Θέλετε η βάπτιση τού παιδιού σας να είναι εφάμιλλη της κοινωνικής σας θέσης!
Δεν γνωρίζω όμως αν έχετε καθόλου σκεφθεί τη βάπτιση τού παιδιού σας, όχι σαν ένα κοσμικό και κοινωνικό γεγονός, αλλά σαν Μυστήριο της άγιας Ορθόδοξης Χριστιανικής Εκκλησίας. Σε παλαιότερα χρόνια αυτά όλα θεωρούνταν αυτονόητα, σήμερα ατυχώς, δεν είναι τόσο αυτονόητα.
Πολλοί που πορεύονται προς τη βάπτιση τον παιδιού τους αγνοούν παντελώς τη σημασία του Μυστηρίου, τη σχέση του με την πίστη μας, τις υποχρεώσεις τους απέναντι στην Εκκλησία.
Έτσι παραμένουν στο σκοτάδι και στερούνται της δυνατότητας να συμμετάσχουν σε ένα σημαντικό για τη ζωή τού παιδιού τους και για τη ζωή όλης της Εκκλησίας γεγονός, όπως είναι η βάπτιση, αδικώντας και αυτήν και τον εαυτό τους.
Τι είναι η βάπτιση
Είναι ο μοναδικός τρόπος, με τον όποιον εισέρχεται στην Εκκλησία του Χριστού ο άνθρωπος λαμβάνοντας επάνω του τη σφραγίδα που ανεξίτηλα δείχνει ότι ανήκει πλέον στο Χριστό.
Το βάπτισμα είναι «φυτεία προς αθανασίαν» (Μ. Αθανάσιος, Ρ.G.29,10) και «όχημα προς ουρανόν βασιλείας πρόξενον, υιοθεσίας χάρισμα» (Μ, Βασίλειος, Ρ.G. 31,433).
Το Μυστήριο είναι Θεοσύστατο διότι ο ίδιος ο Χριστός εβαπτίσθη και απέστειλε τους Μαθητές Του μετά την Ανάστασή Του, να βαπτίζουν λέγοντας: «Πορευθέντες ουν μαθητεύσατε πάντα τα έθνη, βαπτίζοντες αυτούς εις το όνομα του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος…» (Ματθ. κη΄, 19).
Έκτοτε η Εκκλησία βαπτίζει κάθε άνθρωπο που θέλει να γίνει μέλος της. Η βάπτιση ανήκει στα μη επαναλαμβανόμενα Μυστήρια. Επίσης η τριττή κατάδυση μέσα στο αγιασμένο νερό της κολυμπήθρας συμβολίζει την τριήμερη Ταφή και την Ανάσταση του Χρίστου.
Ο νηπιοβαπτισμός
Από τον Γ΄ αιώνα καθιερώθηκε να βαπτίζονται οι άνθρωποι σε νηπιακή όπως γίνεται σήμερα. Και πριν βέβαια βαπτίζονταν και νήπια, ο κανόνας όμως ήταν να βαπτίζονται σε μεγάλη ηλικία, ώστε να κατηχούνται και να ομολογούν πίστη. Γιατί γίνεται ο νηπιοβαπτισμός;
α. Ο νηπιοβαπτισμός είναι δείγμα αγάπης της Εκκλησίας προς τα παιδιά. Μη θέλοντας να τα αφήσει για πολύ καιρό έξω από τη μάνδρα του Χρίστου έρμαια του διαβόλου και μακριά από τη σώζουσα, θεία χάρη.
β. Από την Κ. Διαθήκη πληροφορούμεθα ότι νήπια βαπτίζονταν από την Εκκλησία και σ’ αυτά ακόμη τα Αρχαία χρόνια, δηλ. από τον Α΄ μ.Χ. αιώνα (Πρξ. στ’ 13, 31-33, ιη’ 8, 1-2, 24, 44, 47-48).
γ. Για όσους ισχυρίζονται ότι με τον νηπιοβαπτισμό παραβιάζεται η ελευθέρια του ανθρώπου, επειδή το παιδάκι βαπτίζεται χωρίς να ερωτηθεί και συγκατανεύσει, απαντούμε ότι με την ίδια λογική δεν θα έπρεπε να μη το στέλνουν στο σχολείο, να μη τους κάνουν εμβόλια κλπ. Όπως όμως αυτές οι ενέργειες εντάσσονται στο καλώς νοούμενο συμφέρον του παιδιού. Έτσι και ο νηπιοβαπτισμός.
δ. Τέλος η Εκκλησία βαπτίζει τα νήπια με τη θέληση και την ευθύνη των γονέων τους.
Η ονοματοδοσία
Στις ημέρες μας έχει συνδεθεί το Βάπτισμα με το δόσιμο του ονόματος στο παιδί. Αυτό γίνεται εθιμικά.
Σύμφωνα με την Εκκλησία, το όνομα δίδεται στο παιδί την 8η ήμερα από τη γέννηση του. Ο Ελληνικός νόμος παρέχει στον γονέα το δικαίωμα να δηλώσει στο Ληξιαρχείο το όνομα του παιδιού και πριν από τη βάπτισή του.
Το όνομα που δίδεται στο παιδί με επισημότητα σήμερα κατά τη Βάπτιση πρέπει απαραιτήτως να είναι χριστιανικό. Έτσι το παιδί αποκτά προστάτη τον άγιο του οποίου το όνομα φέρει και όχι του παππού ή της γιαγιάς με αποτέλεσμα να του δίνουν δύο ονόματα (απαράδεκτο).
Σύμφωνα με τον ισχύοντα νόμο (άρθρο 25 Νόμου 344/76 όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 15 του Νόμου 1438/84 ΑΚ) και οι δύο γονείς από κοινού αποφασίζουν τη βάπτιση του παιδιού και το όνομα. (Αν υπάρχει διάσταση στο ανδρόγυνο ή διαφωνία, τη διαφορά επιλύει το δικαστήριο).
Ο Θεός σας αξίωσε να γίνετε γονείς και να βαπτίσετε το παιδάκι σας. Φανείτε αντάξιοι αυτής της δωρεάς. Εκπληρώσατε για το παιδί σας τα χρέη σας ως χριστιανών γονέων. Διδάξτε το με τα λόγια και το παράδειγμα σας να μάθει να ζει χριστιανικά.
Ο ανάδοχος είναι ο εγγυητής απέναντι στην Εκκλησία, που αναπληρώνει την έλλειψη βούλησης του νηπίου και ομολογεί πίστη εξ ονόματός του.
Ομολογεί βέβαια πίστη Ορθόδοξη Χριστιανική και αναλαμβάνει την υποχρέωση να διδάξει στο παιδί, μαζί με τους γονείς του, μόλις έλθει σε κατάλληλη ηλικία, το περιεχόμενο της πίστεώς μας.
Το πρόσωπο του αναδόχου είναι ιερό, συνάπτει δεσμούς πνευματικής συγγένειας με το παιδί και την οικογένεια του. Και λόγω της φύσεως του λειτουργήματός του επιβάλλεται να τυγχάνει της εμπιστοσύνης και εγκρίσεως της Εκκλησίας.
Η πνευματική συγγένεια που συνάπτεται με το βάπτισμα μεταξύ αναδόχου και αναδεκτού επεκτείνεται, κατά μεν τον νόμο, και στη μητέρα του παιδιού, κατά δε τους Ι. Κανόνες και μεταξύ παιδιών με τον ίδιο ανάδοχο. Καλόν είναι να προσεχθεί το σημείο αυτό.
Επομένως δεν επιτρέπεται να είναι ανάδοχοι:
α. Οι μη ορθόδοξοι, έστω και αν είναι χριστιανοί ετερόδοξοι,
β. Οι δεδηλωμένοι άθεοι και άπιστοι.
γ. Οι επιδεικτικά παραβιάζοντες εντολές και αποφάσεις της Εκκλησίας όπως π.χ. οι έχοντες τελέσει πολιτικό γάμο. Βλ. Εγκύκλιος 7. Συνόδου υπ’ αριθμ. 2309/21-1-82.
δ. Οι μη γνωρίζοντες τα της πίστεώς μας και μη όντες σε θέση ούτε το «πιστεύω» να απαγγείλλουν. Γιατί αυτοί δεν είναι σε θέση να αναλάβουν το έργο του αναδόχου που είναι έργο ευθύνης, πίστεως και αγωγής.
ε. Τα μικρά-μικρά παιδιά, ηλικίας δηλ. κάτω των 15 ετών λόγω ανωριμότητας.
Τα βαπτιστικά
Συμβαίνουν εδώ πράγματα απαράδεκτα, έξω από κάθε έγκριση της Εκκλησίας, που μάλιστα προσεγγίζουν ενίοτε την ειδωλολατρία.
Εξηγούμαι:
1. Τα ρούχα του παιδιού πρέπει, σύμφωνα με τον συμβολισμό της Εκκλησίας, να είναι λευκά. Το λευκό συμβολίζει την αγνότητα και καθαρότητα, το άγιον Πνεύμα.
2. Τα «μαρτυρικά» είναι ο Σταυρός ή η εικόνα της Παναγίας. Τίποτε άλλο.
3. Το λάδι. Ονομάζεται «επορκιστόν έλαιον» γιατί μ’ αυτό ο ιερεύς χρίει το παιδί πριν από τη βάπτιση. Με το ίδιο λάδι αλείφει το παιδί σε όλο το σώμα του ο ανάδοχος. Επιβάλεται να είναι ελαιόλαδο αγνό και όχι σπορέλαιο.
Η διαδικασία της βαπτίσεως
1. Προηγείται η Κατήχηση. Γίνεται λίγο πριν από τη βάπτιση, στον νάρθηκα της Εκκλησίας. Εκεί ο ιερεύς διαβάζει τους εξορκισμούς. Ύστερα ερωτάται ο ανάδοχος 3 φορές αν απαρνείται για λογαριασμό τον νηπίου, τον Σατανά, και συντάσσεται με τον Χριστό όπου ομολογεί το Σύμβολον της Πίστεως.
2. Μετά αρχίζει το Μυστήριο του Βαπτίσματος στο κέντρο του ναού εμπρός στην Κολυμπήθρα. Βαπτίζοντας το παιδί εις το όνομα του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος και με την τριττή κατάδυση μέσα στο αγιασμένο νερό της κολυμπήθρας που συμβολίζει την τριήμερη Ταφή και την Ανάσταση του Χρίστου.
4. Τριχοκουρία: κόβονται σταυροειδώς τα μαλλιά τού παιδιού σε ένδειξη αφιερώσεώς του στον Θεό.
5. Ένδυση: ευλογούνται τα νέα ρούχα τού παιδιού, που το παραλαμβάνουν για να το ντύσουν οι συγγενείς ή μητέρα. Στην Κολυμπήθρα πλένουν τα χέρια τους ο ιερεύς και ο ανάδοχος.
6. Ακολουθεί ο Σταυρός: ο σταυρός θα συνοδεύει το παιδί σε όλη του τη ζωή.
7. Ακολουθεί η Απόλυσις: Η μητέρα, κάνοντας τρεις μετάνοιες στον ανάδοχο και αναγνωρίζοντας την υψηλή και ιερή αποστολή του ασπάζεται το χέρι του, παίρνει στην αγκαλιά της το νεοφώτιστο.
Το έργο του Ανάδοχου είναι η κατήχηση του παιδιού. Αναλαμβάνει την ευθύνη της χριστιανικής και Εκκλησιαστικής διαπαιδαγωγήσεως του φωτιζομένου.
Ο ανάδοχος παρίσταται και συμμετέχει στο βάπτισμα ως εγγυητής της ειλικρινούς προθέσεως να κατηχηθεί και να μυηθεί ο βαπτιζόμενος στη χριστιανική πίστη.
Από την πνευματική σχέση μεταξύ αναδόχου και βαπτιζομένου δημιουργείται πνευματική συγγένεια, η οποία επεκτείνετει και στους στενούς συγγενείς τους και αποτελεί κώλυμα γάμου.
Αμέσως μετά την Βάπτιση το παιδί έχει συμμετοχή στην Θεία Κοινωνία για πρώτη φορά το νήπιο όχι μόνο 3 φορές. Αλλά περισσότερες φορές και κάθε Κυριακή είναι ευλογία και δύναμη για το παιδί. Κάθε φορά το παιδί που κοινωνά γίνεται «Χριστόφορο» και «Πνευματοφόρο».
Ακόμη δύο λόγια:
1. Ο ιερεύς πού βάπτισε το παιδάκι σας απέκτησε μια ειδική πνευματική σχέση με αυτό. Πολλοί ιερείς αξιώνονται να παντρεύουν τα παιδιά πού πριν 20 χρόνια βάπτισαν. Καλλιεργήστε αυτή τη σχέση με τον ιερέα είναι πνευματικός Πατέρας του παιδιού σας.
2. Προτιμάτε την ενορία σας για να βαπτίσετε το παιδί σας. Μη παρασύρεσθε από κενόδοξες σκέψεις και αλλάζατε την ενορία σας. Στην ενορία σας τηρείται Μητρώο βαπτίσεων. Από εκεί θα εξυπηρετηθείτε όταν περαστεί ανάγκη.
Τί πρέπει νά γνωρίζουμε
ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΕΛΕΣΗ ΤΗΣ ΒΑΠΤΙΣΗΣ
Ἀγαπητοί Γονεῖς,
Μήν ἀναβάλλετε τήν βάπτιση τοῦ παιδιοῦ σας. Φροντίστε νά εἶναι ὅσο μικρότερο γίνεται, λίγων μηνῶν, γιά νά μή στερεῖται τή χάρη τοῦ Μυστηρίου. Εἶναι σημαντικό ἐφόδιο γιά τό βρέφος νά μπορεῖ νά μεταλαμβάνει σέ ὅσο τό δυνατόν μικρότερη ἡλικία. Ἐκτός αὐτοῦ, τά μικρότερα βρέφη εἶναι περισσότερο συνεργάσιμα μέ τόν λειτουργό Ἱερέα καί φυσικά φοβοῦνται λιγότερο κατά τήν διάρκεια τοῦ Μυστηρίου. Καί αὐτό ἔχει ὡς ἀποτέλεσμα μιά ὄμορφη καί κατανυκτική Βάπτιση. Ἀλλά καί ἀργότερα, θα μεταλαμβάνει πιό εὔκολα, χωρίς νά φοβᾶται καί νά ἀντιδρᾶ, ὅπως συμβαίνει μέ τά παιδιά πού οἱ μητέρες τά φέρνουν σπάνια γιά νά κοινωνήσουν.
Σέ πρακτικότερο ἐπίπεδο, γιά τή Βάπτιση, σημαντικά εἶναι τά ἑξῆς:
1. Πρέπει ὁπωσδήποτε νά ἔχει προκαθορισθεῖ ἐγκαίρως (τοὐλάχιστον ἕνα μῆνα νωρίτερα) σε συνεννόηση μέ τόν Ἐφημέριο τοῦ Ναοῦ, ἡ ἡμέρα καί ἡ ὥρα τέλεσης τοῦ Μυστηρίου.
2. Τοὐλάχιστον μία ἑβδομάδα πρίν ἀπό τή Βάπτιση, οἱ γονεῖς πρέπει νά προσκομίσουν στόν Ἐφημέριο τήν πρωτότυπη Ληξιαρχική Πράξη Γέννησης τοῦ παιδιοῦ (ὄχι φωτοαντίγραφο), ἡ ὁποία ἔχει ἐκδοθεῖ ἀπό τό Δῆμο, στόν ὁποῖο ἔχει δηλωθεῖ ἡ γέννησή του (συνήθως φέρει τήν ἔνδειξη «ΓΙΑ ΒΑΠΤΙΣΗ»). Μαζί μέ αὐτήν ὀφείλουν νά ἔχουν τά ἀπαραίτητα δικαιολογητικά πού ἀναφέρονται παρακάτω…
3. Ὅλα τά μυστήρια πού μᾶς ἀφοροῦν θά πρέπει νά τελοῦνται στήν Ἐνορία μας· τόν Ἱερό Ναό, στά ὅρια τοῦ ὁποίου κατοικοῦμε. Ἡ Ἐνορία μας εἶναι τό πνευματικό μας σπίτι, γι’ αὐτό καί θά εἶναι μεγάλη χαρά γιά τό παιδί, καθώς θά μεγαλώνει, νά κινεῖται στούς χώρους τοῦ Ναοῦ, γνωρίζοντας ὅτι ἐκεῖ βαπτίστηκε, ἐκεῖ ἀναγεννήθηκε πνευματικά. Θά συνδεθεῖ μέ τόν ἱερό χῶρο καί συναισθηματικά, ὅπως ἄλλωστε ὅλοι μας συνδεόμαστε μέ τόν τόπο πού γεννηθήκαμε. Ἐπιπλέον, στήν Ἐνορία μας, ὅπως καί σέ κάθε ἄλλη Ἐνορία, τηρεῖται Μητρῶο Βαπτίσεων, ἀπ’ ὅπου θά ἐξυπηρετηθεἶ ὅταν παραστεῖ ἀνάγκη.
4. Ἄν δέν ἀνήκουμε σέ αὐτήν τήν Ἐνορία , θά ζητήσουμε ἀπό τόν Ἐφημέριο τῆς Ἐνορίας, στήν ὁποία ἀνήκουμε, ἕνα χαρτί πού λέγεται «Μεταβίβαση Βαπτίσεως».
5. Τήν ἡμέρα τῆς Βάπτισης, οἱ γονεῖς προσέρχονται στόν Ἐφημέριο μέ τήν ἀστυνομική ταυτότητά τους, προκειμένου νά ἐλεγχθεῖ ἀπό τόν Ἐφημέριο ἡ συμφωνία τῶν στοιχείων τους μέ τήν Ληξιαρχική Πράξη. Ἔπειτα ὑπογράφουν ἐνώπιον τοῦ Ἐφημερίου γιά τό θρήσκευμα καί τό ὄνομα τοῦ νηπίου, μαζί μέ τόν Ἀνάδοχο. Ἐξυπακούεται πώς ὅποιο ὄνομα γραφεῖ στό Βιβλίο Βαπτίσεων καί στή Δήλωση Βαπτίσεως, αὐτό καί θά ἐκφωνηθεῖ κατά τήν Κατήχηση καί τήν τριπλῆ Κατάδυση, ἀλλιῶς ἐνέχεται ὁ κίνδυνος ὁ Ἐφημέριος νά διωχθεῖ ποινικῶς. Σέ περίπτωση πού ἡ Ληξιαρχική Πράξη Γεννήσεως ἀναφέρει ἤδη ὄνομα παιδιοῦ, ΔΕΝ ἐπιτρέπεται κατά τήν Βάπτιση νά δοθεῖ διαφορετικό ἀπό αὐτό ἤ νά προστεθεῖ ἄλλο μαζί μέ αὐτό. Σέ περίπτωση ἀπουσίας τοῦ ἑνός γονέως λόγῳ εὐλόγου κωλύμματος (ἀσθενείας, ἀποδημίας κλπ.), τότε ὁ Ἐφημέριος μπορεῖ νά προχωρήσει στήν τέλεση τοῦ Βαπτίσματος, ἐφ’ὅσον ἐκ μέρους τοῦ ἀπόντος γονέως ὑποβληθεῖ εἴτε βεβαίωση ἐνώπιον συμβολαιογράφου εἴτε ὑπεύθυνη δήλωση μέ τό γνήσιο τῆς ὑπογραφῆς θεωρημένο, ὅτι συγκατατίθεται γιά τήν βάπτιση τοῦ τέκνου κατά τό Ὀρθόδοξο δόγμα καί μέ τό συγκεκριμένο ὄνομα.
6. Σέ περίπτωση διαζευγμένων γονέων, ἐάν τήν ἐπιμέλεια τοῦ παιδιοῦ ἔχει ὁ ἕνας γονιός μέ δικαστική Ἀπόφαση, γιά τήν τέλεση τοῦ Μυστηρίου καί τήν Ὀνοματοδοσία ἀπαιτεῖται Ὑπεύθυνη Δήλωση τοῦ ἑτέρου γονέα ὅτι συμφωνεῖ. Προσοχή! Δικαστική ἀπόφαση, ἡ ὁποία ἀναθέτει μόνο τήν ἐπιμέλεια τοῦ τέκνου, προσωρινή ἤ μή, στόν ἕνα ἐκ τῶν δύο γονέων, δέν καλύπτει τόν Ἐφημέριο γιά τήν τέλεση Βαπτίσεως.
7. Σέ περίπτωση ἄγαμης μητέρας, ἐπειδή αὐτή ἀσκεῖ μόνη της τή γονική μέριμνα, ὁ Ἐφημέριος μπορεῖ νά τελέσει τήν Βάπτιση καί νά δώσει ὄνομα, ἐφ’ὅσον ἡ ἄγαμη μητέρα συμπληρώσει Ὑπεύθυνη Δήλωση τοῦ Ν.1599/86, μέ θεωρημένο τό γνήσιο τῆς ὑπογραφῆς της, στήν ὁποία θά δηλώνει ὑπευθύνως ὅτι ἀσκεῖ ἀποκλειστικῶς τή γονική μέριμνα ἐπί τοῦ ἀνήλικου τέκνου της, ὅτι δέν ὑφίσταται δικαστική ἀπόφαση, ἡ ὁποία νά ἀπονέμει δικαίωμα ἀσκήσεως γονικῆς μέριμνας καί στόν πατέρα τοῦ ἀνήλικου τέκνου καί, τέλος, ὅτι ἐπιθυμεῖ τό ἀνήλικο τέκνο της νά βαπτισθεῖ κατά τό Ὀρθόδοξο δόγμα καί νά λάβει συγκεκριμένο ὄνομα.
Ὁ Ἀνάδοχος
Ἀσφαλῶς, ὁ ρόλος του δέν ἐξαντλεῖται ἁπλῶς στό νά φροντίσει γιά τά πρακτικά ζητήματα ἤ νά κάνει δῶρα στό παιδί ἤ γιά νά δημιουργήσουμε κοινωνικές σχέσεις. Ἡ παρουσία του εἶναι οὐσιαστική καί ἀπαραίτητη. Ἐγγυᾶται στήν Ἐκκλησία γιά τόν νεοφώτιστο καί τήν πρόοδό του στήν πίστη. Ἀναπληρώνει τήν ἔλλειψη βούλησης τοῦ νηπίου, ὁμολογεῖ πίστη ἐξ ὀνόματός του, ἀλείφει μέ τό καθαγιασμένο λάδι, πού ὁ λειτουργός θά ρίξει στίς παλάμες του, τό κεφάλι τοῦ παιδιοῦ καί ὅλο του τό σῶμα. Ἀναλαμβάνει τήν ὑποχρέωση νά συμπράξει μαζί μέ τούς γονεῖς στή χριστιανική ἀνατροφή τοῦ παιδιοῦ. Αὐτά συνεπάγονται ἀσφαλῶς τά ἑξῆς:
1. Ἀνάδοχος δέν μπορεῖ νά εἶναι ἀλλόθρησκος ἤ ἄλλου δόγματος (Ρωμαιοκαθολικός, Προτεστάντης κ.ἄ.), ἤ ἄνθρωπος πού ἀρνεῖται τήν ὀρθόδοξη πίστη καί ὁμολογεῖ ἀθεΐα. Ὀφείλει νά εἶναι συνειδητό μέλος τῆς Ἐκκλησίας, ἄνθρωπος μέ ζωντανή πίστη καί συνεπῆ χριστιανική ζωή. Ἐξυπακούεται φυσικά ὅτι κάποιος πού περιφρονεῖ τό Ἱερό Μυστήριο τοῦ Γάμου, ἔχοντας συνάψει μόνον πολιτικό, ἀπαγορεύεται νά γίνει Ἀνάδοχος (Συνοδικοί Ἐγκύκλιο ὑπ’ ἀριθμ. 2309/240/105/21.01.1982 καί 3262/46ΝΚ/2268/07.11.2000).
2. Ὁ Ἀνάδοχος πρέπει ὁπωσδήποτε νά εἶναι ἐνήλικος (Συνοδική Ἐγκύκλιος 498π.ἔ./42ΝΚ/200/19.01.2006), ἀφοῦ ἐνώπιον Θεοῦ καί ἀνθρώπων εἶναι ὑπεύθυνος γιά τόν Ἀναδεκτό καί, τελικῶς, θά δώσει λόγο στόν Θεό. Σε περίπτωση πού ἀνήλικος ἐπιθυμεῖ νά συμμετάσχει στήν Βάπτιση, δέν θεωρεῖται Ἀνάδοχος, ἁπλῶς μπορεῖ νά ὑποβοηθήσει τόν ἐνήλικο Ἀνάδοχο κατά τήν διάρκεια τοῦ Μυστηρίου (π.χ. βάζοντας λάδι, κρατώντας τήν λαμπάδα κλπ.) .
Πρακτικά Ζητήματα
α. Κατά τό Μυστήριο: Συχνά γινόμαστε μάρτυρες ἀπαράδεκτης συμπεριφορᾶς στόν Ναό κατά τήν τέλεση μιᾶς Bάπτισης. Ἤρθαμε μέ τή θέλησή μας γιά ἕνα δικό μας ἄνθρωπο, γιά νά προσευχηθοῦμε στόν Θεό νά στείλει τή χάρη Του. Καί ἀντί τῆς προσευχῆς, αὐτό πού παρατηροῦμε εἶναι ὁ θόρυβος, οἱ συζητήσεις, ὁ ἐνδυματολογικός σχολιασμός, ἡ ἀδιαφορία, οἱ ἄσκοπες μετακινήσεις. Εἶναι κρίμα νά συμπεριφερόμαστε μέσα στό Ναό μέ λιγότερο σεβασμό, ἡσυχία καί τάξη ἀπό ὅ,τι σέ ἕναν δημόσιο χῶρο (κινηματογράφο, θέατρο κλπ.). Ἐξυπακούεται, φυσικά, ὅτι ἡ ἐμφάνισή μας ἀντανακλᾶ τό σεβασμό μας πρός τήν ἱερότητα τοῦ χώρου.
β. Ἀπόλουση: Πρέπει νά γνωρίζουμε ὅτι τό νερό τῆς κολυμβήθρας εἶναι ἁγιασμένο. Γι᾽ αὐτό καί δέν καταλήγει στήν ἀποχέτευση, ἀλλά στό «χωνευτήρι» τοῦ Ναοῦ. Τό ἴδιο πρέπει νά γίνει καί μέ τά νερά ἀπό τό πρῶτο μπάνιο τοῦ παιδιοῦ μετά ἀπό τήν Βάπτιση (καλό θά εἶναι νά γίνει μετά ἀπό τρεῖς ἡμέρες), καθώς καί τά πρῶτα νερά ἀπό τό πλύσιμο τῶν ρούχων του. Ἄν πρακτικά δέν μποροῦμε νά τά φέρουμε στό «χωνευτήρι» τοῦ Ναοῦ, τοὐλάχιστον ἄς τά ἀδειάσουμε στόν κῆπο, γιά νά ἀπορροφηθοῦν στό ἔδαφος, ἤ στή θάλασσα.
γ. Θεία Κοινωνία: Τά νήπια καί τά μικρά παιδιά, βαπτισμένα καί μυρωμένα, ἔχουν ἀνάγκη τή συχνή Θεία Κοινωνία καί ὄχι μόνο «τίς τρεῖς ἑπόμενες Κυριακές» μετά τή Βάπτισή τους. Ὅταν τά φέρνουμε τακτικά στόν Ναό γιά νά κοινωνοῦν, τούς προσφέρετε ἀπό τήν τρυφερή αὐτή ἡλικία τήν οὐράνια τροφή τῆς ψυχῆς. Ἔτσι χαριτώνονται καί τό σῶμα καί τό αἷμα τοῦ Χριστοῦ τά φυλάσσει ἀπό κάθε κακό.
δ. Δήλωση Βάπτισης: Μετά τήν Βάπτιση, ὁ Ἐφημέριος χορηγεῖ τήν «ΔΗΛΩΣΗ ΒΑΠΤΙΣΕΩΣ». Οἱ γονεῖς πρέπει νά τήν καταθέσουν στό Ληξιαρχεῖο τοῦ Δήμου γεννήσεως τοῦ παιδιοῦ, ἐντός 40 ἡμέρων, πρός ἀποφυγή διοικητικοῦ προστίμου. Προσοχή! Ἐάν ἡ Βάπτιση ἔχει μεταβιβασθεῖ ἀπό ἄλλη Ἐνορία, πρίν ἀπό τό Δῆμο, οἱ γονεῖς πρέπει νά τήν δηλώσουν καί στήν Ἐνορία, ἀπ’ ὅπου προῆλθαν.
α) Σέ περίπτωση πού μέ δικαστική Ἀπόφαση, τήν ἐπιμέλεια τοῦ παιδιοῦ ἔχει ὁ ἕνας γονεύς ἤ Κηδεμόνας γιά τήν τέλεση τοῦ Μυστηρίου καί τήν Ὀνοματοδοσία ἀπαιτεῖται Ὑπεύθυνη Δήλωση τοῦ ἑτέρου γονέα ὅτι συμφωνεῖ ἤ σέ κατάσταση Κηδεμονίας, ἀμφοτέρων τῶν γονέων, ὅτι συμφωνοῦν.
β) Σέ περίπτωση διαφωνίας τῶν γονέων, γιά τό Βάπτισμα ἤ τήν Ὀνοματοδοσία μπορεῖ αὐτά νά γίνουν κατόπιν Δικαστικῆς Ἀποφάσεως.
Προσοχή! Δικαστική ἀπόφαση, ἡ ὁποία ἀναθέτει μόνο τήν ἐπιμέλεια τοῦ τέκνου, προσωρινή ἤ μή, στόν ἕνα ἐκ τῶν δύο γονέων, δέν καλύπτει τόν Ἐφημέριο γιά τήν τέλεση Βαπτίσεως.
γ) Γιά κάθε περίπτωση, πρίν τό βάπτισμα ἀνηλίκου, οἱ γονεῖς, μέ ἐπίδειξη τῆς ἀστυνομικῆς ταυτότητός τους, γιά τήν συμφωνία τῶν στοιχείων τους μέ τήν Ληξιαρχική πράξη, ὑπογράφουν ἐνώπιον τοῦ Ἐφημερίου γιά τό θρήσκευμα καί τό ὄνομα τοῦ νηπίου.
Σέ περίπτωση ἀπουσίας ἑνός γονέως, ὁ ἐφημέριος μπορεῖ νά τελέσει τό Μυστήριο τοῦ Βαπτίσματος, ὅταν ὁ ἕτερος γονεύς προσκομίσει θεωρημένο ἀντίγραφο εἴτε τῆς ληξιαρχικῆς πράξεως θανάτου εἴτε τῆς σχετικῆς δικαστικῆς ἀπόφασης, βάσει τῶν ὁποίων ὁ ἀπουσιάζων γονεύς κηρύττεται ρητῶς ἄφαντος ἤ ἔκπτωτος ἀπό τή γονική μέριμνα.
δ) Σέ περίπτωση ἀπουσίας τοῦ ἑνός γονέως λόγῳ εὐλόγου κωλύμματος (ἀσθενείας, ἀποδημίας κλπ.), τότε ὁ Ἐφημέριος μπορεῖ νά προχωρήσει στήν τέλεση τοῦ Βαπτίσματος, ἐφ΄ὅσον ἐκ μέρους τοῦ ἀπόντος γονέως ὑποβληθεῖ εἴτε βεβαίωση ἐνώπιον συμβολαιογράφου εἴτε ὑπεύθυνη δήλωση μέ τό γνήσιο τῆς ὑπογραφῆς θεωρημένο, ὅτι συγκατατίθεται γιά τήν βάπτιση τοῦ τέκνου κατά τό Ὀρθόδοξο δόγμα καί μέ τό συγκεκριμένο ὄνομα.
στ) Σέ περίπτωση διάστασης ἤ διαζυγίου ἤ ὅταν ἡ μητέρα τοῦ ἀνήλικου τέκνου ἐπικαλεῖται ὅτι πατέρας τοῦ τέκνου εἶναι ἄλλος ἀπό τόν ἀναγραφόμενο στήν Ληξιαρχική πράξη γεννήσεως, ὁ Ἐφημέριος 1) ὀφείλει νά ἀναζητήσει τόν πατέρα, τό ὄνομα τοῦ ὁποίου ἀναγράφεται στήν ληξιαρχική πράξη καί νά λάβει τήν συγκατάθεσή του γραπτῶς 2) ἀν ἔχει προσβληθεῖ ἡ πατρότητα ἤ ἔχει ἀναγνωρισθεῖ τό τέκνον ἑκούσια, ὁ Ἐφημέριος μπορεῖ νά δεχθεῖ ὡς πατέρα τόν προσδιοριζόμενον ὑπό τοῦ Ληξιαρχείου, διά νεωτέρας σημειώσεως καί διορθώσεως ἐπί τῆς ληξιαρχικῆς πράξης γεννήσεως.
ζ) Σέ περίπτωση ἄγαμης μητέρας, ἐπειδή αὐτή ἀσκεῖ μόνη της τή γονική μέριμνα, ὁ Ἐφημέριος μπορεῖ νά τελέσει τήν Βάπτιση καί νά δώσει ὄνομα, ἐφ΄ὅσον ἡ ἄγαμη μητέρα συμπληρώσει Ὑπεύθυνη Δήλωση τοῦ Ν.1599/86, μέ θεωρημένο τό γνήσιο τῆς ὑπογραφῆς της, στήν ὁποία θά δηλώνει ὑπευθύνως ὅτι ἀσκεῖ ἀποκλειστικῶς τή γονική μέριμνα ἐπί τοῦ ἀνήλικου τέκνου της, ὅτι δέν ὑφίσταται δικαστική ἀπόφαση, ἡ ὁποία νά ἀπονέμει δικαίωμα ἀσκήσεως γονικῆς μέριμνας καί στόν πατέρα τοῦ ἀνήλικου τέκνου καί, τέλος, ὅτι ἐπιθυμεῖ τό ἀνήλικο τέκνο της νά βαπτισθεῖ κατά τό Ὀρθόδοξο δόγμα καί νά λάβει συγκεκριμένο ὄνομα.
η) Ἡ ἀναγραφή στό βιβλίο Βαπτίσεων ἑνός Ὀνόματος, ἡ ἐκφώνηση ὅμως δύο ὀνομάτων, κατά τήν Κατήχηση καί τήν τριπλῆ Κατάδυση δέν ἐπιτρέπεται, ἐνέχει δέ τόν κίνδυνο ὁ Ἐφημέριος νά διωχθεῖ ποινικῶς.
