Του Σεβ. Μητροπολίτου Καστορίας κ. Σεραφείμ
Η ανατολή του νέου χρόνου που συμβατικά άρχισε πριν από λίγες ώρες, μας γεμίζει και πάλι, παρά τις δυσκολίες και τα προβλήματα που υπάρχουν γύρω μας, τις ασθένειες και την ανατριχίλα του θανάτου, ελπίδα και αισιοδοξία για το μέλλον.
Είμαστε έτοιμοι και πάλι, μέσα στην λατρεία της Εκκλησίας μας, να τείνουμε χείρα στον «οκταήμερο κατά την μητέρα και άναρχο κατά τον Πατέρα»1 Δεσπότη Χριστό, που «Θεός ων» έγινε άνθρωπος όμοιος με μας παρ’ εκτός αμαρτίας, και «εσκήνωσεν εν ημίν, και εθεασάμεθα την δόξαν αυτού, δόξαν ως μονογενούς παρά πατρός»2.
Αυτός που εδίδαξε, θαυματούργησε, έπαθε και σταυρώθηκε εκουσίως και αναστήθηκε και αναλήφθηκε εν δόξη στους ουρανούς, έγινε και μένει η μοναδική ελπίδα του κόσμου και του ανθρώπου.
Με την επικοινωνία μαζί Του ο χρόνος αποκτά μοναδική αξία και το παρόν γίνεται πιο σημαντικό και προσωπικό με την προοπτική της αιωνιότητος.
Το σήμερα, στην ιερά υμνολογία της Εκκλησίας μας, περιλαμβάνει την πίστη που βεβαιώνεται από το παρελθόν, φωτίζει το μέλλον μέσα στην συνεχή παρουσία της θείας αγάπης. Ζούμε το παρόν όταν ζούμε μέσα σ’ αυτήν την αγάπη.
Και αυτό το παρόν αποκτά αξία αιώνια, γιατί απλούστατα η αγάπη μένει εις τον αιώνα. Και οι άνθρωποι που βιώνουν αυτήν την αγάπη, γίνονται ικανοί σήμερα να αντιμετωπίσουν ότι επιτρέψει η φιλανθρωπία του Θεού.
Ελέγχουν δια της αγάπης το παρελθόν και ετοιμάζονται δια της αγάπης να οικειοποιηθούν το μέλλον.
Και είναι καθήκον μας, σύμφωνα με την προτροπή του Αποστόλου Παύλου «εξαγοραζόμενοι τον καιρόν, ότι αι ημέραι πονηραί εισι»3, να αξιοποιήσουμε αυτόν τον χρόνο, τον οποίον η φιλανθρωπία του Θεού θα επιτρέψει και πάλι να ζήσουμε.
Θα τον αξιοποιήσουμε χρησιμοποιώντας μία ξεχασμένη αρετή που είναι η συνέπεια. Τι είναι η συνέπεια;
Πρώτον. Συνέπεια είναι η υλοποίηση των ιδανικών μας στην καθημερινή ζωή.
Είναι η μετουσίωση των πεποιθήσεών μας σε πράξη.
Συνεπής Χριστιανός είναι εκείνος που ζει και κινείται και συμπεριφέρεται σύμφωνα με ό,τι πιστεύει. Είναι εκείνος, ο οποίος ζει σύμφωνα με το θέλημα του Θεού.
Συνεπής Χριστιανός θα πει: «Ζω τον Χριστιανισμό στην πράξη». Η συνέπεια, ανάλογα με τις συνθήκες της ζωής μας, παίρνει πολλές μορφές.
Στην εποχή των Μαρτύρων, συνεπής ήταν εκείνος ο οποίος έδινε την ομολογία του ονόματος του Χριστού και μάλιστα την σφράγιζε με το αίμα του.
Στην εποχή που η Εκκλησία μας είχε βγει από τις κατακόμβες, συνεπής Χριστιανός ήταν αυτός ο οποίος όχι μόνο πίστευε στον Χριστό, αλλά πίστευε σωστά και ομολογούσε ορθά σύμφωνα με την διδασκαλία της Εκκλησίας μας.
Στην εποχή μας, συνεπής Χριστιανός είναι αυτός ο οποίος εναρμονίζει το θέλημά του με το θέλημα του Θεού. Είναι αυτός ο οποίος βιώνει το Ευαγγέλιο.
Είναι αυτός ο οποίος αντιγράφει την ζωή του Χριστού. Το βλέπουμε αυτό στα πρόσωπα των Αγίων μας• της Αγίας Σοφίας από την Κλεισούρα, του Οσίου Παϊσίου, του Οσίου Πορφυρίου του Καυσοκαλυβίτου και άλλων.
Δεύτερον. Η συνέπεια έχει σχέση με την ειλικρίνεια και την γνησιότητα.
Στον συνεπή άνθρωπο, ο οποίος βλέπει κατάματα τον Θεό και τους ανθρώπους, δεν συμβαίνει αυτό που μερικοί άνθρωποι φροντίζουν να κάνουν στην ζωή τους, δηλαδή να κερδίζουν την μάχη των εντυπώσεων.
Ο συνεπής είναι αυτός που ζει μέσα σε ένα «γυάλινο σπίτι» και δεν αλλάζει καθόλου τον τρόπο της συμπεριφοράς του, δεν υποκρίνεται.
Συμπεριφέρεται το ίδιο προς τον προϊστάμενο, προς τον ξένο, προς τον άνθρωπο του σπιτιού του, στον φίλο του και στον εχθρό του.
Γι’ αυτό και ένας σύγχρονος θεολόγος γράφει πως η συνέπεια έχει σχέση με την αληθινή ζωή και την ζωντανή αλήθεια.
Τρίτον. Ο συνεπής είναι συντονισμένος στα μηνύματα του Ουρανού. Οικοδομεί την ζωή του στο θεμέλιο που ονομάζεται Χριστός. Έχει πάντοτε υπ’ όψιν του τα λόγια του Αποστόλου Παύλου: «Θεμέλιον άλλον ουδείς δύναται θείναι παρά τον κείμενον, ος εστιν Ιησούς Χριστός»4.
Ο συνεπής δεν ενδιαφέρεται τι θα πουν οι άνθρωποι, αλλά τι θα πει ο Θεός. Δεν κάνει ομάδες. Δεν έχει οπαδούς. Αγκαλιάζει τον κάθε άνθρωπο με το πνεύμα της ελευθερίας του Θεού.
Δεν δίνει εύκολα υποσχέσεις, αλλά όταν τις δίνει, τις κρατάει με κάθε τίμημα και θυσία. Δεν ισχύει για τον συνεπή: «άλλα λέει και άλλα πιστεύει». Τα λόγια του εκφράζουν την ίδια την καρδιά του.
Τέταρτον. Η συνέπεια έχει σχέση με την αγωνιστικότητα. Ο συνεπής δεν είναι ο φτασμένος, αλλά ο αγωνιστής αυτής της ζωής. Είναι εκείνος, ο οποίος παλεύει «προς τας αρχάς, προς τας εξουσίας, προς τους κοσμοκράτορας του σκότους του αιώνος τούτου, προς τα πνευματικά της πονηρίας εν τοις επουρανίοις» κατά την έκφραση του Αποστόλου Παύλου5.
Είναι αυτός που αγωνίζεται για την προσωπική του ελευθερία και, αφού την κάνει κτήμα του, την προσφέρει και στους άλλους. Δεν μπορεί κανείς να προσφέρει κάτι και κυρίως όταν αυτό άπτεται της σωτηρίας της ψυχής, εάν προηγουμένως ο ίδιος δεν το έχει βιώσει.
Εδώ ισχύει ο φοβερός λόγος του Αγίου Γρηγορίου του Θεολόγου: «Καθαρθήναι δει πρώτον, είτα καθάραι• σοφισθήναι και ούτω σοφίσαι• … συμβουλεύσαι μετά συνέσεως»6.
Πέμπτον. Η συνέπεια έχει σχέση και με την ακεραιότητα. Η νοθεία, το ψέμα, η αναλήθεια δεν έχει καμία σχέση με την ζωή του συνεπούς ανθρώπου.
Ο συνεπής δεν κάνει καμία νοθεία στις αρχές του, δεν κάνει αβαρίες και συμβιβασμούς. Παραμένει όρθιος στην έπαλξη του καθήκοντος σαν τις υπερήφανες λεύκες απέναντι στους δυνατούς ανέμους, έτοιμες να σπάσουν παρά να λυγίσουν.
Και αυτή η ακεραιότητα φαίνεται ιδιαίτερα σε δύσκολες στιγμές, όταν τα νερά της παρούσης ζωής είναι ταραγμένα και τα κύματα της θαλάσσης είναι πελώρια έτοιμα να καταποντίσουν το πλοιάριο της ζωής μας.
Γι’ αυτό ο συνεπής, σ’ αυτές τις δύσκολες στιγμές προτιμάει, όπως λέει ο λαός μας, «να πεθάνει στην ψάθα», παρά να προδώσει τις αρχές του, να προδώσει τους πνευματικούς του πατέρες, να αδικήσει η να ξεφύγει από την γραμμή της εντιμότητος.
Το βλέπουμε πάλι στην ζωή των Αγίων μας. Ο Μέγας Βασίλειος, του οποίου την μνήμη εορτάζει και πανηγυρίζει σήμερα η Αγία μας Εκκλησία, προτιμά την σύγκρουση με την εξουσία για να κρατήσει ανόθευτη την αλήθεια, παρά την άνεση, τον συμβιβασμό και την καλοπέραση.
Αυτό που απουσιάζει από την εποχή μας είναι η συνέπεια και η παρουσία συνεπών Χριστιανών.
Ένας συνεπής Χριστιανός, όχι με λόγια αλλά κυρίως με πράξεις, είναι ένα διαρκές θαύμα.
Είναι ένας αυθεντικός απολογητής της πίστεώς μας.
Είναι μία δύναμη, που αποστομώνει αυτούς που πάντοτε συκοφαντούν το μυστικό σώμα του Χριστού, που είναι η Εκκλησία μας.
Είναι αυτός που στηρίζει τις κλονισμένες ψυχές.
Είναι αυτός που ελκύει τους καλοπροαιρέτους ανθρώπους.
Είναι αυτός που ενισχύει τους πιστούς.
Είναι αυτός που γίνεται αφορμή να δοξάζεται ο Θεός.
Γι’ αυτό και το αίτημα της εποχής μας και ιδιαίτερα σ αὐτή την τραγωδία που βιώνει ο τόπος μας, είναι αίτημα συνεπείας και συνεπών ανθρώπων.
Ζητούνται συνεπείς, για να υπηρετήσουν το θαύμα της αλλαγής των ανθρώπων και της κοινωνίας μας.
Ζητούνται διάκονοι, για να διακονήσουν με συνέπεια αυτόν τον πονεμένο λαό μας.
Ζητούνται έσχατοι δια Χριστόν, κατά την έκφραση του Αποστόλου Παύλου7, αλλά συνεπείς συγχρόνως στα λόγια και στις πράξεις, για να μοιράσουν την αλήθεια, για να μοιράσουν την δικαιοσύνη, για να μοιράσουν το ψωμί, για να μοιράσουν τον Χριστό στον α-υπνο, στον α-φιλο, στον α-θεο άνθρωπο της εποχής μας.
Ζητούνται σήμερα, σ’ αυτό το σκότος που επικρατεί γύρω μας, απόστολοι δια Χριστόν, για να παρακαλέσουν τον απαράκλητο λαό μας, για να του δείξουν με την ζωή τους και την συνέπειά τους την Βασιλεία των Ουρανών και να τον προετοιμάσουν γι’ αυτήν την είσοδο και την συνάντηση με τον Αρχηγό και Τελειωτή της πίστεώς μας Ιησού Χριστό.
Θα είναι καλύτερη η καινούρια χρονιά μόνο αν ολόκληρη η ζωή μας γίνει ζωή του Χριστού• αν επιζητήσουμε να αποκτήσουμε νουν Χριστού στο σημερινό δικό μας παρόν.
Τότε θα έχουμε την δυνατότητα ελεύθεροι να κατακτήσουμε και την καινούργια ζωή, την Βασιλεία των Ουρανών.
1. Στιχηρά Ιδιόμελα του Εσπερινού της εορτής.
2. Ιω. 1,14.
3. Εφεσ. 5,16.
4. Α΄ Κορ. 3,11.
5. Εφεσ. 6,12.
6. Αγίου Γρηγορίου του Θεολόγου, Λόγος Β΄, Απολογητικός της εις τόν Πόντον φυγής ένεκεν, και αύθις επανόδου εκείθεν, μετά την του πρεσβυτέρου χειροτονίαν, εν ω τί τό της ιερωσύνης επάγγελμα, κεφ. οα΄, PG 35,480.
7. Α΄ Κορ. 4,9.
