Ονομάζεται έτσι διότι προηγείται των δύο αποστολικών εορτών: της εορτής των Αγίων πρωτοκορυφαίων Αποστόλων Πέτρου και Παύλου (29 Ιουνίου) και της “Συνάξεως των Αγίων Αποστόλων” (30 Ιουνίου)
Η χρονική της διάρκεια κυμαίνεται, επειδή η έναρξή της εξαρτάται από την κινητή εορτή του Πάσχα.
Αρχίζει από τη Δευτέρα μετά την Κυριακή των Αγίων Πάντων και λήγει στις 28 Ιουνίου, την παραμονή δηλ. των Αγ. Αποστόλων Πέτρου και Παύλου [δηλ. 28 Ιουν. νηστεύουμε, 29 Ιουν. όχι]. Είναι δυνατόν να διαρκέσει από ένα μήνα μέχρι καθόλου, όταν το Πάσχα πέσει 5 Μαΐου.
Για τη νηστεία αυτή κάνουν λόγο ο Μ. Αθανάσιος και οι Αποστολικές Διαταγές, δηλ. είναι γνωστή από τον 4ο αιώνα. Αρχικά βέβαια ήταν επταήμερη και υπήρχε πριν καθιερωθεί η εορτή των Αγίων Αποστόλων.
Συνδεόταν δε με την εορτή της Πεντηκοστής, επειδή μετά από αυτήν οι Απόστολοι «Νηστεύσαντες και προσευξάμενοι» (Πραξ. Ιγ΄ 3) άρχισαν το κυριακάτικό τους έργο. Όταν καθιερώθηκε η εορτή των Αποστόλων, η νηστεία παρατάθηκε μέχρι την 28 Ιουνίου.
Και σ’ αυτή τη νηστεία καταλύεται [=τρώγεται] ψάρι. Επίσης καταλύεται και στην εορτή του Γενεσίου του Τιμίου Προδρόμου (24 Ιουνίου), οποιαδήποτε μέρα και αν πέσει.
Αν η εορτή των Αγ. Αποστόλων Πέτρου και Παύλου πέσει ημέρα Τετάρτη ή Παρασκευή καταλύεται μόνον ψάρι, όχι κρέας. Την παραμονή της εορτής είναι αυστηρή νηστεία, εκτός εάν είναι Σάββατο ή Κυριακή.
Οι Χριστιανοί πρέπει να τιμούμε γενικά όλες τις νηστείες, διότι ωφελούμεθα ψυχικά. Η νηστεία είναι υποχρεωτική για όλους, εκτός αν υπάρχουν λόγοι υγείας.
Αρχαιότερες νηστείες είναι εκείνη της Τετάρτης και της Παρασκευής, που φθάνει μέχρι την αποστολική εποχή.
Καθιερώθηκε δε η μεν Τετάρτη σε ανάμνηση του Συμβουλίου των Ιουδαίων που μεθόδευσε την προδοσία και τη σύλληψη του Κυρίου, η δε Παρασκευή, επειδή κατ’ αυτήν σταυρώθηκε και έπαθε έως του Σταυρού ο Κύριος.
Έτσι οι Χριστιανοί ενήστευαν διαφορετικές ημέρες από τους Ιουδαίους, που είχαν ως ημέρες νηστείας τη Δευτέρα και την Πέμπτη.
Η νηστεία των δυο αυτών ημερών (Τετάρτη και Παρασκευή) είναι για όλο το χρόνο [πλην εξαιρέσεων]. Πρέπει λοιπόν να την προσέχουμε και να την εφαρμόζουμε, διότι είναι και σχετικά εύκολη.
Εν τούτοις και σ’ αυτές γίνεται κατάλυση οίνου και ελαίου ορισμένες εορτές Αγίων που είναι επίσημες.
Η νηστεία είναι άριστο μέσον προς κατάκτηση των αρετών και συντελεί στη σωτηρία μας.
Αναφέρουν για την αξία και τη σημασία της νηστείας:
1) ο Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός:
«Πρέπει και ημείς, αδελφοί μου, οι ευσεβείς χριστιανοί, να νηστεύωμεν πάντοτε, μα περισσότερον την Τετράδη, διατί επουλήθηκε ο Κύριος και την Παρασκευή διατί εσταυρώθη.
Ομοίως έχομε χρέος να νηστεύωμεν και τες άλλες Τεσσαρακοστές, καθώς εφώτισε το Άγιον Πνεύμα τους αγίους Πατέρας της Εκκλησίας μας και μας έγραψαν διά να νηστεύωμεν, να νεκρώνωμεν τα πάθη, να ταπεινώνωμεν τη σάρκα, το σώμα.»
2) ο Άγιος Βασίλειος:
«MΗΝ ΠΕΡΙΟΡΙΖΕΙΣ όμως το καλό της νηστείας μόνο στην αποχή από το φαγητό. Γιατί πραγματική νηστεία είναι μόνο να μην κάνεις τίποτε άδικο. “Να Λύνεις κάθε δεσμό αδικίας”. Συγχώρησε τον πλησίον σου για το κακό που σού έκανε και ξέχασε αυτά πού σού χρωστάει».
«Η νηστεία σας να είναι καθαρή απο δικαστικές πράξεις και προστριβές.” Κρέας δέν τρως, αλλά κατασπαράζεις τον αδελφό σου. Νηστεύεις το κρασί, αλλα είσαι σπάταλος στις αδικίες.
Περιμένεις να έρθει το βράδυ για να φάς αλλά ξοδεύεις ολη την ημέρα σου στα δικαστήρια. ” Αλοίμονο σε κείνους που δεν μεθάνε απο κρασί, αλλά απο τις αδικίες.»
π. Π. Τύμπας
Πηγή: www.askitikon.eu
