– Γέροντα, αγωνιώ, όταν έχω να τακτοποιήσω ένα πρόβλημα, και δεν μπορώ να κοιμηθώ.
– Σ’ εσένα το βασικό πρόβλημα είναι οι πολλοί λογισμοί. Αν δεν είχες αυτούς τους
πολλούς λογισμούς, θα μπορούσες να αποδώσεις πολύ περισσότερα και στην διακονία σου
και στα πνευματικά σου. Άκου έναν τρόπο, για να αποφεύγεις τους πολλούς λογισμούς:
Όταν σου έρχεται στον νου κάτι που πρόκειται π.χ. να κάνης αύριο, να λες στον λογισμό σου:
¨Αύτή η δουλειά δεν είναι για σήμερα θα την σκεφθώ αύριο. Επίσης, όταν είναι να αποφασίσης για κάτι, μην ταλαιπωρήσαι με την σκέψη να βρης το καλύτερο και αναβάλλεις συνέχεια. Διάλεξε κάτι και προχώρα. Άφησε έπειτα τον Θεό να φροντίση για τα παραπέρα. Προσπάθησε να αποφεύγης την σχολαστικότητα, για να μη ζαλίζης το μυαλό σου. Να κάνης ότι μπορείς-με φιλότιμο και να κινήσαι απλά και με μεγάλη εμπιστοσύνη στον Θεό. Τον υποχρεώνουμε, κατά κάποιον τρόπο, τον Θεό να βοηθήση, όταν αναθέτουμε το μέλλον και τις ελπίδες μας σ’ Αυτόν. Με τους πολλούς λογισμούς κι ένας υγιής άνθρωπος αχρηστεύεται. Ένας που πάσχει και υποφέρει, είναι δικαιολογημένος, αν στενοχωριέται. Ένας όμως που έχει την υγεία του και ζαλίζεται και υποφέρει από αριστερούς λογισμούς, αυτός είναι για δέσιμο! Να είναι μια χαρά και να βασανίζεται με τους λογισμούς του!
Στην εποχή μας η μεγαλύτερη αρρώστια είναι οι μάταιοι λογισμοί των κοσμικών
ανθρώπων. Οι άνθρωποι όλα μπορεί να τα έχουν εκτός από καλούς λογισμούς.
Ταλαιπωρούνται, γιατί δεν αντιμετωπίζουν τα πράγματα πνευματικά. Π.χ. ξεκινάει κανείς
να πάη κάπου, παθαίνει μια μικρή βλάβη η μηχανή του αυτοκινήτου του, και καθυστερεί λίγο να φθάση στον προορισμό του. Αν εχη καλό λογισμό, θα πη: ¨Φαίνεται, ο Καλός Θεός
έφερε αυτό το εμπόδιο, γιατί ίσως θα πάθαινα κάποιο ατύχημα, αν δεν είχα αυτήν την
καθυστέρηση. Πως να Σε ευχαριστήσω, Θεέ μου, γι’ αυτό; και δοξάζει τον Θεό. Ενώ, αν
δεν εχη καλό λογισμό, δεν θα αντιμετώπιση πνευματικά την κατάσταση, θα τα βάλη με τον
Θεό και θα βρίζη: ¨Να, θα πήγαινα νωρίτερα, άργησα, τι αναποδιά! Και Αυτός ο Θεός…
Ο άνθρωπος, όταν δέχεται ότι του συμβαίνει με δεξιό λογισμό, βοηθιέται. Ενώ, όταν
δουλεύη αριστερά, βασανίζεται, λειώνει, παλαβώνει. Μια φορά, πριν από χρόνια, μπήκαμε
σε ένα φορτηγό που είχε για καθίσματα κάτι σανίδες, για να έρθουμε από την
Ουρανούπολη στην Θεσσαλονίκη. Μέσα ήταν άνω-κάτω βαλίτσες, πορτοκάλια, ψάρια, βρώμικα καφάσια από ψάρια που τα επέστρεφαν, παιδιά από την Αθωνιάδα, άλλα καθιστά, άλλα όρθια, καλόγεροι, λαϊκοί… Ενας λαϊκός ήρθε και κάθησε δίπλα μου. Ήταν και χονδρός και, επειδή κάπως στρυμώχθηκε, έβαλε τις φωνές: ¨Τι κατάσταση είναι αυτή!. Πιο εκεί ήταν
ένας μοναχός που, ο φουκαράς, ήταν κουκουλωμένος μέχρι επάνω από τα καφάσια και
μόνον το κεφάλι του είχε έξω. Εν τω μεταξύ, όπως κουνιόταν το φορτηγό – ο δρόμος ήταν
ένας καρρόδρομος χαλασμένος -, έπεφταν τα στοιβαγμένα καφάσια και ο καημένος
προσπαθούσε να τα πετάη αριστερά-δεξιά με τα χέρια του, για να μην τον χτυπήσουν στο
κεφάλι. Και ο άλλος φώναζε, επειδή καθόταν λίγο στρυμωχτά. Δεν βλέπεις, του λέω,
εκείνος πως είναι, κι εσύ φωνάζεις;. Ρωτάω και τον μοναχό: ¨Πως τα περνάς, πάτερ;. Κι
εκείνος χαμογελώντας μου λέει: Από την κόλαση, Γέροντα, καλύτερα είναι εδώ! Ο ένας
βασανιζόταν, άν και καθόταν, και ο άλλος χαιρόταν, παρόλο που τα καφάσια κόντευαν να
τον κουκουλώσουν. Και είχαμε δυο ώρες δρόμο δεν ήταν και κοντά. Ο νους του λαϊκού γύριζε στην άνεση που θα είχε, αν ταξίδευε με λεωφορείο, και πήγαινε να σκάση, ενώ ο μοναχός σκεφτόταν την στενοχώρια που θα είχε, αν βρισκόταν στην κόλαση, και ένιωθε χαρά.
Σκέφθηκε: ¨Σε δυο ώρες θα φθάσουμε και θα κατεβούμε, ενώ οι καημένοι στην κόλαση
ταλαιπωρούνται αιώνια. Ύστερα εκεί δεν έχει καφάσια, κόσμο κ.λπ., άλλα είναι κόλαση. Δόξα Σοι ο Θεός, εδώ είμαι καλύτερα.
– Που οφείλεται, Γέροντα, η διαφορά εμπιστοσύνης λ.χ. δύο υποτακτικών προς τον Γέροντα τους;
– Στον λογισμό. Μπορεί κανείς να εχη χαλασμένο λογισμό για οτιδήποτε και για οποιονδήποτε. Αν ο άνθρωπος δεν εχη καλό λογισμό και δεν βγάζη τον εαυτό του από τις ενέργειες του – αν ενεργή δηλαδή με ιδιοτέλεια -, δεν βοηθιέται ούτε και από έναν Άγιο. Όχι άγιο Γέροντα η άγια Γερόντισσα να εχη, όχι τον Άγιο Αντώνιο να είχε Γέροντα, αλλά και όλους τους Άγιους, δεν μπορεί να βοηθηθη. Ούτε ο ϊδιος ο Θεός δεν μπορεί να βοηθήση έναν τέτοιον άνθρωπο, αν και το θέλη πολύ. Όταν κανείς αγαπάη τον εαυτό του, εχη δηλαδή φιλαυτία, όλα τα ερμηνεύει όπως τα αγαπάει ο εαυτός του. Και βλέπεις, άλλοι τα
ερμηνεύουν αμαρτωλά, άλλοι όπως τους αναπαύει, και σιγά-σιγά γίνονται φυσιολογικές αυτές οι παράλογες ερμηνείες τους. Όπως και αν φερθής, σκανδαλίζονται.
Είναι μερικοί που, αν τους προσέξης λίγο, αν τους πης έναν καλό λόγο, πετούν. Αν δεν τους προσέξης, λυπούνται πολύ, πιάνουν τα άκρα, που είναι του πειρασμού. Βλέπουν λ.χ. μία κίνηση και λένε: α! έτσι θα έγινε, και ύστερα καταλήγουν να είναι σίγουροι ότι έτσι έγινε. Η βλέπουν τον άλλον σοβαρό και νομίζουν ότι κάτι έχει μαζί τους, ενώ ο άλλος μπορεί να είναι σοβαρός, γιατί τον απασχολεί κάτι. Προ ημερων ήρθε και σ’ εμένα κάποιος και μου είπε: ¨Γιατί παλιά μου μιλούσε ο τάδε και τώρα δεν μου μιλάει; Του είχα κάνει μια παρατήρηση, μήπως γι’ αυτό; ¨Κοίταξε, του λέω, μπορεί να σε είδε και να μη σε πρόσεξε η είχε κανέναν άρρωστο και είχε στον νου του να ψάξη για γιατρό η να βρη συνάλλαγμα, για να πάη στο εξωτερικό κ.λπ.. Και πράγματι ο άλλος είχε άρρωστο άνθρωπο, είχε ένα σωρό φροντίδες, και αυτός είχε την απαίτηση να σταθή να του μιλήση και έβαζε ένα σωρό λογισμούς.
– Σ’ εσένα το βασικό πρόβλημα είναι οι πολλοί λογισμοί. Αν δεν είχες αυτούς τους
πολλούς λογισμούς, θα μπορούσες να αποδώσεις πολύ περισσότερα και στην διακονία σου
και στα πνευματικά σου. Άκου έναν τρόπο, για να αποφεύγεις τους πολλούς λογισμούς:
Όταν σου έρχεται στον νου κάτι που πρόκειται π.χ. να κάνης αύριο, να λες στον λογισμό σου:
¨Αύτή η δουλειά δεν είναι για σήμερα θα την σκεφθώ αύριο. Επίσης, όταν είναι να αποφασίσης για κάτι, μην ταλαιπωρήσαι με την σκέψη να βρης το καλύτερο και αναβάλλεις συνέχεια. Διάλεξε κάτι και προχώρα. Άφησε έπειτα τον Θεό να φροντίση για τα παραπέρα. Προσπάθησε να αποφεύγης την σχολαστικότητα, για να μη ζαλίζης το μυαλό σου. Να κάνης ότι μπορείς-με φιλότιμο και να κινήσαι απλά και με μεγάλη εμπιστοσύνη στον Θεό. Τον υποχρεώνουμε, κατά κάποιον τρόπο, τον Θεό να βοηθήση, όταν αναθέτουμε το μέλλον και τις ελπίδες μας σ’ Αυτόν. Με τους πολλούς λογισμούς κι ένας υγιής άνθρωπος αχρηστεύεται. Ένας που πάσχει και υποφέρει, είναι δικαιολογημένος, αν στενοχωριέται. Ένας όμως που έχει την υγεία του και ζαλίζεται και υποφέρει από αριστερούς λογισμούς, αυτός είναι για δέσιμο! Να είναι μια χαρά και να βασανίζεται με τους λογισμούς του!
Στην εποχή μας η μεγαλύτερη αρρώστια είναι οι μάταιοι λογισμοί των κοσμικών
ανθρώπων. Οι άνθρωποι όλα μπορεί να τα έχουν εκτός από καλούς λογισμούς.
Ταλαιπωρούνται, γιατί δεν αντιμετωπίζουν τα πράγματα πνευματικά. Π.χ. ξεκινάει κανείς
να πάη κάπου, παθαίνει μια μικρή βλάβη η μηχανή του αυτοκινήτου του, και καθυστερεί λίγο να φθάση στον προορισμό του. Αν εχη καλό λογισμό, θα πη: ¨Φαίνεται, ο Καλός Θεός
έφερε αυτό το εμπόδιο, γιατί ίσως θα πάθαινα κάποιο ατύχημα, αν δεν είχα αυτήν την
καθυστέρηση. Πως να Σε ευχαριστήσω, Θεέ μου, γι’ αυτό; και δοξάζει τον Θεό. Ενώ, αν
δεν εχη καλό λογισμό, δεν θα αντιμετώπιση πνευματικά την κατάσταση, θα τα βάλη με τον
Θεό και θα βρίζη: ¨Να, θα πήγαινα νωρίτερα, άργησα, τι αναποδιά! Και Αυτός ο Θεός…
Ο άνθρωπος, όταν δέχεται ότι του συμβαίνει με δεξιό λογισμό, βοηθιέται. Ενώ, όταν
δουλεύη αριστερά, βασανίζεται, λειώνει, παλαβώνει. Μια φορά, πριν από χρόνια, μπήκαμε
σε ένα φορτηγό που είχε για καθίσματα κάτι σανίδες, για να έρθουμε από την
Ουρανούπολη στην Θεσσαλονίκη. Μέσα ήταν άνω-κάτω βαλίτσες, πορτοκάλια, ψάρια, βρώμικα καφάσια από ψάρια που τα επέστρεφαν, παιδιά από την Αθωνιάδα, άλλα καθιστά, άλλα όρθια, καλόγεροι, λαϊκοί… Ενας λαϊκός ήρθε και κάθησε δίπλα μου. Ήταν και χονδρός και, επειδή κάπως στρυμώχθηκε, έβαλε τις φωνές: ¨Τι κατάσταση είναι αυτή!. Πιο εκεί ήταν
ένας μοναχός που, ο φουκαράς, ήταν κουκουλωμένος μέχρι επάνω από τα καφάσια και
μόνον το κεφάλι του είχε έξω. Εν τω μεταξύ, όπως κουνιόταν το φορτηγό – ο δρόμος ήταν
ένας καρρόδρομος χαλασμένος -, έπεφταν τα στοιβαγμένα καφάσια και ο καημένος
προσπαθούσε να τα πετάη αριστερά-δεξιά με τα χέρια του, για να μην τον χτυπήσουν στο
κεφάλι. Και ο άλλος φώναζε, επειδή καθόταν λίγο στρυμωχτά. Δεν βλέπεις, του λέω,
εκείνος πως είναι, κι εσύ φωνάζεις;. Ρωτάω και τον μοναχό: ¨Πως τα περνάς, πάτερ;. Κι
εκείνος χαμογελώντας μου λέει: Από την κόλαση, Γέροντα, καλύτερα είναι εδώ! Ο ένας
βασανιζόταν, άν και καθόταν, και ο άλλος χαιρόταν, παρόλο που τα καφάσια κόντευαν να
τον κουκουλώσουν. Και είχαμε δυο ώρες δρόμο δεν ήταν και κοντά. Ο νους του λαϊκού γύριζε στην άνεση που θα είχε, αν ταξίδευε με λεωφορείο, και πήγαινε να σκάση, ενώ ο μοναχός σκεφτόταν την στενοχώρια που θα είχε, αν βρισκόταν στην κόλαση, και ένιωθε χαρά.
Σκέφθηκε: ¨Σε δυο ώρες θα φθάσουμε και θα κατεβούμε, ενώ οι καημένοι στην κόλαση
ταλαιπωρούνται αιώνια. Ύστερα εκεί δεν έχει καφάσια, κόσμο κ.λπ., άλλα είναι κόλαση. Δόξα Σοι ο Θεός, εδώ είμαι καλύτερα.
– Που οφείλεται, Γέροντα, η διαφορά εμπιστοσύνης λ.χ. δύο υποτακτικών προς τον Γέροντα τους;
– Στον λογισμό. Μπορεί κανείς να εχη χαλασμένο λογισμό για οτιδήποτε και για οποιονδήποτε. Αν ο άνθρωπος δεν εχη καλό λογισμό και δεν βγάζη τον εαυτό του από τις ενέργειες του – αν ενεργή δηλαδή με ιδιοτέλεια -, δεν βοηθιέται ούτε και από έναν Άγιο. Όχι άγιο Γέροντα η άγια Γερόντισσα να εχη, όχι τον Άγιο Αντώνιο να είχε Γέροντα, αλλά και όλους τους Άγιους, δεν μπορεί να βοηθηθη. Ούτε ο ϊδιος ο Θεός δεν μπορεί να βοηθήση έναν τέτοιον άνθρωπο, αν και το θέλη πολύ. Όταν κανείς αγαπάη τον εαυτό του, εχη δηλαδή φιλαυτία, όλα τα ερμηνεύει όπως τα αγαπάει ο εαυτός του. Και βλέπεις, άλλοι τα
ερμηνεύουν αμαρτωλά, άλλοι όπως τους αναπαύει, και σιγά-σιγά γίνονται φυσιολογικές αυτές οι παράλογες ερμηνείες τους. Όπως και αν φερθής, σκανδαλίζονται.
Είναι μερικοί που, αν τους προσέξης λίγο, αν τους πης έναν καλό λόγο, πετούν. Αν δεν τους προσέξης, λυπούνται πολύ, πιάνουν τα άκρα, που είναι του πειρασμού. Βλέπουν λ.χ. μία κίνηση και λένε: α! έτσι θα έγινε, και ύστερα καταλήγουν να είναι σίγουροι ότι έτσι έγινε. Η βλέπουν τον άλλον σοβαρό και νομίζουν ότι κάτι έχει μαζί τους, ενώ ο άλλος μπορεί να είναι σοβαρός, γιατί τον απασχολεί κάτι. Προ ημερων ήρθε και σ’ εμένα κάποιος και μου είπε: ¨Γιατί παλιά μου μιλούσε ο τάδε και τώρα δεν μου μιλάει; Του είχα κάνει μια παρατήρηση, μήπως γι’ αυτό; ¨Κοίταξε, του λέω, μπορεί να σε είδε και να μη σε πρόσεξε η είχε κανέναν άρρωστο και είχε στον νου του να ψάξη για γιατρό η να βρη συνάλλαγμα, για να πάη στο εξωτερικό κ.λπ.. Και πράγματι ο άλλος είχε άρρωστο άνθρωπο, είχε ένα σωρό φροντίδες, και αυτός είχε την απαίτηση να σταθή να του μιλήση και έβαζε ένα σωρό λογισμούς.