Στην εποχή μας το πλήθος των γνώσεων ξεπερνάει κάθε άλλη εποχή.
Αγωνίζονται σήμερα οι άνθρωποι για το πλήθος των γνώσεων, για να μάθουν πολλά. Την ποιότητα τους πολύ λίγο την προσέχουν, ελάχιστα. Έχουμε μετατρέψει το κεφάλι μας σε τεράστια αποθήκη όπου στοιβάζονται γνωστά γεγονότα από τη χημεία, τη φυσική, την αστρονομία, την τεχνολογία, την κοινωνιολογία, από την τεχνική των παιχνιδιών, της μαγειρικής και της ερωτοτροπίας. Πολλά κεφάλια είναι ταυτόχρονα ολόκληρα εργαστήρια χημείας, οικοδομές, μουσικά δρώμενα. Πολλοί εγκέφαλοι είναι πραγματικές εγκυκλοπαίδειες. Έτσι, στα μεγάλα και γεμάτα αυτά κεφάλια δεν υπάρχει χώρος για το Θεό. Δε χωράει εκεί η μοναδική, η «υπερέχουσα, γνώση».
Στις παλιότερες εποχές οι άνθρωποι ήταν πιο απλοί, ο νους τους δεν ήταν γεμάτος από τόσο πολλές τεχνικές αλήθειες, όπως γίνεται με τους σημερινούς ανθρώπους. Η μοναδική γνώση, η «υπερέχουσα», ήταν πάντα ζωντανή, πάντα είχε μια αισθητή θέση μέσα στον άνθρωπο. Και στη νέα εποχή όμως, τη σύνθετη, οι άνθρωποι πού είναι δυνατοί δεν αφήνουν να υπερφορτωθεί ο νους τους με πολλές μικρές και ασήμαντες γνώσεις, δεν αφήνουν τις γνώσεις αυτές να επισκιάσουν τη μοναδική γνώση.
Για τούς διακριτικούς ανθρώπους όλα τα γεγονότα είναι διαφανή. Μέσα απ’ όλα τα γεγονότα βλέπουν το κύριο γεγονός του σύμπαντος. Οι διεισδυτικοί άνθρωποι διεισδύουν, βλέπουν κάτω από το κέλυφος των πραγμάτων, βλέπουν την ουσία τους, πιάνουν το σφυγμό τους. Ποτέ οι δυνατοί άνθρωποι δεν ήταν δυνατότεροι, ούτε οι διεισδυτικοί διεισδυτικότεροι απ’ όσο είναι σήμερα, στην εποχή μας. Αλλά ούτε κι οι αδύναμοι ήταν ασθενέστεροι, οι μύωπες περισσότερο τυφλοί κι οι επιπόλαιοι περισσότερο επιπόλαιοι απ’ όσο είναι στην εποχή μας.
Για τούς δυνατούς, τούς διακριτικούς και τούς διεισδυτικούς, η πίστη στο Θεό είναι πάντα πάνω απ’ όλα, πάνω από κάθε γνώση και γεγονός. Η πίστη στο Θεό καλύπτει κάθε γνώση, όπως η φωτεινή ατμόσφαιρα καλύπτει ένα ουράνιο σώμα. Απ’ αυτήν την ατμόσφαιρα περνούν, «φιλτράρονται» και παίρνουν ζωή και κίνηση όλα τα γεγονότα. Αν δεν περάσουν από την ατμόσφαιρα αυτή, όλα τα γεγονότα παγώνουν, τα επισκιάζει η σκιά του θανάτου.
Το ίδιο γίνεται και με τη γνώση όταν δεν υπάρχει πίστη. Κι αυτή είναι ένα νεκρικό φέρετρο μέσα μας. Όσο αυξημένες είναι οι γνώσεις μας χωρίς πίστη, τόσο μεγαλύτερος κι ο νεκρός πού αναπαύεται στην ψυχή μας. Ένας νεκρός στολισμένος και περιποιημένος, πού δεν παύει όμως να κείται νεκρός. Μέσα σ’ αυτόν το νεκρό κείται περιφρονημένη και φιμωμένη κι η πίστη. Μετά από ένα μάταιο αγώνα για ν’ ανεβεί και να καλύψει με την ατμοσφαιρική δροσιά και τη ζωτικότητα της το μεταλλικό σαρκοφάγο των γνώσεων, μετά από πολλές ηρωικές αλλά μάταιες προσπάθειες, η πίστη αναπαύεται στη σκιά του θανάτου.
Ή τραγωδία της είναι πλήρης, απόλυτη. Στη δική της τραγωδία όμως βρίσκεται κι η δική μας τραγωδία. Η τραγωδία της αναζήτησης της ευτυχίας, της γαλήνης και της αισιοδοξίας μας.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ. Η ΤΡΑΓΩΔΙΑ ΤΗΣ ΠΙΣΤΕΩΣ. ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΒΕΛΙΜΙΡΟΒΙΤΣ.