– Γέροντα, μερικές φορές μου ζητούν λαϊκοί
Να προσευχηθώ για ένα πρόβλημά τους.
Το κάνω, χωρίς όμως να νιώσω πόνο.
Εδώ υπάρχουν δύο περιπτώσεις:
Η πρώτη είναι επικίνδυνη
Η δεύτερη έχει πνευματική αντιμετώπιση.
Όταν ο Μοναχός ξεχνά τους δικούς του
Και δεν σκέφτεται και τους άλλους
Δηλαδή δεν προσεύχεται για τον κόσμο
Τότε αυτό είναι πολύ κακό.
Ερχόμαστε δηλαδή στο Μοναστήρι…
Εγκαταλείπουμε τους δικούς μας
Και φθάνουμε να ξεχάσουμε τους δικούς μας, πόσο μάλλον τους άλλους.
Αντιμετωπίζουμε τα πράγματα πνευματικά
Αλλά δεν συμμετέχουμε στον πόνο των άλλων πνευματικά.
Δεν προχωρούμε πνευματικά, για να μπορέσουμε να νιώσουμε τα προβλήματά τους
Και υπάρχει κίνδυνος να φθάσουμε σε μια αναισθησία.
Αρχίζει σιγά-σιγά μία αδιαφορία και γίνεται η καρδιά πέτρα.
Στην δεύτερη περίπτωση πονά κανείς για όλο τον κόσμο
Αλλά νιώθει και μια παρηγοριά
Γιατί σκέφτεται ότι ο άλλος που υποφέρει θα έχει μισθό από τον Θεό, θα είναι μάρτυρας.
Με αυτόν τον λογισμό νιώθει βαθιά σιγουριά και έχει μια εσωτερική χαρά.
Σ’ αυτήν την περίπτωση η καρδιά δεν είναι πέτρινη αλλά θεϊκή.
Αν δεν προσέξουν οι καλόγεροι, μπορεί να γίνει η καρδιά τους πολύ σκληρή.
Οι κοσμικοί βλέπουν ατυχήματα, την δυστυχία των άλλων, και πονούν.
Εμείς δεν την βλέπουμε και μπορεί να ζητάμε όλο για τον εαυτό μας.
Αν δεν κάνουμε δηλαδή λεπτή εργασία, για να νιώσουμε την δυστυχία των άλλων
Και να κάνουμε γι’ αυτούς καρδιακή προσευχή, θα γίνουμε σκληρόκαρδοι.
Θα φθάσουμε σε σημείο να θέλουμε το βόλεμά μας
Και θα γίνει η καρδιά μας πέτρινη με την αδιαφορία, πράγμα που είναι αντιευαγγελικό.
Ο Μοναχός πρέπει να ενδιαφέρεται, να πονάει και να προσεύχεται γενικά για τον κόσμο.
Αυτό δεν του φέρνει περισπασμό
Αλλά αντιθέτως βοηθιέται και ο ίδιος με την προσευχή, βοηθάει και τους άλλους.
-Γέροντα, ενώ βλέπω τα χάλια μου, κάνω πιο πολλή προσευχή για τους άλλους.
Μήπως είναι καλύτερα να μην προσεύχομαι για τους άλλους
Και να προσεύχομαι μόνο για τον εαυτό μου;
Από ταπείνωση;
Αν είναι από ταπείνωση, να λες στον Θεό με πολλή ταπείνωση:
“Θεέ μου, τέτοιος που είμαι, δεν πρέπει να με ακούσεις.
Αλλά δεν είναι αδικία να υποφέρουν οι άλλοι εξ αιτίας μου;
Γιατί, εάν είχα πνευματική κατάσταση, παρρησία, θα με άκουγες και θα τους βοηθούσες.
Φταίω και εγώ, που ο άλλος υποφέρει.
Τώρα όμως τι φταίει να υποφέρει εξ αιτίας μου;
Σε παρακαλώ, βοήθησέ τον”.
Εξαρτάται δηλαδή πως τοποθετείσαι για τους άλλους.
Νιώθεις ότι δεν είσαι άξιος
Αλλά τυχαίνει, βλέπεις έναν πονεμένο, στενοχωριέσαι, πονάς, προσεύχεσαι.
Όταν λ.χ. βλέπω εν αν τυφλό, αισθάνομαι τον εαυτό μου ένοχο
Γιατί, αν είχα πνευματική κατάστασή, θα μπορούσα να τον θεραπεύσω.
Ο Θεός μας έδωσε την δυνατότητα να γίνουμε Άγιοι, να κάνουμε θαύματα
Όπως έκανε και Εκείνος.
Αναγνωρίζουμε την μεγάλη ή μικρή μας πνευματική αρρώστια
Και ταπεινά ζητούμε την σωματική υγειά για τον συνάνθρωπό μας, ως ένοχοι για την αρρώστια του. Γιατί, εάν είχαμε πνευματική υγειά, θα είχε θεραπευθεί προ καιρού και δεν θα παιδευόταν. ‘
Όταν τοποθετούμαστε σωστά, ότι είμαστε ένοχοι για όλη την κατάσταση του κόσμου και λέμε
“Κύριε, Ιησού Χριστέ, ελέησον ημάς”, βοηθιέται και ο κόσμος όλος.
Και για τα χάλια του πρέπει να πονέσει κανείς και να ζητήσει το έλεος του Θεού.
Φυσικά, αν φθάσει σε μια πνευματική κατάσταση, τότε για τον εαυτό του δεν ζητάει τίποτε.
Βλέπω ότι πολλές φορές πιάνουμε στραβά το “Κύριε, Ιησού Χριστέ, ελέησόν με”
Και δήθεν από ταπείνωση δεν λέμε “ελέησον ημάς”
Δεν προσευχόμαστε για τους άλλους παρά μόνο για τον εαυτό μας.
Γι’ αυτό και μερικές φορές μας παρεξηγούν εμάς τους Μοναχούς οι κοσμικοί
Και λένε ότι είμαστε εγωιστές και ότι φροντίζουμε να σώσουμε μόνον τον εαυτό μας.
Το “ελέησόν με” είναι για να μην πέσουμε σε υπερηφάνεια.
Η ευχή ενός ταπεινού ανθρώπου, που πιστεύει ότι είναι χειρότερος από όλους
Έχει περισσότερη αξία από την αγρυπνία που κάνει ένας άλλος με υπερήφανο λογισμό.
Όταν προσευχόμαστε με υπερηφάνεια, κοροϊδεύουμε τον εαυτό μας.
Να προσευχηθώ για ένα πρόβλημά τους.
Το κάνω, χωρίς όμως να νιώσω πόνο.
Εδώ υπάρχουν δύο περιπτώσεις:
Η πρώτη είναι επικίνδυνη
Η δεύτερη έχει πνευματική αντιμετώπιση.
Όταν ο Μοναχός ξεχνά τους δικούς του
Και δεν σκέφτεται και τους άλλους
Δηλαδή δεν προσεύχεται για τον κόσμο
Τότε αυτό είναι πολύ κακό.
Ερχόμαστε δηλαδή στο Μοναστήρι…
Εγκαταλείπουμε τους δικούς μας
Και φθάνουμε να ξεχάσουμε τους δικούς μας, πόσο μάλλον τους άλλους.
Αντιμετωπίζουμε τα πράγματα πνευματικά
Αλλά δεν συμμετέχουμε στον πόνο των άλλων πνευματικά.
Δεν προχωρούμε πνευματικά, για να μπορέσουμε να νιώσουμε τα προβλήματά τους
Και υπάρχει κίνδυνος να φθάσουμε σε μια αναισθησία.
Αρχίζει σιγά-σιγά μία αδιαφορία και γίνεται η καρδιά πέτρα.
Στην δεύτερη περίπτωση πονά κανείς για όλο τον κόσμο
Αλλά νιώθει και μια παρηγοριά
Γιατί σκέφτεται ότι ο άλλος που υποφέρει θα έχει μισθό από τον Θεό, θα είναι μάρτυρας.
Με αυτόν τον λογισμό νιώθει βαθιά σιγουριά και έχει μια εσωτερική χαρά.
Σ’ αυτήν την περίπτωση η καρδιά δεν είναι πέτρινη αλλά θεϊκή.
Αν δεν προσέξουν οι καλόγεροι, μπορεί να γίνει η καρδιά τους πολύ σκληρή.
Οι κοσμικοί βλέπουν ατυχήματα, την δυστυχία των άλλων, και πονούν.
Εμείς δεν την βλέπουμε και μπορεί να ζητάμε όλο για τον εαυτό μας.
Αν δεν κάνουμε δηλαδή λεπτή εργασία, για να νιώσουμε την δυστυχία των άλλων
Και να κάνουμε γι’ αυτούς καρδιακή προσευχή, θα γίνουμε σκληρόκαρδοι.
Θα φθάσουμε σε σημείο να θέλουμε το βόλεμά μας
Και θα γίνει η καρδιά μας πέτρινη με την αδιαφορία, πράγμα που είναι αντιευαγγελικό.
Ο Μοναχός πρέπει να ενδιαφέρεται, να πονάει και να προσεύχεται γενικά για τον κόσμο.
Αυτό δεν του φέρνει περισπασμό
Αλλά αντιθέτως βοηθιέται και ο ίδιος με την προσευχή, βοηθάει και τους άλλους.
-Γέροντα, ενώ βλέπω τα χάλια μου, κάνω πιο πολλή προσευχή για τους άλλους.
Μήπως είναι καλύτερα να μην προσεύχομαι για τους άλλους
Και να προσεύχομαι μόνο για τον εαυτό μου;
Από ταπείνωση;
Αν είναι από ταπείνωση, να λες στον Θεό με πολλή ταπείνωση:
“Θεέ μου, τέτοιος που είμαι, δεν πρέπει να με ακούσεις.
Αλλά δεν είναι αδικία να υποφέρουν οι άλλοι εξ αιτίας μου;
Γιατί, εάν είχα πνευματική κατάσταση, παρρησία, θα με άκουγες και θα τους βοηθούσες.
Φταίω και εγώ, που ο άλλος υποφέρει.
Τώρα όμως τι φταίει να υποφέρει εξ αιτίας μου;
Σε παρακαλώ, βοήθησέ τον”.
Εξαρτάται δηλαδή πως τοποθετείσαι για τους άλλους.
Νιώθεις ότι δεν είσαι άξιος
Αλλά τυχαίνει, βλέπεις έναν πονεμένο, στενοχωριέσαι, πονάς, προσεύχεσαι.
Όταν λ.χ. βλέπω εν αν τυφλό, αισθάνομαι τον εαυτό μου ένοχο
Γιατί, αν είχα πνευματική κατάστασή, θα μπορούσα να τον θεραπεύσω.
Ο Θεός μας έδωσε την δυνατότητα να γίνουμε Άγιοι, να κάνουμε θαύματα
Όπως έκανε και Εκείνος.
Αναγνωρίζουμε την μεγάλη ή μικρή μας πνευματική αρρώστια
Και ταπεινά ζητούμε την σωματική υγειά για τον συνάνθρωπό μας, ως ένοχοι για την αρρώστια του. Γιατί, εάν είχαμε πνευματική υγειά, θα είχε θεραπευθεί προ καιρού και δεν θα παιδευόταν. ‘
Όταν τοποθετούμαστε σωστά, ότι είμαστε ένοχοι για όλη την κατάσταση του κόσμου και λέμε
“Κύριε, Ιησού Χριστέ, ελέησον ημάς”, βοηθιέται και ο κόσμος όλος.
Και για τα χάλια του πρέπει να πονέσει κανείς και να ζητήσει το έλεος του Θεού.
Φυσικά, αν φθάσει σε μια πνευματική κατάσταση, τότε για τον εαυτό του δεν ζητάει τίποτε.
Βλέπω ότι πολλές φορές πιάνουμε στραβά το “Κύριε, Ιησού Χριστέ, ελέησόν με”
Και δήθεν από ταπείνωση δεν λέμε “ελέησον ημάς”
Δεν προσευχόμαστε για τους άλλους παρά μόνο για τον εαυτό μας.
Γι’ αυτό και μερικές φορές μας παρεξηγούν εμάς τους Μοναχούς οι κοσμικοί
Και λένε ότι είμαστε εγωιστές και ότι φροντίζουμε να σώσουμε μόνον τον εαυτό μας.
Το “ελέησόν με” είναι για να μην πέσουμε σε υπερηφάνεια.
Η ευχή ενός ταπεινού ανθρώπου, που πιστεύει ότι είναι χειρότερος από όλους
Έχει περισσότερη αξία από την αγρυπνία που κάνει ένας άλλος με υπερήφανο λογισμό.
Όταν προσευχόμαστε με υπερηφάνεια, κοροϊδεύουμε τον εαυτό μας.
Γέροντας Παΐσιος