Η Αγία και Μεγάλη Τεσσαρακοστή είναι πνευματικό στάδιο αρετών, καιρός μετανοίας και προσευχής, νήψεως και κατανύξεως, περίοδος νηστείας, ψυχικής καθάρσεως και συγχωρήσεως. Όλη η ευλογημένη αυτή περίοδος είναι μία ιερά πορεία, που προβάλλει η Αγία Εκκλησία μας κατ᾿ έτος, για καθένα πιστό που ποθεί να συμπορευθεί με τον Σωτήρα Χριστό, να συναναστηθεί και να μετέχει της αιωνίου θείας Βασιλείας Του.
Η Εκκλησία μας ως στοργική Μητέρα, με τα σωτηριώδη Μυστήριά Της, τις προηγιασμένες θείες Λειτουργίες, τους κατανυκτικούς Εσπερινούς, τους λαοφιλείς Χαιρετισμούς της Υπεραγίας Θεοτόκου, τα μεγάλα Απόδειπνα, τον Μέγα Κανόνα της μετανοίας, έρχεται να μας αφυπνίσει και μας προσκαλεί στην άσκησι της εγκρατείας, της προσευχής και ευποιΐας, και στην οδό της ψυχοσώστου μετανοίας.
Αυτόν τον ιερό σκοπό έχει η Μεγάλη Τεσσαρακοστή και μας τον υπενθυμίζει καθημερινά με τους ιερούς ύμνους του Τριωδίου: Άρχήν κατανύξεως και μετανοίας, κακών αλλοτρίωσις, και παθών εγκράτεια, διό σπουδάσωμεν, αποκοπήν των πονηρών έργων ποιήσασθαι». Η πάλη κατά του κακού και της αμαρτίας απαιτεί μετάνοια, απόρριψι των κακών, έλεγχο των παθών και αποκοπή από τα πονηρά έργα. Και σ᾿ αυτήν την πάλη επιδίδονται όσοι ποθούν τον Θεό και έτσι γίνονται μέτοχοι και της τελικής νίκης.
Η αναγκαιότης να «καθαρίσωμεν εαυτούς από παντός μολυσμού σαρκός και πνεύματος» είναι βασική επιθυμία κάθε αληθινού Χριστιανού, και αυτό μας το χαρίζει το Πανάγιο Πνεύμα:
— όταν πράττουμε καρπούς αξίους της μετανοίας,
— παρέχουμε συγχώρησι στους αδελφούς μας,
— ελέγχουμε τους ατάκτους λογισμούς μας με την δύναμι της προσευχής,
— αποφεύγουμε την κρίσι και κατάκρισι των συνανθρώπων μας,
— ελεούμε τους πτωχούς και βοηθούμε τους πάσχοντας,
— μετέχουμε των θείων Μυστηρίων και
— προσευχόμεθα υπέρ πάντων ανθρώπων.
Έτσι έρχεται η ειρήνη του Θεού και βραβεύει την καρδιά και την σκέψι μας με την θεϊκή παρουσία και χάρι. Ιδιαίτερα τις ημέρες αυτές μας ανυψώνει και η υμνολογία της Εκκλησίας μας που είναι κεκοσμημένη με εξαίσιους και θεοπνεύστους ύμνους, τους οποίους θεοφόροι άγιοι Πατέρες με πίστι και ευλάβεια κατέγραψαν και παρέδωσαν στην Εκκλησία για δοξολογία του Τριαδικού Θεού και τιμή και έπαινο των Αγίων μας.
Ξεχωριστή θέσι στα υμνολογικά ποιήματα της Εκκλησίας μας κατέχουν οι ύμνοι που είναι αφιερωμένοι στην Κυρία και Δέσποινα του κόσμου, την Υπεραγία Θεοτόκο Μαρία. Τα Θεοτοκία, τα Θεοτοκάρια, οι Παρακλητικοί κανόνες στην Θεοτόκο, οι ύμνοι στις ακολουθίες των Θεομητορικών εορτών, όλα αυτά τα απανθίσματα των Θεοτοκοφίλων αγίων Πατέρων μας και υμνογράφων εκφράζουν τον πλούτο της Θεομητορικής παρακλήσεως προς το ανθρώπινο γένος, αλλά και την βαθειά ευσέβεια, πίστι και αγάπη των πιστών προς την Πανύμνητο Μητέρα του Θεού και μητέρα όλου του κόσμου.
Είναι γνωστό πως ξεχωριστή θέσι κατέχει στις ψυχές των Ορθοδόξων Χριστιανών ο ευχαριστήριος ύμνος, οι Χαιρετισμοί προς την Θεοτόκο, που αποτελεί ποίημα του πιστού λαού του Θεού και εκφράζει την άπειρη ευγνωμοσύνη και τις θερμές ευχαριστίες μας στην αιτία της σωτηρίας, της χαράς, της ελπίδος αλλά και της ειρήνης του κόσμου που είναι η ανύμφευτος Νύμφη και αειμακάριστος και παναμώμητος Προστάτις και βοηθός του γένους μας. Είναι άξιον και δίκαιον να την υμνούμε και δοξολογούμε για τις άπειρες προς εμάς ευεργεσίες Της. Ο Γέροντάς μου μας προέτρεπε καθημερινά να λέγουμε τους Χαιρετισμούς της Παναγίας μας προς δόξα και τιμή του αγίου ονόματός Της και προς ψυχική μας ωφέλεια και παράκλησι.
Η νήψι και η επίκλησι του ονόματος του Θεού και της Παναγίας Μητέρας Του είναι φωτοτόκος αρετή, που γεννά το φως και την χαρά στην ζωή μας. Και όσο περισσότερο ζυμώνεται η ύπαρξί μας με την πνευματική άσκησι και με την προσευχή, όσο ετοιμάζουμε εαυτούς, όσο υπομένουμε τις δοκιμασίες του Θεού, όσο συναισθανόμεθα τις αμαρτίες μας, τόσο περισσότερο η χάρις του Θεού έρχεται και ενοικεί μέσα μας, και καθαρίζει τον νου και την καρδιά μας από συνειδήσεως πονηράς. Όλος αυτός ο ευλογημένος αγώνας στεφανώνεται με την χαρά της Αναστάσεως που δεν είναι μόνον Πασχαλινή ευφροσύνη αλλά μετοχή των επουρανίων αγαθών από την παρούσα ακόμη ζωή.
Εύχομαι, οι δυσκολίες του παρόντος καιρού να μετατραπούν σε ευλογίες για τον τόπο μας και τον σύμπαντα κόσμο. Και τις ιερές αυτές ημέρες της Μεγάλης Τεσσαρακοστής, που αρχίζει με την χάρι του Θεού, να εντείνουμε τις προσευχές μας προς τον Οικτίρμονα Θεό και την Παναγία μας, όπως κάνουμε και εμείς εδώ στο Άγιον Όρος, και να ζήσει ο καθένας μας την προσωπική του μεταμόρφωσι διά της μετανοίας, για να πλεονάσει το έλεος του Θεού που παρέχεται, όπως λέγει ο Κύριός μας, στους ταπεινούς και απλούς και υπάκουους πιστούς, και να αξιωθούμε και της χαράς της Αναστάσεως.
Καλή και ευλογημένη Τεσσαρακοστή!
Γέρων Αλέξιος Καθηγούμενος
Ι. Μονής Ξενοφώντος
Πηγή: www.inagiounikolaoutouneou.gr