα, ἀνθ᾿ ὧν παρεδόθη εἰς θάνατον ἡ ψυχὴ αὐτοῦ, καὶ ἐν τοῖς ἀνόμοις ἐλογίσθη· καὶ αὐτὸς ἁμαρτίας πολλῶν ἀνήνεγκε καὶ διὰ τὰς ἁμαρτίας αὐτῶν παρεδόθη.» (῾Ησαΐου νγ´ 12).
Δηλαδή: «῾Ο δοῦλος αὐτός τοῦ Κυρίου θά κερδήσει πολλούς καί ἀπό τούς ἰσχυρούς ἀνθρώπους θά λάβει λάφυρα, διότι παρέδωσε τήν ζωή Του σέ τέτοιο θάνατο, ὥστε θεωρήθηκε σάν ἕνας ἀπό τούς παράνομους ἀνθρώπους. Αὐτός γιά τίς ἁμαρτίες τῶν πολλῶν πρόσφερε τήν θυσία αὐτή καί γιά τίς ἁμαρτίες αὐτῶν παραδόθηκε σέ θάνατο».
«Τότε σταυροῦνται σὺν αὐτῷ δύο λῃσταί, εἷς ἐκ δεξιῶν καὶ εἷς ἐξ εὐωνύμων Οἱ δὲ παραπορευόμενοι ἐβλασφήμουν αὐτὸν κινοῦντες τὰς κεφαλὰς αὐτῶν» (Ματθαίου κζ´ 38-39).
Δηλαδή: «Δεξιά κι ἀριστερά Του σταυρώθηκαν δύο ληστές. Κι οἱ περαστικοί κουνοῦσαν εἰρωνικά τό κεφάλι καί τόν ἔβριζαν».
ι´. Συνοδευόταν ἀπό ὑπερφυσικά σημεῖα
«᾿Απὸ δὲ ἕκτης ὥρας σκότος ἐγένετο ἐπὶ πᾶσαν τὴν γῆν ἕως ὥρας ἐνάτης» (Ματθαίου κζ´ 45).
Δηλαδή: «᾽Από τό μεσημέρι ὡς τίς τρεῖς τό ἀπόγευμα ἔπεσε σκοτάδι σ’ ὅλη τήν γῆ».
«Καὶ ἰδοὺ τὸ καταπέτασμα τοῦ ναοῦ ἐσχίσθη εἰς δύο ἀπὸ ἄνωθεν ἕως κάτω, καὶ ἡ γῆ ἐσείσθη καὶ αἱ πέτραι ἐσχίσθησαν, καὶ τὰ μνημεῖα ἀνεῴχθησαν καὶ πολλὰ σώματα τῶν κεκοιμημένων ἁγίων ἠγέρθη, καὶ ἐξελθόντες ἐκ τῶν μνημείων, μετὰ τὴν ἔγερσιν αὐτοῦ εἰσῆλθον εἰς τὴν ἁγίαν πόλιν καὶ ἐνεφανίσθησαν πολλοῖς» (Ματθαίου κζ´ 51-53).
Δηλαδή: «Τότε τό καταπέτασμα τοῦ ναοῦ σκίστηκε στά δύο, ἀπό πάνω ὡς κάτω, ἡ γῆ σείστηκε, ἔσπασαν οἱ ταφόπετρες κι ἄνοιξαν τά μνήματα· πολλοί ἅγιοι πού εἶχαν πεθάνει ἀναστήθηκαν καί βγῆκαν ἀπό τά μνήματα, καί μετά τήν ἀνάσταση τοῦ Ἰησοῦ εἰσῆλθαν στήν ἅγια πόλη τῆς Ἱερουσαλήμ κι ἐμφανίστηκαν σέ πολλούς ἀνθρώπους».
ια´. Μνημονεύεται στόν Δεῖπνο τοῦ Κυρίου
«Καὶ λαβὼν ἄρτον εὐχαριστήσας ἔκλασε καὶ ἔδωκεν αὐτοῖς λέγων· τοῦτό ἐστι τὸ σῶμά μου τὸ ὑπὲρ ὑμῶν διδόμενον· τοῦτο ποιεῖτε εἰς τὴν ἐμὴν ἀνάμνησιν. ὡσαύτως καὶ τὸ ποτήριον μετὰ τὸ δειπνῆσαι λέγων· τοῦτο τὸ ποτήριον ἡ καινὴ διαθήκη ἐν τῷ αἵματί μου, τὸ ὑπὲρ ὑμῶν ἐκχυνόμενον» (Λουκᾶ κβ´ 19-20).
Δηλαδή: «῞Υστερα πῆρε ψωμί καί, ἀφοῦ ἔκανε εὐχαριστήρια προσευχή, τό ἔκοψε σέ κομμάτια καί τούς τό ἔδωσε λέγοντας: Αὐτό εἶναι τό σῶμα μου, πού παραδίνεται γιά χάρη σας αὐτό πού κάνω τώρα νά τό κάνετε σέ ἀνάμνησή μου». Τό ἴδιο, μετά τό δεῖπνο, πῆρε καί τό ποτήρι λέγοντας: Αὐτό τό ποτήρι εἶναι ἡ νέα διαθήκη, πού ἐπισφραγίζεται μέ τό αἷμα μου τό ὁποῖο χύνεται γιά χάρη σας».
«῾Οσάκις γὰρ ἂν ἐσθίητε τὸν ἄρτον τοῦτον καὶ τὸ ποτήριον τοῦτο πίνητε, τὸν θάνατον τοῦ Κυρίου καταγγέλλετε, ἄχρις οὗ ἂν ἔλθῃ. ὥστε ὃς ἂν ἐσθίῃ τὸν ἄρτον τοῦτον ἢ πίνῃ τὸ ποτήριον τοῦ Κυρίου ἀναξίως, ἔνοχος ἔσται τοῦ σώματος καὶ αἵματος τοῦ Κυρίου. δοκιμαζέτω δὲ ἄνθρωπος ἑαυτόν, καὶ οὕτως ἐκ τοῦ ἄρτου ἐσθιέτω καὶ ἐκ τοῦ ποτηρίου πινέτω· ὁ γὰρ ἐσθίων καὶ πίνων ἀναξίως κρῖμα ἑαυτῷ ἐσθίει καὶ πίνει, μὴ διακρίνων τὸ σῶμα τοῦ Κυρίου (πρὸς Κορινθίους Α´ ια´ 26-29).
Δηλαδή: «Γιατί ὡσότου νά ἔρθει ὁ Κύριος, πάντοτε, ὅποτε τρῶτε αὐτό τό ψωμί καί πίνετε ἀπό αὐτό τό ποτήριο, διακηρύττετε τό θάνατο τοῦ Κυρίου. ῞Οποιος λοιπόν, τρώει τόν ἄρτο καί πίνει τό ποτήριο τοῦ Κυρίου μέ τρόπο ἀνάξιο γίνεται ἔνοχος ἁμαρτήματος ἀπέναντι στό σῶμα καί στό αἷμα τοῦ Κυρίου. Γι’ αὐτό πρέπει νά ἐξετάζει κανείς προσεκτικά τόν ἑαυτό του, καί τότε νά τρώει ἀπό τόν ἄρτο καί νά πίνει ἀπό τό ποτήριο. Γιατί ὅποιος τρώει τόν ἄρτο καί πίνει τόν οἶνο μέ τρόπο ἀνάξιο, χωρίς νά ἀναγνωρίζει σ’ αὐτά τό σῶμα τοῦ Κυρίου, αὐτό πού τρώει κι αὐτό πού πίνει φέρνουν πάνω του καταδίκη».
ιβ´. Νέκρωσε τήν ἁμαρτία
«῍Η ἀγνοεῖτε ὅτι ὅσοι ἐβαπτίσθημεν εἰς Χριστὸν ᾿Ιησοῦν, εἰς τὸν θάνατον αὐτοῦ ἐβαπτίσθημεν; συνετάφημεν οὖν αὐτῷ διὰ τοῦ βαπτίσματος εἰς τὸν θάνατον, ἵνα ὥσπερ ἠγέρθη Χριστὸς ἐκ νεκρῶν διὰ τῆς δόξης τοῦ πατρός, οὕτω καὶ ἡμεῖς ἐν καινότητι ζωῆς περιπατήσωμεν. εἰ γὰρ σύμφυτοι γεγόναμεν τῷ ὁμοιώματι τοῦ θανάτου αὐτοῦ, ἀλλὰ καὶ τῆς ἀναστάσεως ἐσόμεθα, τοῦτο γινώσκοντες, ὅτι ὁ παλαιὸς ἡμῶν ἄνθρωπος συνεσταυρώθη ἵνα καταργηθῇ τὸ σῶμα τῆς ἁμαρτίας, τοῦ μηκέτι δουλεύειν ἡμᾶς τῇ ἁμαρτίᾳ· ὁ γὰρ ἀποθανὼν δεδικαίωται ἀπὸ τῆς ἁμαρτίας. εἰ δὲ ἀπεθάνομεν σὺν Χριστῷ, πιστεύομεν ὅτι καὶ συζήσομεν αὐτῷ» (πρὸς Ρωμαίους στ´ 3-8).
Δηλαδή: «῎Η μήπως λησμονεῖτε πῶς τό βάπτισμα στό ὄνομα τοῦ Χριστοῦ σημαίνει συμμετοχή στόν θάνατό Του; Πραγματικά, τό βάπτισμά μας σημαίνει πώς συμμετέχουμε στόν θάνατο καί στήν ταφή τοῦ Χριστοῦ. Κι ὅπως ὁ Πατέρας Θεός μέ τήν δύναμή Του ἀνάστησε τόν Χριστό ἀπό τούς νεκρούς, τό ἴδιο κι ἐμεῖς μποροῦμε νά ζήσουμε μία νέα ζωή.
῞Οπως δηλαδή ἐνταχτήκαμε ὀργανικά στό σῶμα τοῦ Χριστοῦ μέ μία πράξη πού συμβολίζει συμμετοχή στόν θάνατό Του, ἔτσι θά συμμετάσχουμε πραγματικά καί στήν ἀνάστασή Του.
Ξέρουμε ἄλλωστε μέ βεβαιότητα τοῦτο: Ὁ παλιός ἁμαρτωλός ἑαυτός μας πέθανε στόν σταυρό μαζί μέ τόν Χριστό. Ἔτσι, ἔπαψε νά ζεῖ ὁ ἁμαρτωλός ἄνθρωπος καί δέν εἴμαστε πιά ὑπόδουλοι στόν ζυγό τῆς ἁμαρτίας. Γιατί σ’ ἕναν πού πέθανε, ἡ ἁμαρτία δέν ἔχει πιά καμία ἐξουσία. ῎Αν, λοιπόν, πεθάναμε μαζί μέ τόν Χριστό, εἴμαστε βέβαιοι πώς θά ζήσουμε μαζί Του».
«Χριστῷ συνεσταύρωμαι· ζῶ δὲ οὐκέτι ἐγώ, ζῇ δὲ ἐν ἐμοὶ Χριστός· ὃ δὲ νῦν ζῶ ἐν σαρκί, ἐν πίστει ζῶ τῇ τοῦ υἱοῦ τοῦ Θεοῦ τοῦ ἀγαπήσαντός με καὶ παραδόντος ἑαυτὸν ὑπὲρ ἐμοῦ» (πρὸς Γαλάτας β´ 20).
Δηλαδή: «Ἔχω πεθάνει στό σταυρό μαζί μέ τό Χριστό. Καί δέν ζῶ πιά ἐγώ, ἀλλά ζεῖ στό πρόσωπό μου ὁ Χριστός. Καί ἡ τωρινή σωματική μου ζωή εἶναι ζωή βασισμένη στήν πίστη μου στόν Υἱό τοῦ Θεοῦ, πού μέ ἀγάπησε καί πέθανε ἑκούσια γιά χάρη μου».
Γιά τόν σταυρό τοῦ Κυρίου μας ᾽Ιησοῦ Χριστοῦ παραθέτουμε ὅσα ὁ πρύτανις τῶν θεολόγων Πατέρων ἅγιος ᾽Ιωάννης ὁ Δαμασκηνὸς διδάσκει:
1. «Πᾶσα μὲν οὖν πρᾶξις καὶ θαυματουργία Χριστοῦ μεγίστη καί θεία καὶ θαυμαστή, ἀλλὰ πάντων ἐστὶ θαυμαστότερον ὁ τίμιος αὐτοῦ σταυρός. Δι᾽ οὐδενὸς γὰρ ἑτέρου ὁ θάνατος κατήργηται, ἡ τοῦ προπάτορος ἁμαρτία λέλυται, ὁ ᾅδης ἐσκύλευται, ἡ ἀνάστασις δεδώρηται, δύναμις ἡμῖν τοῦ καταφρονεῖν τῶν παρόντων καὶ αὐτοῦ τοῦ θανὰτου δέδοται, ἡ πρὸς τὴν ἀρχαίαν μακαριότητα ἐπάνοδος κατώρθωται, πύλαι παραδείσου ἠνοίγησαν, ἡ φύσις ἡμῶν ἐκ δεξιῶν τοῦ Θεοῦ κεκάθικε, τέκνα Θεοῦ καὶ κληρονόμοι γεγόναμεν εἰ μὴ διὰ τοῦ σταυροῦ τοῦ Κυρίου ἡμῶν ᾽Ιησοῦ Χριστοῦ. διὰ τοῦ σταυροῦ ταῦτα πάντα κατώρθωται. “῞Οσοι γὰρ ἐβαπτίσθημεν εἰς Χριστόν”, φησὶν ὁ ἀπόστολος, “εἰς τὸν θάνατον αὐτοῦ ἐβαπτίσθημεν”. ῞Οσοι δὲ εἰς Χριστὸν ἐβαπτίσθημεν, Χριστὸν ἐνεδυσάμεθα. Χριστὸς δέ ἐστι Θεοῦ δύναμις καὶ σοφία. ᾽Ιδοὺ ὁ θάνατος τοῦ Χριστοῦ ἢτοι ὁ σταυρὸς τὴν ἐνυπόστατον τοῦ Θεοῦ σοφίαν καὶ δύναμιν ἡμᾶς περιέβαλε. Δύναμις δὲ Θεοῦ ἐστιν ὁ λόγος ὁ τοῦ σταυροῦ, ἢ ὅτι τὸ δυνατὸν τοῦ Θεοῦ ἢτοι κατὰ τοῦ θανὰτου νίκη δι᾽ αὐτοῦ ἡμῖν πεφανέρωται, ἢ ὅτι, ὥσπερ τὰ τέσσαρα ἄκρα τοῦ σταυροῦ διὰ τοῦ μέσου κέντρου κρατοῦνται καὶ συσφίγγονται, οὕτω διὰ τῆς τοῦ Θεοῦ δυνὰμεως τό τε ὕψος καὶ βάθος μῆκος τε καὶ πλάτος ἢτοι πᾶσα ὁρατή τε καὶ ἀόρατος κτίσις συνέχεται» (᾽Ιωάννου Δαμασκηνοῦ· «Περὶ σταυροῦ, ἐν ᾧ ἔτι καὶ περὶ πίστεως». ῎Εκδοσις ἀκριβὴς τῆς ᾽Ορθοδόξου Πίστεως. ΕΚΔΟΣΕΙΣ Π. ΠΟΥΡΑΡΑ Θεσσαλονίκη 1976, σέλ. 354).
Δηλαδή: «᾽Επίσης κάθε πράξη καί θαυματουργική ἐνέργεια τοῦ Χριστοῦ εἶναι πολύ μεγάλη καί θεία καί θαυμαστή, ἀλλά τό πιό θαυμαστό ἀπό ὅλα εἶναι ὁ τίμιος σταυρός Του. Μέ κανένα ἄλλο μέσο δέν καταργήθηκε ὁ θάνατος, δέν λύθηκε ἡ ἁμαρτία τοῦ προπάτορα, δέν λαφυραγωγήθηκε ὁ ἅδης, δέν δωρίστηκε ἡ ἀνάσταση, δέν δόθηκε σὲ μᾶς δύναμη νά περιφρονοῦμε τά παρόντα καί τόν ἴδιο τόν θάνατο, δέν κατορθώθηκε ἡ ἐπάνοδος πρός τὴν ἀρχαία μακαριότητα, δέν ἀνοίχτηκαν οἱ πύλες τοῦ παραδείσου, δέν πῆρε ἡ φύση μας τιμητική θέση δεξιά τοῦ Θεοῦ, δέν γίναμε παιδιὰ τοῦ Θεοῦ καί κληρονόμοι, παρά μόνο μέ τόν σταυρὸ τοῦ Κυρίου μας ᾽Ιησοῦ Χριστοῦ. Γιατί ὅλα αὐτά κατορθώθηκαν μέ τόν σταυρό.
«῞Οσοι γὰρ ἐβαπτίσθημεν εἰς Χριστόν», λέει ὁ ᾽Απόστολος, «εἰς τὸν θάνατον αὐτοῦ ἐβαπτίσθημεν». Καί ὅσοι βαπτισθήκαμε στόν Χριστό, τόν Χριστό φορέσαμε. Καί ὁ Χριστός εἶναι δύναμη Θεοῦ καί σοφία. Νά λοιπόν, ὁ θάνατος τοῦ Χριστοῦ, δηλαδή ὁ σταυρός, μᾶς περιέβαλε μέ τήν ἐνυπόστατη σοφία καί δύναμη τοῦ Θεοῦ. Δύναμη Θεοῦ εἶναι ὁ λόγος, πού προέρχεται ἀπό τόν σταυρό, ἤ γιατί φανερώθηκε διά μέσου αὐτοῦ ἡ δύναμη τοῦ Θεοῦ, δηλαδή ἡ νίκη κατά τοῦ θανάτου, ἢ γιατί, ὅπως τά τέσσερα ἄκρα τοῦ σταυροῦ κρατιοῦνται καί συσφίγγονται μέ τό μεσαῖο κέντρο, ἔτσι ἀκριβῶς μέ τήν δύναμη τοῦ Θεοῦ συνέχεται τό ὕψος καί τό βάθος, τό μῆκος καί τό πλάτος, δηλαδή ὁλόκληρη ἡ ὁρατή καί ἀόρατη κτίση».
2. «Οὗτος ἡμῖν σημεῖον δέδοται ἐπὶ τοῦ μετώπου, ὃν τρόπον τῷ ᾽Ισραὴλ ἡ περιτομή· δι᾽ αὐτοῦ γὰρ οἱ πιστοὶ τῶν ἀπίστων ἀποδιιστάμεθά τε καὶ γνωριζόμεθα. Οὗτος θυρεὸς καὶ ὅπλον καὶ τρόπαιον κατὰ τοῦ Διαβόλου. Οὗτος σφραγίς, ἵνα μὴ θίγῃ ἡμῶν ὁ ὀλοθρεύων, ὥς φησιν ἡ Γραφή. Οὗτος τῶν κειμένων ἀνὰστασις, τῶν ἑστώτων στήριγμα, ἀσθενῶν βακτηρία, ποιμαινομένων ράβδος, ἐπιστρεφόντων χειραγωγία, προκοπτόντων τελείωσις, ψυχῆς σωτηρία καὶ σώματος, πάντων κακῶν ἀποτρόπαιον, πάντων ἀγαθῶν πρόξενος, ἁμαρτίας ἀναίρεσις, φυτὸν ἀναστάσεως, ξύλον ζωῆς αἰωνίου» (᾽Ιωάννου Δαμασκηνοῦ· «Περὶ σταυροῦ, ἐν ᾧ ἔτι καὶ περὶ πίστεως». ῎Εκδοσις ἀκριβὴς τῆς ᾽Ορθοδόξου Πίστεως. ΕΚΔΟΣΕΙΣ Π. ΠΟΥΡΝΑΡΑ Θεσσαλονίκη 1976, σέλ. 354-356).
Δηλαδή: «῾Ο σταυρός μᾶς δόθηκε σάν σημεῖο στό μέτωπο, μέ τόν τρόπο πού δόθηκε στόν ᾽Ισραὴλ ἡ περιτομή· γιατί μέ τόν σταυρὸ οἱ πιστοὶ ξεχωρίζουμε ἀπό τούς ἀπίστους καί γνωριζόμαστε. Αὐτός εἶναι μεγάλη ἀσπίδα καί ὅπλο καί τρόπαιο κατά τοῦ Διαβόλου. Αὐτός εἶναι σφραγίδα, γιὰ νά μήν μᾶς προσβάλλει αὐτός πού σπέρνει τόν ὄλεθρο, ὅλως λέει ἡ Γραφή. Αὐτός εἶναι τῶν πεσμένων ἡ ἀνάσταση, τῶν ὀρθίων τό στήριγμα, τῶν ἀρρώστων τό ραβδί, αὐτῶν πού ποιμαίνονται ἡ ἐξουσία, αὐτῶν ποὺ ἐπιστρέφουν ἡ χειραγωγία, αὐτῶν πού προκόβουν ἡ τελείωση, ἡ σωτηρία τῆς ψυχῆς καί τοῦ σώματος, δύναμη πού ἀπομακρύνει ὅλα τά κακά, πρόξενος ὅλων τῶν ἀγαθῶν, δύναμη πούξεριζώνει τήν ἁμαρτία, φυτό ἀναστάσεως, ξύλο αἰώνιας ζωῆς».
