ΑΙΜΟΔΟΣΙΑ

ΤΙ ΕΝΝΟΟΥΜΕ ΜΕ ΤΟΝ ΟΡΟ ΑΙΜΟΔΟΣΙΑ;
Η αιμοδοσία είναι μια ιατρική διαδικασία η οποία έχει ιατρική ένδειξη και η οποία συνίσταται στην έγχυση αίματος ή συστατικών του αίματος του δότη προς τον λήπτη. Τα στοιχειά του αίματος είναι τα εξής:
1. ερυθρά αιμοσφαίρια για αναιμία ή απώλεια αίματος
2. αιμοπετάλια για την αιμοραγία ή την παρεμπόδιση αιμοραγίας
3. πλάσμα που παρέχει πρωτεΐνες και θρομβωτικούς παράγοντες
Με τον όρο “ΑΙΜΟΔΟΣΙΑ” εννοούμε τη χορήγηση αίματος με την μετάγγιση και κατ’ επέκταση την όλη οργάνωση που ασχολείται με τη λήψη, συντήρηση και διάθεση του αίματος και των παραγώγων του . Ως επιστημονικός τομέας, η αιμοδοσία αποτελεί ιδιαίτερο κλάδο της αιματολογίας με τεράστια ανάπτυξη τα τελευταία 20 χρόνια. Η αιμοδοσία σαν φοβερά εξειδικευμένος τομέας πλαισιώνεται με επιστημονικό, νοσηλευτικό και τεχνικό προσωπικό υψηλής στάθμης με εξειδίκευση στο τομέα της αιμοδοσίας.
Η αιμοδοσία είναι ανώδυνη και διαρκεί συνολικά 15 λεπτά. Στο διάστημα αυτό γίνεται:
-λήψη σύντομου ιστορικού
-σύντομη κλινική εξέταση
-προσδιορισμός της αιμοσφαιρίνης και του αιματοκρίτη του υποψηφίου δότη
-αιμοληψία

Το αίμα από την Εθελοντική Αιμοδοσία παρέχεται σε πάσχοντες από Μεσογειακή Αναιμία, Αιμορροφιλία ή Λευχαιμία, σε άτομα που θα υποβληθούν σε χειρουργική επέμβαση ή σε θύματα τροχαίων ατυχημάτων.

Τι είναι η εθελοντική αιμοδοσία
-Η εθελοντική προσφορά αίματος, αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους κρίκους του κοινωνικού εθελοντισμού. Η εθελοντική αιμοδοσία δεν είναι απλά φιλανθρωπία,είναι βασικός πυλώνας του Δημοσίου Συστήματος Υγείας. Μια έμπρακτη έκφραση Κοινωνικής Αλληλεγγύης. Είναι η προσφορά ποσότητας αίματος από υγιείς δότες, η οποία θα χρησιμοποιηθεί για μετάγγιση σε άρρωστο. Καλείται εθελοντική, επειδή πρόκειται για πράξη που εκτελεί κάποιος με τη θέληση του και με μοναδικό κίνητρο ένα συναίσθημα αλληλεγγύης. Ο όρος αιμοδοσία μπορεί να αναφέρεται γενικότερα σε ό, τι αφορά τις υπηρεσίες που την οργανώνουν, όπως στο σχετικό χώρο του νοσοκομείου, στον ιδιαίτερο κλάδο της αιματολογίας που ασχολείται με αυτό το θέμα. Η αιμοδοσία αποτελεί ένα δώρο ζωής για κάποιον ο οποίος έχει απόλυτη ανάγκη από μετάγγιση αίματος. Σύμφωνα με διεθνείς στατιστικές, 60% του πληθυσμού θα χρειαστεί μετάγγιση ολικού αίματος ή ενός εκ των στοιχείων του σε κάποια στιγμή της ζωής του. Παράλληλα μόνο 5% των ατόμων που θα μπορούσαν να είναι αιμοδότες, δίνουν αίμα. Αποτέλεσμα είναι η εμφάνιση ελλείψεων,καθοριστικών για τη ζωή ασθενών που έχουν ανάγκη την άμεση μετάγγιση αίματος.

-Η διασφάλιση της ποιότητας και η εξασφάλιση της επάρκειας αίματος σε όλες τις γωνιές του τόπου μας είναι μια από τις βασικές προτεραιότητες του Υπουργείου μας. Το Εθνικό Σύστημα Υγείας, προσφέρει πλέον στην αιμοδοτική κοινότητα τη δυνατότητα Μοριακού Ελέγχου του Αίματος, του πιο σύγχρονου συστήματος ανάλυσης του αίματος.
-Το Υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης στηρίζει έμπρακτα τον καθημερινό αγώνα των εθελοντών και ενισχύει με κάθε δυνατό τρόπο τις προσπάθειες ενισχύει με κάθε δυνατό τρόπο τις προσπάθειες ενημέρωσης του πληθυσμού για την σημασία της αιμοδοσίας και του εθελοντισμού.

Μόνο η εθελοντική και συστηματική προσφορά αίματος από τον πληθυσμό, έτσι ώστε να υπάρχει καθημερινή εισροή αίματος στις αιμοδοσίες της χώρας, θα μας δώσει ασφάλεια για την αντιμετώπιση των ασθενών και θα μας απαλλάξει από το άγχος της εύρεσης αίματος.

Γιατί να γίνει κάποιος εθελοντής αιμοδότης
-Επειδή δεν υπάρχει ακόμη φάρμακο που να μπορεί να αντικαταστήσει το αίμα.
-Επειδή θέλει να βοηθήσει τους χιλιάδες συνάνθρωπών μας που έχουν ανάγκη από αίμα.
-Επειδή θεωρεί προσωπική του ευθύνη την κάλυψη της χώρας μας σε αίμα από την εθελοντική αιμοδοσία και μόνο. Δε μας τιμά ως χώρα η εισαγωγή αίματος από το εξωτερικό.
-Επειδή πρόκειται για μια ανώδυνη και ακίνδυνη διαδικασία, που διαρκεί λίγα λεπτά, αλλά από μια φιάλη μπορεί να σωθούν τρεις ανθρώπινες ζωές.
-Επειδή ο εθελοντής αιμοδότης βιώνει ένα μοναδικό συναίσθημα κοινωνικής αλληλεγγύης και γιατί πέρα από τα κίνητρα που δίδονται (δυνατότητα να καλύψει τις ανάγκες σε αίμα για τον ίδιο ή την οικογένεια του, δωρεάν ιατρικές εξετάσεις, τιμητικές διακρίσεις, αιμοδοτική άδεια), ο εθελοντής αιμοδότης νιώθει ότι προσφέρει ζωή στον άγνωστο πάσχοντα συνάνθρωπό του.
-Ιδιαίτερα οι νέοι άνθρωποι μπορούν μέσα από την εθελοντική προσφορά να αποδείξουν ότι είναι ικανοί να συντελέσουν στην καλυτέρευση των συνθηκών ζωής.

Ποιος μπορεί να δώσει αίμα
Αίμα μπορούν να δώσουν όλοι οι άνδρες και οι γυναίκες από 18 έως 65 χρονών που είναι υγιείς (κατάλληλοι αιμοδότες) και είναι πάνω από 50 κιλά, 3 με 4 φορές το χρόνο. Η Αιμοληψία είναι τελείως ακίνδυνη και διαρκεί 10 λεπτά. Η ποσότητα αίματος που δίνει ένας αιμοδότης αποτελεί το 1/20 περίπου από το αίμα του.
Η αιμοδοσία είναι ουσιαστικά μια ιατρική πράξη με συγκεκριμένες ενδείξεις.Έτσι, αν για κάποιο λόγο δεν μπορείτε να δώσετε αίμα, αυτό δεν πρέπει να σας απογοητεύει. Αν και τα κριτήρια καταλληλότητας για αιμοδοσία φαίνονται αυστηρά,έχουν το νόημα της προφύλαξης της υγείας τόσο του δότη όσο και του λήπτη και ανταποκρίνονται σε διεθνώς καθορισμένα πρότυπα. Υπάρχουν καταστάσεις και νοσήματα που αποκλείουν δια παντός την αιμοδοσία όπως είναι το AIDS, οι ηπατίτιδες, η ελονοσία, η χρήση ενδοφλεβίων ναρκωτικών, οι κακοήθειες, η υπέρταση, ο σακχαρώδης διαβήτης, καρδιακές παθήσεις, νεφροπάθεια, αναιμία ή άλλα σοβαρά χρόνια νοσήματα.
Στις περισσότερες περιπτώσεις, όμως, ο αποκλεισμός είναι μόνο πρόσκαιρος. Για παράδειγμα, αν κάποιος δεν έχει συμπληρώσει 6-8 ώρες ύπνου, έχει γρίπη(περιμένουμε μέχρι να περάσει), στη διάρκεια της εγκυμοσύνης (αναμονή μέχρι και έξι μήνες μετά τον τοκετό), στη διάρκεια της εμμήνου ρύσεως, στη διάρκεια μιας εποχιακής αλλεργίας, αν έχει κάνει εμβόλια ή παίρνει συγκεκριμένα φάρμακα (για παράδειγμα πρέπει να περάσουν τρεις μέρες από τη λήψη ασπιρίνης). Οι ετερόζυγοι φορείς μεσογειακής αναιμίας (το κοινώς λεγόμενο στίγμα) ή άτομα με έλλειψη G6PDαιμοδοτούν, αν η αιμοσφαιρίνη είναι πάνω από 12gr/dl. Επίσης, για μειωθεί η πιθανότητα ύπαρξης λοίμωξης από AIDS, ελονοσία, CJD (νόσος τρελών αγελάδων) ήSARS, άνθρωποι που έχουν ταξιδέψει σε ορισμένες χώρες αποκλείονται για συγκεκριμένο διάστημα από την αιμοδοσία. ’τομα που έχουν ομοφυλοφιλική σχέση,πολλούς ερωτικούς συντρόφους, σύντροφοι χρηστών ναρκωτικών κ.τ.λ. δεν πρέπει να δίνουν αίμα. Τέλος, για ένα εξάμηνο αποκλείονται ως αιμοδότες άνθρωποι που χειρουργήθηκαν ή δέχθηκαν μετάγγιση.

Εκτός από τις γενικές αυτές αρχές και επειδή οι λεπτομέρειες στις ενδείξεις αναπροσαρμόζονται, ο υποψήφιος αιμοδότης πρέπει να συμβουλεύεται το προσωπικό της αιμοδοσίας που είναι το πλέον αρμόδιο για την επιλογή των αιμοδοτών.
Διαδικασία αιμοδοσίας
Μετά από τη λήψη σύντομου ιατρικού ιστορικού, τη μέτρηση της αρτηριακής πίεσης και του αιματοκρίτη ο γιατρός της αιμοδοσίας κρίνει αν μπορείς να δώσεις αίμα τη δεδομένη στιγμή.
Πρόκειται για μια ανώδυνη διαδικασία. Το μοναδικό ενόχλημα είναι ένα μικρό τσίμπημα από τη βελόνα και μετά απλά ανοιγοκλείνεις τη γροθιά σου για να διευκολύνεις τη ροή του αίματος. Οι περισσότεροι εθελοντές αιμοδότες περιγράφουν πόσο όμορφα νιώθουν από την προσφορά τους. Λαμβάνεται λιγότερο από το 1/10 του αίματος περίπου, 450ml από τα 5 λίτρα που έχει ο άνθρωπος. Ο όγκος που χάνεται αναπληρώνεται σε 10 λεπτά μετά την αιμοδοσία. Θεωρείται ότι η κινητοποίηση του μυελού των οστών είναι και ευεργετική για τον οργανισμό.
Είναι ακίνδυνη για τον αιμοδότη. Δεν υπάρχει περίπτωση να μολυνθεί ο αιμοδότης από AIDS ή άλλο μεταδιδόμενο νόσημα αφού οι βελόνες που χρησιμοποιούνται είναι μιας χρήσεως και αποστειρωμένες. Ο όγκος αίματος που δίνει ο αιμοδότης αντικαθίσταται αμέσως, το πλάσμα σε μια μέρα και τα ερυθρά αιμοσφαίρια σε ένα μήνα.
Η αιμοδοσία διαρκεί περίπου δέκα λεπτά. Για την όλη διαδικασία από τη συμπλήρωση του ερωτηματολογίου μέχρι να φύγεις υπολόγισε περίπου μισή ώρα.
Αίμα μπορεί κανείς να δώσει κάθε 3-4 μήνες.
Οδηγίες για τους αιμοδότες
Πριν από την αιμοληψία είναι καλό ο αιμοδότης να είναι ξεκούραστος και να έχει πάρει ένα ελαφρύ γεύμα. Ο αιμοδότης μπορεί να δίνει αίμα πρωινές ή απογευματινές ώρες. Καλό είναι η αιμοδοσία να γίνεται όταν ο αιμοδότης είναι ξεκούραστος.
Μετά την αιμοδοσία ο αιμοδότης πρέπει να ακολουθεί τις συμβουλές του νοσηλευτικού προσωπικού.

– Ο όγκος αίματος που προσφέρει ο αιμοδότης είναι 450 ml και αποκαθίσταται αμέσως από τον οργανισμό. Το πλάσμα αναπαράγεται σε 24 ώρες και τα ερυθρά σε ένα μήνα.
– Δεν πρέπει να διενεργείται αιμοδοσία πριν περάσουν τρεις μήνες από την προηγουμένη.
– Η αιμοδοσία είναι τελείως ακίνδυνη και διαρκεί 5-10 λεπτά της ώρας.
– Κανένα φάρμακο δεν υποκαθιστά το αίμα ή το πλάσμα που χρειάζονται οι ασθενείς.

Οδηγίες για μετά την αιμοδοσία
– Ο αιμοδότης μπορεί να δίνει αίμα πρωινές ή απογευματινές ώρες. Καλό είναι η αιμοδοσία να γίνεται όταν ο αιμοδότης είναι ξεκούραστος.
Μετά την αιμοδοσία ο αιμοδότης πρέπει να ακολουθεί τις συμβουλές του νοσηλευτικού προσωπικού.
– Να πάρει την τροφή που του προσφέρεται. Να μην αποχωρήσει από το Τμήμα αιμοδοσίας πριν του το επιτρέψει το υπεύθυνο προσωπικό.
– Να μην καπνίσει για 1 (μια) ώρα.
– Να μην οδηγήσει για 1 (μια) ώρα.
– Να μην κάνει έντονη σωματική άσκηση την ημέρα της αιμοδοσίας.
– Να πάρει περισσότερα υγρά και καλό γεύμα την ημέρα της αιμοδοσίας.
– Αποφυγή οινοπνευματωδών ποτών την ημέρα της αιμοδοσίας.
– Σε περίπτωση αιμορραγίας από το σημείο φλεβοκέντησης, ο αιμοδότης θα πρέπει να σηκώσει το χέρι ψηλά και να εφαρμόσει πίεση.
– Ο επίδεσμος μπορεί να αφαιρεθεί μετά από 2-3 ώρες.
– Για οποιοδήποτε πρόβλημα ή απορία ο αιμοδότης μπορεί να απευθύνεται στο νοσηλευτικό προσωπικό ή στο γιατρό της αιμοδοσίας.

Μετά την πρώτη αιμοδοσία ο αιμοδότης παραλαμβάνει ατομική κάρτα όπου αναγράφονται η ομάδα αίματος του και οι μονάδες που έχει δώσει και την οποία πρέπει να κρατά κάθε φορά που δίνει αίμα ή όταν χρειαστεί αίμα για τον ίδιο ή συγγενή πρώτου βαθμού.
Εσύ, τι ομάδα αίματος έχεις;
Ομάδες αίματος είναι οι κατηγορίες στις οποίες διακρίνουμε το αίμα ανάλογα με την παρουσία ή την απουσία κάποιων ουσιών που βρίσκονται στα ερυθρά αιμοσφαίρια(αντιγόνα):
– Αν έχει το αντιγόνο Α, το άτομο ανήκει στην ομάδα Α.
– Αν έχει το αντιγόνο Β ανήκει στην ομάδα Β.
– Αν έχει το αντιγόνο Α ΚΑΙ το αντιγόνο Β τότε λέμε ότι το άτομο ανήκει στην ομάδα ΑΒ.
– Αν ΔΕΝ έχει ούτε το αντιγόνο Α ούτε το αντιγόνο Β τότε λέμε ότι το άτομο ανήκει στην ομάδα Ο.
Επίσης, αν έχει τον παράγοντα Rhesus (ένα άλλο αντιγόνο), τότε λέμε ότι το άτομο είναι Rhesus θετικό (Rh+), ενώ αν δεν έχει τον παράγοντα Rhesus, τότε λέμε ότι είναι Rhesus αρνητικό (Rh-).
Συχνότητα των ομάδων αίματος στην Ελλάδα
ΑΒ :: 4.75%
Α :: 37.93%
Β :: 12.93%
0 :: 44.39%
Rh+ :: 85%
Rh- :: 15%
Είναι σημαντικό να ξέρουμε την ομάδα αίματος σε μια μετάγγιση, επειδή, εκτός από τα αντιγόνα, υπάρχουν και τα αντισώματα:
– Αν κάποιος έχει αντιγόνο Α, δηλαδή ομάδα αίματος Α, θα έχει και αντίσωμα αντι-Β.
– Αν κάποιος είναι ομάδα αίματος Β, θα έχει και αντίσωμα αντι-Α.
– Αν κάποιος είναι ομάδα αίματος ΑΒ, δε θα έχει ούτε αντι-Α ούτε αντι-Β.
– Αν κάποιος είναι ομάδα αίματος Ο, θα έχει και αντι-Α και αντι-Β.
Γενικότερα, ο δέκτης δε θα πρέπει να έχει αντίσωμα εναντίον του αντιγόνου του δότη. Για παράδειγμα, ένα άτομο ομάδας Β (αντι-Α) δεν μπορεί να πάρει αίμα από ένα άτομο ομάδας Α.

ΔΩΣΕ ΚΙ ΕΣΥ ΔΕΚΑ ΛΕΠΤΑ ΑΠΟ ΤΗ ΖΩΗ ΣΟΥ!
ΘΑ ΔΩΣΕΙΣ ΜΙΑ ΟΛΟΚΛΗΡΗ ΖΩΗ ΣΕ ΠΟΛΛΟΥΣ ΣΥΝΑΝΘΡΩΠΟΥΣ ΣΟΥ!

ΤΙ ΑΝΑΓΚΕΣ ΕΧΕΙ Η ΕΛΛΑΔΑ ΣΕ ΑΙΜΑ;
Ένα μείζον θέμα για τις ιατρικές υπηρεσίες νομίζω κάθε χώρας είναι το θέμα της αιμοδοσίας. Είναι γνωστό ότι υπάρχει έλλειψη μονάδων στη χώρα μας. Στο ελληνικό δύκτυο υπάρχει πληθώρα τόσο site με πληροφορίες όσο και οργανισμών εθελοντικής αιμοδοσίας. Οι ετήσιες ανάγκες αίματος ανέρχονται σε 700.000 μονάδες αλλά δυστυχώς δεν υπάρχει επάρκεια και κάνουμε εισαγωγή. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι σε κάθε 10 νοσοκομειακούς αρρώστους, οι δύο χρειάζονται μετάγγιση αίματος, και ότι για να σωθεί ένας βαριά τραυματισμένος απαιτούνται από 10 μέχρι 40 μονάδες αίματος. Επίσης για κάθε ασθενή με μεσογειακή αναιμία απαιτούνται τουλάχιστον30 μονάδες αίματος το χρόνο, ενώ κάθε άρρωστος με λευχαιμία χρειάζεται περισσότερες από 50 μονάδες αίματος ή αιμοπεταλίων. Ενδεικτικό, επίσης, των αυξημένων αναγκών σε αίμα είναι ότι σε ορισμένες ειδικές περιπτώσεις, όπως εγχειρήσεις καρδιάς, βαριά γαστρορραγία ή αιμοραγία στον τοκετό, η ανάγκη για κάθε άρρωστο ξεπερνά τις 10 μονάδες. Το μήνυμα της Παγκόσμιας Ημέρας Εθελοντή Αιμοδότη δεν είναι μόνο να εξαλείψει την προκατάληψη γύρω από την αιμοδοσία αλλά να προσελκύσει νέους αιμοδότες.