”Τὸ καλὸ δὲν εἶναι καλό, ὅταν δὲν γίνεται σωστά.”
Ακοῦμε συχνὰ συνανθρώπους μας νὰ χρησιμοποιοῦν στὸ λόγο τους
τὸ γνωμικό: ”Ὁ σκοπὸς ἁγιάζει τὰ μέσα.” Σύμφωνα μὲ τὴ φιλοσοφία τοῦ
γνωμικοῦ, καὶ νὰ μὴν εἶναι θεμιτὰ τὰ μέσα ποὺ χρησιμοποιοῦμε, ἂν εἶναι καλὸς ὁ
σκοπός μας, ἁγιάζονται. Νὰ ἀναφέρουμε κάποια παραδείγματα. Ἰσχυρίζον-
ται ὁρισμένοι ὅτι μποροῦμε νὰ κάνουμε πλαστογραφία, γιὰ νὰ ἐξασφαλίσου-
με τὸ οἰκόπεδο στὸ ὁποῖο θὰ ἀνεγείρουμε ἱερὸ ναό. Μποροῦμε στὴν πορεία τῆς
κατασκευῆς νὰ φοροδιαφεύγουμε, γιὰ νὰ μὴν εἶναι ὑπέρογκα τὰ ἔξοδα τῆς ἀνε-
γέρσεως. Μποροῦμε νὰ κάνουμε ὑπεξαίρεση χρημάτων, γιὰ νὰ βοηθήσου-
με ἐμπερίστατους συνανθρώπους μας.
Μποροῦμε νὰ κάνουμε νοθεῖες, γιὰ νὰ βοηθήσουμε εὐαγὴ Ἱδρύματα. Ἐφόσον
τὰ χρήματα πηγαίνουν γιὰ καλὸ σκοπό, ὁ σκοπὸς ἁγιάζει τὰ μέσα.
Δὲν ἔχουν ὅμως ἔτσι τὰ πράγματα. Τὸ γνωμικὸ εἶναι δυτικῆς προελεύσεως. Ἡ
θέση ποὺ ἀπηχεῖ δὲν εἶναι σωστή. Κανεις σκοπὸς δὲν ἁγιάζει ἀθέμιτα μέσα.
Καὶ ὁ ἱερότερος, καὶ ὁ ἁγιότερος! Δὲν ἁγιάζει ὁ ἱερὸς σκοπὸς τὰ ἀθέμιτα μέσα,
ἀλλὰ τὰ ἀθέμιτα μέσα μολύνουν τὸν ἱερὸ σκοπό. «Τὸ καλὸν οὐ καλόν, ὅταν
μὴ καλῶς γίνηται», γράφει ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος. Τὸ καλὸ δὲν εἶναι
καλό, ὅταν δὲν γίνεται σωστά. Δὲν μποροῦμε μὲ τὸ ἕνα χέρι μας νὰ κτίζου-
με καὶ μὲ τὸ ἄλλο νὰ γκρεμίζουμε. Ἂν πρόκειται τὸ καλὸ ποὺ
θὰ κάνουμε νὰ τὸ μολύνουμε μὲ νοθεῖες καὶ ἀλχημεῖες, καλύτερα νὰ μὴν τὸ κά-
νουμε. Εἶναι προτιμότερο τὰ ἱερὰ ἔργα μας νὰ προχωρήσουν μὲ πιὸ ἀργοὺς
ρυθμοὺς ἀλλὰ νὰ ἔχουν τὴν εὐλογία τοῦ Θεοῦ, παρὰ νὰ προχωρήσουν μὲ γορ-
γοὺς ρυθμοὺς καὶ νὰ μολυνθοῦν μὲ ἀθέμιτα μέσα.
Νὰ ἀναφέρουμε μερικὰ παραδείγματα. Θέλουμε νὰ κτίσουμε μία ἐκκλησία.
Ἱερὸς ὁ σκοπός, ἐφόσον θὰ στηθεῖ ἅγιο θυσιαστήριο, ὅπου θὰ τελεῖται τὸ ἁγιό-
τατο Μυστήριο τῆς θείας Εὐχαριστίας.
Ἀλλὰ δὲν θὰ ἐξασφαλίσουμε τὸ οἰκόπεδο μὲ κλεμμένα χρήματα, οὔτε θὰ φο-
ροδιαφεύγουμε στὶς ἐργασίες τῆς κατασκευῆς, γιὰ νὰ μᾶς βγεῖ φθηνότερη. Τὰ
κλεμμένα δὲν τὰ δέχεται ὁ Θεός. Ὁ ἱερὸς Ψαλμωδὸς ἔλεγε: «Ἔλαιον δὲ ἁμαρτω-
λοῦ μὴ λιπανάτω τὴν κεφαλήν μου» (Ψαλ. ρμ΄ [140] 5). Νὰ μὴ μοῦ χύσει στὸ
κεφάλι λάδι καὶ μύρο ὁ ἁμαρτωλός. Τέτοιες περιποιήσεις δὲν μοῦ χρειάζονται.
Ἂν εἶναι καθαρὴ ἡ καρδιὰ τοῦ ἀνθρώπου ποὺ μοῦ προσφέρει τὴν θυσία, καὶ
ἁπλούστερα νὰ εἶναι τὰ δῶρα του, θὰ τὴν δεχθῶ εὐχαρίστως. Τώρα ὅμως ποὺ ἡ
καρδιά του εἶναι κατάστικτη ἀπὸ τὶς κηλίδες τῆς ἁμαρτίας, τί νὰ τὸ κάνω τὸ λάδι
καὶ τὸ μύρο ποὺ μοῦ προσφέρει;
Ἄλλοι παρουσιάζονται ὡς ἐλευθερωτὲς τῶν λαῶν. Καλὸς ὁ σκοπός. Ἔτσι
τουλάχιστον φαίνεται. Εἶναι ὅμως ἁγνὰ τὰ ἐλατήριά τους; Χρησιμοποιοῦν θε-
μιτὰ μέσα γιὰ νὰ φθάσουν στὸν ἐπιδιωκόμενο σκοπό τους; Ἂν ρίχνουν χι-
λιάδες βόμβες ποὺ σπέρνουν τὸν ὄλεθρο καὶ τὴν καταστροφὴ στὶς περιοχὲς
ποὺ θέλουν δῆθεν νὰ ἐλευθερώσουν, πῶς ἔχουν τὸ θράσος νὰ λένε ὅτι ὁ σκο-
πὸς ἁγιάζει τὰ μέσα; Ἂν κάνουν κλοπές, ἀλχημεῖες, ποικίλα ἐγκλήματα γιὰ νὰ ἐπι-
τύχουν τὸν ἐπιδιωκόμενο στόχο τους, πῶς ἰσχυρίζονται ὅτι προσφέρουν λα-
τρεία στὸ Θεό; Οἱ σταυροφόροι τῆς Δύσεως ξεκίνησαν δῆθεν ὡς ἐλευθερωτὲς
τῶν Ἁγίων Τόπων, ἀλλ᾿ ὅταν ἔφθασαν στὴν Κωνσταντινούπολη, τὴν πολιόρ-
κησαν, σκότωσαν ὅσους μποροῦσαν πιὸ πολλούς, ἔβαψαν τὰ χέρια τους στὸ
αἷμα, ρήμαξαν, χάλασαν, ἅρπαξαν πά-ρα πολλοὺς θησαυροὺς τῆς Ὀρθοδοξίας
καὶ ἀντὶ νὰ ντρέπονται γιὰ τὰ ἐγκλήματα ποὺ διέπραξαν ἔλεγαν ὅτι προσ-
φέρουν λατρεία στὸν Θεό! Τὸν σταυρὸ ποὺ εἶναι σύμβολο τῆς εἰρήνης εἶχαν ὡς
ἔμβλημά τους, καὶ διέπραξαν τὰ φρικιαστικότερα ἐγκλήματα!
Οἱ ἀρχιερεῖς, οἱ γραμματεῖς καὶ οἱ Φαρισαῖοι διέπραξαν ἀκόμη μεγαλύτερο
ἔγκλημα ἀπὸ τὸ ἔγκλημα τῶν σταυροφόρων: Σταύρωσαν τὸν Κύριο τῆς δό-
ξης. Καὶ ἰσχυρίζονταν ὅτι τὸ κάνουν γιὰ ἱερὸ σκοπό. Ὢ τῆς παραφροσύνης! Ὁ
Κύριος τὸ βράδυ τῆς Μεγάλης Πέμπτης προετοίμασε τοὺς μαθητές
Του νὰ μὴ σκανδαλισθοῦν ἀπὸ ὅσα λυπηρὰ θὰ συνέβαιναν.
«Ταῦτα λελάληκα ὑμῖν ἵνα μὴ σκανδαλισθῆτε. ἀποσυναγώγους
ποιήσουσιν ὑμας ,αλλ’ ἔρχεται ὥρα ἵνα πᾶς ὁ ἀποκτείνας ὑμᾶς
δόξῃ λατρείαν προσφέρειν τῷ Θεῷ» (Ἰω. ις΄ 12). Θὰ σᾶς κάνουν ἀποσυνα-
γώγους, θὰ σᾶς ὁδηγήσουν ἀκόμη καὶ στὸ μαρτύριο καὶ θὰ νομίζουν ὅτι προσ-
φέρουν λατρεία στὸ Θεό. Τί διαστροφὴ τῆς προαιρέσεως!
Ἂς μὴν αὐταπατώμεθα. Τέτοια λατρεία δὲν τὴ θέλει ὁ Θεός. Ὁ ἅγιος Θεὸς θέ-
λει καὶ ὁ σκοπὸς καὶ τὰ ἐλατήρια καὶ τὰ μέσα ποὺ χρησιμοποιοῦμε, ὅλα νὰ εἶναι
σύμφωνα μὲ τὸ ἅγιο θέλημα τοῦ Θεοῦ, καθαρά, νόμιμα καὶ ἁγιασμένα. Ὅλα νὰ
ἀποπνέουν τὸ ἄρωμα τῆς εὐσεβείας. Τίποτε πονηρὸ καὶ διεστραμμένο. Ὅλα νὰ
γίνονται «εὐσχημόνως καὶ κατὰ τάξιν» (Α΄ Κορ. ιδ΄ 40).
Τέλος νὰ σημειώσουμε ὅτι οἱ ἄνθρωποι ποὺ μὲ ἐλαφρὰ συνείδηση χρησιμο-
ποιοῦν ἀθέμιτα μέσα, δὲν σέβονται οὔτε τὴν ἱερότητα τοῦ σκοποῦ. Τοὺς ἄλλους
προσπαθοῦν βεβαίως νὰ τοὺς καθησυχάσουν ἐπικαλούμενοι ὅτι ὁ σκοπὸς
εἶναι ἱερός, ὅτι τὰ ἐλατήριά τους εἶναι ἁγνά, ἀλλὰ στὸ Θεὸ ποὺ γνωρίζει τὰ
μύχια τῆς καρδιᾶς δὲν εὐαρεστοῦν. Ὁ ἅγιος Θεὸς εἶναι παντογνώστης. Γνωρί-
ζει, παρακολουθεῖ, ἐλέγχει τὰ πάντα. Ἂν δὲν εἶναι ἁγνὲς οἱ προθέσεις μας, ἄδι-
κα κοπιάζουμε. Ἂν εἶναι ἀθέμιτα τὰ μέσα ποὺ χρησιμοποιοῦμε, μολύνονται καὶ τὰ
ἔργα μας. Ὁ σκοπὸς δὲν ἁγιάζει τὰ μέσα.
