Μιχαήλ Χούλη, Θεολόγου
Γίγαντας της ερήμου υπήρξε ο ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΒΑΠΤΙΣΤΗΣ, υπέροχος διδάσκαλος, νέος προφήτης Ηλίας, και η ζωντανή γέφυρα που ένωσε την Παλαιά με την Καινή Διαθήκη, την νέα και καρδιακή διαθήκη που έφερε ο Χριστός. Ήταν φίλος, εξάδελφος και Πρόδρομος του Ιησού. Ο τελευταίος και μεγαλύτερος προφήτης της Π.Δ. (Λκ. 7,28), αφού στα χρόνια του ζούσε ο Μεσσίας. Μεγάλος ακόμη αγωνιστής και μάρτυρας της θεότητας του Χριστού, ο οποίος έδειχνε ασταμάτητα δια του λόγου του, αλλά και δια του αίματός του στη συνέχεια (αφού αποκεφαλίστηκε από τον Ηρώδη), τον Θεάνθρωπο στον λαό, και ετοίμαζε τον κόσμο για να συναντηθεί με τον Κύριο.
Πολύ ασκητικός, ξεκίνησε στα 28 του χρόνια από την έρημο να κηρύττει. Ήταν η αυθεντική φωνή της ερήμου. Κήρυττε μετάνοια, καλούσε σε έργα αγάπης και δικαιοσύνης, μιλούσε για μια νέα σχέση όλων με τον Θεό. Ήταν Πνευματοκίνητος αφυπνιστής. «Μετανοείτε», έλεγε συνεχώς, «γιατί έφτασε η Βασιλεία του Θεού» (Μθ. 3,2), η προσωπική και προσευχητική πλέον επικοινωνία με το Θεό, των υιοθετημένων δια της μυστηριακής και αγαπητικής ζωής παιδιών Του. Περιφρονούσε ο Ιωάννης τα υλικά αγαθά (και έτσι έχει να δώσει ένα σπουδαίο μήνυμα στην καταναλωτική και αγχώδη εποχή μας), φορούσε ρούχο από τρίχες καμήλας, και ζώνη από δέρμα στη μέση του. Η τροφή του ήταν βλαστάρια (ακρίδες) και άγριο μέλι. Σ’ αυτόν πήγαινε όλος ο κόσμος και τους βάπτιζε στον Ιορδάνη ποταμό, καθώς ομολογούσαν τις αμαρτίες τους. Στους Φαρισαίους και Σαδδουκαίους έλεγε: «Αν θέλετε να γλιτώσετε, κάνετε έργα που ταιριάζουν σε αυτούς που πραγματικά μετανοούν», καλά έργα δηλαδή και όχι μόνο λόγια. Στα πλήθη έλεγε: «Όποιος έχει δύο χιτώνες ας δώσει τον ένα σε αυτόν που δεν έχει, και όποιος έχει τρόφιμα ας κάνει το ίδιο» (Λκ. 3,11). Στους στρατιώτες έλεγε να μην παίρνουν χρήματα με τη βία και να αρκούνται στον μισθό τους.
Πολλοί μαθητές του Ιωάννη ακολούθησαν τον Χριστό: ο Ανδρέας, ο Πέτρος, ο Φίλιππος, ο Ναθαναήλ. Η ελπίδα στηρίχθηκε άλλωστε στα χρόνια εκείνα στον Ιωάννη και τον Χριστό. Είχαν κουραστεί εξάλλου όλοι από την υπερβολική τυπικότητα και αυστηρότητα των Φαρισαίων και την μεγάλη καταπίεση των Ρωμαίων. Οι μεγάλοι εχθροί της αλήθειας ήσαν τότε ο Ηρώδης, η Ηρωδιάδα, οι Φαρισαίοι και οι Σαδδουκαίοι. Είχε όμως ο Ιωάννης συναίσθηση των ορίων του. Δεν μπορούσε ο ίδιος να χαρίσει αιώνια ζωή, παρά το βάπτισμά του ήταν βάπτισμα μετανοίας. Ήταν δείκτης και μόνο του Χριστού. Διότι ο Χριστός μόνο σώζει, και το δια της Εκκλησίας βάπτισμά Του είναι βάπτισμα σωτηρίας. Έλεγε ο Ιωάννης: «Εγώ σας βαπτίζω με νερό… Αυτός όμως που έρχεται ύστερα από μένα είναι πιο ισχυρός από μένα… Αυτός θα σας βαπτίσει με Άγιο Πνεύμα…» (Μθ. 3,11).
Ο ΙΗΣΟΥΣ, όταν ήταν περίπου 30 ετών, βγήκε από την θεοπρεπή σιωπή Του και ανέλαβε δημόσια το σωτηριώδες έργο Του. Ήρθε τότε από τη Γαλιλαία στον Ιορδάνη, για να βαπτιστεί από τον Ιωάννη. Βαπτίστηκε πράγματι ανάμεσα σε δικαίους και αμαρτωλούς, διότι ο Θεός δεν κάνει διακρίσεις. Ο Ιωάννης βλέπει τον Ιησού να έρχεται προς το μέρος του και λέει: «Αυτός είναι ο αμνός του Θεού, που παίρνει πάνω του την αμαρτία των ανθρώπων» (Ιω. 1,29). Επισημαίνει δηλαδή ότι ο Μεσσίας, αντίθετα από ότι τον περίμεναν οι πολλοί, δεν θα ήταν πανίσχυρος ηγέτης βίας, στρατιωτικός ακόμη και πολιτικός, αλλά «το προβατάκι του Θεού» το προορισμένο για θυσία, ο πάσχων Δούλος του Ησαΐα, ο εκλεκτός, ταπεινός, και υψηλός συνάμα, υπηρέτης της ανθρωπότητας, και έτσι από την βάπτισή Του φανερώνεται πως ο Ιησούς θα υποστεί σοβαρές δοκιμασίες, θλίψεις, βασανιστήρια και τελικά σταυρικό θάνατο, υπέρ της ζωής του κόσμου. «Γι’ αυτόν σας μίλησα όταν είπα», συνεχίζει ο Βαπτιστής, «Ύστερα από μένα έρχεται κάποιος που είναι ανώτερός μου, γιατί υπήρχε πριν να γεννηθώ» (Ιω. 1,30). Εννοεί φυσικά εδώ ο Ιωάννης ότι ο Χριστός είναι ο αιώνιος Θεός, όπως και παρακάτω το αποκαλύπτει.
Ο Πρόδρομος Τον εμπόδιζε να βαπτιστεί, και Του έλεγε: «Εγώ έχω ανάγκη να βαπτιστώ από σένα κι έρχεσαι εσύ σε μένα;» Ο Ιησούς όμως του αποκρίθηκε: «Ας τ’ αφήσουμε αυτά τώρα, γιατί πρέπει να εκπληρώσουμε και οι δυο μας ό,τι προβλέπει το σχέδιο του Θεού» (Μθ. 3,14-15). Σε όλη τη ζωή Του θα εκπληρώσει πράγματι ο Ιησούς τις προφητείες για τον Μεσσία, και δεν βαπτίστηκε γιατί είχε ανάγκη από μετάνοια, αλλά συμμερίζεται τη θέση των ανθρώπων και συμπάσχει μαζί τους. Τότε ο Ιωάννης τον άφησε να βαπτιστεί. «Βαπτίστηκε λοιπόν ο Ιησούς και βγήκε αμέσως από το νερό», γιατί δεν είχε αμαρτίες να εξομολογηθεί. Αποκαλύπτεται με την πρόταση αυτή η αναμαρτησία Του και επομένως έμμεσα η θεότητά Του, αφού μόνο ο Θεός είναι αναμάρτητος. «Και να, άνοιξαν γι’ αυτόν οι ουρανοί (αφαιρέθηκε πλέον το χάσμα και η απόσταση μεταξύ Θεού και ανθρώπων), και είδε το Πνεύμα του Θεού σαν περιστέρι (ο Θεός εμφανίζεται όπως πραγματικά είναι: Πνεύμα χαράς, ελπίδας, ειρήνης και αγάπης), να κατεβαίνει και να έρχεται πάνω του» (Μθ. 3,16). Δι’ αυτού (του Χριστού) δόθηκε έκτοτε στην ανθρωπότητα ο Παράκλητος για πάντα. Ο Ιησούς χρίστηκε ηγέτης της νέας χαρισματικής ανθρωπότητας. Ακούστηκε τότε μια φωνή από τα Ουράνια: «Αυτός είναι ο αγαπημένος μου Υιός, αυτός είναι ο εκλεκτός μου» (Μθ. 3,17). Φανερώνει τη χαρά του Θεού Πατέρα, αναγνωρίζει ότι είναι Γιός Του, και Τον ενθρονίζει ως Μεσσία. Χρίεται επομένως ο Χριστός με το Άγιο Πνεύμα, που δείχνει άνωθεν επαλήθευση και θεϊκό μεγαλείο, ως αρχηγός του νέου κόσμου της Χάριτος, και όχι όπως οι απλοί άνθρωποι, βασιλιάδες της παλαιάς εποχής από τους προφήτες, με λάδι και μύρο απλά, κατά την ενθρόνισή τους (Σαούλ, Δαβίδ, Σολομώντας).
Η διαφορά του Ιησού από τους αρχαίους βασιλείς, και την παρηκμασμένη εποχή που επικρατούσε το αντίθεο πνεύμα του κόσμου, βρίσκεται και στην ποιότητα επίσης της χριστιανικής εποχής που ευαγγελίζεται: Βασίζεται στη δικαιοσύνη, στην ελευθερία, στην ειρήνη, όχι στην ανελεύθερη καταπίεση, στις διακρίσεις και στην κακία που επικρατούν στις άρρωστες συνειδήσεις και στο πνεύμα της πλάνης. «Κι ο Ιωάννης διακήρυξε δημόσια (όπως στους προφήτες και στους αγίους αποκαλύπτεται ο Θεός), και είπε: Είδα το Πνεύμα να κατεβαίνει σαν περιστέρι από τον ουρανό και να μένει πάνω Του. Εγώ δεν ήξερα ποιος (πραγματικά και πνευματικά) ήταν. Εκείνος όμως που με έστειλε να βαπτίζω με νερό (ο Θεός), Εκείνος μού είπε: ‘Σε όποιον δεις να κατεβαίνει και να μένει το Πνεύμα πάνω του, Αυτός είναι που βαπτίζει με Άγιο Πνεύμα’. Κι εγώ, καταλήγει ο Πρόδρομος, αυτό το είδα, και διακήρυξα δημόσια πως ΑΥΤΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΥΙΟΣ ΤΟΥ ΘΕΟΥ».
