ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟΥ ΕΝΣΤΙΚΤΟΥ ΕΙΝΑΙ ΕΛΛΕΙΨΗ Η ΑΓΝΟΤΗΤΑ;
Πρέπει κατ’ αρχάς να επισημάνουμε ότι όλα τα περί σεξολογίας «επιχειρούνται με την πρόφαση ότι είναι πόλεμος κατά της υποκρισίας. Υποκρισία αποκαλείται η στοιχειώδης ντροπή. Και δεν είναι υποκρισία να λες ότι κάνεις διδασκαλία ενώ κάνεις προπαγάνδα για την κατάρριψη των ηθικών παραδόσεων που περιέβαλλαν αυτά τα θέματα από τότε που υπάρχει η ανθρωπότητα! Αλλά και εδώ εφαρμόζεται η γνωστή παροιμία ‘’φωνάζει ο κλέφτης για να διώξει το νοικοκύρη”.Εγκαθιδρύουν δια της επιβολής την υποκρισία, κοπτόμενοι τάχα εναντίον της υποκρισίας!» (περ. Συζήτησις, Φεβ. 1973, 41).
Όσα επισημαίνει στην παρακάτω παραπομπή ο David Watson ισχύουν απολύτως και στο θέμα των γενετησίων σχέσεων:
«Αμαρτία είναι το να αγνοείς τις οδηγίες του Δημιουργού, που βρίσκουμε σ’ όλη τη Βίβλο και ιδιαίτερα στη ζωή και τη διδασκαλία του Χριστού και των Αποστόλων. Αν αγοράσεις μια ακριβή φωτογραφική μηχανή και αγνοήσεις τις οδηγίες του κατασκευαστή, θα πρέπει να κατηγορήσεις μόνο τον εαυτό σου, αν τα αποτελέσματα είναι τα χειρότερα!» (Είναι τάχα κανένας εκεί; έκδ. Πέργαμος, Αθήνα 1989, 54).
Το σεξουαλικό ένστικτο έξω από τα πλαίσιά του καταστρέφει τον άνθρωπο:
«Όπως όλες οι φυσικές δυνάμεις, το ένστικτο αυτό έχει δύο όψεις. Η φωτιά π.χ. είναι ευεργετική, όταν ο άνθρωπος την κυβερνά και την ελέγχει, το ποτάμι κάνει να γυρίζει η ρόδα του μύλου, το φράγμα κάνει να κινούνται τα εργοστάσια. Αλλά πόσο είναι τρομερή η καταστρεπτική δύναμη της πυρκαγιάς ή της πλημμύρας που μπορούν μέσα σε μια ώρα να εκμηδενίσουν την εργασία ολόκληρων αιώνων!
Το ίδιο και με το ένστικτο. Είναι μια δύναμη σημαντική και αξία. Αλλά ο άνθρωπος οφείλει να τη δαμάζει, αλλιώς μπορεί να την κάνη αιτία σημαντικών καταστροφών. Ο άνθρωπος πρέπει να συγκρατεί αυτό τον χείμαρρο μέσα στα
όρια που του ανήκουν.» (περ. Ακτίνες, Ιούλ.-Σεπτ. 1982, 199)
Το ίδιο τονίζεται και στο εξής απόσπασμα:
«- Δεν είναι από το Θεό δοσμένη και η σεξουαλική ορμή στον άνθρωπο; Θα πει κάποιος.
– Καμία αντίρρηση. Και οι πιο ευεργετικές όμως δυνάμεις (λ.χ. το ρεύμα, η πυρηνική ενέργεια κ.τ.λ.) όταν ξεφύγουν από τα καθορισμένα όριά τους είναι επικίνδυνες και γίνονται καταστρεπτικές. Αυτό συμβαίνει και με την ορμή αυτή. Αν διατηρηθεί στην κοίτη της, εκπληρώνει τον προορισμό της. Αν όμως εκτραπεί, τότε δημιουργεί πληγές και προβλήματα, όπως ακριβώς τα ζούμε. Η φυσική της διέξοδος είναι η νόμιμη τεκνογονία μέσα στον ευλογημένο από το Δημιουργό γάμο. Φράζοντας, με τα διάφορα σατανικά μέσα, τη διέξοδο αυτή εκτρέπεται η ορμή σε άλλα‘’κανάλια”, αρχίζοντας από τα ‘’παρά-νόμον” και φθάνοντας μέχρι τα ‘’παρά-φύσιν”.» (περ. Σταυρός, Μάρ. ’83, 47).
Ο Walter Trobisch, με ωραία παραδείγματα, καθορίζει τα πλαίσια έξω από τα οποία δεν είναι επιτρεπτή η χρήση του σεξουαλικού ενστίκτου:
Χωρίς αμφιβολία η γενετήσια δύναμη του ανθρώπου δημιουργήθηκε από το Θεό. Είναι δώρο του Θεού, ένα από τα πολυτιμότερα δώρα του, που σου έδωσε για τη νιότη σου. Αλλά η ύπαρξη ενός ενστίκτου δεν δικαιολογεί και την αλόγιστη ικανοποίηση του. Η παρουσία μιας δυνάμεως δεν σημαίνει πως πρέπει ν’ αφεθεί να μας διευθύνει στα τυφλά και χωρίς χαλινό… Λες: ‘’ό,τι υπάρχει, πρέπει να ’χει και χρήση”. Σωστά, μα στην ώρα και στον τόπο του. Ένας φίλος σου, ας πούμε, γίνεται αστυνομικός κι αποκτά, για πρώτη φορά στη ζωή του, περίστροφο. Απ’ αυτή τη στιγμή αναπτύσσει την παρακάτω θεωρία: ‘’Μου έδωσαν αυτό το περίστροφο, δεν το πήρα μόνος μου. Κι αφού μου το έδωσαν, πρέπει να το χρησιμοποιώ. Πρέπει λοιπόν να πυροβολήσω, άσχετα πάνω σε ποιον”.
Όχι, δεν έχει αυτό το δικαίωμα! Του δόθηκε βέβαια το περίστροφο, είναι όμως υπεύθυνος για τη χρήση του.
Ακριβώς έτσι συμβαίνει και με τη γενετήσια δύναμή σου·… στο σωστό τόπο και χρόνο, κάτω από εντελώς ορισμένες συνθήκες. Έτσι τα καθόρισε ο Θεός.» (Αγάπησα ένα κορίτσι, εκδ. Έλαφος, Αθήνα 1980, 10)
Και μια άλλη ωραία παρομοίωσή του:
«Αν κάποιος θελήσει να παρατηρήσει τον εαυτό του την ώρα που τον παίρνει ο ύπνος, δεν τον παίρνει τελικά ο ύπνος. Αν αποκοιμηθεί όμως, τότε δεν έχει παρακολουθήσει τον εαυτό του. Το ίδιο συμβαίνει και με την γενετήσια πράξη σαν τεστ αγάπης. Ή την χρησιμοποιεί κανείς σαν τεστ, οπότε δεν αγαπάει. Ή αγαπάει, οπότε δεν την χρησιμοποιεί σαν τεστ. Στο όνομα της αγάπης οι αγαπημένοι, πρέπει ν’ αφαιρέσουν από το σεξουαλικό γεγονός το χαρακτήρα του τεστ και να περιμένουν τόσο για τη σωματική έκφραση, μέχρι να μπορέσουν να την εντάξουν στη δυναμική του γάμου.» (Walter Trobisch, Ν’ αποφασίσουμε τον γάμο;, εκδ. Έλαφος, Αθήνα 1980, 117)
Παρόμοια τονίζει και ο Μητροπολίτης Φλωρίνης Αυγουστίνος:
«Υπάρχει η επιθυμία του γάμου. Αλλά πως πρέπει να εκπληρωθεί η επιθυμία αυτή; Η επιθυμία του γάμου πρέπει να εκπληρώνεται σύμφωνα με το θέλημα του Θεού, όπως και κάθε άλλη επιθυμία ή ανάγκη. Πεινάει ο άνθρωπος. Επειδή πεινάει, πρέπει να κλέψει για να φάει; Όχι. Πρέπει να δουλέψει, για να φάει το ψωμί του με τον ιδρώτα του προσώπου του. Αυτή είναι η εντολή του Θεού. Όπως λοιπόν την επιθυμία της τροφής ο άνθρωπος εκπληρώνει με την εργασία του, έτσι και την επιθυμία του γάμου πρέπει να εκπληρώνει σύμφωνα με το θέλημα του Θεού. Το θέλημα δε του Θεού είναι ο γάμος, ο γάμος ο νόμιμος και κανονικός.» (Κοινωνικαί πληγαί, εκδ. Ο Σταυρός, Αθήναι 1985, 166)
Και ο Dr. John White, μ’ ένα ωραίο παράδειγμα:
«Οι σεξουαλικές επιθυμίες μου έχουν δοθεί από το Θεό. Δεν πρέπει να τις ντρέπομαι, να τις φοβάμαι, ή να νοιώθω ενοχές. Αλλά υπάρχουν φορές που πρέπει να τις πω, καθώς λέω στο σκυλί μου, ‘’Κάτσε κάτω τώρα! Άλλοτε ναι, αλλά όχι τώρα!”. Σαν το σκυλί μου μπορεί να μη θέλουν να υποταχθούν. Αλλά πρέπει να εκπαιδευθούν και πρέπει εγώ να είμαι το αφεντικό.
Βλέπεις δεν αρνούμαι το σκυλί μου, αλλά το καταστέλλω όταν του λέω ‘’Κάτσε κάτω!” Δεν το ντρέπομαι όταν έρχονται οι επισκέπτες. Εάν ένοιωθα τύψεις ή ενοχή ή ντροπή, θα έκρυβα το σκυλί μου στο υπόγειο και θα ένοιωθα προβληματισμό για το γαύγισμα που θα άκουγαν. Το αντίθετο, είμαι υπερήφανος για το σκυλί μου, αλλά πρέπει να το μάθω να πάρει τη θέση του. Αν δεν το έκανα, θα ήταν το ίδιο δυστυχισμένο, καθώς και εγώ και οι φιλοξενούμενοί μου. Θα έχανα φίλους. Δεν θα τους άρεσε να πηδήξει αυτό πάνω τους, να τους γρατζουνίσει, και να τους γλύψει. Επίσης το σκυλάκι μου θα προβληματιζόταν και θα τραυματιζόταν με μια απόρριψη που δεν θα μπορούσε να καταλάβει.
Οι σεξουαλικές παρορμήσεις (όπως τα εκπαιδευμένα κυνηγόσκυλα) πρέπει να πειθαρχηθούν και να αναχαιτισθούν και να γυμνασθούν για τη σωστή θέση τους στη ζωή μας, αν πρόκειται να έχουμε μια υγιή ανάπτυξη και να μη γίνουμε σεξουαλικοί τεμπέληδες.» (Η Βεβήλωση του Έρωτα, εκδ. Ανώγειο, Αθήνα χ.χ., 84)
Η διαφορά του σεξουαλικού ενστίκτου στα ζώα και στον άνθρωπο τονίζεται στο παρακάτω απόσπασμα:
«Το ένστικτο στον άνθρωπο δεν είναι μόνο κίνηση που ενεργεί νομοτελώς και χωρίς ελευθερία, δεν είναι μόνο αντανακλαστικό τόξο όπως στα ζώα. Η άρνηση των σχέσεων αυτών των ενστίκτων με τις ανώτερες λειτουργίες του ανθρώπου, οι οποίες τον εμφανίζουν ως ένα λογικό ον, σημαίνει άρνηση της πραγματικότητας (Etienne de Greeff). Θα ισοδυναμούσε με το να μη θέλουμε να δούμε άλλο από πέτρες και σίδηρο σ’ ένα ωραίο οικοδόμημα, το οποίο έχουμε μπροστά μας.» (περ. Ακτίνες, Απρ. 1946, 133)
Και σ’ αυτό:
«Αυτή είναι η φυσική ζωή; Η ασυδοσία, το ανεύθυνο, η ψευτιά και η βαναυσότητα; Και δεν είναι φυσική η κυριαρχία, που σου επιτρέπει να στηρίξεις το βλέμμα και τα βήματά σου προς τα εμπρός;
Δοκιμάστε να οδηγήσετε ένα αυτοκίνητο αντίστροφα στον κανονικό δρόμο ή να πάρετε κάτι χωρίς να πληρώσετε μόνο και μόνο γιατί ‘’έτσι σας ήρθε…”.
Σε κάποιο φιλμ η ηρωίδα, αφού έζησε τη ζωή της, ρωτά κάποια στιγμή: ‘’Τι είναι αυτή η συνείδηση;” Γιατί το σεξ είναι ένα ανθρώπινο θέμα βέβαια, στο οποίο ‘’περικλείεται” και η συνείδηση.
Το επιχείρημα ότι η παρανομία και η ηθική ασυδοσία στο πεδίο του σεξ, είναι ‘’φυσική”, και άρα είναι σωστό σε νέους και νέες να επιδίδονται σ’ αυτήν ανεύθυνα και αδιάκριτα, γιατί τάχα έτσι κάνουν οι πολλοί, παραβλέπει και ανατρέπει πολλούς σημαντικούς παράγοντες.
Πρώτα – πρώτα το ‘’φυσικό” για του ανθρώπου τη φύση δεν είναι το ένστικτο μεμονωμένο, όπως στα ζώα. Στον άνθρωπο αυτό το ‘’φυσικό” περιλαμβάνει ψυχικούς συντελεστές, την αμοιβαιότητα, την αγάπη, την ευθύνη.
Ας προσθέσω εδώ πόσο η σημερινή ιατρική επιστήμη δέχεται την αμοιβαία επίδραση ψυχής και σώματος, την ψυχοσωματική ενότητα. Ο καθηγητής Μαρίνος Γερουλάνος, ένας από τους διασημότερους Έλληνες γιατρούς, στην ομιλία του ως πρόεδρος της Ακαδημίας είχα για θέμα‘’ψυχικές επιδράσεις και οργανικές νόσοι”. Και στην εργασία που έγραψε στην εποχή της πλήρους ωριμότητάς του [Αι ψυχικαί επιδράσεις ως νοσογόνος παράγων, Αθήναι 1948, σ. ς’] λέει: ‘’Εύχομαι να συντελέσει για να καταστεί και σ’ εμάς γενικότερα συνειδητή η αντίληψη ότι η νόσος αποτελεί πάντοτε ενιαία έκρυθμη κατάσταση που αφορά εξίσου στο σωματικό όπως και στον ψυχικό παράγοντα”.
Σε όμοια συμπεράσματα είχε καταλήξει η κίνηση της ‘’Ιατρικής της προσωπικότητας” του Paul Tournier, για να πη στο τέλος πως η ψυχή διευθύνει την πορεία του ανθρώπινου οργανισμού (c’est l’βme qui dirige…).
Ένας σημαντικός στύλος της προσωπικότητάς μας είναι ο αυτοέλεγχος, στο να κανονίζουμε το χρόνο μας, τα χρήματά μας, τη συμπεριφορά μας στους φίλους και φυσικά και τη συμπεριφορά στο σεξ. Κανείς δεν μπορεί να αφήνει ελεύθερα τα καπρίτσια του και να κάνη ό,τι του αρέσει.
Και εδώ ας έχουμε υπ’ όψη, πως στο θέμα αυτό υπάρχει και αρκετός βαθμός επιδείξεως που κάνει αυτούς ‘’τους επιδειξίες” να υπερβάλλουν κατά πολύ τις σεξουαλικές εμπειρίες τους, και να τις φαντάζονται. Στο αμερικανικό περιοδικό Time δημοσιεύθηκε μία έρευνα μεταξύ αγοριών που ατακτούσαν και συζητούσαν για το σεξ ‘’με καμάρι” και αποδείχθηκε ότι είχαν εξαιρετική άγνοια για το θέμα και παρά τα όσα έλεγαν, ήταν όλοι τους τελείως ανίδεοι (πράγμα που θα το αρνούνταν αν τους ρωτούσαν φανερά, χωρίς αμφιβολία).» (περ. Ακτίνες, Ιούλ.-Σεπτ. 1982, 197)
Ο Jung επίσης
«αρνείται να δεχθεί ως κυρίαρχο το σεξουαλικό ένστικτο στη ζωή. Το ένστικτο αποτελεί ασφαλώς μια πρώτη ύλη, μα θα ήταν τόσο αστείο να κατατάξει κανείς την ανθρώπινη ζωή στη σεξουαλική τάξη ‘’όσο και το να κατατάξει τη μητρόπολη της Κολωνίας στην ορυκτολογία επειδή είναι φτιαγμένη από πέτρα” (η φράση είναι του Jung).» (περ. Ακτίνες, Αύγ.-Σεπτ. 1946, 297)
Εάν αντιστρέψουμε τη θέση ψυχής και σώματος επακολουθεί δυσαρμονία:
«Εάν η τάξη της ιεραρχήσεως διαταραχθεί, παύει πλέον να υπάρχει αρμονία. Ο De Rougemont δίνει γι’ αυτό μία ωραία εικόνα: τη διόπτρα που θα δοκιμάζαμε ν’ αντιστρέψουμε τους διαφόρους φακούς της.» (Paul Tournier, περ. Ακτίνες, Νοέμ. 1974, 257)
Ο Manfred Moller τονίζει με παραλληλισμούς ότι κάτι δεν είναι φυσιολογικό επειδή το κάνουν όλοι:
«Σ’ έναν άνθρωπο που πάσχει από φυματίωση δεν λέμε: ‘’Γι’ αυτό δεν φταις εσύ…σκόρπιζε, λοιπόν, την αρρώστια σου ελεύθερα γύρω σου”… Ας πάρουμε το ψέμα. Εάν προσπαθούσαμε να εξακριβώσουμε πόσοι άνθρωποι ψεύδονται, θα βρίσκαμε έναν καταπληκτικά μεγάλο αριθμό. Εάν τώρα απ’ αυτό βγάζαμε το συμπέρασμα ότι το ψεύδος είναι το φυσιολογικό και το ορθό, που θα μας οδηγούσε αυτό; Ή ας εξετάσουμε τους ανθρώπους από την άποψη της αγάπης προς τον πλησίον. Θα διαπιστώσουμε πόσο σκληροί εγωιστές είμαστε όλοι. Εντούτοις δεν θα πούμε απλά: Αφήστε ελεύθερο τον εγωισμό σας. Γνωρίζουμε μάλλον ότι η προς τον πλησίον αγάπη είναι το καθήκον της ζωής μας. Έτσι και οι νεώτερες αντιλήψεις περί ηθικής δεν είναι απόδειξη κατά της αλήθειας και κατά των εντολών του Θεού.
Άνθρωποι: φως του κόσμου.
Αυτά τα χρόνια όλο και καθαρότερα διαβλέπω γιατί ο Χριστός είπε: ‘’Σεις είστε το φως του κόσμου”. Ο κόσμος δεν είναι το φως, αλλά χρειάζεται το φως, δηλαδή χρειάζεται μερικούς ανθρώπους σαν σπινθήρες, σαν δείκτες, προς τους οποίους να μπορούμε να προσανατολιζόμαστε. Εννοώ ότι, εάν υπήρχαν μερικοί άνθρωποι, που να τηρούσαν σταθερά τις ρητές εντολές του Θεού, θα ήταν σημεία προσανατολισμού σ’ έναν κόσμο που έχει χάσει τον προσανατολισμό του. Αυτό είναι η αποστολή μας, γι’ αυτό σαν Χριστιανοί δεν είμαστε εδώ μόνον για τον εαυτό μας, αλλά βρισκόμαστε μέσα στον κόσμο.» (περ. Ακτίνες, Απρ. 1972, 131)
Ο Κ. Σ. Λιούις, επίσης, επισημαίνει ότι αποτελεί ψευδαίσθηση το γεγονός πως το σώμα μας είναι ιδιοκτησία μας και μπορούμε να το διαθέτουμε όπως θέλουμε:
«Η μοντέρνα πολεμική εναντίον της αγνότητας προέρχεται από ανθρώπους που νομίζουν ότι τα σώματά τους είναι ‘’ιδιοκτησία” τους, ενώ στην πραγματικότητα δεν μπορούν να διαθέσουν διόλου τον οργανισμό τους, που πάλλεται από τη δημιουργική δύναμη του κόσμου, μέσα στον οποίο βρίσκονται κλεισμένοι χωρίς την συγκατάθεσή τους και από τον οποίο εκδιώκονται σύμφωνα με την αρέσκεια ενός Άλλου. Οι άνθρωποι είναι σαν ένα πρίγκιπα, που τον έβαλε ο πατέρας του, από αγάπη, επί κεφαλής μιας μεγάλης επαρχίας, που την κυβερνά με την βοήθεια σοφών συμβούλων, και ο οποίος φαντάζεται ότι κατέχει πράγματι τις πόλεις, τα δάση, τους καρπούς, όπως κατέχει τα παιχνίδια του.» (Τακτική του Διαβόλου, εκδ. Πουρναρά, Θεσ/νίκη 1974, 105)
Ο Μιχ. Μηλίγκος προσφέρει την ιατρική άποψη:
«Ο γιατρός και θεολόγος A. Niedermyer είχε γράψει, στο σύγγραμμά του ‘’Ποιμαντική Ιατρική”, το εξής χαρακτηριστικό απόφθεγμα: ‘’Ούτε ένα στοιχείο που είναι καλό από ηθικής επόψεως, μπορεί να είναι κακό από πλευράς υγείας”. Τι μεγάλη αλήθεια! Αιώνες, τώρα περιμένουμε να δούμε τα νοσηλευτικά ιδρύματα και τα σωφρονιστικά καταστήματα που φιλοξενούν ‘’πάσχοντες” λόγω… θρησκευτικής βιώσεως. Αντίθετα, βλέπουμε κοινωνίες ολόκληρες να νοσούν, να γεμίζουν εγκληματικότητα, να θερίζονται από το θάνατο, εξ αιτίας μιας συμπεριφοράς ανθρώπων, οι οποίοι δηλώνουν και βιώνουν… ‘’αδέσμευτοι”, από ηθικούς φραγμούς και ιατρικούς περιορισμούς.»(Ακτίνες, Δεκ. 1997, 30)
Το ίδιο κι ο Tihamer Toth:
«”Αρκετά συχνά τα ένστικτα αποδεικνύονται απατηλά. Μετά από τυφοειδή πυρετό ο ευρισκόμενος υπό ανάρρωση πάντοτε πεινά, ώστε κλαίει και παρακαλεί να του δοθεί λίγη τροφή. Ίσως ποτέ άλλοτε το ένστικτο της διατροφής δεν εκδηλώνεται με τόση σφοδρότητα όσο τότε. Και όμως τι συμβαίνει αν από οίκτο υποχωρήσουν στις παρακλήσεις του αρρώστου και του δώσουν ό,τι ζητά; Τον εκθέτουν στο σοβαρότερο κίνδυνο. Ο ασθενής με τις πληγές που μόλις επουλώθηκαν δεχόμενος τροφή δεν είναι σε θέση να την υποφέρει, οι πληγές ξανανοίγουν, όταν δε κάποιος από αυτούς τους δύστυχους φτάσει στο χειρουργικό τραπέζι, τότε μπορεί κανείς να αντιληφθεί, ότι η τόσο ποθητή τροφή τον θανάτωσε και ότι τα εντόσθιά του είναι διάτρητα όπως το κόσκινο.
Ποιος δεν παρακινήθηκε από το ένστικτό του να πιεί ποτήρι παγωμένου νερού ή να λουστεί με παγωμένο νερό, όταν κινδυνεύει να σκάση από τη ζέστη; Ο κόσμος όλος όμως γνωρίζει, τι επικίνδυνες συνέπειες μπορεί να έχει η απερίσκεπτη αυτή πράξη και για αυτό αποφεύγει να πιεί.
Ο καθένας λοιπόν βλέπει τη βασιμότητα της δηλώσεώς μας, ότι το ένστικτο είναι δυνατόν να απατηθεί και γι’ αυτό πρέπει να χαλιναγωγηθεί.” (Liebermann, Aux …. De l’Université et des Lycées, Βουδαπέστη 1912, σελ. 11-12)» (Τα αγνά νιάτα, εκδ. Αστήρ, Αθήναι 1991, 115)
Η προσποίηση και η υποκρισία είναι πολύ συχνά παρούσες:
«Τα πρώτα ραντεβού, λέει ο κοινωνιολόγος Ρόμπερτ Ουίντς στο βιβλίο του ‘’Η σύγχρονη οικογένεια”, είναι σαν να κοιτάς τη βιτρίνα ενός μαγαζιού. Το φλερτ είναι ένα παζάρεμα ανάμεσα σε δύο ανθρώπους που ο καθένας τους παρουσιάζει μια προσωπικότητα κομμένη και ραμμένη για εκείνη τη στιγμή. Και οι δυο τους φορούν ‘’μάσκες”.» (Τζούντιθ Μπάρναρντ και Μάικλ Φαίην, στο: ‘’Επιλογές από το Reader’s Digest, Σεπτ. 1982, 57)
Καιρός, όμως, είναι, μετά τα παραπάνω χαρακτηριστικά του σεξουαλικού ενστίκτου, να δούμε αν η αγνότητα αποτελεί κέρδος ή ζημιά για τον άνθρωπο:
«Μεγαλύτεροι, διεφθαρμένοι νέοι συνηθίζουν να κουρδίζουν τους αγνούς φίλους των:
‘’Δεν έχεις το θάρρος να το κάνης αυτό… Έτσι, καημένε, δεν ξέρεις τι θα πει ζωή! Όποιος δεν τα κάνει αυτά, είναι ακόμη παιδί. Δεν έχει πείρα της ζωής. Δεν μπορεί να κουβεντιάσει κανείς μαζί σου. Μπέμπη!…
Λοιπόν τι θα απαντήσεις στα κοροϊδευτικά αυτά λόγια; Μπορείς να του πεις:
‘’Όσο γι’ αυτό έχεις κάποιο δίκιο, ότι εκείνου που ζει μια ζωή αγνή, του λείπει μια πείρα Αντ’ αυτού όμως είμαι πλουσιότατος σε μια άλλη, πολύ πολυτιμότερη, πείρα: γιατί είναι μια βασιλική χαρά να κυριαρχείς στον εαυτό σου! Όποιου δεν αρρώστησε ποτέ, του λείπει κι αυτού κάποια πείρα αλλά – δεν είναι έτσι; – ευχαρίστως κανείς παραιτείται από αυτή την πείρα προκειμένου να μείνει πάντοτε υγιής. Εσύ στερήθηκες την αγνή ζωή, εγώ την ακάθαρτη. Εσύ απέκτησες μια καινούργια πείρα, εγώ επίσης. Μόνο που η δική μου είναι πολύ πιο άξια! Εγώ με τη δική μου πείρα έγινα περισσότερο άνθρωπος, εσύ περισσότερο κτήνος. Αυτή είναι η μεγάλη διαφορά.”» (Tihamer Toth, Ο Χριστός και οι νέοι, εκδ. Η Δαμασκός, Αθήνα 1956, 67)
Όχι μόνο, λοιπόν, δεν πρέπει να αισθάνονται μειονεκτικά οι αγνοί νέοι και νέες, αλλά, αντιθέτως, πρέπει να συνειδητοποιήσουν ότι ακριβώς η ζωή της αμαρτίας είναι εκείνη που αφαιρεί από τον άνθρωπο και του προσθέτει αντί της ηδονής, αηδία:
«Ο Νάνσεν, ο εξερευνητής του Βορείου Πόλου, διηγείται στις εντυπώσεις του από τις εξερευνήσεις, πως, στις παγωμένες αρκτικές θάλασσες, οι σύντροφοί του κι αυτός χρησιμοποιούσαν για φωτισμό κεριά που έφτιαχναν οι ίδιοι από λίπος φώκιας. Ό,τι περίσσευε από τα λαρδιά αυτά τα έτρωγαν ύστερα από πολλή όρεξη, για να σιγάσουν την πείνα τους. Σ’ εκείνες τις παγωμένες χώρες, που κινδυνεύει κανείς να παγώσει από ώρα σε ώρα, τα εύρισκαν εξαιρετικά νόστιμα.
Όταν λοιπόν ξαναγύρισαν στην πατρίδα τους, ύστερα από τόσων μηνών κακουχίες, κι όταν ξανάφαγαν τα περιποιημένα σπιτικά φαγητά, όπως όλοι οι άνθρωποι που ζουν με φυσιολογικό ρυθμό, αηδίαζαν στην ανάμνηση των λαρδινών κεριών. Όταν για πρώτη φορά έφαγε πολιτισμένο φαγητό ο Νάνσεν, μόλις τα θυμήθηκε, φώναξε με αηδία: ‘’Θεέ μου πως μπορούσα να καταπίνω εκείνα τα απαίσια πράγματα!”
Το ίδιο αίσθημα δοκίμασα τώρα κι εγώ [μπορεί να πη ο κάθε αγωνιζόμενος χριστιανός], ύστερα από τον απολογισμό των θλιβερών μου αμαρτημάτων, τώρα που ξαναστέκομαι στα πόδια μου, ύστερα από τόσες πτώσεις, τώρα που σφιχταγκαλιάζω τη ζωή και γλύτωσα από το θάνατο που απειλούσε την ψυχή μου. Θεέ μου, πως είχα τυφλωθεί έτσι, ώστε να ζω μέσα σ’ εξευτελιστικές αμαρτίες και να μ’ ευχαριστούν; Ω! Τώρα καταλαβαίνω τη βασιλική ευτυχία της αγνής ζωής!» (Tihamer Toth, Για μια όμορφη ζωή, εκδόσεις Κ. Κακουλίδη, Αθήναι χ.χ., 168)
Για το ίδιο θέμα γράφει και ο Ελβετός γιατρός Paul Tournier:
«Είναι ένας παγκόσμιος νόμος, ότι κυνηγώντας την απόλαυση, οι άνθρωποι δεν κάνουν άλλο παρά να τη χάνουν, όπως ένας κοιλιόδουλος εξοικειωμένος με μια πολύπλοκη κουζίνα αδυνατεί να εκτιμήσει ένα καλό και απλό φαγητό με φυσική γεύση, και καταντά να μη βρίσκει τρόπο να ευχαριστήσει την ακόρεστη λαιμαργία του. Έτσι ο νεαρός υπάλληλος, που αναζητά με ζήλο τους επαίνους του διευθυντή του, στο τέλος γίνεται ενοχλητικός. Το ίδιο και ο ερωτευμένος, που δεν σκέφτεται παρά μόνο την απόλαυση, δεν αργεί να καταστρέψει την ευτυχία του. Το αντίθετο, εκείνος που σκέφτεται να ευχαριστήσει μόνο εκείνη που αγαπά, διατηρεί την ευτυχία του μέσα σε μια φλόγα πάντα καινούργια.» (περ. Ακτίνες, Δεκ. 1972, 370)
Ο Όσιος Εφραίμ ο Σύρος τονίζει ότι η ικανοποίηση του πάθους προσθέτει στην αδηφαγία του:
«Εκείνος που διαπράττει την αμαρτία έχει περισσότερο πόλεμο από κείνον που εγκρατεύεται. Διότι, όπως εκείνος που χύνει σ’ έναν τόπο βρωμιές, αυξάνει τη δυσωδία, έτσι και κείνος που δεν εγκρατεύεται αυξάνει το πάθος.» (Έργα, τόμ. γ’, εκδ. Το Περιβόλι της Παναγίας, Θεσ/νίκη 1990, 225)
Ο π. Βασίλειος Μπακογιάννης υπογραμμίζει ότι αληθινός ήρωας είναι ο αγνός:
«Το να αμαρτάνεις, μοιχεύεις λ.χ., είναι εύκολο, ιδιαίτερα σήμερα. Το να μη μοιχεύεις είναι δύσκολο, ιδιαίτερα σήμερα. Και ποιος είναι ήρωας; Εκείνος που κάνει τα εύκολα ή τα δύσκολα; Εκείνος που αντιστέκεται στην αμαρτία ή αυτός που παρασύρεται από την αμαρτία; Εκείνος που νικά το πάθος ή εκείνος που νικιέται απ’ αυτό; Εκείνος δηλαδή που εφαρμόζει το θείο νόμο ή Εκείνος που τον περιφρονεί; Ασφαλώς ήρωας είναι εκείνος που αντιστέκεται στην αμαρτία· που νικά τα πάθη· την ηδονή. Που εφαρμόζει το νόμο του Θεού. ‘’Το όχι είναι μια μικρή λέξι· αλλά πόση δύναμη χρειάζεται γι’ αυτήν!” (Αννίβας)» (Κάτι για τον άνθρωπο, εκδ. Ν. Παναγοπούλου, Αθήνα 1993, 37)
Ο π. Παΐσιος απαντά ευστοχότατα σ’ αυτούς που κατηγορούν τα χριστιανικά «μη!» στην αμαρτία, ως ανελευθερία:
«Δεν είναι ελευθερία όταν πούμε στους ανθρώπους ότι όλα επιτρέπονται. Αυτή είναι σκλαβιά. Για να προκόψει κανείς πρέπει να δυσκολευθεί. Να ένα παράδειγμα: Έχουμε ένα δεντράκι. Το περιποιούμαστε, του βάζουμε πάσσαλο και το δένουμε με σχοινί. Δεν το δένουμε όμως με σύρμα, γιατί θα του κάνουμε κακό. Με τους τρόπους αυτούς δεν περιορίζουμε το δέντρο; Και όμως δεν γίνεται αλλιώς. Για κοιτάξτε και το παιδάκι. Του περιορίζουμε την ελευθερία από την αρχή. Μόλις συλλαμβάνεται είναι περιορισμένο το κακόμοιρο στην κοιλιά της μητέρας· μένει εκεί εννιά μήνες… μόλις αρχίζει να μεγαλώνει του βάζουν κάγκελα κ.λπ… Όλα αυτά είναι απαραίτητα για να μεγαλώσει. Φαίνονται ότι του στερούν την ελευθερία, αλλά δίχως αυτά τα προστατευτικά μέτρα το παιδί θα πέθαινε από την πρώτη στιγμή.» (Διονυσίου Τάτση, Αθωνικόν Ημερολόγιον, εκδ. Ορθοδόξου Τύπου, Αθήναι 1988, 71)
Επίσης ο π. Βασίλειος Μπακογιάννης:
«Απελευθερώνομαι μεν από τα πάθη, αλλά γίνομαι δούλος του νόμου του Θεού. Γίνομαι συνεπώς ξανά σκλάβος. Έστω! Αλλά καλύτερα σκλάβος στο καλό, παρά στο κακό. Και το πιο σημαντικό: Η σκλαβιά στα πάθη φέρνει απελπισία. Ενώ η σκλαβιά στο νόμου του Θεού, φέρνει γαλήνη. Και συνεπώς καλύτερα ‘’σκλαβιά” στο νόμου του Θεού, που φέρνει γαλήνη, παρά σκλαβιά στα πάθη, που φέρνει απελπισία. Η σκλαβιά που φέρνει απελπισία, είναι πικρή σκλαβιά. Ενώ η σκλαβιά που φέρνει γαλήνη, είναι γλυκιά σκλαβιά! Συνεπώς δεν είναι πια σκλαβιά! Είναι ελευθερία.» (Κάτι για τον άνθρωπο, εκδ. Ν. Παναγοπούλου, Αθήνα 1993, 37)
Και ο Toth για το ίδιο θέμα:
«Δες αυτή την τριανταφυλλιά, που μεγάλωσε ελεύθερα στη νεότητά της (δηλ. ο κηπουρός της άφησε όλους του βλαστούς της)· θα έχει αυτή ποτέ τη δύναμη να φέρει άνθη; Ποτέ! Διότι οι πολυτιμότερες δυνάμεις της νεότητάς της έχουν κατασπαταληθεί στ άγρια βλαστάρια. Παιδί μου, συ είσαι ο υπεύθυνος κηπουρός για την τριανταφυλλιά της ψυχής σου. Θα κατασπαταλήσεις τις δυνάμεις σε άγρια κλαδιά ή θα τις δώσεις συνετά για καρπούς και άνθη;» (Tihamer Toth, Τα αγνά νιάτα, εκδ. οίκος Αστήρ, Αθήναι 1991, 117)
Ούτε είναι έλλειψη χαράς ο ηθικός νόμος:
«Είναι άρνηση της χαράς της ζωής ο ηθικός νόμος; Παραμερίζοντας για την ώρα κάθε υπερβατική άποψη, δεν μπορούμε να μη δούμε ότι τις περισσότερες φορές ο ηθικός νόμος άλλο δεν είναι παρά μια σοφή καθοδήγηση πώς να γευθεί, ακριβώς, κανείς τη χαρά αυτή… χωρίς να στομαχιάσει. Κι απ’ αυτήν ακόμα την άποψη, αγάπη κι όχι κακεντρέχεια για τον άνθρωπο, μαρτυρεί ο ηθικός νόμος. Είναι η συνταγή του μέτρου που έχει τη νοστιμάδα γιατί αποφεύγει το μπούχτισμα, που έχει τη διάρκεια γιατί αποφεύγει την απληστία, που δίνει καθαρή χαρά, όχι ένα κόμπο χαράς μέσα σε μιαν ολόκληρη θάλασσα από φαρμάκια και πίκρες, αρρώστιες κι άλλες δραματικές συγκρούσεις, απ’ αυτές που σκάβουν τα συθέμελα του ανθρώπου. Μπορεί να περιορίζει τον εαυτό του ο άνθρωπος του ηθικού νόμου, να του στερεί κάποτε την ‘’εγκόσμια χαρά”, δηλαδή κάποια ηδονή, και μπορεί ο περιορισμός να τον πονάει. Σύμφωνοι. Αλλά ο περιορισμός αυτός, κι ο πόνος που φέρνει, δεν έχουν αιτία τον ηθικό νόμο. Άλλη είναι η αιτία κι ο ηθικός νόμος είναι, ίσα-ίσα, το φάρμακό της. Αιτία είναι το ότι ο κόσμος αυτός δεν είναι φτιαγμένος έτσι που να μπορεί κανείς να δίνη στον εαυτό του ό,τι του κατέβη. Τον άνθρωπο που δεν σέβεται κανένα ηθικό νόμο, πολλές φορές ανάγκη ακατανίκητη, η πραγματικότητα, τον εμποδίζει, κι άλλοτε πάλι νόμοι που μοιάζουν με τους φυσικούς νόμους τον τιμωρούν σκληρά κάθε φορά που θα ξεπεράσει κάποιο βαλμένο όριο. Να τα βάλει κανείς μ’ αυτές τις πραγματικότητες της ανάγκης, αυτό δεν θα είχε άλλο αποτέλεσμα παρά να τσακισθεί πάνω στους βράχους της. Ενώ με σιγουριά πορεύεται ανάμεσά τους αν αφήσει τον ηθικό νόμο να τον οδηγήσει. Έτσι στο τέλος κι από την άποψη ακόμα της εγκόσμιας χαράς, αν κάνουν ένα είδος ισολογισμού ο άνθρωπος του ηθικού νόμου κι ο αρνητής του, ο δεύτερος θα είναι ο χαμένος. Μπορεί, ίσως, να έχει περισσότερα στο ‘’ενεργητικό” του. Άλλα θα του τα τινάζει στον αέρα ένα παθητικό βαρυφορτωμένο από κάθε λογής δυστυχίες.» (περ. Ακτίνες, Οκτ. 1948, 467)
Ο Αλέξανδρος Τσιριντάνης απαντά σ’ εκείνους που θεωρούν φυσιολογικό τον ελεύθερο έρωτα:
«Η σχολή του ελεύθερου έρωτα, προβάλλει στον άνθρωπο με το ερώτημα: Γιατί αυτοί οι ηθικοί κανόνες και οι περιορισμοί, στην εκδήλωση μιας τόσο φυσιολογικής λειτουργίας στον άνθρωπο, όπως είναι η γενετήσια λειτουργία;
Διότι… διότι αυτό ακριβώς είναι το ζήτημα! Πότε είναι φυσιολογική η λειτουργία αυτή; Και είναι, άραγε, ο ‘’ελεύθερος έρωτας” κάτι το φυσιολογικό για τον άνθρωπο;
Αυτό ακριβώς είναι το ζήτημα! Και, λίγο να σκεφθείς ψύχραιμα κι απροκάλυπτα, θα δεις, πως το ζήτημα αυτό δεν είναι και τόσο απλό, όπως το φαντάζεται η θεωρία του ‘’ελεύθερου έρωτα”. Το γενετήσιο ένστικτο είναι ένστικτο δημιουργικό. Σκοπό του έχει στον άνθρωπο, όπως και στο ζώο, τη δημιουργία απογόνων. Το γενετήσιο ένστικτο είναι ακριβώς ‘’γενετήσιο”. Όταν λοιπόν έλθεις τώρα και, με τρόπο τεχνητό, κόψης από τη λειτουργία του ενστίκτου αυτού εκείνο που είναι η ουσία του, δηλαδή τη δημιουργία, για να κρατήσεις μόνο το ηδονιστικό στοιχείο, τότε κάνεις κάτι, που, πως το θέλεις, δεν είναι σύμφωνο με τη φύση του ενστίκτου αυτού, το σκοπό του, τον προορισμό του. Αυτή η διάσπαση αναπαραγωγικής δημιουργίας και ηδονής, για να κρατήσουμε τη δεύτερη και ν’ αποκλείσουμε την πρώτη, είναι κάτι που δεν το κάνει η φύση. Είναι ξένο γι’ αυτήν. Είναι κάτι το αντιφυσιολογικό, το τεχνητό, το ψεύτικο.
Υπάρχει κι άλλο ένα ένστικτο, που η ικανοποίησή του συνδέεται με ηδονή. Είναι το ένστικτο της πείρας. Η πείνα, σκοπό έχει έναν: Τη διατροφή, τη συντήρηση του ανθρώπου. Η ηδονή η γευστική έχει συνδεθεί με τον σκοπό αυτό· δεν είναι φυσιολογικό να επιδιωχθεί η ηδονή με αποκλεισμό της πραγματοποιήσεως του σκοπού. Τέτοιο τεχνητό χωρισμό της ηδονής από τον σκοπό του ενστίκτου, τη θρέψη, έκαναν στην εποχή της ρωμαϊκής καταπτώσεως, στα συμπόσια του Νέρωνος, όπου οι αποκτηνωμένοι φαγάδες έτρωγαν, μονάχα για την γευστική απόλαυση, και κατόπιν προκαλούσαν τεχνητά εμετό, για να ξαναφάνε πάλι και έτσι συνεχιζόταν μια τακτική, που προκαλεί τόσο τη βδελυγμία, ώστε πρέπει να ζητήσω συγγνώμη από τους αναγνώστες μου που τους τη θυμίζω. Όμως δεν είναι καμιά ουσιώδης διαφορά ανάμεσα στην τακτική αυτή και τον τεχνητό χωρισμό της γενετήσιας απολαύσεως από το σκοπό της, τη δημιουργία. Και στη γευστική και στη σεξουαλική απόλαυση, η ικανοποίηση του ενστίκτου, με τρόπο που να είναι ξένος προς το σκοπό του, με τον τεχνητό χωρισμό της ηδονής από το σκοπό της λειτουργίας που τη φέρνει, είναι κάτι το αντιφυσιολογικό, το τεχνητό, το ψεύτικο. Κι επειδή, στην γενετήσια λειτουργία, ο ψεύτικος χαρακτήρας εκδηλώνεται σε μια κεντρικότατη έκφανση της όλης λειτουργίας του ανθρώπινου οργανισμού, δεν είναι περίεργο, πως μια τέτοια διάσπαση φέρνει σε εκφυλιστικά αποτελέσματα, που τα υφίσταται ο άνθρωπος και σαν σωματικός και σαν πνευματικός οργανισμός και σαν άτομο και σαν κοινωνία» (Α. Τσιριντάνης, περ. Ακτίνες, Απρ. 1946, 118). Εδώ θα πρέπει, βέβαια, να σημειώσουμε ότι, ακόμα και αν στις προγαμιαίες σχέσεις επιτευχτεί καρπός, δεν παύουν να παραμένουν στην περιοχή της αμαρτίας, εφόσον στη φυσιολογική πλέον λειτουργία του ενστίκτου δεν προστεθεί και η τέλεση του Μυστηρίου του (θρησκευτικού) γάμου. Μόνο μετά την τέλεση του Μυστηρίου ανήκει ο άνδρας στη γυναίκα και αυτή σ’ εκείνον. Οτιδήποτε έχει προηγηθεί (συνεύρεση δηλ. έστω και χωρίς αποφυγή τεκνογονίας) πρέπει να εξομολογείται ως πορνεία ή μοιχεία, αναλόγως.
Ο Thomas Merton τονίζει πως η ζωή της αγνότητας προσπορίζει μεγαλύτερη ευτυχία:
«Ανόητοι που είμαστε! Κάναμε στην πραγματικότητα αυτό που θέλαμε να κάνουμε. Ο Θεός μας επέτρεψε την ηδονή, γιατί κι η ηδονή επίσης είναι το θέλημά Του. Εμείς όμως αφήσαμε να παραπέσει η ευτυχία που ήθελε να μας χαρίσει ταυτόχρονα με την ηδονή, ή ίσως η πιο βαθειά ευτυχία που μας προόριζε χωρίς την ηδονή, και πέρα και πάνω από την ηδονή!
Φάγαμε τη φλούδα και ρίξαμε τις φέτες του πορτοκαλιού. Κρατήσαμε το χαρτί του περιτυλίγματος κι απορρίψαμε τη θήκη, το δακτυλίδι και το διαμάντι.
Και τώρα, που η ηδονή, η οποία θα πρέπει να έχει ένα τέλος, τέλειωσε, δεν έχουμε την ευτυχία του παντοτινού πλουτισμού. Αν είχαμε πάρει (ή αφήσει) την ηδονή, όπως το’ θελε ο Θεός, για την ευτυχία μας, θα κρατούσαμε ακόμα και τώρα την ηδονή μέσα στην ευτυχία μας, θα έμενε για πάντα μαζί μας και θα μας ακολουθούσε παντού μέσα στο θέλημα του Θεού.
Γι’ αυτό είναι αδύνατο ένας άνθρωπος με καθαρό μυαλό να θλίβεται για μια πράξη, που εκτελεί συνειδητά, σε συμφωνία με το θέλημα του Θεού.» (περ. Ακτίνες, Οκτ. 1974, 233)
Πάνω στο ίδιο θέμα επισημαίνει ο Ralph Emerson:
«Το νερό που κόβουμε με το χέρι μας ξαναενώνεται αμέσως. Μόλις κάνουμε ν’ αποχωρίσουμε τα ευχάριστα πράγματα, τα επωφελή πράγματα, τα πράγματα που φέρνουν δύναμη, απ’ το όλο, πάει κι η ευχαρίστηση, πάει και τ’ όφελος, πάει κι η δύναμη. Δεν μπορούμε να διχοτομήσουμε κάτι και να πάρουμε μονάχα το αισθησιακά καλό, όπως και δεν μπορούμε να πάρουμε κάτι που να έχει περιεχόμενο χωρίς εξωτερική επιφάνεια» (Δοκίμια, τόμ. β’, εκδ. Gutenberg, Αθήνα 1994, 217)
Ως προς τη χριστιανική χαρά σε σχέση με το θέμα της αγνότητας γράφει σ’ ένα νέο και ο Walter Trobisch:
«Δεν θέλω να σου στερήσω μια χαρά, αλλά να σε προφυλάξω, ώστε να μη στερήσεις μόνος σου τον εαυτό σου από μια απ’ τις μεγαλύτερες χαρές της ζωής σου. Όποιος μαδά τ’ άνθη της μηλιάς, δεν γεύεται ποτέ του μήλα. Κι όταν σε συμβουλεύω να μη μαδάς τώρα τ’ άνθη, δεν θέλω να σου πάρω τίποτα, μα να σου δώσω. Στην αφρικανική παροιμία σου [‘’Πρέπει ν’ ακονίσει κανείς το κοντάρι, προτού βγει για κυνήγι” (σ. 14)] απαντώ με μια άλλη: ‘’Όποιος βιάζεται σκοντάφτει”.» (Αγάπησα ένα κορίτσι, εκδ. Έλαφος, Αθήνα 1980, 17)
Επίσης:
«Η αγάπη χτυπάει συχνά λιγότερο σε μια πόρτα που είναι ολάνοικτη.» (Charles Hugo Doyle, Λέμε να παντρευτούμε, έκδ. Τήνος, Αθήνα χ.χ., 57)
Ο Γάλλος Ακαδημαϊκός Jean Guitton επισημαίνει στο Le Figaro (5 Μρ ’74) ότι η σεξουαλική διαπαιδαγώγηση δεν είναι απαραίτητη:
«Ευτυχώς, δεν είναι απαραίτητο να γνωρίζουμε το μηχανισμό της οράσεως για να βλέπουμε, ούτε το μηχανισμό της πέψεως για να φάμε ένα καλό γεύμα, ούτε, ακόμη λιγότερο, είναι απαραίτητη η γνώσι του μηχανισμού της αναπαραγωγής για να έρχονται νέοι άνθρωποι στον κόσμο. Και στην εποχή μας όπου οι επιστημονικές γνώσεις προσφέρονται από τα μαθητικά χρόνια ‘’εκπλήσσεται κανείς που η ανθρωπότητα έχει κατορθώσει να αναπαράγεται σε τόσο μεγάλη έκταση, χωρίς να έχει παρακολουθήσει μαθήματα για τα σπερματοζωάρια.”» (περ. Ακτίνες, Νοέμ. 1974, 274)
Και μια εύθυμη νότα πάνω σ’ αυτό:
« Ο Καναδός ζωγράφος Χάρολντ Τάουν έμαθε να ζωγραφίζει σκιτσάροντας πάνω στο τραπέζι της κουζίνας. Όταν παντρεύθηκε κι απέκτησε παιδιά φρόντισε να αποκτήσει ένα παρόμοιο τραπέζι πάνω στο οποίο θα μπορούσε κανείς να σχεδιάζει κι ύστερα να σβήνει εύκολα τις μολυβιές.
Ένα απόγευμα, όταν η μικρότερή του κόρη τον ρώτησε πως γεννιούνται τα παιδιά, ο Τάουν κάθισε και της σχεδίασε πάνω στο τραπέζι ένα πολύπλοκο διάγραμμα με τα γυναικεία όργανα αναπαραγωγής. Καθώς σκιτσάριζε, εξηγούσε λεπτομερώς πως λειτουργούν οι ωοθήκες, οι σάλπιγγες και η μήτρα.
Όταν τέλειωσε, το μόνο που είχε να πη η κόρη του ήταν: ‘’Και τώρα κάνε μου μια καμηλοπάρδαλη”.»(Επιλογές από το Reader’s Digest, Ίαν. ’86, 49)
Ο Walter Trobisch παρουσιάζει τις προγαμιαίες επιδόσεις ως κατασπατάληση με επικίνδυνες επιπτώσεις δίνοντας ένα ωραίο παράλληλο, από παλαιότερες εποχές βέβαια:
«Ξέρεις την ιστορία του φαροφύλακα. Ο φάρος βρισκόταν σ’ έναν επικίνδυνο πορθμό. Έπρεπε να διατηρεί μέρα-νύχτα τη φωτιά με λάδι. Κοντά ήταν ένα μικρό χωριό. Οι κάτοικοι του χωριού έρχονταν κάθε λίγο και παρακαλούσαν το φαροφύλακα να τους δώσει λίγες σταγόνες λάδι για τις λάμπες τους. Αυτός είχε πολύ καλή καρδιά και δεν μπορούσε να πη όχι. Έτσι έδωσε όλο του το απόθεμα σε λάδι σε μικρές-μικρές ποσότητες. Μια μέρα εξαντλήθηκε το απόθεμα, και το φως έσβησε. Ένα πλοίο κτύπησε σ’ έναν βράχο και βυθίσθηκε. Με την καλοσύνη του προκάλεσε το θάνατο πολλών ανθρώπων.» (Ν’ αποφασίσουμε τον γάμο;, εκδ. Έλαφος, Αθήνα 1980, 82)
Συζητώντας ακόμα μ’ ένα κορίτσι τονίζει τις επιπτώσεις των προγαμιαίων σχέσεων:
«- ‘’Η παρθενία δεν είναι κάτι που χάνει ένα κορίτσι, αλλά που το χαρίζει”. Αυτό δεν το καταλαβαίνω.
– Κάθε κορίτσι έχει ένα μοναδικό χάρισμα· το χάρισμα να δοθεί ολοκληρωτικά σ’ έναν άνδρα. Αυτό το χάρισμα είναι σαν ένα μεγάλο κεφάλαιο σ’ ένα λογαριασμό τραπέζης. Πολλά κορίτσια όμως ξοδεύουν αυτό το κεφάλαιο σε μικρές δόσεις. Κάθε μέρα αποσύρουν μέρος απ’ αυτό και το σπαταλούν. Λίγα φιλιά από δω κι από κει, ένα μικρό φλερτ πότε-πότε. Έτσι καθαρά σωματικά ένα κορίτσι μπορεί να έχει ακόμη όλη την παρθενία του κι όμως την ικανότητά της ν’ αγαπήσει την έχει λιγοστέψει ήδη. Οι συχνές και πολύ πρώιμες τρυφερότητες άρπαξαν απ’ την καρδιά της την παρθενία.» (Walter Trobisch, Ν’ αποφασίσουμε τον γάμο; εκδ. Έλαφος, Αθήνα 1980, 127)
Με ωραίες εικόνες επίσης συμβουλεύει την εγκράτεια σ’ ένα νέο· είναι κέρδος κι όχι απώλεια ο αγώνας γι’ αυτήν:
«Θέλεις ν’ αποδείξεις, πως δεν είσαι ανθρωπάκι, δηλαδή μονάχα ένα σωματικά ανεπτυγμένο αρσενικό ζώο; Μάθε, όπως οι οδηγοί, να κρατάς γερά τα φρένα και το τιμόνι. Όσο για το γκάζι, είναι εύκολο να το χρησιμοποιήσεις. Όχι ν’ αφεθείς να παρασύρεσαι, μα να αυτοκυριαρχείσαι, αυτός είναι δείγμα ανδρισμού. Ακόμη και στο γάμο θα σου χρειασθεί η εγκράτεια, όταν ένας απ’ τους δύο σας είναι βαρύθυμος ή άρρωστος, ή σαν χρειασθεί να χωρισθείτε για ένα ορισμένο χρονικό διάστημα.
Όσο περισσότερο συνηθίζεις τη σεξουαλική εγκράτεια, τόσο αυξάνει η ικανότητά σου ν’ αγαπάς με την καρδιά σου και να προσέχεις αυτό που αποκαλύπτει την ψυχή μιας κοπέλας· ένα χαμόγελο, ένα βλέμμα, μια κίνηση του χεριού, μιαν απόχρωση στον τόνο της φωνής. Είν’ απαλή μουσική ολ’ αυτά και χρειάζεται άσκηση, για να μπορείς να τ’ ακούσης. Θα τα νοιώθεις όμως ευκολότερα, αν χαμηλώνεις περισσότερο τα τύμπανα.
Όσο περισσότερο σηκώνεις το φιτίλι μιας λάμπας πετρελαίου, τόσο γίνεται πιο μαύρο το γυαλί της, κι η λάμπα δεν φωτίζει. Πρέπει να ελέγχεις το φιτίλι, μπορείς να το σηκώσεις σ’ ορισμένο μόνο ύψος, αλλιώς η λάμπα δεν εκπληρώνει το σκοπό της.» (Walter Trobisch, Αγάπησα ένα κορίτσι, εκδ. Έλαφος, Αθήνα 1980, 23)
Και κάποιος ασκητής του Αγ. Όρους συμβουλεύει μια ομάδα νέων ότι ο γάμος και όχι οι προγαμιαίες σχέσεις ωφελεί πραγματικά:
«Έπειτα μας ρώτησε: ‘’Κοπέλες έχετε; (γνεύσαμε καταφατικά). Να τις παντρευτείτε! Κάντε μου αυτήν τη χάρη· τώρα που θα πάτε πίσω στον κόσμο, να τις ζητήσετε σε γάμο. Να μην τ’ αφήνετε τα κορίτσια μόνα τους, ούτε να τα παρατάτε, γιατί η γυναίκα είναι σαν το τριαντάφυλλο· αν το μυρίσεις μια φορά και το χαϊδέψεις και τ’ αφήσεις, μαδάει και μαραίνεται. Πρέπει να το φυτέψεις στον κήπο σου και να το περιποιείσαι. Και τότε κι αυτό σου δίνει το πιο καλό του άρωμα και χρώμα!»
Για το ίδιο θέμα προσφέρει ωραία παραδείγματα κι ο Walter Trobisch:
«Υπάρχει στη Βίβλο μια παράξενη παρομοίωση της αγάπης με το θάνατο. Στο Άσμα Ασμάτων κεφ. 8 στίχ. 6 λέγεται: ‘’κραταιά ως θάνατος αγάπη”. Έχουν και τα δυο το κοινό χαρακτηριστικό πως δεν μπορεί κανείς να τα δοκιμάσει μονάχα. Αυτή είναι η δύναμή τους, η σοβαρότητά τους. Ή νομίζεις πως θα μπορούσες να δοκιμάσεις το θάνατο με το να κοιμηθείς βαθειά μια φορά; Έτσι δεν μπορείς να δοκιμάσεις και την αγάπη με μια σεξουαλική εμπειρία. Είναι άλλες, ανώτερες οι προϋποθέσεις, για να αποκτήσεις την εμπειρία της αγάπης.
Δεν μπορείς να δοκιμάσεις ένα αλεξίπτωτο πηδώντας από μια στέγη, μια γέφυρα ή ένα ψηλό δέντρο. Δεν ανοίγει σε τόσο μικρό χρονικό διάστημα και σε τόσο ελάχιστο ύψος, και το πήδημα σου θα’ ναι θανατηφόρο. Πρέπει να πηδήσεις από αεροπλάνο για ν’ ανοίξει και να σε βαστάξει.
Έτσι είναι και με την αγάπη. Πρέπει να πετάξεις στα ύψη του γάμου, για να ανοίξει σ’ όλο της το πλάτος.
Η προσπάθεια να δοκιμάσεις τη γενετήσια ορμή σου έξω από το γάμο και χωρίς το στήριγμα της αγάπης, μοιάζει με το θανάσιμο πήδημα από μικρό ύψος.
Όταν είναι κανείς παντρεμένος, η σωματική ένωση γίνεται κάτω από εντελώς άλλες συνθήκες. Δεν υπάρχει φόβος μην τον ανακαλύψουν, τον προδώσουν ή τον εγκαταλείψουν, ούτε ο φόβος μην προκληθεί εγκυμοσύνη. Πάνω απ’ όλα υπάρχει ο απαραίτητος χρόνος ν’ ανοιχθούν οι σύζυγοι ο ένας στον άλλο… και γεμάτοι αγάπη να ξεπεράσουν τις δυσκολίες κι αδεξιότητες που παρουσιάζονται πάντα στην αρχή. Η ολοκληρωμένη αγάπη, που αγκαλιάζει όλους τους τομείς της ζωής, αναπτύσσεται και κλείνει μέσα της και τη γενετήσια ορμή.
Είναι καλό να προετοιμάζεσαι για το γάμο. Αλλά ακριβώς γι’ αυτό δεν έχει πρωταρχική σημασία η σωματική-αισθησιακή λειτουργία των γενετησίων οργάνων. Πιο σπουδαία από την ένωση των σωμάτων είναι η συνάντηση των καρδιών.
Σπάνια σ’ ένα γάμο έχουν σωματικά αίτια οι σεξουαλικές δυσκολίες. Αν ήταν έτσι, θα μπορούσαν να διαπιστωθούν πριν από το γάμο με μια ιατρική εξέταση. Τα αίτια της κρίσεως του γάμου είναι πολύ πιο συχνά η έλλειψη ψυχικής επαφής, η ανυπαρξία εσωτερικής αρμονίας.
Άκουσες ποτέ πως σε μια ορχήστρα κουρντίζουν τα όργανα πριν από το παίξιμο; Αρχίζουν με τα σιγανά όργανα, τα βιολιά και τα φλάουτα. Δεν θα ακούγονταν αυτά, αν άρχιζαν με τα τύμπανα και τις σάλπιγγες. Έτσι και στην ορχήστρα του γάμου πρέπει ν’ αρχίσεις με την τρυφερή αρμονία της ψυχικής ενώσεως, για να μπορέσεις μετά να εναρμονίσεις και τη βροντερή γενετήσια ορμή.
Αυτή την τρυφερή εναρμόνιση των τόνων της καρδιάς πρέπει να προσέξεις, αν θέλεις να προετοιμασθείς για το γάμο σου. Μπορείς ν’ ασκείσαι σ’ αυτό. Μ’ ακριβώς αυτό δεν κάνεις, όταν κοιμάσαι με το πρώτο τυχαίο κορίτσι. Απεναντίας, έτσι γίνεται η καρδιά σου φτωχότερη. Τα τύμπανα σκεπάζουν τα φλάουτα και χάνεις την ηχητική παρουσία τους. Δεν πρέπει να φοβάσαι την ατροφία των γεννητικών οργάνων σου, μα την ατροφία της δυνάμεως της καρδιάς σου γι’ αγάπη.
Όταν προσπαθείς να εκτελέσεις τη γενετήσια πράξη, χωρίς αυτή την αγάπη της καρδιάς, μιμείσαι μονάχα μερικές από τις εξωτερικές φάσεις της, την υποβιβάζεις όμως συνάμα σε μια μηχανική πράξη, σ’ ένα ζωώδη, ενστικτώδη αυτοματισμό. Κι έτσι χάνεις το σπουδαιότερο, το άνοιγμα του Εγώ για το Συ, κι εμποδίζεις τον εαυτό σου να μπορέσει ν’ αγαπήσει τη μέλλουσα γυναίκα σου τόσο πλατειά και βαθειά, όπως θα το περιμένει από σένα.» (Αγάπησα ένα κορίτσι, εκδ. Έλαφος, Αθήνα 1980, 15)
Τονίζει επίσης τον εγωισμό των νέων και την απώλεια από τις προγαμιαίες σχέσεις:
«Ο νεαρός που κοιμάται μ’ ένα κορίτσι, για να μην αρρωστήσει σωματικά ή για να μην αποκτήσει ψυχολογικό πλέγμα κατωτερότητας, που θέλει να μαζεύει ‘’εμπειρίες” και να μαθαίνει με πειράματα, ή αυτός που ίσως θα’ θελε μόνο να ξεφύγει την κοροϊδία των συντρόφων του και να μπορεί να συμμετέχει στη συζήτησή τους, κατά βάση σκέφτεται μόνο τον ίδιο τον εαυτό του και δεν αγαπάει.
Το κορίτσι που δίνεται για ν’ αποκτήσει – συνειδητά ή ασυνείδητα – τη βεβαιότητα ότι μπορεί να γίνει μητέρα, που ευχαρίστως δέχεται την αγάπη των νέων, για να ‘’ψαρέψει” μ’ αυτό τον τρόπο έναν άνδρα και να δεθεί μαζί του, επίσης στην ουσία σκέφτεται μόνο τον ίδιο τον εαυτό του και δεν αγαπάει πραγματικά.
Το τελευταίο ιδιαίτερα είναι σχεδόν πάντα ένας λανθασμένος υπολογισμός· γιατί ως επί το πλείστον το οχυρό που κυριεύθηκε, χάνει για το νέο το γόητρό του. ‘’Για μένα ήταν η αρχή, γι’ αυτόν ήταν το τέλος” μου είπε κάποτε ένα κορίτσι που εξαπατήθηκε. Αντί να δέσει, έχασε ό,τι ήθελε να δέσει και απέκτησε την εμπειρία ότι το σεξ όχι μόνο δεν φέρνει την αγάπη, αλλά μπορεί και να την καταστρέψει.» (Walter Trobisch, Ν’ αποφασίσουμε τον γάμο; εκδ. Έλαφος, Αθήνα 1980, 72)
Ο Victor E. Frankl επισημαίνει τις πραγματικές διαστάσεις του σεξ και διαλύει τους μύθους με τους οποίους το περιβάλλει η σύγχρονη εποχή:
«Σκεφθείτε απλώς την έμφαση που δίνει η κοινή γνώμη στη σεξουαλική επίδοση… Η έμφαση προκαλεί προκαταλήψεις και φόβους. Οι άνθρωποι γνοιάζονται υπερβολικά για σεξουαλική επιτυχία και κατατρέχονται από το φόβο της σεξουαλικής αποτυχίας. Ο φόβος όμως τείνει να προκαλεί ακριβώς εκείνο που φοβάται κανείς. Έτσι δημιουργείται ένας φαύλος κύκλος. Και εξηγεί πολλές από τις περιπτώσεις σεξουαλικών νευρώσεων που απασχολούν τους ψυχιάτρους σήμερα.
Αυτό που βρίσκεται πίσω από την έμφαση στη σεξουαλική επίδοση και δύναμη, αυτό που βρίσκεται πίσω απ’ αυτή τη θέληση για σεξουαλική ευχαρίστηση και ευτυχία είναι και πάλι η ματαιωμένη θέληση για νόημα στη ζωή. Το σεξουαλικό ένστικτο γίνεται υπερτροφικό μόνο μέσα σε υπαρξιακό κενό. Το αποτέλεσμα είναι ένας πληθωρισμός του σεξ· και, όπως και ο πληθωρισμός του χρήματος, είναι συνδεδεμένος με υποτίμηση. Πιο συγκεκριμένα, το σεξ υποτιμάται στο βαθμό που απανθρωπίζεται. Γιατί το ανθρώπινο σεξ είναι πάντα κάτι περισσότερο από απλό σεξ. Και είναι κάτι περισσότερο από απλό σεξ ακριβώς στο βαθμό που εξυπηρετεί ως σωματική έκφραση ενός πράγματος μετασεξουαλικού – σωματική έκφραση της αγάπης. Και μόνο στο βαθμό που το σεξ εκτελεί αυτό το ρόλο της ενσωματώσεως – ενσαρκώσεως – της αγάπης, μόνο στο βαθμό αυτό θα αποκορυφωθεί σε μια αληθινή αμειπτική [= ανταποδοτική] εμπειρία. Αν το δούμε απ’ αυτή την πλευρά, ο Maslow είχε δίκιο όταν υπογράμμιζε πως οι άνθρωποι που δεν μπορούν να αγαπήσουν δεν μπορούν ποτέ να νοιώσουν την ίδια αγαλλίαση από το σεξ με κείνους που μπορούν να αγαπήσουν. Θα πρέπει λοιπόν να συστήσουμε να εξανθρωπισθεί και πάλι το σεξ αν όχι για τίποτε άλλο τουλάχιστο για να μεγιστοποιηθεί ο οργασμός. Αυτό τεκμηριώθηκε πρόσφατα από μια έκθεση πάνω σε 20.000 απαντήσεις σε 101 ερωτήσεις σχετικά με σεξουαλικές στάσεις και συνήθειες· αποκαλύφθηκε πως ανάμεσα στους παράγοντες που συμβάλλουν σε ψηλό οργασμό και σε ψηλά ποσοστά σεξουαλικής ικανότητας ο πιο σπουδαίος είναι ο ‘’ρομαντισμός”.» (Ο Θεός του ασυνειδήτου, εκδ. Ταμασός, Λευκωσία 1980, 82)
ΒΑΡΥΤΗΤΑ ΤΩΝ ΣΑΡΚΙΚΩΝ ΑΜΑΡΤΙΩΝ
Ο όσ. Εφραίμ ο Σύρος επισημαίνει το πόσο αποκρουστική είναι στα μάτια του Θεού η ενασχόληση με τα σαρκικά:
«Όπως μια κόρη αρραβωνιασμένη μ’ έναν άνδρα, αν αποπλανηθεί από άλλους, γίνεται σιχαμερή για τον άνδρα της, έτσι και η ψυχή, αν παρασύρεται από ρυπαρούς λογισμούς και συμφωνεί μ’ αυτούς, είναι σιχαμερή στον επουράνιο νυμφίο της Χριστό.» (Έργα, τόμ. ε’, εκδ. Το Περιβόλι της Παναγίας, Θεσ/νίκη 1994, 164)
Και ο λαϊκός ιεροκήρυκας Δ. Παναγόπουλος, μ’ ένα ωραίο παράδειγμα, τονίζει ότι με το να παραβλέπεις την ψυχή σου υβρίζεις το Δημιουργό σου:
«Ως επί το πλείστον μιλάμε για το εξωτερικό του ανθρώπου, το σώμα, και όχι για το εσωτερικό, την ψυχή.
Πως θα αισθανθείτε, εάν στείλετε στη μνηστή σας ένα πολύτιμο δώρο μέσα σε κουτί ωραιότατο από βελούδο, ένα ακριβό μαργαριτάρι φερ’ ειπείν, και όταν συναντηθείτε να σας μιλάει πολύ σοβαρά και επί πολλή ώρα για το βελούδινο κουτί και να μην κάνη καμία μνεία για το μαργαριτάρι; Πως θα αισθανθείτε;
Έτσι έχει και η ψυχή προς το σώμα· αλλά δυστυχώς ο άνθρωπος δεν θέλει να το παραδεχθεί. Θα υπήρχε σώμα χωρίς ψυχή, εφ’ όσον μόνο του, χωρίς αυτή, δεν μπορεί να διατηρηθεί;»(Εσπερινά Κηρύγματα, τόμος Α’, εκδ. Ο Άγ. Νικόδημος, Αθήνα χ.χ., 80)
Ο ίδιος:
«Μου είπαν μερικές γυναίκες: Όποιος σκανδαλίζεται να μη βλέπει· να γυρίζει το πρόσωπό του αλλού · δεν του είπε κανείς να κοιτάζει κλπ. Εγώ ζεσταίνομαι και θα γδυθώ.
Και σ’ αυτές απαντήσαμε· δεν δικάζεται όποιος πίνει το δηλητήριο, αλλά όποιος το προσφέρει.» (στο: Ορθόδοξος Πνευματική Κυψέλη, εκδ. Ορθ. Κυψέλη, Θεσ/νίκη χ.χ., 95)
Ο Θεόφιλος Καμπανίας εφιστά την προσοχή μας στο μέγεθος των σαρκικών αμαρτιών· εκτός του ότι ο καθένας, εκτός από την προσωπική του αμαρτία, αναδέχεται και την αμαρτία του προσώπου με το οποίο την τελεί.
«Η αμαρτία της μοιχείας και της πορνείας είναι χειρότερες από κάθε άλλη, διότι όποιο αμάρτημα ευρεθεί το οποίο να εκρήμνισε μεγάλους άνδρες, εκείνο είναι το δυσκολότερο. Αυτή η καταραμένη αμαρτία και ο τυφλός έρωτας, εκρήμνισε το μέγα Προφήτη Δαβίδ, ώστε χρειάστηκε όλη του τη ζωή, και θάλασσα δάκρυα με στεναγμούς και δεήσεις προς το Θεό, για να ξεπλυθεί και να καθαρισθεί. Αυτή εκρήμνισε το σοφότατο Σολομώντα, ώστε και σε ειδωλολατρία να ξεπέσει για την αγάπη των Εθνικών γυναικών.» (Ταμείον Ορθοδοξίας, εκδ. Ρηγοπούλου, Θεσ/νίκη χ.χ., 80)
Παρόμοιο επισημαίνεται και στο ακόλουθο απόσπασμα:
«Όταν αργότερα γνώρισα καλύτερα τις κοπέλες που υπηρετούσαν στο ρωσικό στρατό, έβγαλα το συμπέρασμα πως αυτή η γεμάτη αλαζονεία σκληρότητά τους ήταν ο καρπός της μανιασμένης τους προσπάθειας να ξεφύγουν απ’ τις τύψεις τους. Η διαφθορά ήταν μόνο επιφανειακή. Τόσο οι άνδρες όσο και οι γυναίκες, όταν έρχονταν να μου ζητήσουν φάρμακα για τα αφροδίσια νοσήματά τους, έριχναν τα μάτια χάμω στη γη. ‘’Κάτι” τους έλεγε μέσα τους πως αυτές οι αρρώστιες δεν ήταν σαν τα κρυοπαγήματα και την ελονοσία και τις άλλες συνηθισμένες αρρώστιες που τις αρπάζει κανείς χωρίς να φταίει καθόλου.» (F. George-Gr. Palmer, Αυτοί δεν υπέκυψαν, εκδ. Δαμασκός, Αθήνα 1991, 150)
Και θα κλείσουμε την ενότητα αυτή με τις θαυμάσιες σκέψεις του π. Επιφανίου Θεοδωροπούλου – απάντηση στους «θεολογούντες» που διακηρύσσουν ότι οι από αγάπη και όχι με χρηματικά ανταλλάγματα σχέσεις δύο προσώπων εκτός γάμου δεν αποτελούν πορνεία ή μοιχεία. Τονίζει μεταξύ άλλων:
«Ας δούμε αν οι παραπάνω ‘’νεονικολαϊτικές” θεωρίες*, ότι δηλ. το Ευαγγέλιο απαγορεύει μόνο τις ‘’με χρηματικά ανταλλάγματα” σαρκικές σχέσεις, είναι δυνατόν να βρουν κάποιο στήριγμα στην Καινή Διαθήκη. Θα βεβαιωθούμε ότι και στην Καινή Διαθήκη πορνεία είναι η εκτός γάμου σχέση, αδιαφόρως αν αυτή γίνεται με χρήματα ή… ‘’από αγάπη”. Ρωτάμε όσους φρονούν το αντίθετο: Πως ερμηνεύουν το λόγο του Κυρίου ‘’ος αν απολύση την γυναίκα αυτού παρεκτός λόγου πορνείας, ποιεί αυτήν μοιχάσθαι” (Ματθ. 5:32); Βεβαίως εδώ η λέξι δηλώνει τη μοιχεία (… μερικές φορές χρησιμοποιείται και με έννοια γενική και καθολική)· αλλά εκείνο που έχει βαρύνουσα σημασία είναι ότι με τη λέξι πορνεία χαρακτηρίζεται η παράνομη σαρκική μείξη ασχέτως αν γίνεται με χρήματα ή όχι. Σε αντίθετη περίπτωση, αν δηλ. η λέξι πορνεία εννοεί αναγκαστικά και αποκλειστικά την με αμοιβή σχέση και δεν αναφέρεται και στη σχέση ‘’από αγάπη”, τότε θα καταλήξουμε σε συμπέρασμα πραγματικά τερατώδες. Να ποιο είναι αυτό:
Ο Κύριος επιτρέπει το διαζύγιο για αθέτηση της συζυγικής πίστεως, αλλά υπό ένα απαράβατο όρο: Ότι η άπιστη σύζυγος πήρε χρήματα από εκείνο με τον οποίο συνήψε σχέσεις. Αν δεν πήρε χρήματα, αν έκανε ό,τι έκανε ‘’από αγάπη” προς το ‘’φίλο” της, τότε δεν έχουμε πορνεία. Άρα δεν αποκλείεται το διαζύγιο. Μ’ άλλα λόγια, ο αδικούμενος σύζυγος πρέπει να συνεχίζει υποχρεωτικά τη συζυγία του με τη μοιχαλίδα, ανεχόμενος και αυτήν και τις απιστίες της, αφού αυτές δεν έχουν σαν κίνητρο τα χρήματα, αλλά μόνο την … ‘’αγάπη”!!! Όπου δεν μεσολαβούν χρήματα, δεν υπάρχει πορνεία. Και όπου δεν υπάρχει πορνεία, δεν επιτρέπεται, κατά τους λόγους του Κυρίου, το διαζύγιο! Συμφωνείτε, αδελφοί; Εκεί οδηγούν κατευθείαν και με ασφάλεια οι θεωρίες σας, ότι η πορνεία σημαίνει μόνο και αποκλειστικά την με χρήματα σχέση…
Επίσης ρωτάμε: Πως ερμηνεύουν, όσοι διδάσκουν τέτοιες θεωρίες, το χωρίο του Παύλου Α’ Κορ. 5:1 κ. εξ.; Να τι λέει ο θείος Απόστολος: ‘’Όλως ακούεται εν υμίν πορνεία, και τοιαύτη πορνεία, ήτις ουδέ εν τοις έθνεσιν ονομάζεται, ώστε γυναίκά τινα του πατρός έχειν”. Ο άνθρωπος αυτός δεν επισκεπτόταν τα πορνεία· απλώς συζούσε με τη μητρυιά του. Και προφανώς ο δεσμός του ήταν ‘’από αγάπη”. Δεν συζεί κάποιος… πληρώνοντας! Για τον Παύλο όμως η αθέμιτη αυτή συζυγία ήταν πορνεία! Ποια άλλη απόδειξη χρειάζεται για το ότι πορνεία δεν χαρακτηρίζεται η με χρήματα μείξη, αλλά κάθε σαρκική συνάφεια εκτός νομίμου γάμου; Σαφέστατο είναι και το εδάφιο Α’ Κορ. 7:8-9:‘’Λέγω δε τοις αγάμοις και ταις χήραις, καλόν αυτοίς εστιν εάν μείνωσιν ως καγώ. Ει δε ουκ εγκρατεύονται, γαμησάτωσαν (= ας έλθουν σε κοινωνία γάμου)· κρείσσον γαρ εστι γαμήσαι ή πυρούσθαι”. Επιθυμεί ο μέγας Απόστολος την ισόβια αγαμία για όλους τους αγάμους. Δεν αγνοεί όμως ότι η αγαμία είναι μεν ανώτερη, αλλά όχι και εύκολη οδός. Γι’ αυτό και προσθέτει: ‘’Ει δε ουκ εγκρατεύονται, γαμησάτωσαν”. Δηλ.: Εάν δεν μπορούν να επιβληθούν στις ορμές της σαρκός, ας έρχονται σε κοινωνία γάμου. Μοναδική διέξοδος είναι με το γάμο. ‘’Μονόδρομος”. Άλλη διέξοδος δεν υπάρχει. Η αγαμία, λοιπόν, για όσους μπορούν να εγκρατευθούν, ή γάμος για όσους δεν μπορούν. Ούτε διανοείται ο Παύλος την εύκολη ‘’λύση” των ‘’από αγάπη” σχέσεων για όσους δεν εγκρατεύονται. Το δίλημμα το οποίο θέτει είναι άτεγκτο: Εγκρατεύεσαι; Μείνε άγαμος! Δεν εγκρατεύεσαι; ‘’Παντρέψου”!
Αυτά λέει ο Παύλος ή μάλλον το Πνεύμα το Άγιον δια του Παύλου. Κάθε άλλη ‘’λύση” είναι ‘’νεονικολαϊτικό” επινόημα… Ερχόμαστε και στο χωρίο Α’ Κορ. 7:27-28: ‘’Δέδεσαι γυναικί; Μη ζήτει λύσιν. Λέλυσαι από γυναικός; Μη ζήτει γυναίκα. Εάν δε και γήμης, ουχ ήμαρτες”. Μία σχέσι βλέπει ο Παύλος αναμάρτητη: Τη σχέση μέσα στο γάμο! Εάν είσαι άγαμος, λέει, μείνε όπως είσαι· μη ζητάς γυναίκα. Απόφυγε το γάμο και ζήσε παρθενικά. Αλλά ο Παύλος δεν σταματά εδώ. Γνωρίζει ότι οι χριστιανοί της εποχής εκείνης κατέχονται από ‘’ενθουσιαστικές τάσεις”· γνωρίζει ακόμη ότι επίκειται η εμφάνιση αιρετικών που διδάσκουν ότι ο γάμος είναι ακάθαρτος, είναι αμαρτία και γι’ αυτό οι πιστοί πρέπει να τον αποφεύγουν (Α’ Τιμ. 4:3). Φοβούμενος, λοιπόν, μήπως παρεξηγηθούν οι λόγοι του αυτοί ότι νομοθετούν υποχρεωτικά την ισόβια παρθενία, ότι κηρύσσουν το γάμο ακάθαρτο, προσθέτει τα όσα είδαμε παραπάνω: ‘’Εάν δε και γήμης (= έλθεις σε γάμο), ουχ ήμαρτες”. Δεν είναι αμαρτία ο γάμος. Εάν δεν θέλεις να μείνεις όπως είσαι, δηλ. άγαμος, αλλά αν θέλεις να νυμφευθείς, αυτό είναι δικαίωμά σου. Ή μείνε άγαμος, λοιπόν, ή νυμφεύσου. Ένα από τα δύο. Ούτε ο ελάχιστος υπαινιγμός για σχέσεις ‘’από αγάπη” έξω από το γάμο. Ο Παύλος γνωρίζει ως καταστάσεις εκτός αμαρτίας μόνο την με αγνότητα αγαμία και το νόμιμο γάμο. Είναι χαρακτηριστική και η αμέσως εν συνεχεία φράση του: ‘’και εάν γήμη η παρθένος, ουχ ήμαρτε”.Μέγα και υψηλό πράγμα η ισόβια παρθενία. Δεν είναι όμως αμαρτία, λέει ο Απόστολος, να έλθει σε γάμο η παρθένος (εννοείται εκείνη που δεν αφιερώθηκε στο Θεό).
Τονίζουμε: Η παρθένος! Δεν λέει απλώς ‘’η γυναίκα”, αλλά η ‘’παρθένος”. Θεωρεί αυτονόητο ο Παύλος ότι είναι παρθένος η χριστιανή γυναίκα που έρχεται σε κοινωνία γάμου (εκτός βεβαίως εάν είναι χήρα ή αν προηγουμένως ζούσε μακριά από το Χριστό). Που είναι, λοιπόν, οι πριν από το γάμο‘’προχωρημένοι δεσμοί”; Που είναι οι ‘’από αγάπη” προγαμιαίες σχέσεις; Πως θα ήταν δυνατόν δε να μην μιλά για ‘’παρθένο” γυναίκα ο Παύλος, πως θα ήταν νοητόν να μην απαιτείται παρθενία πριν από το γάμο στην Καινή Διαθήκη, η οποία μας καλεί σε ισάγγελη πολιτεία, σε ουράνια ζωή, όταν και στην ίδια την Παλαιά Διαθήκη, που και την πολυγαμία επέτρεπε και τα εύκολα διαζύγια ανεχόταν, νομοθετείται αμείλικτα η υποχρέωση της γυναίκας να βρεθεί παρθένος κατά το γάμο της με ποινή λιθοβολισμού της; ‘’… Εάν δε επ’ αληθείας γένηται ο λόγος ούτος (δηλ. η κατηγορία του συζύγου) και μη ευρεθή παρθένα τη νεάνιδι, και εξάξουσι την νεάνιν επί τας θύρας του οίκου του πατρός αυτής και λιθοβολήσουν αυτήν εν λίθοις, και αποθανείται, ότι εποίησεν αφροσύνην εν υιοίς Ισραήλ εκπορνεύσαι τον οίκον του πατρός αυτής” (Δευτ. 22:20-21). Ακούτε, αδελφοί; Ανώτερες και ψηλότερες ηθικές επιταγές είχε η Παλαιά Διαθήκη και κατώτερες η Καινή; Οι θυγατέρες των Εβραίων έπρεπε να ζουν παρθενικά μέχρι το γάμο τους και οι θυγατέρες των χριστιανών, οι γυναίκες της βασιλείας των Ουρανών (έτσι καλείται ο Χριστιανισμός και η Εκκλησία από τον ίδιο τον Κύριο), είναι ελεύθερες να έχουν προγαμιαίες σχέσεις, αρκεί να μην παίρνουν γι’ αυτές… χρήματα (!), αλλ’ απλώς να ολοκληρώνουν με αυτές την ‘’αγάπη τους”;
Που οδηγούμαστε μ’ αυτές τις νεονικολαϊτικές επινοήσεις; Οδηγούμαστε όχι απλώς σε ‘’άθεσμο ηδονή”, αλλά σε ΑΤΥΠΟ ΠΟΛΥΓΑΜΙΑ! Διότι είναι αυτονόητο ότι αν επιτρέπονται οι ‘’από αγάπη” σαρκικές σχέσεις, δεν επιτρέπονται ‘’εφ’ άπαξ” δια βίου. Αν δηλ. οι χριστιανές νέες διαφωνήσουν αργότερα με το πρόσωπο το οποίο αγαπούν σήμερα και με το οποίο ‘’ολοκληρώνουν την αγάπη τους”, δεν εμποδίζονται να το αντικαταστήσουν με άλλο. Εάν και μ’ εκείνο διαφωνήσουν και χωρισθούν, θα αναζητήσουν την ‘’αγάπη” τρίτου, έπειτα τετάρτου, πέμπτου κ.ο.κ., μέχρις ότου ‘’κάπου, κάποτε, με κάποιον” καταλήξουν σε γάμο. τα ίδια βεβαίως θα κάνουν και οι χριστιανοί νέοι. Όλα δε αυτά είναι αναμάρτητα(!!!), διότι γίνονται… ‘’από αγάπη” και όχι για χρήματα! Ωραίος Χριστιανισμός! ‘’Όμορφος κόσμος, ηθικός, αγγελικά πλασμένος”….
Ας επισφραγίσουμε, όμως, το άρθρο μας με προσφυγή στον ίδιο τον Κύριό μας. Ας ακούσουμε τι διδάσκει Αυτός για τις σχέσεις εκτός γάμου. Νομοθετώντας το αδιάλυτο του γάμου, παρεκτός λόγου πορνείας, ακούει την αντίδραση-διαμαρτυρία των μαθητών Του: ‘’Ει ούτως εστίν η αιτία του ανθρώπου μετά της γυναικός, ου συμφέρει γαμήσαι” (Ματθ. 19:10). Εάν το διαζύγιο είναι τόσο δύσκολο, εάν για μία μόνο αιτία μπορεί κάποιος να διαζευχθεί τη γυναίκα του, τότε δεν συμφέρει να έρχεται κάποιος σε γάμο. προτιμότερο είναι να μένη άγαμος. Τι απαντά ο Κύριος σ’ αυτά; Ότι πρέπει να έρχεται κάποιος σε γάμο για αυτό ή εκείνο το λόγο, π.χ. για να συντελέσει στη διαιώνιση του ανθρωπίνου γένους κ.τ.τ.; Όχι! Η απάντησις Του είναι κεραυνός: ‘’Ο δε είπεν αυτοίς· ου πάντες χωρούσι τον λόγον τούτον, αλλ’ οις δέδοται· εισί γαρ ευνούχοι οίτινες εκ κοιλίας μητρός εγεννήθησαν ούτω· και εισιν ευνούχοι, οίτινες ευνούχισαν εαυτούς δια την βασιλείαν των ουρανών. Ο δυνάμενος χωρείν χωρείτω” (Ματθ. 19:11-12).
Δηλαδή ο Κύριος παρουσιάζει την αγαμία ως ‘’βουνό”. Ως πράγμα μεγάλο, τεράστιο, δύσκολο, δυσχερές, δύσκολα κατορθωτό. Δεν είναι απλό και εύκολο να αποφύγει κάποιος το γάμο, λέει. Η οδός της αγαμίας είναι δυσχερέστατη και γι’ αυτό είναι βατή μόνο σε λίγους, σε ελαχίστους του Ουρανού. Αλλά γιατί ο Κύριος μιλά έτσι; Ποια είναι η δυσκολία της αγαμίας, όταν υπάρχει σ’ αυτήν η δυνατότητα τόσο της συναισθηματικής ικανοποιήσεως όσο και της αισθησιακής απολαύσεως; Όταν, δηλαδή, μπορεί και ο άγαμος να συνδέεται με μια γυναίκα με δεσμούς αγάπης και να ικανοποιεί μ’ αυτήν ελεύθερα την σαρκική του επιθυμία; Που είναι το δύσκολα κατορθωτό της αγαμίας, όταν και το συναίσθημα ικανοποιείται με ένα ‘’δεσμό”, άλλοτε ολιγοχρόνιο, άλλοτε μακροχρόνιο, μερικές φορές δε και μόνιμο, και η ικανοποίηση της σαρκικής επιθυμίας επιτρέπεται με μόνη προϋπόθεση ότι η ικανοποίηση αυτή γίνεται ‘’από αγάπη” και όχι με χρήματα; Ποιος άνδρας ή ποια γυναίκα δεν μπορεί να βρει και να ερωτευθεί είτε μόνιμα είτε – κατ’ ανάγκην – διαδοχικά, ένα πρόσωπο και έτσι να δώσει διέξοδο και στις απαιτήσεις του συναισθήματος και στα‘’οιδήματα” της σαρκός; Που έγκειται η δυσκολία της σε αγαμία ‘’ελεύθερης συμβιώσεως” ενός ζεύγους αλληλοαγαπωμένων προσώπων; Αυτού του είδους η αγαμία όχι μόνο δεν είναι δυσκολότερη από το γάμο, αλλά είναι και πολύ ευκολότερη. Έχει όλα σχεδόν τα πλεονεκτήματα του γάμου (αγάπη, στοργή, αφοσίωση, σαρκική ηδονή, περιποίηση κ.τ.τ.), ενώ δεν έχει τα μειονεκτήματά του, δηλαδή τις υποχρεώσεις του και τις δεσμεύσεις του. Και όμως ο Κύριος βροντοφωνεί ότι η αγαμία είναι ‘’βουνό”, είναι δυσχερέστατη, είναι για ελάχιστους. Γιατί αυτό; Απλούστατα διότι ο Κύριος θεωρεί αδιανόητη αυτού του είδους την αγαμία. Ο Κύριος ταυτίζει την αγαμία με την παρθενία. Για τον Κύριο η αγαμία σημαίνει ισόβια ‘’μοναξιά”, ισόβια παρθενία, ισόβια αγνότητα. Το διακηρύσσει, άλλωστε, ρητά, σαφώς και χωρίς περιστροφές: ‘’Ου πάντες χωρούσι τον λόγον τούτον (της αγαμίας), αλλ’ οις δέδοται…Εισίν ευνούχοι, οίτινες ευνούχισαν εαυτούς δια την βασιλείαν των Ουρανών. Ο δυνάμενος χωρείν χωρείτω”. Επιλογή της αγαμίας, λέει ο Κύριος, σημαίνει, ούτε λίγο ούτε πολύ, απόφαση ‘’ευνουχισμού”! ‘’Ο δυνάμενος χωρείν”, λοιπόν, δηλ. εκείνος που μπορεί να‘’αυτοευνουχισθή” (όχι με έργο, εννοείται, αλλά με διάθεση)*, ‘’χωρείτω”· ας ακολουθήση την οδό της αγαμίας.
Αγαμία και ‘’ευνουχισμός” (επαναλαμβάνουμε: ευνουχισμός ηθικός, όχι φυσικός) είναι δύο πράγματα ταυτόσημα για τον Κύριο. Γι’ αυτό επισημαίνει ότι η αγαμία είναι δυσχερής και δυσκολοκατόρθωτη και αρμόζει σε μικρό αριθμό ανθρώπων. Δύο μόνο δρόμοι υπάρχουν, λέει ο Κύριος: Ο γάμος, ο οποίος, παρά το αδιάλυτο και τις από αυτό δεσμεύσεις, είναι για τους πολλούς, και η αγαμία, η οποία, επειδή απαιτεί ‘’ευνουχισμό”, δηλ. ισόβια παρθενία, ισόβιο και συνεχή και σκληρό αγώνα για καθυπόταξη της ισχυρότατης φυσικής γενετήσιας ορμής, συγχρόνως δε και επειδή συνεπάγεται ισόβια ‘’μοναξιά”, είναι για τους λίγους. Τρίτος δρόμος δεν υπάρχει! Αυτά ορίζει, αυτά διατάσσει, αυτά νομοθετεί ο Κύριος, αδελφοί μου. Μην προσπαθούμε εμείς να‘’λύσουμε” ή να διαστρέψουμε τις εντολές Του, για να μη ‘’θησαυρίσωμεν την οργήν” Του ‘’εν ημέρα οργής και αποκαλύψεως και δικαιοκρισίας του Θεού” (πρβλ. Ρωμ. 2:5).
Όχι μόνο δε εδώ, αλλά και αλλού ο Κύριος διδάσκει σαφέστατα ότι είναι αδιανόητη η σαρκική σχέσι εκτός ή χωρίς το νόμιμο γάμο. ας μελετήσουν οι πιστοί νέοι, άνδρες και γυναίκες, το διάλογο του Κυρίου μας με τη Σαμαρείτιδα. Όταν είπε προς αυτήν ο Κύριος ‘’Ύπαγε φώνησον τον άνδρα σου και ελθέ ενθάδε” και εκείνη απάντησε ‘’Ουκ έχω άνδρα”, ο Κύριος αποκρίθηκε: ‘’Καλώς είπας ότι άνδρα ουκ έχω· πέντε γαρ άνδρας έσχες και νυν ον έχεις ουκ έστι σου ανήρ· τούτο αληθές είρηκας (Ιω. 4: 16-18). Η Σαμαρείτιδα αναμφίβολα δεν έπαιρνε χρήματα για τις σαρκικές σχέσεις της με τον άνδρα εκείνο. ‘’Από αγάπη” συζούσε μαζί του. Και όμως! Ο Κύριος δεν αναγνωρίζει, δεν αποδέχεται αυτή τη ‘’συζυγία”. Εφόσον δεν είχε τελεσθεί γάμος (σύμφωνα με τα τότε ισχύοντα, εννοείται). ‘’Και νυν ον έχεις ουκ έστι σου ανήρ”, λέει. Για τον Κύριο, δηλαδή, η Σαμαρείτιδα δεν ζει σε επιτρεπτή συζυγία. Μοιχική και όχι νόμιμη είναι η συνοίκησή της με άνδρα. Δεν είναι αυτός ‘’άνδρας της”, κατά την τάξη την οποία καθόρισε ο Θεός από την αρχή, θεσπίζοντας το γάμο ως φυσικό θεσμό και δεσμό μέχρις ότου, στη νέα οικονομία, τον ανυψώσει σε ιερότατο Μυστήριο. Ούτε αυτή είναι ‘’γυναίκα του”. Δεν είναι σύζυγοι, αλλά ζευγάρι μοιχών. Η έλλειψη αμοιβής για τη σαρκική επαφή, η ‘’από αγάπη’‘ συνοίκηση και σχέσι τους δεν έχει καμία ισχύ να μεταβάλλει την κατάσταση από αθέμιτη σε θεμιτή.
Ο λόγος του Κυρίου ακούγεται σαν βροντή: ‘’Και νυν ον έχεις ουκ έστι σου ανήρ”! Ποια άλλη απόδειξη θέλουμε για το ότι ο Κύριος δεν αναγνωρίζει σαρκικές σχέσεις έξω από το νόμιμο γάμο, έστω κι αν αυτές γίνονται χωρίς χρήματα, αλλ’ ‘’από αγάπη” και μόνο; Χαρακτηριστικό μάλιστα είναι ότι και η ίδια η Σαμαρείτιδα, μολονότι συζεί ‘’από αγάπη” με το πρόσωπο αυτό, εν τούτοις, επειδή δεν έχει τελέσει γάμο με αυτό (σημειωτέον ότι αυτή μπορούσε να τελέσει και έκτο γάμο, σύμφωνα με τα τότε ισχύοντα), δεν θεωρεί τη συνοίκηση αυτή νόμιμη και επιτρεπτή· δεν θεωρεί το πρόσωπο με το οποίο συζεί ‘’άνδρα της”, σύζυγό της. Δεν τρέφει αυταπάτες. Γνωρίζει τι διαπράττει. Έχει συνείδηση ότι συνοικεί παρανόμως, εφόσον δεν τέλεσε γάμο. Γι’ αυτό και δεν τολμά να τον εμφανίσει ως σύζυγό της, μολονότι έχει σχέσεις μαζί του όχι για χρήματα, αλλ’ ‘’από αγάπη”. ‘’Κύριε, άνδρα ουκ έχω”, λέει. Δεν έχω σύζυγο. Δεν είμαι παντρεμένη. Και μιλά έτσι ποια; Μια χριστιανή γυναίκα; Μια Ιουδαία; Όχι! Αλλά μια Σαμαρείτιδα! Δηλαδή μια γυναίκα η οποία δεν αναγνώριζε εκτός από το Μωσαϊκό Νόμο, εκτός από την ‘’Πεντάτευχο”, κανένα άλλο βιβλίο της Παλαιάς Διαθήκης. Απέρριπτε τους ψαλμούς, τους Προφήτες κλπ. Αρκούσε ο Μωσαϊκός Νόμος να της δημιουργήσει συνείδηση μοιχαλίδας, εφόσον είχε σχέσεις με τον αγαπημένο της, χωρίς να έχει τελέσει γάμο μαζί του. Και σήμερα έρχονται ‘’χριστιανοί” (;!) νέοι και νέες να υποστηρίξουν ‘’χωρίς φρόνηση, χωρίς ντροπή”, ότι δεν είναι αξιοκατάκριτες οι χωρίς γάμο, δηλ. οι πριν από το γάμο σχέσεις των, εφόσον γίνονται ‘’από αγάπη” και όχι για χρήματα!… Όχι πλέον ο Χριστός, όχι οι Προφήτες, όχι η Καινή Διαθήκη, όχι οι Κανόνες της Εκκλησίας, όχι οι άγιοι Πατέρες, αλλά η Σαμαρείτιδα Φωτεινή διαμαρτύρεται και φωνάζει προς αυτούς: ‘’Αδελφοί μου, κάθε σαρκική συνάφεια έξω από το νόμιμο γάμο είναι πορνεία και μοιχεία. Αφήστε τις σοφιστείες για δεσμούς από αγάπη και για σχέσεις με χρηματικά ανταλλάγματα. Οι διακρίσεις αυτές είναι εμπνεύσεις του περιεχομένου της κοιλιάς σας. Μη σας πλανά ο Διάβολος. Μην αυταπατάσθε. Συνέλθετε και ξυπνήστε!…”.» (Προγαμιαίαι Σχέσεις, Πολιτικός Γάμος, Αμβλώσεις, εκδ. Ορθ. Τύπου, Αθήναι 1986, 23)
ΤΡΟΠΟΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΕΩΣ ΤΩΝ ΣΑΡΚΙΚΩΝ ΠΕΙΡΑΣΜΩΝ
Ο Walter Trobisch τονίζει ότι είναι στο χέρι μας να αποκρούουμε τους σαρκικούς πειρασμούς:
«Δεν μπορεί να ξεφύγεις αυτές τις σκέψεις και τα αισθήματα, όπως δεν μπορείς να εμποδίσεις τα πουλιά να φτερουγίζουν πάνω απ’ το κεφάλι σου. Μπορείς όμως, βέβαια, να εμποδίσεις τα πουλιά να κτίσουν τη φωλιά τους πάνω στα μαλλιά σου.» (Αγάπησα ένα κορίτσι, εκδ. Έλαφος, Αθήνα 1980, 10)
Και ιδού η εφαρμογή· ο Κύπριος Σταυροβουνιώτης Ιερομόναχος Κυπριανός:
«Όταν πρωτοξεκίνησαν για τις εξωτερικές εργασίες στα πέριξ της μονής κτήματα, είχαν κατ’ ανάγκην και λαϊκούς εργαζομένους μαζί τους και έμεναν μονίμως στα μετόχια και εργάζονταν ετησίως εκεί· χάριν δε τούτου ο πρωτεργάτης είχε μαζί και τη σύζυγό του, γιατί δεν παρέμεναν στον τόπο οι πατέρες τη νύκτα· μόνο την ημέρα εργάζονταν και έφευγαν το απόγευμα. Η σεμνή αυτή γυναικούλα σαν νοικοκυρά, τρόπον τινά, υπηρετούσε γενικά και στο φαγητό και στις γεωργικές υπηρεσίες, ιδίως της συγκομιδής, στο αλώνισμα και στο λίχνισμα των δημητριακών, όπου ο μακαρίτης αυτός Γέροντας εργαζόταν. Στην υπηρεσία αυτή παρέμεινε ολόκληρη πενταετία και μετά τον ανακάλεσε η μονή για ν’ αναλάβει την εφημερία και την εξομολόγηση. Εκεί παραμένοντας δέχθηκε κάποτε και τη ρηθείσα γυναίκα του πρωτεργάτου για εξομολόγηση και όταν την ερώτησε από πού κατάγεται, εκείνη γέλασε και έτσι γνώρισε τότε από τη φωνή! Δεν επέτρεψε το διαμάντι αυτό της καρτερίας και αυτεπιβολής επί πενταετία ολόκληρη στην όραση να την δη κατά πρόσωπο!!» (Γέροντος Ιωσήφ, Πατερικές μορφές της Ι. Μ. Σταυροβουνίου Κύπρου, εκδ. Ορθόδοξος Κυψέλη, Θεσ/νίκη 1979, 32)
Επίσης ο Tihamer Toth επισημαίνει:
«Ενδέχεται, νεαροί μου φίλοι, να συναντήσετε γιατρούς, οι οποίοι να σας πουν ότι καθ’ όλο το μακρό στάδιό τους δεν έχουν δη νέους που να παρέμειναν αγνοί. Γιατί εκπλήττεσθε γι’ αυτό; Ένα, οι γιατροί αυτοί δεν έχουν συναντήσει αγνούς νέους, ο λόγος είναι πολύ πιο απλός παρά ό,τι πιστεύουν, διότι οι νέοι που παραμένουν αγνοί δεν έχουν την ανάγκη των γιατρών οι πελάτες των, αντίθετα, είναι εκείνοι που έχουν, ένεκα των καταχρήσεων, αρρώστιες… Δεν είναι λοιπόν πειστικό επιχείρημα το λεγόμενο, ότι οι ειδικοί για τα σεξουαλικά παθήματα γιατροί δεν έχουν συναντήσει νέους αγνούς. Μήπως θα κατηγορήσουμε τον ήλιο, διότι υπάρχουν μύωπες; ή διότι υπάρχουν διαβητικοί θα καταργήσουμε το σιταρένιο ψωμί και δεν θα τρώμε παρά ψωμί από σίκαλη;» (Ο Δεκάλογος, εκδ. Αστήρ, Αθήνα 1964, 343)
Ο Αλέξανδρος Τσιριντάνης με τη δυνατή επιχειρηματολογία που τον διακρίνει τονίζει ότι η εγκράτεια είναι κατορθωτή, με τη βοήθεια του Χριστού βέβαια:
«Μα είναι δυνατή, είναι εφαρμόσιμη η γενετήσια αυτή ηθική, μάλιστα στον αιώνα μας και την κοινωνία μας;
Πολλοί σπεύδουν να δώσουν αρνητική απάντηση στο ερώτημα τούτο. Και ίσως να ‘χουν κάποιο δίκιο. Ή μάλλον, ασφαλώς έχουν δίκιο… με ορισμένες προϋποθέσεις… Η γενετήσια ηθική είναι ηθική αυτοκυριαρχίας. Και η αυτοκυριαρχία αυτή, σ’ έναν τέτοιο τομέα σαν το σεξουαλικό, είναι δυνατή μόνο μέσα στο πλαίσιο μιας ανώτερης πνευματικής ζωής. Έξω από αυτήν δεν είναι, βέβαια, δυνατή.
Δεν είναι δυνατή η γενετήσια αυτοκυριαρχία, όταν τη ζωή δεν την βλέπεις με ειλικρίνεια, όταν δεν ξεκαθαρίζεις αν θα ζήσης σαν πνευματικός άνθρωπος ή σαν σαρκίο, όταν κάθε σαρκολατρική κατωτερότητα τη θέλεις να την καμουφλάρεις σαν ‘’ιδεολογία”, σαν υποταγή στην ‘’επιστήμη”, κτίζοντας τη ζωή σου πάνω στην ψευτιά.
Δεν είναι δυνατή η γενετήσια αυτοκυριαρχία, όταν δεν έχουμε μέσα μας ξεκαθαρίσει τι είναι ελευθερία, σαν προϋπόθεση μιας ζωής ανθρώπινης στ’ αλήθεια και φυσιολογικής. Ότι ελευθερία θα πει: συ να είσαι ελεύθερος απέναντι στα ένστικτα, όχι τα ένστικτα να είναι ελεύθερα να σε οδηγούν όπου θέλουν, σε κάτι που είναι ξένο προς τον προορισμό τους.
Δεν είναι δυνατή η αυτοκυριαρχία, όταν δεν την ζητάμε στα σοβαρά, με συνέπεια, χτυπώντας αλύπητα σαν εχθρό μας – σαν τον χειρότερο εχθρό μας – κάθε τι που μας εμποδίζει στην αυτοκυριαρχία αυτή.
Δεν είναι δυνατή η ηθική της αυτοκυριαρχίας, όταν τη ζητάμε έξω από το πεδίο, όπου μπορεί να εκδηλωθεί. Η ηθική της αυτοκυριαρχίας στην ολοκλήρωσή της είναι χριστιανική ηθική. Και ο χριστιανισμός δεν είναι δειγματολόγιο ηθικών αρχών, να διαλέξεις όποια θέλεις. Είναι ένα ενιαίο, αδιάσπαστο, αδιαίρετο σύστημα ζωής. Ή το δέχεσαι, ή το απορρίπτεις. Με όλες τις συνέπειες και στη μια περίπτωση και στην άλλη.
Αν, όμως, το άτομο, ο νέος, η νέα, μπει ολοκληρωτικά, ειλικρινά, με συνέπεια μέσα στο χριστιανικό κανόνα ζωής;
Τότε… τότε η νίκη στην πάλη με ό,τι κατώτερο μέσα μας δεν είναι απλώς ‘’δυνατή”. Είναι πραγματικότητα. Στον πνευματικό στίβο ο αγώνας είναι νίκη. Ο αγωνιστής της ελευθερίας, της πνευματικής ελευθερίας, και μόνο με το να είναι αγωνιστής, είναι νικητής. Αυτό ισχύει και για τη γενετήσια ελευθερία, στην πνευματική της πλευρά.
Όσο για τη σωματική, τη φυσιολογική πλευρά, ο πνευματικός αγωνιστής – ο νικητής που νίκησε στον σπουδαιότερο τομέα, τον πνευματικό -, ας ξέρη και τούτο:
Ο Χριστιανισμός δεν δίνει μόνο εντολές. Δίνει δύναμη.
Και η δύναμη αυτή κάνει και το γενετήσιο ένστικτο, δύναμη άγια και δημιουργική. Όχι ανταγωνιστή, παρά σύμμαχο και βοηθό του ανθρώπου, ενισχυτή και οδηγητή του μέσα στη ζωή της χριστιανικής δημιουργίας, μέσα στον χριστιανικό γάμο, μέσα τη χριστιανική οικογένεια.
Όπως και σ’ άλλους τομείς, έτσι κι εδώ, η χριστιανική ηθική ενώνει το φυσιολογικό με το υπερφυσικό, εναρμονίζει το βιολογικό με το πνευματικό, την εντολή με το φυσιολογικά σκόπιμο, το παράγγελμα με τη δύναμη για την εκτέλεση του.
Και αν σήμερα, σε τούτο τον εικοστό αιώνα, ζούμε ακόμα σαν άνθρωποι ομαλοί, σαν κοινωνία κάπως ακόμα ανθρώπινη, σαν βιολογικοί οργανισμοί όχι ακόμα εκφυλισμένοι, αν υπάρχουμε ακόμα σαν κάποιος πολιτισμός, αν δεν πέσαμε ακόμα από τα πλάνα ονειροπολήματα εξωχριστιανικών‘’υπερανθρώπων” στην πραγματικότητα του υποκτήνους, αυτό οφείλεται στο ότι η ανθρωπότητα, αιώνες τώρα και γενεών γενεές, τη δοκίμασε τη θεία αυτή δύναμη και τη νιώθει ακόμα να ενεργή πάνω της, πάνω στην εκλεκτότερη μερίδα της.
Οφείλεται στο ότι η χριστιανική ηθική, και στον τομέα της γενετήσιας δημιουργικής λειτουργίας, δεν είναι μόνο δυνατότητα. Είναι πραγματικότητα.
Όπως πραγματικότητα είναι η ζωή. Η καθαρή, ανώτερη, πνευματική κυβερνημένη ζωή. Η ζωή, που είναι η μόνη άξια και φυσιολογική για τον άνθρωπο!» (περ. Ακτίνες, Απρ. 1946, 123)
Κάποιο πνευματικό τέκνο του π. Επιφανίου Θεοδωροπούλου σημειώνει:
«Θυμάμαι την ακόλουθη συζήτησι με τον Γέροντα, όταν ήμουν υποψήφιος φοιτητής:
– Πάτερ, ένας συνυποψήφιος στο φροντιστήριο, στις συζητήσεις μας, από ‘δώ το φέρνει, από κεί το πάει, όλο με παροτρύνει να βρω φιλενάδα. Βέβαια δεν με επηρεάζει, αλλά με ενοχλεί. Τι να του πω για να σταματήσει;
– Έχει αδελφή ο φίλος σου;
– Έχει, πάτερ.
– Να του κάνει ό,τι έκανε κάποιος σημερινός Επίσκοπος σε φίλο του για τον ίδιο λόγο. Πες του: Εντάξει! Θα μου κάνης όμως ένα χατίρι. Με ξέρεις τι καλό παιδί είμαι. Θα μου δώσεις, λοιπόν, για ένα βράδυ την αδελφή σου. Πες του έτσι και βλέπουμε στη συνέχεια.
Την άλλη μέρα έθεσα σε άμεση εφαρμογή το σχέδιο του Γέροντα. Ο φίλος άρχισε τα συνηθισμένα του.
– Λοιπόν, φίλε μου, του είπα, τι να ψάχνω να βρω φιλενάδα; Δεν μου δίνεις γι’ απόψε την αδελφή σου και μετά βλέπουμε;
Ο φίλος τραβήχθηκε προς τα πίσω σοκαρισμένος! Κι αμέσως αντέδρασε:
– Όχι, ρε, και την αδελφή μου! Τι το περάσαμε;
– Γιατί όχι την αδελφή σου; απάντησα εγώ. Μήπως και η άλλη, την οποία θες να βρω, δεν είναι αδελφή ή κόρη κάποιου; Γιατί, βρε Χ, την αδελφή του άλλου τη θέλεις για να διασκεδάσεις και τη δική σου την προστατεύεις; Βλέπεις ότι είσαι λάθος;
Από τότε ο Χ σφίγγα περί φιλενάδας!» (Ιερ. Ησυχαστ. Κεχαριτωμένης Θεοτόκου, Υποθήκες Ζωής, Αθήναι 1998, 143)
Ο π. Παΐσιος διεισδύει στο βάθος του προβλήματος:
«Πολλές φορές συμβαίνει και το εξής, ενώ η σάρκα μας είναι σκελετωμένη, εν τούτοις πετάει κλωτσιές (κάνει αταξίες), κι εμείς, για να την ταπεινώσουμε, ελαττώνουμε τις τροφές και διπλασιάζουμε τους αγώνες, αλλά η σάρκα παρ’ όλα αυτά συνεχίζει να είναι θηρίο. Σ’ αυτές τις περιπτώσεις το παθαίνουμε όπως ο ανόητος εκείνος χωρικός που αφήνει το γαϊδουράκι νηστικό και το βαρυφορτώνει, για να ημερέψει, επειδή πετάει κλωτσιές συνέχεια, ενώ το κακόμοιρο το ζώο δεν φταίει, αλλά το ρημάδι το σαμάρι του που του πλήγωσε τις πλάτες. Ενώ δηλαδή πολλές φορές και σ’ εμάς η αιτία είναι ο εγωισμός, η υπερηφάνεια, η κατάκριση, με την έλλειψη της αγάπης, που διώχνουμε τη Χάρη Του Θεού, και μας πλησιάζει το ταγκαλάκι (ο εχθρός), για να μας βάλει φωτιά και στα ξηρά κόκαλα, εμείς αυξάνουμε τις νηστείες και τους πνευματικούς αγώνες, μετάνοιες κ.λπ., για να ταπεινώσουμε τη σάρκα· η σάρκα όμως δεν ταπεινώνεται, γιατί λείπει η ταπείνωση και η αγάπη από την ψυχή μας» (Επιστολές. Εκδ. Ι. Ησ. Ευαγγ. Ιωάννης ο Θεολόγος, Σουρωτή Θεσ/νίκης, 1994, 70)
Επίσης:
«Να αποφεύγετε τις αφορμές. Ας πούμε ένα παράδειγμα. Όταν κάποιος έχει ζάχαρο και δεν πρέπει να τρώει γλυκά, μπορεί να τα σταματήσει, όταν γυροφέρνει στα ζαχαροπλαστεία;» (Διον. Τάτση, Υπαίθριο Αρχονταρίκι, Καταγραφή διδαχών του π. Παϊσίου, Κόνιτσα Φεβρ. ’94, 32)
Και τέλος:
«Εάν στον ύπνο σου συμβεί κάτι σαρκικό, μην το εξετάζεις καθόλου, όπως επίσης και κανένα περιστατικό στη ζωή σου (σαρκικής πάλι φύσεως), από το οποίο σε γλύτωσε ο Θεός με το να σε σκεπάσει και να σε γλυτώσει σαν το κλωσοπούλι από τα νύχια του γερακιού, γιατί είναι επικίνδυνο. Όπως ο εχθρός πολλές φορές πετάει μια χειροβομβίδα να σκοτώσει τον στρατιώτη, και ο Θεός τον προστατεύει με το να μη γίνει η έκρηξη και γλυτώνει ο στρατιώτης, και μετά από καιρό κάθεται ο ανόητος και περιεργάζεται τη χειροβομβίδα, και με το ξεσκάλισμα, που την κάνει, σκάει και του τινάζει τα μυαλά στον αέρα, το ίδιο μπορεί να πάθη και ένας νέος, όταν ξεσκαλίζει αμαρτήματα σαρκικής φύσεως.» (Γερ. Παϊσίου, Επιστολές, εκδ. Ι. Ησ. Ευαγγ. Ιωάννης ο Θεολόγος, Σουρωτή Θεσ/νίκης, 1994, 64)
Επίσης ο Στάρετς Λεωνίδας:
«Κατέβα με το νου σου στον άδη. Και εκεί, ρίξε με το φως των αγίων Γραφών, μια ματιά στους σαρκολάτρες. Και σκέψου: Είσαι σίγουρος, ότι προτιμάς την αιώνια καταδίκη με αντάλλαγμα την πρόσκαιρη και στιγμιαία γλύκα της αμαρτίας; Θυμήσου, ότι είσαι θνητός. Και παρακάλεσε ταπεινά το Θεό. Γιατί Εκείνος είναι ο ελευθερωτής μας από τα πάθη.» (έκδ. Ιερ. Μητρ. Νικοπόλεως, Πρέβεζα 1992, 110)
Ο όσ. Εφραίμ ο Σύρος:
«Μην κοιμηθείς έχοντας κάτι εναντίον κάποιου, για να μη σε ταράξουν τη νύχτα αισχρές φαντασίες.» (Έργα, τόμ. α’, εκδ. Το Περιβόλι της Παναγίας, Θεσ/νίκη 1988, 265)
Δύο όπλα μας προσφέρει και ο όσ. Ισαάκ ο Σύρος. Το πρώτο:
«Κανένα άλλο πράγμα δεν είναι τόσο ισχυρό, ώστε ν’ αποβάλει από την ψυχή του ανθρώπου τις ενθυμήσεις της παλαιάς ακολασίας, και να διώξει τις μνήμες της, οι οποίες κινούνται και διεγείρονται κατά της σάρκας, και ανάβουν τη φλόγα της αισχρής επιθυμίας, όσο το να καταγίνεται κανείς με πόθο στη μελέτη της θείας Γραφής και να αναζητά τα βάθη των νοημάτων της. Όταν οι λογισμοί, από την ηδονή της επίμονης μελέτης της σοφίας του Θεού, η οποία υπάρχει θησαυρισμένη στη θεία γραφή, καθαρισθούν με τη δύναμη εκείνη, με την οποία αποκτάται τελείως η αληθινή γνώσι, τότε ο άνθρωπος απαρνείται αμέσως το μάταιο κόσμο και λησμονεί όλα του τα αγαθά, και εξαλείφει από την ψυχή του όλες τις ενθυμήσεις, οι οποίες δημιουργούν στο νου του εικόνες της σωματώσεως του κόσμου.» (Ασκητικοί Λόγοι, εκδ. Αστήρ, Αθήναι 1961, 3)
Και το δεύτερο:
«Είπε κάποτε κάποιος γνωστικός άγιος, ότι κανένα άλλο πράγμα δεν μπορεί να ελευθερώσει το μοναχό από το δαίμονα της υπερηφάνειας και να συνεργήσει στη σωφροσύνη του τον καιρό που πειράζεται και εξάπτεται σ’ αυτόν το πάθος της πορνείας, όσο εκείνο, το να επισκέπτεται και να βοηθάει τους ασθενείς, οι οποίοι βρίσκονται κατάκοιτοι στο κρεβάτι, και εκείνους, οι οποίοι καταξηράνθηκαν από τη στενοχώρια της σάρκας.» (Αββά Ισαάκ του Σύρου, Ασκητικοί Λόγοι, εκδ. Αστήρ, Αθήναι 1961, 309)
«Ρώτησαν τον π. Ευσέβιο Ματθόπουλο πώς να αποφεύγουν τις πονηρές σκέψεις που έρχονται στο νου.
– Να κάνης αριθμητικές πράξεις, προσθέσεις και αφαιρέσεις, με το νου σου: 266+342=…» (Παραλειπόμενα, Αθήναι 1985, 133)
Μεγάλη ενίσχυση παίρνουν οι χριστιανοί από τους αγίους που κατεξοχήν βίωσαν την αγνότητα και αγωνίσθηκαν γι’ αυτήν: τον πάγκαλο Ιωσήφ, τον όσ. Μαρτινιανό (13 Φεβρουαρίου), την αγία μάρτυρα Θωμαΐδα (14 Απριλίου) και τον όσ. Μωϋσή τον Ούγγρο. Ο τελευταίος (Πατερικόν των Σπηλαίων του Κιέβου, εκδ. Ι. Μ. Παρακλήτου, Ωρωπός Αττικής 1990, 178 κ.ε.) επί 6 χρόνια επολιορκείτο από μία πλούσια κυρία να αμαρτήσει μαζί της. Με τη βοήθεια του Θεού νίκησε και πήρε τη θαυματουργική δύναμη κατά των σαρκικών παθών. Αυτό το είπε ο ίδιος ο Κύριος στον όσ. Ιωάννη τον πολύαθλο:
«Για ν’ απαλλαχθείς από το σαρκικό πόλεμο, προσευχήσου στον όσιο Μωϋσή τον Ούγγρο. Αυτός αναδείχθηκε ανώτερος από τον πάγκαλο Ιωσήφ στη σωφροσύνη, γι’ αυτό μπορεί να βοηθήσει αποτελεσματικά όσους πολεμούνται από το πάθος της πορνείας.
Εγώ τότε ‘’εκέκραξα προς Κύριον”:
– Κύριε, δι’ ευχών του οσίου Μωϋσέως, ελέησέ με!
Και να! Αμέσως μ’ έλουσε ένα υπέροχο, γλυκύτατο φως, που μέχρι τώρα παραμένει και φωτίζει τη σπηλιά μου τόσο, ώστε δε μου χρειάζονται κεριά. Και όσοι έρχονται εδώ με πίστη, απλότητα και καθαρή καρδιά, βλέπουν το θείο αυτό φως, που με καταύγασε και με απάλλαξε από τα βέλη του πονηρού εκείνη τη νύχτα της Αναστάσεως» (στο ίδιο, 190)
Ας προσθέσουμε, τέλος, στο σημείο αυτό και κάποιες απόψεις σοβαρών επιστημόνων:
«Πριν λίγους μήνες ο Καθηγητής της Χειρουργικής στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και διευθυντής της Α’ Προπαιδευτικής Χειρουργικής Κλινικής του Ιπποκράτειου Νοσοκομείου κ. Βασίλειος Χ. Γολεμάτης, έδωσε μια υπεύθυνη και αξιόλογη συνέντευξη σε ιδιωτικό τηλεοπτικό σταθμό. Σε τηλεοπτική εκπομπή του Αντέννα του ζητήθηκε να προτείνει μέτρα για τη πρόληψη του AIDS. Όπως ανέφερε ο ίδιος, η δημοσιογράφος περίμενε να της πη ότι θα πρέπει οι άνθρωποι να λαμβάνουν μέτρα προφυλάξεως (…). Ο κ. Γολεμάτης όμως απάντησε ως εξής: ‘’Εγώ είμαι Καθηγητής της Χειρουργικής και διδάσκω σε νέους ανθρώπους την επιστήμη. Δεν μπορώ να διδάξω την ανηθικότητα. Θα σας πω ό,τι λέω και στους φοιτητές μου. Καλύτερο μέσο προφυλάξεως από το AIDS δεν υπάρχει από το γάμο. μόνο οι παντρεμένοι πρέπει να έχουν σεξουαλικές σχέσεις. Συνιστώ δε στους φοιτητές μου να παντρεύονται μικροί, μόλις τελειώσουν τις σπουδές τους. Έτσι επιτυγχάνουμε τρεις εθνικούς στόχους: α’) Αυξάνεται η γεννητικότητα των Ελλήνων και αντιμετωπίζεται το βαρύ δημογραφικό πρόβλημα, που έχουμε· β’) οι γυναίκες, που γεννούν για πρώτη φορά πριν τα 28 τους χρόνια έχουν ελάχιστες πιθανότητες να πάθουν καρκίνο του μαστού· και γ’) εκμηδενίζεται ο κίνδυνος του AIDS, όταν βεβαίως παραμένουν πιστοί στο σύζυγό τους.” (βλ. Περιοδ. Ο Σωτήρ, τεύχ. 1466/3.6.1992, σελ. 345)
Εξ άλλου ο ιατρός-παθολόγος κ. Χρήστος Α. Παπαδημητρίου μετέφερε τελευταία στις στήλες απογευματινής εφημερίδος τα κυριότερα σημεία της επιστολής ενός ιατρού στο Περιοδικό British Medical Journal. Ο κ. Παπαδημητρίου σημείωνε: ‘’Όσον αφορά την αντίληψη, ότι η πλήρης σεξουαλική αποχή είναι αδύνατη για νεαρά άτομα, ο ιατρός αυτός (δηλαδή ο επιστολογράφος του British Medical Journal) πιστεύει ότι είναι εσφαλμένη. Ο ίδιος (ξένος γιατρός) πιστεύει, ότι η σεξουαλική αποχή μέχρι το γάμο είναι δυνατή, φθάνει ν’ αντιληφθούν οι νέοι, ότι μόνον έτσι είναι εξασφαλισμένοι κατά του AIDS. Το να τους λέει κανείς ότι πρέπει να χρησιμοποιούν προφυλακτικά για να ελαττώσουν την πιθανότητα να κολλήσουν AIDS, ισοδυναμεί με το να τους λέει να παίξουν ρώσικη ρουλέτα. Αργά ή γρήγορα το αποτέλεσμα θα είναι ο θάνατος.” (εφημ. Ελεύθερος, 20/11/1992) (Η Δράσις μας, Μάι. ’93, 156)».
* Σημ. τ. επιμελ.: Οι Νικολαΐτες, αιρετικοί της πρωτοχριστιανικής εποχής, (ονομ. από τον αρχηγό τους Νικόλαο), επηρεασμένοι από τον (προχριστιανικό) γνωστικισμό, δίδασκαν μεταξύ άλλων ότι ο πνευματοφόρος άνθρωπος δεν βλάπτεται από την διάπραξη αμαρτιών, όπως δεν βλάπτεται ο χρυσός αν πέσει στη λάσπη. Ο Χριστός μισούσε τα έργα τους (βλ. Αποκάλ. Ιω. 2:6,7).
* Σημ. τ. επιμ.: Ο Αλεξανδρινός θεολόγος Ωριγένης παρερμήνευσε το εδάφιο αυτό και αυτοευνουχίσθηκε για να απαλλαγεί από τους σαρκικούς πειρασμούς. Θεώρησε δηλαδή λανθασμένα ότι η αιτία του κακού δεν βρίσκεται στην προαίρεση των όντων, αλλά στο σώμα, στην ύλη – άρα και στο Δημιουργό της ύλης, το Θεό! Όμως ο Θεός δεν δημιούργησε τίποτα κακό, και η ύλη είναι καλή λίαν. Εμείς την χρησιμοποιούμε κακώς.